پرستو فروهر: قاتلان درخواست اضافه کار کرده بودند
مراسم یادمان پانزدهمین سالگرد شهادت داریوش و پروانه فروهر، بعد از ظهر یکم آذرماه ۱۳۹۲ در منزل آن زنده یادان برگزار شد. با وجود توافق‌های پیشین با دست اندرکاران حاکمیت برای برگزاری آزادانهٔ این مراسم، مدتی پیش از آغاز آن، دو سوی کوچه‌ای که منزل فروهر‌ها در آن قرار دارد توسط نیروهای انتظامی و امنیتی بسته شد.
جمعیت گسترده‌ای که برای شرکت در این مراسم حضور یافته بودند، نتوانستند به مراسم راه یابند. برخوردهایی نیز گزارش شده، و اینکه تلاش نیروهای انتظامی و امنیتی در بازگرداندن جمعیت بوده است.
در این جمعیت فعالان سیاسی چون دکتر داوود هرمیداس باوند، محمد بسته نگار، دکتر فریبرز رئیس دانا، دکتر ناصر زرافشان و دکتر محمد ملکی دیده می‌شد. نیز کنشگران مدنی ازجمله بانوان همراه «مادران صلح» و نسرین ستوده.
گسترش یافتن این تجمع در دو سوی کوچه باعث گردید که جمعیت به خیابان‌های اطراف کشیده شود و به گونه‌ای خودجوش سرود «ای ایران» و «یار دبستانی من» را بخوانند. با وجود این، مراسم در داخل خانهٔ فروهر‌ها طبق برنامه برگزار گردید.
نخست آیاتی چند از قرآن کریم تلاوت شد. سپس دکتر سیدحسین مجتهدی، از کنشگران ملی ایران با خواندن شعری از محمدعلی سپانلو برنامه را آغاز کرد. شعری که در زندان قزل قلعه در سال ۱۳۴۹ هنگاهی که سپانلو با زنده یاد داریوش فروهر هم بند بوده، برایش سروده بود. دکتر مجتهدی در سخنانی کوتاه به نقش فروهر‌ها در تاریخ معاصر ایران برای نهادینه سازی آزادی خواهی، مردم سالاری، استقرار حاکمیت ملی، با درنظر گرفتن منافع ملی و پایبندی به بینش، منش و روش مصدقی و سیاست ورزی اخلاق گرایانهٔ آنان اشاره کرد.
پس از وی، مهندس علی اکبر معین فر، از فعالان پرسابقه ملی ایران، با ابراز تاسف از محدودیت‌های بوجود آمده برای برگزاری مراسم در سالهای اخیر و یادآوری خاطره دردناک شهادت فروهر‌ها، خاطره‌هایی را از زمان همکاری با زنده یاد داریوش فروهر در دولت موقت برای حاضران بیان کرد. ازجمله آنکه داریوش فروهر، پس از تخصیص بودجه به موارد مورد لزوم و نیاز در وزارت کار برای کارگران، میزانی مازاد بودجه را به سرعت به خزانهٔ دولت بازگردانید.
مهندس حسین شاه ویسی، از اعضای حزب ملت ایران و از همرزمان فروهر‌ها، سخنران بعدی برنامه بود. مهندس شاه ویسی در سخنان خود با تاکید بر آنکه ملت گرایی ایرانی با ناسیونالیسم برتری طلب که در غرب تاریخچه دارد متفاوت است، تاکید کرد که این ملت گرایی تکثرگرا است و نظریهٔ زنده یادان فروهر‌ها نیز مبتنی بر این دیدگاه بوده است. به عقیده وی، در این نگاه عدالت گرایی، توزیع برابر قدرت و ثروت از طریق مجراهای مردم سالارانه و مقابله با تبعیض‌های قومی، عقیدتی و جنسیتی زمینه ساز همبستگی ملی است. وی تاکید کرد که بدون اهرم خشونت، بلکه با رویکرد مبتنی بر رواداری، مردم سالاری و به رسمیت شناختن حقوق برابر همهٔ ایرانیان به عنوان صاحبان این مرز و بوم، حل بسیاری از مسائل بحران ساز و تاسف آوری که رخ می‌دهد، ممکن است.
آخرین سخنران، پرستو فروهر فرزند داریوش و پروانه فروهر بود. پرستو فروهر در حالی که به شدت منقلب بود و می‌گریست سخنرانی خود را با این توضیح آغازید که گمان داشته مراسم با گونه‌ای دیگر برگزار شود و اگر کاری برای پیگیری و اجرای عدالت این پروندهٔ ملی صورت نگرفته، پس از سال‌ها اجازه برگزاری آزاد مراسم داده شود که متاسفانه محقق نگردید. پرستو فروهر پیرامون روند ناعادلانهٔ دادرسی این پرونده توضیح داد و اینکه چگونه به بسیاری از اعتراف‌های مته‌مان وقعی نهاده نشد. او گفت که قسمت‌هایی از پرونده از بین رفت، و روند رسیدگی حقوقی قضایی با موانع حکومتی برخورد کرد. وی همچنین افزود که در اعتراف عاملان قتل‌ها، نکته‌های دردناکی بوده است، که می‌توانسته منشأ کشف حقایقی پیرامون موارد دیگری از این دست باشد.
پرستو فروهر افزود که حتی کمیسیون اصل نود مجلس ششم نیز نتوانست از خدی فرا‌تر در بررسی پرونده پیش برود. وی گفت: «در آن اعتراف‌ها به صراحت گفته شده بود که حذف فیزیکی دگراندیشان جزو وظایف شغلی عاملان بوده و در موردی چون زمان قتل فروهر‌ها که به درازا کشیده اضافه کار پرداخت شده است.»
او افزود: «در این اعتراف‌ها این نکته آشکارا گفته شده که این اتفاق قتل نبوده، حذف دو عنصر خائن بوده که با دستور انجام شده است.»
پرستو فروهر در پایان سخن از همه خواست تا برخیزند و سرود‌ای ایران را که مورد علاقهٔ فروهر‌ها بوده است دسته جمعی بخوانند. پس از آن، عکسهایی از آن زنده یادان در حیاط خانه آزادی به نمایش در آمد. حضور پراکندهٔ جمعیت و نیروهای امنیتی و انتظامی همچنان ادامه داشت.
گفتنی است برخی فعالان سیاسی ملی ازجمله ادیب برومند، حسین شاه حسینی، مهندس بهرام نمازی، فرزین مخبر، دکتر سعید آل آقا، مهندس کوروش زعیم، و ناصر کمیلیان، در مراسم حضور داشتند.
