رادیو فردا: ساعاتی پس از شکست نشست مشورتی پنج عضو دائم شورای امنیت درباره سوریه، باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، گفت هنوز تصمیمی درباره حمله نظامی به سوریه نگرفته است؛ اما تاکید کرد که نظام بشار اسد به خاطر به کارگیری جنگ‌افزارهای شیمیایی «باید مجازات شود».
اشاره رئیس جمهوری آمریکا به گزارش‌هایی است که از حمله شیمیایی به مناطقی در حومه دمشق پایتخت سوریه در هفته گذشته سخن می‌گویند؛ حمله‌ای که صد‌ها کشته بر جای گذاشته است. دولت و مخالفان در سوریه یکدیگر را در این حمله متهم می‌کنند.
اوباما که شامگاه چهارشنبه به وقت آمریکا با شبکه تلویزیونی پی پی اس مصاحبه می‌کرد، گفت که به کارگیری جنگ افزاری شیمیایی توسط نظام سوریه، قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند.
او در عین حال تاکید کرد که ایالات متحده نمی‌خواهد در سوریه همچون عراق، وارد جنگی طولانی مدت شود.
او با بیان اینکه سوریه، بزرگ‌ترین زرادخانه جنگ‌افزارهای شیمیایی در جهان را در اختیار دارد، گفت: «نگرانی‌هایی مبنی بر قرار گرفتن این جنگ افزار‌ها در اختیار القاعده وجود دارد که واشینگتن چنین چیزی را تحمل نخواهد کرد.»
اوباما با تاکید بر اینکه حمله نظامی به سوریه، بحران و مشکلات این کشور را حل نمی‌کند و کشته شدن غیر نظامیان را متوقف نخواهد کرد، اظهار داشت: «اما نظام اسد باید بفهمد که به کارگیری جنگ‌افزارهای شیمایی نه تنها مخالف معیارهای بین‌المللی است، بلکه منافع آمریکا را تهدید می‌کند.»
او ادامه داد که تحرکی واضع و قاطع برای متوقف کردن به کار گیری جنگ افزارهای شیمیایی در سوریه «می‌تواند تاثیری مثبت بر امنیت ملی ما در دراز مدت داشته باشد.»
رئیس جمهوری آمریکا تاکید کرد، مسئولان این کشور معتقدند که دولت سوریه، حمله نظامی هفته گذشته به حومه دمشق را انجام داده و کسی از آنها در این باره شکی ندارد.
او افزود: «معتقد نیستیم که مخالفان حکومت، آن موشک‌ها را در اختیار داشته باشند و باور داریم که دولت است که آن اقدام زشت را انجام داد.»
باراک اوباما گفت: «ما مدت زمان زیادی آنچه در سوریه روی می‌دهد را زیر نظر داشتیم. نظام (سوریه) مردم خود را با خونسردی می‌کشد. تنش‌های مذهبی هم وجود دارد که هر روز شدید‌تر می‌شود. از اسد خواستیم از قدرت کنار برود اما اکنون به ضرورت مداخله نظامی رسیدیم.»
پیش از این، چاک هیگل، وزیر دفاع آمریکا، گفته بود که ارتش این کشور در انتظار فرمان اوباما، در حال آماده‌باش قرار دارد.
شکست نشست پنج عضو دائم شورای امنیت
پنج عضو دائم شورای امنیت شورای امنیت سازمان ملل متحد، چهارشنبه جلسه بررسی پیش‌نویس قطعنامه ارائه شده از سوی بریتانیا درباره سوریه را بی‌نتیجه به پایان رساندند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، پیش‌نویس ارائه شده، راه را برای استفاده از زور علیه نظام سوریه باز می‌کند.
این پیش‌نویس امکان تمام «اقدام‌های لازم برپایه فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد برای حمایت از غیر نظامیان در برابر سلاح‌های شیمیایی» در سوریه را، فراهم می‌کند. فصل هفتم منشور سازمان ملل، اجازه به کارگیری از زور را می‌دهد.
سفرای روسیه و چین که تاکنون سه قطعنامه شورای امنیت درباره سوریه را وتو کرده‌اند، ۷۵ دقیقه پس از آغاز جلسه، آن را ترک کردند.
ماری هارف سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در این باره گفت که مشورت‌ها به دلیل «لجاجت» روسیه، به نتیجه نرسید.
او افزود: «ایالات متحده به مشورت‌های خود ادامه خواهد داد و گام‌های لازم را برای پاسخ بر می‌دارد».
ماری هارف تاکید کرد که به دلیل خطرناک بودن وضعیت، «پاسخ نباید تاخیر داشته باشد.»
عملیات نظامی فوری علیه سوریه محتمل به نظر نمی‌رسد
بی بی سی: ملاحظات و موانع جدید داخلی و بین‌المللی ممکن است حمله نظامی غرب به سوریه را به تعویق انداخته باشد.
در حالیکه مقامات ارشد چند کشور غربی، به ویژه فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده، حکومت سوریه را به کاربرد اسلحه شیمیایی علیه غیرنظامیان آن کشور متهم کرده و وعده عملیات تنبیهی علیه امکانات نظامی آن کشور را داده‌اند، اقدام سریع در این مورد با مخالفت‌هایی در داخل و خارج این کشورها مواجه شده است.
به گفته منابع خبری، این حمله شیمیایی چهارشنبه هفته گذشته در یکی از مناطق حومه شرقی دمشق، پایتخت سوریه، روی داد و کشورهای غربی حکومت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه را مسئول آن دانسته‌اند.
در بریتانیا، پارلمان به درخواست دیوید کامرون، نخست وزیر، از تعطیلات تابستانی فرا خوانده شده و قرار است روز پنجشنبه، ٧ شهریور (٢٩ اوت)، در مورد عملیات نظامی علیه سوریه مذاکره کند.
پیشتر گفته شده بود که احتمالا در این جلسه، پیشنهاد دولت برای آغاز این عملیات به مذاکره و رای‌گیری گذاشته خواهد شد اما ظاهرا حزب کارگر - حزب اصلی مخالف - که از واکنش نظامی به حمله شیمیایی حمایت کرده، گفته است که تصمیم‌گیری نهایی، باید به بعد از انتشار گزارش بازرسان ویژه سازمان ملل اعزامی به محل حمله شیمیایی هفته گذشته موکول شود.
این گروه از بازرسان برای بررسی حملات شیمیایی ماههای گذشته به سوریه رفته بودند و حمله شیمیایی هفته گذشته هنگام حضور آنان در آن کشور روی داد. دولت و مخالفان دولت سوریه با اعزام این بازرسان به محل حمله شیمیایی هفته گذشته موافقت کرده و تحقیقات بازرسان در محل ادامه داشته است.
در ایالات متحده نیز، شامگاه گذشته، جان بوهنر، رئیس مجلس نمایندگان، از باراک اوباما، رئیس جمهوری، خواست تا شخصا دلایل لزوم عملیات نظامی علیه سوریه و هدف‌های چنین عملیاتی را برای کنگره و مردم آمریکا شرح دهد. احتمال دارد رئیس جمهوری در یک گردهمایی ویدیوئی دیدگاه خود در این زمینه را برای اعضای ارشد کنگره بیان کند.
مقامات دولت آمریکا تاکید داشته‌اند که براساس شواهد به دست آمده، شامل شنود مکالمات تلفنی مقامات نظامی سوریه، اطمینان یافته‌اند که ارتش آن کشور به منظور پاکسازی یک محله واقع در شرق پایتخت، آن را زیر آتشباری سنگین زمینی و هوایی گرفت و سپس هدف حمله شیمیایی قرار داد. دولت سوریه نیروهای مخالف را عامل حمله شیمیایی معرفی و کشورهای غربی و ترکیه را به تجهیز آنان به تسلیحات شیمیایی متهم کرده است.
موانع بین المللی
علاوه بر مشکلات داخلی در مورد اجرای فوری عملیات نظامی علیه سوریه، کشورهای عمده غربی با موانع بین‌المللی هم مواجه شده‌اند.
روز گذشته، پنج عضو دایم شورای امنیت - آمریکا، بریتانیا، چین، روسیه و فرانسه - نتوانستند بر سر پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی بریتانیا برای واکنش نسبت به کاربرد اسلحه شیمیایی در سوریه به توافق برسند.
این قطعنامه خواسته بود “تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل، جامعه بین‌المللی به اقدامات مقتضی جهت حفاظت از غیرنظامیان در برابر جنگ افزارهای شیمیایی مبادرت ورزد.” فصل هفتم منشور سازمان ملل به مسئولیت شورای امنیت در جلوگیری از تهدید صلح و ثبات جهانی می‌پردازد و قطعنامه‌های مصوب تحت این فصل، نه تنها لازم الاجراست بلکه اجازه توسل به نیروی نظامی برای اعمال چنین مصوبه ای را نیز به کشورهای عضو می‌دهد.
روسیه این قطعنامه را شبیه مصوبه شورای امنیت در مورد حفاظت از جان غیرنظامیان در جریان اعتراضات ضد دولتی لیبی در سال ٢٠١١ توصیف کرد که باعث شد کشورهای غربی با عملیات هوایی، مانع از حمله ارتش لیبی به غیرنظامیان معترض و مخالفان مسلح شوند و با محدود شدن امکانات ارتش در حمله به مخالفان، زمینه سقوط رژیم معمر قذافی، رهبر سابق آن کشور فراهم شد. معمر قذافی از متحدان روسیه محسوب می‌شد.
روسیه متحد اصلی سوریه و از معدود کشورهای حامی حکومت بشار اسد، رئیس جمهوری آن کشور است و همراه با جمهوری اسلامی ایران، سوریه را از جمله آخرین کشورهای تحت نفوذ خود در منطقه خاورمیانه محسوب می‌کند. مقامات روسیه حمایت غرب از حرکت اعتراضی در برخی کشورهای منطقه را با سوء ظن تلقی کرده و انگیزه غرب در حمایت از استقرار دموکراسی را تضعیف نفوذ خود در خاورمیانه دانسته اند.
مقامات روسیه معتقدند که هدف واقعی غرب از عملیات تنبیهی علیه سوریه نیز زمینه سازی تغییر رژیم در آن کشور و در نتیجه، محروم کردن روسیه از یک پایگاه مهم سیاسی و نظامی در منطقه است هر چند کشورهای غربی تاکید داشته‌اند که عملیات مورد نظر آنان کاملا محدود خواهد بود و به معنی حمایت از مخالفان حکومت سوریه در جنگ داخلی آن کشور نیست.
همچنین، قرار است هفته آینده، رهبران قدرت‌های اقتصادی جهان در اجلاس گروه ٢٠، متشکل از کشورهای بزرگ غربی، روسیه، چین و چند کشور در حال توسعه در جلسه‌ای در روسیه شرکت کنند. در حالیکه اقدام نظامی فوری می‌تواند باعث شکاف بیشتر بین روسیه و غرب شود، اجلاس گروه ٢٠ فرصتی را برای مذاکره دو طرف در مورد چگونگی حل بحران سوریه فراهم می‌آورد.
تا پیش از انتشار گزارش مربوط به حمله شیمیایی اخیر در سوریه، که گفته می‌شود اولین مورد از کاربرد چنین تسلیحاتی در جنگ داخلی آن کشور هم نبوده، روسیه و ایالات متحده به رایزنی در مورد برگزاری یک اجلاس بین‌المللی برای بررسی بحران سوریه ادامه می‌دادند.
موضعگیری ایران
به گفته برخی ناظران، مشکل اصلی در حل بحران سیاسی سوریه و ادامه خونریزی در آن کشور، موضوع ادامه زمامداری بشار اسد است و اگر در این مورد توافقی به دست آید، امکان پایان دادن به جنگ داخلی آن کشور وجود دارد. در حالیکه روسیه تا کنون هر راه حل شامل الزام بشار اسد به کناره‌گیری را مردود دانسته، مخالفان حکومت سوریه گفته‌اند که آقای اسد را فردی قابل اعتماد نمی‌دانند و به راه حل شامل حضور او در صحنه سیاسی سوریه اطمینان ندارند.
در ایران، مقامات ارشد جمهوری اسلامی، که از بشار اسد حمایت می‌کنند، عملیات نظامی غرب علیه سوریه را مورد انتقاد قرار داده و آن را باعث تشدید بحران در منطقه دانسته‌اند.
روز گذشته، آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در سخنانی، به این موضوع هم اشاره کرد و عملیات نظامی غرب علیه سوریه را “فاجعه” خواند. همچنین به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، شامگاه گذشته حسن روحانی، رئیس جمهوری، در گفتگوی تلفنی با ولادیمیر پوتین، همتای روسی خود، ضمن محکوم کردن کاربرد اسلحه شیمیایی، گفت که اقدام علیه سوریه بدون وجود شواهد قطعی در مورد وقوع حمله شیمیایی و مسئول آن، با قوانین بین‌المللی منافات دارد.
مقامات ارشد ایرانی تا کنون از بروز “واکنش” عملی نسبت به عملیات نظامی احتمالی علیه سوریه سخنی نگفته‌اند. اگرچه گفته می شود حکومت ایران از حامیان اصلی مالی و تسلیحاتی سوریه است، اما به گفته ناظران، بعید است با ورود به درگیری نظامی با غرب، آنهم در حالیکه با مشکلات عمده داخلی و خارجی مواجه است،موقعیت خود را به مخاطره اندازد.
همزمان، دولت سوریه از آمادگی برای مقابله با حملات خارجی خبر داده هر چند به گفته کارشناسان، احتمالا عملیات اصلی غرب علیه آن کشور، دست کم در مراحل اولیه، منحصر به پرتاب موشک‌های دوربرد به مراکز و نقاط حساس نظامی، مانند مراکز فرماندهی، تجهیزات راداری، تاسیسات ضدهوایی و امکانات فرودگاهی خواهد بود و توانایی سوریه در مقابله با چنین اقداماتی مشخص نیست.
در عین حال این نظر هم مطرح شده بود که ممکن است دولت سوریه، به منظور بین‌المللی کردن بحران داخلی آن کشور، از فرصت حمله غرب استفاده کرده و به اقداماتی علیه کشورهای همسایه، از جمله اسرائیل، لبنان و ترکیه دست بزند.
دستیاران باراک اوباما امروز برای توضیح درباره بحران سوریه به کنگره می‌روند
مقامات ارشد دولت باراک اوباما، امروز پنجشنبه برای توجیه اعضای کنگره این کشور درباره آخرین وضعیت بحران سوریه، به کنگره می‌روند.
خبرگزاری رویترز به نقل از یکی از مسولان کنگره گفت: در این نشست مقامات ارشد کاخ سفید و شورای امنیت ملی، با رهبران سنا و مجلس نمایندگان و نیز رییس و اعضای رده بالای کمیته‌های مرتبط با امنیت ملی در کنگره، تشکیل جلسه خواهند داد.
جزییات بیشتری از این جلسه اعلام نشده است اما انتظار می‌رود بحث اصلی بر سر جزییات استفاده سلاح شیمیایی در سوریه باشد.
آسوشیتدپرس: افزایش ناوهای هواپیمابر آمریکا در خلیج فارس
رادیو فردا: در حالی که رسانه‌های غربی می‌گویند آمریکا در بیرون از چارچوب شورای امنیت به دنبال تشکیل ائتلاف برای حمله به سوریه است، خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داده است که آمریکا همزمان نیروهای خود در خلیج فارس را تقویت می‌کند.
آسوشیتدپرس به نقل از مقامام‌های آمریکایی که نامی از آنها نبرده گزارش می‌دهد که ناو هواپیمابر «یو اس اس ترومن» به دریای عمان رسیده است. برپایه این گزارش به ناو هواپیماپر «یو اس اس نیمیتز» دستور داده شده که در منطقه بماند. این گزارش می‌افزاید پیشتر قرار بود «نیمیتز» آب‌های منطقه را ترک کند. ناو هواپیمابر «نیمیتز» هم‌اکنون در آب‌های اقیانوس هند است.
مقام‌های آمریکایی حضور دو ناو هواپیما بر در آب‌های خلیج فارس را اقدام احتیاطی توصیف کرده‌اند و گفته‌اند که «نیمیتز» نقشی در حمله احتمالی به سوریه نخواهد داشت.
افزایش ناوهای هواپیمابر آمریکا از یک به دو در حالی است که ایران متحد نزدیک سوریه است و از این کشور در مقابل شورشیان حمایت می‌کند.
شبکه سی ان ان بامداد پنجشنبه گزارش داد که منابع آگاه به این شبکه گفته‌اند که آمریکا به دنبال تشکیل ائتلافی برای حمله احتمالی به سوریه بیرون از چارچوب شورای امنیت است.
روز چهارشنبه ماری هارف سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت آمریکا نمی‌تواند در شورای امنیت معطل سوریه بماند.
بریتانیا نیز که برپایه گزارش‌ها جنگنده‌های خود را به پایگاه دریایی خود در قبرس اعزام کرده، پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای مداخله در سوریه آماده کرده که در نشست اعضای دایم در جلسه چهارشنبه نیویورک بحث درباره آن به نتیجه‌ای نرسید.
روسیه اما دارای حق وتو است و گفته است با هرگونه اقدام نظامی در سوریه مخالف است.
در عین حال باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در گفت‌وگو با شبکه پی بی اس، اعلام کرد که هنوز تصمیمی در مورد سوریه نگرفته اما تاکید کرد که آمریکا به این نتیجه رسیده که دولت سوریه مسئول حمله شیمیایی در حومه دمشق بوده است.