خبرگزاری رویترز در گزارشی درباره اخبار مربوط به حضور محمد جواد ظریف به عنوان وزیر امور خارجه در کابینه حسن روحانی نوشت: اگر حسن روحانی، رییس جمهور منتخب ایران بخواهد اراده‌اش برای احیای روابط با آمریکا را نشان دهد و به معامله بزرگ با آمریکا دست بزند، به زحمت می تواند کاری بهتر از انتخاب محمد جواد ظریف به عنوان وزیر امور خارجه در کابینه‌اش انجام دهد.
به گزارش ایسنا، رویترز به نقل از دیپلمات‌ها افزود که ظریف که انگلیسی را روان صحبت می کند و دکترای خود را از دانشگاه «دنور» اخذ کرده، در چندین مذاکرات محرمانه به منظور تلاش برای غلبه بر ۳۵ سال بیگانگی واشنگتن و تهران نقشی محوری را ایفا کرده است.
رویترز افزود: این گفت وگوها به علت بی اعتمادی عمیقی که در زمینه طیفی از اختلافات، از برنامه هسته یی ایران و حمایت از شبه نظامیان ضد اسراییلی گرفته تا تحریم‌های آمریکا و امیدهای مهندسی «تغییر رژیم» در تهران، وجود داشت با شکست مواجه شد.
این گزارش حاکی است: اما انتخاب ظریف نشان می دهد که این رییس جمهور جدید میانه‌رو علاقمند است تلاش دیگری برای شکستن این بن بست انجام دهد.
یک دیپلمات ارشد غربی که بارها با ظریف برخورد داشته است گفت: او همواره به روشی هوشمندانه، آشکار و صریح تلاش می‌کرد برای بهبود روابط هر اقدام ممکنی را انجام دهد.
این دیپلمات افزود: او آدم خوبی است، کسی است که غرب را به خوبی می‌شناسد و انگلیسی را کامل صحبت می‌کند. کسی است که آمریکا را خیلی خوب می‌شناسد و با وجود همه ناکامی‌های گذشته، هم چنان کسی است که در آمریکا او را می شناسند.
رویترز در ادامه اشاره کرد که با این وجود این احتیاط معمول درباره ایران وجود دارد که رهبر جمهوری اسلامی در زمینه سیاست خارجی و امنیتی و کنترل برنامه هسته‌ای حرف آخر را می زند و در سلسله مراتب سیاست خارجی، وزیر امور خارجه بعد از رهبر، دبیر شورای عالی امنیت ملی که در عین حال مذاکره کننده ارشد هسته‌ای نیز هست و رییس جمهور، تقریبا در رده چهارم قرار دارد. با این حال با این فرض که پارلمان با اکثریت نمایندگان محافظه کار به ظریف رای اعتماد بدهد، انتصاب او اقدامی جدی در راستای نیت مثبت در قبال آمریکا خواهد بود.
رویترز در ادامه اشاره کرد که دوکشور از سال ۱۹۸۰ تاکنون هیچ گونه روابط رسمی با یکدیگر نداشته‌اند.
در ادامه این گزارش به تماس های ظریف با جو بایدن، معاون رییس جمهور آمریکا، چاک هاگل، وزیر دفاع و برخی مقامات نامی امنیت ملی آمریکا از هر دو جناح اشاره شده است.
رویترز افزود که این دیپلمات ایرانی پس از به قدرت رسیدن محمود احمدی نژاد در انتخابات ۲۰۰۵، از عضویت در تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران کناره گیری کرد و در سال ۲۰۰۷ پس از پنج سال تصدی نمایندگی دایم ایران در سازمان ملل به ایران بازگشت.
بنا بر این گزارش، ظریف از آن زمان تاکنون در شرایط بلاتکلیفی قرار گرفت، از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰ رسما مشاور ارشد وزیر امور خارجه بود و سپس از سال ۲۰۱۱ به عنوان مدیر بین المللی دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت کرد.
دیپلمات های غربی گفتند که ظریف در آخرین تلاش ها برای مذاکره درباره چانه زنی بزرگ میان تهران و واشنگتن که بعد از حوادث ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ آغاز شد، مذاکره کننده ای محوری بود.
بنا بر این گزارش، روزنامه های آمریکایی در سال ۲۰۰۷ متن اولیه پیش‌نویس یک توافق نامه را منتشر کردند که مجموعه‌ای از گفت وگوهای محرمانه در پاریس، ژنو و نیویورک بود. این گفت وگوها درباره همه مسایل مهم و قابل توجه در خصوص روابط دو کشور بود. هرچند این پیش‌نویس ماهیتا یک توافق نبود اما به انتظارات دو طرف درباره مسایلی نظیر تضمین‌هایی درباره این که برنامه هسته‌ای ایران هیچ گونه ظرفیت نظامی نداشته باشد و تضمین هایی درباره این که آمریکا علیه فعالیت های گروه مجاهدین خلق اقدام خواهد کرد، اشاره می کرد.
این گزارش به نقل از فردی که وی را یک دیپلمات غربی دخیل در این مذاکرات پشت پرده معرفی کرد با ذکر این که «این متن‌ها موثق هستند» گفت که مقامات ایران برای ادامه این مذاکرات چراغ سبز نشان داده بودند.
جیاندومنیکو پیکو، فرستاده پیشین سازمان ملل در خاطرات خود می گوید که سال‌ها قبل ظریف به عنوان یک دیپلمات جزء در مذاکرات مربوط به تلاش برای آزادی گروگان های آمریکایی در لبنان که به دست گروهی از افراد مسلح به اسارت گرفته شده بودند، شرکت داشت. هر چند آمریکا در آن زمان اقدام متقابل همراه با حسن نیت انجام نداد اما ظریف هم چنان به تلاش های خود برای بهبود مناسبات دو کشور متعهد ماند.
تریتا پارسی، رییس شورای ملی ایران و آمریکا در واشنگتن که یک تشکل طرفدار گفت وگو است گفت: ظریف در چند مذاکرات آمریکا - ایران از جمله گفت وگوهای مربوط به افغانستان پس از حمله تحت رهبری آمریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱ و هم چنین پیشنهاد ایران در سال ۲۰۰۳ برای انجام «چانه زنی بزرگ» با آمریکا شرکت داشته است.
بنا بر این گزارش، پارسی درباره آن پیشنهاد به عنوان آغازی جدید و فراگیر که البته بعدها دولت جرج بوش، رییس جمهور وقت امریکا آن را رد کرد گفت: براساس مصاحبه‌هایی که من با ظریف انجام دادم، وی در تهیه پیش نویس این معامله دخیل بود.
جیمز دابینز، دیپلمات کهنه کار آمریکایی و نماینده آمریکا در کنفرانس بن ۲۰۰۱ که به تشکیل دولت جدید افغانستان پس از سرنگونی طالبان منجر شد، معتقد است که ظریف در این دیپلماسی نقشی محوری و مثبت داشت و فردی شوخ طبع است.
دابینز که اکنون فرستاده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در افغانستان و پاکستان است، در جلسه استماع کنگره در سال ۲۰۰۷ یادآوری کرد که چگونه ظریف که در آن زمان معاون وزیر امور خارجه بود، ائتلاف ضدطالبان شمال افغانستان را متقاعد کرد از خواسته خود برای داشتن سهم زیادی از وزارتخانه‌های افغانستان صرف نظر کند.
دابینز گفت: نماینده ائتلاف شمال هم چنان سرسخت بود اما سرانجام ظریف وی را کناری کشید و چند دقیقه با او درگوشی صحبت کرد، سپس نماینده ائتلاف شمال به میز مذاکره بازگشت و گفت «بسیار خوب، موافقم. جناح‌های دیگر می توانند دو وزارتخانه بیش تر در اختیار داشته باشند.»
ظریف به پیشرفتی نهایی دست یافت که بدون آن ممکن بود دولت (حامد) کرزای هرگز شکل نگیرد.
***
محمد جواد ظریف (زادهٔ ۸ ژانویه ۱۹۶۰ در تهران) سفیر و نمایندهٔ دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد به مدت ۵ سال (از ۱۴ مرداد سال ۱۳۸۱ تا ۵ تیر سال ۱۳۸۶) بود. او دارای لیسانس و فوق لیسانس روابط بین‌الملل در ۱۹۸۱ و ۱۹۸۲ از دانشگاه ایالتی سان فرانسیسکو دکترای حقوق و روابط بین الملل در ۱۹۸۸ از دانشگاه دنور است.