شرق: «گرچه نشانه‌هایی از کاهش خطر به چشم می‌آید اما هنوز هنگام آرامش سیاستگذاران فرانرسیده است.» این جمله را «الیور بلانشار»، اقتصاددان ارشد «صندوق بین‌المللی پول»، در کنفرانس خبری‌ای که به مناسبت انتشار «چشم‌انداز اقتصاد جهان» برگزار شده بود به زبان آورد.
«چشم‌انداز اقتصاد جهان» گزارشی است که «صندوق بین‌المللی پول» هر سه ماه یک‌بار منتشر می‌کند و در آن روند کلی اقتصاد جهان را به بحث می‌گذارد. گزارش جدید، گرچه وضعیت اقتصادی جهان را در ماه‌های اخیر رو به بهبود و خطرات اقتصادی را رو به کاهش توصیف کرده، اما در باب برخی بحران‌های هنوز موجود اخطار جدی داده است؛ از جمله بحران بدهی‌های اروپا.
گزارش، خطاب به مقام‌های اروپایی می‌گوید خیالشان راحت نباشد و به تلاش‌های خود برای مقابله با بحران بدهی، به ویژه وضعیت متزلزل قبرس و بن‌بست سیاسی ایتالیا بیفزایند.
گزارش، آماری نیز از وضعیت اقتصاد ایران در خود دارد: ورود اقتصاد به دوران رکود در سال ۲۰۱۲، با رشد منفی ۹/ ۱درصدی و نرخ تورم ۶/ ۳۰درصدی.
نکته دوم آنکه گزارش قبلی صندوق می‌گفت سال ۲۰۱۳ ایران شاهد رشد مثبت ۸/ ۰ درصدی است. گزارش جدید پیش‌بینی قبلی خود را اصلاح کرده است: امسال نیز اقتصاد ایران در رکود خواهد گذشت و رشد آن در سال ۲۰۱۳ منفی ۳/ ۱ درصد خواهد بود.
رقم تورم پیش‌بینی شده در گزارش قبلی، یعنی ۲۲ درصد در سال ۲۰۱۳ نیز در گزارش جدید اصلاح شده است: ۲/ ۲۷درصد. نرخ بیکاری کشور نیز مطابق پیش‌بینی گزارش اوضاع بهتری ندارد: ۵/ ۱۲درصد در سال ۲۰۱۲ و رسیدن به ۴/ ۱۳ درصد در سال‌جاری.
تنها ایران نیست که رشد اقتصادی منفی دارد. بنا بر پیش‌بینی گزارش فرانسه نیز در سال‌جاری به باشگاه کشورهای با رشد اقتصاد منفی خواهد پیوست. ایتالیا و اسپانیا نیز به ترتیب رشد منفی ۵/ ۱ درصد و ۶/ ۱ درصد را پیش رو خواهند داشت.
اما جهان در سال ۲۰۱۳ در انتظار چه میزان رشد است؟ ۳/۳ درصد که نسبت به پیش‌بینی ۵/ ۳ گزارش قبل نشان از کاهش دارد. بنا بر آمار گزارش جهان در سال ۲۰۱۴ در انتظار رشد 4درصدی است.
پیش‌بینی می‌شود اقتصادهای در حال توسعه در سال پیش رو، رشدی ۳/ ۵ درصدی داشته باشند و اقتصادهای توسعه یافته رشد ۲/ ۱ درصدی.
گزارش می‌افزاید رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه در سال ۲۰۱۴ سرعت خواهد گرفت و به ۷/ ۵ درصد خواهد رسید. در این میان پیش‌بینی می‌شود چین در سال‌جاری روند رشد مساعد خود را بازخواهد یافت و به ثبات خواهد رسید؛ برزیل نیز همین‌طور.
تقدیر از سیاست‌های انبساطی ژاپن
مورد ژاپن یکی از نکات تامل‌برانگیز گزارش است. ژاپن از زمان به قدرت رسیدن «شینزوآبه»، رهبر حزب لیبرال دموکرات این کشور، که با اکثریت قابل توجه آرا به نخست‌وزیری رسید، سیاست‌های اقتصادی متفاوتی از پیش اتخاذ کرده است.
حزب لیبرال دموکرات ژاپن اعتقاد دارد برای جلوگیری از بروز دوباره رکود عمیق در اقتصاد کشور باید سیاست‌های انبساطی پیش بگیرد و «شینزوآبه» با به قدرت رسیدن این اعتقاد را به مرحله عمل درآورد.
مهم‌ترین مولفه‌های سیاست انبساطی حزب لیبرال دموکرات ژاپن افزایش نرخ تورم و کاهش ارزش برابری پول ملی کشور، «ین» در مقابل دیگر پول‌های جهان است. سیاستگذاران کنونی ژاپن بر این باورند که این کار می‌تواند صادرات کشور را افزایش دهد و زمینه‌های رشد اقتصادی کشور را فراهم کند.
در اجلاس قبلی گروه ۲۰ در مسکو، این سیاست ژاپن با موج انتقاد اقتصادهای بزرگ دنیا مواجه شد. رهبران کشورهای عضو گروه ۲۰ این کار ژاپن را در آغاز «جنگ ارزی» ارزیابی کردند و با این استدلال از ژاپن خواستند از ادامه این سیاست‌ها بپرهیزد. این کشورها سیاست‌های حمایتی ژاپن و مداخله دولت آقای «شینزوآبه» در بانک مرکزی را، که علی‌الاصول باید مستقل باشد، مخالف تجارت و بازار آزاد اعلام کردند و نسبت به عواقب آن هشدار دادند.
اما نکته جالب آنکه در گزارش جدید «صندوق بین‌المللی» پول این سیاست ژاپن تحسین شده است. «رویترز» به نقل از «بلانشار» می‌نویسد تغییر گسترده در سیاست‌های مالی بانک مرکزی ژاپن «اقدامی ضروری بود و امیدواریم که به موفقیت بینجامد.»
به گزارش «رویترز» نرخ برابری «ین» در برابر دلار در هفته پیش به پایین‌ترین سطح خود در چهارسال گذشته رسید. «بلانشار» در واکنش به این خبر گفت: «ما فکر می‌کنیم این نتیجه منطقی یک سیاست پولی مناسب است.»
«رویترز» می‌افزاید، ژاپن در راستای سیاست‌های انبساطی و ارایه مشوق‌های مالی قصد دارد در کمتر از دو سال ۴/ ۱ تریلیون دلار به اقتصاد خود تزریق کند.
انتشار گزارش در آستانه اجلاس بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول
این گزارش در آستانه اجلاس مشترک بهاره «بانک جهانی» و «صندوق بین‌المللی پول» منتشر شد که طی سه روز، از ۳۰ فروردین تا اول اردیبهشت به میزبانی ایالات متحده برگزار خواهد شد.
این اجلاس سالانه دوبار و با حضور روسای کل بانک‌های مرکزی و مقام‌های اقتصادی کشورها برگزار می‌شود. آقای بهمنی، رییس کل بانک مرکزی کشورمان، چهارشنبه ۲۸ فروردین به همراه هیاتی بلندپایه از مقام‌های اقتصادی، تهران را به مقصد واشنگتن ترک کرد.
همچنین دیروز، شمس‌الدین حسینی، وزیر اقتصاد برای شرکت در این اجلاس راهی واشنگتن شد. گفتنی است آقای حسینی پیش از این منکر رشد اقتصادی منفی در ایران شده بود.
به گزارش فارس، دفتر روابط عمومی وزارت اقتصاد، در واکنش به سخنان جعفر قادری، نماینده شیراز، که گفته بود «آقای حسینی به ما گفتند برآوردشان این است که نرخ رشد اقتصادی امسال زیر یک‌درصد یا منفی است» اعلام کرد سخنان نماینده شیراز به نقل از وزیر اقتصاد مبنی بر منفی بودن رشد اقتصادی کشور غیرواقعی است.