دویچه وله: برای نخستین بار بیش از دو میلیون سند محرمانه منتشر شده‌اند که نشان می‌دهند ثروتمندان جهان برای “فرار مالیاتی” از چه روش‌هایی استفاده می‌کنند و دارایی‌های خود را در چه کشورهایی پنهان می‌کنند.
نزدیک به دو و نیم میلیون سند، از جمله ایمیل‌ها و دیگر مدارک مربوط به پنهانکاریهای مالی ثروتمندان بزرگ جهان در یک دهه گذشته در حالی در رسانه‌های جهان منتشر شده که پیش‌تر همواره هویت این افراد و دارایی‌هایشان مخفی می‌ماند. در میان اسناد نام بسیاری از مقامات بلندپایه سیاسی و حکومتی، دلالان اسلحه، اعضای خانواده‌های سلطنتی و چهره‌های شناخته‌شده دیگر از بیش از ۱۷۰ کشور جهان به چشم می‌خورد.
هنوز دقیقا مشخص نیست که مجموع دارایی افرادی که اقدام به “فرار مالیاتی” می‌کنند چقدر است، اما برخی از اقتصاددانان بریتانیایی می‌گویند ممکن است این رقم به بیش از ۳۰ تریلیون دلار برسد. کارشناسان می‌گویند اطلاعات منتشر شده آن‌قدر ارزشمند و تکان‌دهنده هستند که با توجه به بحران جهانی اقتصاد، یک زلزله تمام‌عیار را در سراسر جهان پدید خواهند آورد.
این پروژه که “آف‌شور لیکس” (Offshore Leaks) نام گرفته، بهشت‌های مالیاتی ثروتمندان را نشان می‌دهد. آف‌شور که به معنی “ساحلی” است، اشاره به مناطقی تجاری دارد که در کنار دریا قرار گرفته‌اند و عموما در این نقاط هیچ‌گونه مالیاتی برای دارایی‌ها پرداخت نمی‌شود.
بیشتر این اسناد مربوط به پنهانکاریهای مالیاتی در پاناما، لوگزامبورگ و جزایر ویرجین بریتانیا (BVI) است و در میان متخلفان نام مقامات دولتی و خاندان‌های ثروتمندی از کانادا، آمریکا، چین، ایران، تایلند، هند، پاکستان و بسیاری از کشورهایی که از اقمار شوروی سابق بوده‌اند، دیده می‌شود.
پنهان‌کاران مالیاتی؛ از دنیای سیاست تا جهان تجارت
الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان و خانواده‌اش، همسر معاون نخست‌وزیر روسیه، خزانه‌دار کمپین انتخاباتی فرانسوا اولاند در فرانسه، همسر یک سناتور در کانادا، دختر ارشد فردیناند مارکوس، دیکتاتور فیلیپین، بارونس کارمن، از مشهورترین کلکسیونرهای جهان که اهل اسپانیا است و همسر مارک ریچ، یک تاجر بزرگ نفت در آمریکا، از جمله چهره‌های مشهوری هستند که تا کنون اسم‌شان فاش شده است.
به نظر می‌رسد فرانسوا اولاند، نخست‌وزیر فرانسه، از جمله کسانی باشد که پس از انتشار این اسناد با دردسرهای بزرگی مواجه خواهد شد. اسناد نشان می‌دهند که وزیر دارایی سابق در کابینه او هم یک حساب بانکی خود در سوئیس را بیش از ۲۰ سال پنهان کرده و مدام درباره آن به رسانه‌ها دروغ گفته است.
در مغولستان، وزیر سابق اقتصاد که حالا از نمایندگان برجسته پارلمان است، احتمالا مجبور به کناره‌گیری خواهد شد. ذکر نام این افراد تازه آغاز شده و ادامه انتشار اسناد احتمالا موجی از برکناری‌ها و رسوایی‌ها را در پی خواهد داشت.
چندین رسانه برجسته از ۴۶ کشور جهان در ماه‌های گذشته مشغول بررسی این اسناد بوده‌اند؛ در میان این رسانه‌ها نام‌های بزرگی همچون واشنگتن‌پست، گاردین، لوموند و بی‌بی‌سی به چشم می‌خورد. گفته می‌شود آنچه تا کنون منتشر شده، فقط دور اول انتشار این اسناد است و احتمالا در آینده نزدیک باید منتظر خبرهای بیشتری پیرامون این پروژه جنجال‌برانگیز و استثنایی بود.
حجم اطلاعاتی که به دست آمده بیش از ۲۶۰ گیگابایت است. گفته می‌شود این اطلاعات از طریق دو کمپانی فعال در صنایع “آف‌شور” جمع‌آوری شده، اما سال گذشته از طریق یک منبع ناشناس در اختیار کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه‌نگاری کاوشگرانه در واشنگتن قرار گرفته است.