ایران امروز: بر خلاف ادعای سعید جلیلی در پایان مذاکرات آلماتی، این دور از گفتوگوها نیز همانند چند دور پیشین گفتوگوها هیچ نتیجهای در بر نداشته است. رسانههای خبری روسیه گفتهاند، فضای گفتوگوها مثبت نبود و هیچگونه پیشرفتی در مذاکرات حاصل نشده است. ادعاهای جلیلی درباره پیشرفت و امیدبخش بودن مذاکرات و عقبنشینی غرب، برای آرام کردن افکار عمومی در ایران است که با حساسیت تمام مذاکرات آلماتی را دنبال میکرد.
ارزیابی سعید جلیلی از مذاکرات آلماتی با آنچه که کاترین اشتون در این باره گفت، متفاوت بود. محورهای اساسی اظهارات سعید جلیلی در پایان دو روز مذاکره با نمایندگان گروه ۱+۵ در کنفرانس در خبری آلماتی از این قرار بود:
- این گفتگوها را گامی مثبت میدانیم.
- ما بارها گفتهایم آن چیزی که میتواند یک راهبرد صحیح باشد این است که گفتگو برای همکاری باشد؛ اینکه از ابزار فشار استفاده شود حتما بینتیجه و بیجواب خواهد بود.
- کسانی که تحریم ها را علیه ایران اعمال کردند شاهد هستیم که امروز این رفتار برای آنها نتیجه نداشته است.
- شاهد بودیم غربیها علیرغم رفتارهای هشت ماه گذشته، سعی داشتند به دیدگاه ما نزدیک شوند.
- پیشنهادات ۱+۵ در آلماتی واقع بینانهتر بود و نشان میدهد آنها به این نتیجه رسیدهاند که در دیدگاه خود تغییر دهند.
اما اشتون از مثبتبودن مذاکرات و تغییر دیدگاههای غرب و نزدیک شدن مواضع غرب به ایران چیزی نگفت و نشانی از آن خوشبینی که در اظهارات جلیلی وجود داشت در اظهارات اشتون دیده نمیشد. و وقتی درباره نگاه مثبت جلیلی به مذاکرات از او پرسش شد، به کنایه گفت، «اگر آقای جلیلی گفتند مثبت است این خوب است».
از سوی دیگر رسانههای خبری روسیه ارزیابی کاملا متفاوتی از مذاکرات آلماتی داشتند. خبرگزاری اینترفکس نوشته است که فضای مذاکرات مثبت نبود و این بار نیز هیچگونه پیشرفتی در گفتوگوهای میان ایران و گروه ۵+۱ حاصل نشد.
«خوشبینی» جلیلی برای چیست؟
اظهارات جلیلی در آلماتی در واقع گرارشی از پیش آماده شده توسط حاکمیت جمهوری اسلامی برای ارائه به افکار عمومی در ایران است. در واقع مخاطب اظهارات جلیلی مردم ایران است؛ مردمی که کمرشان زیر فشار خردکننده تحریمهای بینالمللی زندگیشان روز به روز دشوارتر میشود.
خلاصه سخنان جلیلی دو نکته بیشتر نیست: ۱- تحریمها تاثیر ندارد، ۲- غرب عقبنشینی کرده، دیدگاههای خود را تغییر داده و دارد به مواضع و دیدگاههای ایران نزدیک میشود.
او با این ارزیابیها میخواهد به مردم ایران بگوید غرب نتیجهای از تحریمها نگرفته و در حال عقبنشینی است. مردم اگر تحمل کنند پیروزی نزدیک است و به قول علی خامنهای «وعده الهی» به زودی محقق خواهد شد.
تقریبا همه بخشهای اقتصادی و غیراقتصادی ایران با حساسیت مذاکرات آلماتی را دنبال میکردند و منتظر گشایش و چشماندازی مثبت در آن بودند. حاکمیت ایران متوجه هست که اگر واقعیت مذاکرات را به افکار عمومی بازگو کند، کمترین اثر فوریاش بالا رفتن دوباره نرخ دلار و سکه و کاهش بازهم بیشتر ارزش پول ایران خواهد بود.
از این رو صرفنظر از این که مذاکرات آلماتی چه نتایجی در پی میداشت، «نظام» تصمیماش بر این بود گزارش مثبت از این نشست ارائه دهد.