ايران امروز

آیا اقتصاد ایران در آستانه انفجار است؟

رسانه ها و مطبوعات جهان به سقوط ارزش ریال ایران در ماه های اخیر در برابر دلار پرداخته اند. لغزش شدید و یکباره در اقتصاد اسلامی این سوال را به وجود می آورد که تاثیرات آن بر رژیم ایران چه خواهند بود و آیا شرایط تازه به اعتراضات مردمی منجر خواهد شد؟

کاهش شدید ارزش ریال رویدادی بی نظیر در سنوات اخیر است، چرا که ارزش ریال ایران در طی سالیان سال بسیار ثابت بوده و در بین سال های 1995 تا 2002 نوسانات قابل توجهی در ارزش این پول در برابر دلار آمریکا ایجاد نشده است. نرخ مبادلاتی دلار حدود 1750 ریال بود. دولت ایران تلاش می کرد که در این نرخ تغییری ایجاد نشود.

ولی در سال 2002 شرایط عوض شدند. در 12 آوریل 2002 کاهش شدیدی در نرخ ریال در برابر دلار ایجاد شد و هر دلار آمریکا به قیمت 7924 ریال فروخته شد. دولت که تصمیم به ثابت نمودن نرخ ارز در کشور گرفته بود، یکباره کاهش قابل توجهی در نرخ ریال به وجود آورد. پیرو این اقدام، روند کاهش ارزش ریال تحت حمایت دولت تا مرز 25 درصد در سپتامبر 2010 ادامه یافت. از این مرحله به بعد نرخ ریال متغییر و دست خوش نوسانات گشت.

حدود دو سال پیش در 23 سپتامبر 2010 قیمت دلار به 10،265 ریال صعود کرد و ظرف یکسال تا 2 اکتبر 2011 ارزش ریال 20 درصد دیگر سقوط نمود و به 12،240 ریال در قبال یک دلار آمریکا رسید. یک سال نگذشت و از آن پس تا کنون ارزش ریال در بازار با سقوط بیش از 300 درصد روبرو شده و امروز به قیمت 37،500 ریال در برابر یک دلار رسیده است.

به عقیده کارشناسان، تصمیم دولت برای انحلال فعالیت صرافان و اختصاص تبادل ارز تنها به بانک ها و نهادهای دولتی، به بالا رفتن مصنوعی ارزش ریال منجر خواهد گشت و با این حال در بازار سیاه ارزش ریال سیر سقوط خود را ادامه خواهد داد.

مفهوم این کاهش بسیار سخت است چرا که ایران ناچار است تمامی کالاهایی که تولید محلی ندارند را به کشور وارد نماید و با سقوط ارزش ریال قیمت این کالاها در عرض چندماه سه و چهار برابر خواهد شد. این به معنی تورم و گرانی خواهد بود و میلیون ها خانوار ایرانی قادر به پرداخت هزینه های روزمره زندگی نخواهند بود و قدرت خریدشان مخدوش خواهد شد که این امر نیز به واردات مربوط می شود.

این وضعیت می تواند باعث افسردگی و نارضایی شهروندانی شود که سالیان سال زحمت کشیده و اکنون پس انداز ها و قدرت اقتصادی خود را به یکباره از دست می دهند.

جمعیت ایران حدود 75 میلیون نفر است و تولید ملی این کشور برابر 490 میلیارد دلار است. بنابراین ایران محتاج مقادیر حجیمی ارز برای سیر کردن شکم میلیون ها شهروند خود می باشد.

علاوه بر این محدودیت های موجود برای ایران در تولید فرآورده های انرژی و همچنین عدم امکان صادرات نفت این کشور و مسدود شدن شبکه سوئیفت بانکی که 80 درصد از مبادلات نقدی جهان را شامل می شود، باعث می شوند که دولت ایران با دو دست از پشت بسته به فعالیت خود ادامه دهد.

بدین ترتیب اقتصاد ایران شبیه انسان فلجی شده که با از دست دادن قسمت زیادی از امکاناتش مجبور به ادامه فعالیت می باشد. روابط تجاری ایران به شدت خدشه دار شده و سوال اینجاست که اقتصاد ایران تا کی قادر به ادامه این وضعیت خواهد بود؟

تنها دلگرمی دولت ایران کره شمالی می باشد، تولید ملی این کشور 35 میلیارد دلار در سال است و جمعیت آن 25 میلیون نفر است. ولی اخلاقیات و ماهیت مردم ایران شباهتی به مردم این کشور ندارد. ساکنان تهران بسیار تحصیلکرده و آگاه تر هستند و به رویدادهای غرب توجه خاصی دارند. ملت ایران خاطره روابط با غرب را دارد و علاقه ای به وابستگی به رژیم دیکتاتوری کره شمالی ندارد.

حاصل تشنج اقتصادی کنونی ایران این است که دولت این کشور هم اکنون در مرحله بسیار حساس و بحرانی از نظر اقتصادی و اجتماعی قرار گرفته و امکان انفجار این وضعیت هر لحظه بیشتر می شود. هر چقدر که ارزش ریال ایران کاهش یابد، صبر و تحمل ملت ایران به پایان نزدیک خواهد شد و ثبات دولت بیشتر و بیشتر در خطر است.

منبغ: روزنامه عربی السیاسه
http://www.al-seyassah.com/AtricleView/tabid/59/smid/438/ArticleID/217110/reftab/36/Default.aspx