انزوای کامل ایران درکمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل:
حمایت قاطع از گزارش سوم احمدشهید درباره ایران
به گزارش کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران از محل سازمان ملل و نشست کمیته سوم مجمع عمومی که در آن احمدشهید گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل درخصوص وضعیت حقوق بشر در ایران به ارائه گزارش خود پرداخت، عمده محورهای مطرح شده در این جلسه توجه گزارشگر ویژه و اکثر اعضای سازمان ملل که در این مورد ابراز عقیده کردند به موضوع انتخابات آینده ایران و تضمین های مربوط به برگزاری یک انتخابات عادلانه و آزاد و اینکه اساسا آیا چنین امکانی وجود دارد یا نه بود. موضوع زندانی بودن مدافعان حقوق بشر، حقوق اقلیت های قومی و مذهبی و اعدام‌های فزآینده نیز از جمله موضوعاتی بود که در این جلسه مورد توجه خاص قرار گرفت.
نزدیک به هشت ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری دوره بعدی در ایران، کشورهای مختلف نگرانی خود را نسبت به روند نقض آزادی‌های فردی و سیاسی و همچنین نبود آزادی بیان و در نهایت شرایط نگران کننده‌ای که می تواند یک انتخابات آزاد را با خطرمواجه کنند مطرح کردند. از جمله نماینده کشور چک از آقای شهید پرسید وقتی که دوکاندیدای ریاست جمهوری قبلی آقای موسوی و کروبی همچنان در حصر خانگی هستند چطور می شود به انتخابات آزاد در ایران امیدوار بود؟
موضوع زندانی بودن تعداد کثیری از حقوق دانان و فعالین حقوق بشر مانند نسرین ستوده، نرگس محمدی، محمدسیف زاده، محمدعلی دادخواه، عبدالفتاح سلطانی و جمعی کثیری از روزنامه نگاران نیز از مواردی بود که توسط کشورهایی که از گزارش آقای شهید استقبال کردن مطرح شد. به خصوص وضعیت سلامت و اعتصاب غذای نسرین ستوده موضوع نگرانی بسیاری از کشورهای حاضر و همچنین احمدشهید بود.
نکته جالب توجه آنکه برخلاف جلسات قبلی، نماینده ایران با لحنی متعارف تر و ملایم تر به انتقاد از دستورکارآقای شهید و گزارش او پرداخت. درواقع رویکرد تیم ایرانی در جلسه از یک چرخش اساسی با حضور قبلی هیات ایرانی که جوادلاریجانی آن را در شهر‌ژنو رهبری می کرد خبر می داد . در آن نشست جوادلاریجانی با لحن پرخاشگرانه و حملات شخصی غیرمتعارف و غیردیپلماتیک و به صورت شخصی به آقای شهید حمله کرد تا آنجایی که رئیس جلسه مجبور به قطع میکروفون وی شد. نماینده ایران در جلسه امروز خانمی بود که از دیپلمات های شناخته شده ایران در سازمان ملل نبود و افراد حاضر در جلسات مختلف سازمان ملل با وی آشنا نبودند. به علاوه برخی از افراد تیم ایرانی نیز به جای حضور در جایگاه خود ترجیح داده بودند که در دیگر نقاط سالن جلسه را دنبال کنند. در طی مدت جلسه که کشورهای عضو به انتقاد از ایران می پرداختند سه عضو هیات ایرانی با یکدیگر صحبت می‌کردند و یادداشت برمی‌داشتند با این وجود بعد از اینکه ایران بیانیه خود را خواند به نظر می رسید که نگرانی درخصوص اظهارات کشورهای منتقد وجود ندارد.
برخلاف دوره های قبل که کشورهایی مانند پاکستان، ونزوئلا و کوبا و برخی کشورهایی که ایران بعد از مدتها مذاکره آنها را متقاعد به دفاع از مواضع ایران در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل می کرد، این بار تنها دولت چین به صورت بسیار مختصر به اظهار نظرپرداخت و در چند جمله کوتاه گفت که از بیانیه ایران حمایت می کند بدون اینکه وارد جزییات شود و یا به دستورکار احمدشهید حمله کند تا به این سان بار دیگر کشور چین در کنار متحد سیاسی خود در منطقه خود را نشان بدهد. اما عدم حضور کشورهایی که به صورت ثابت در کنار ایران قرار می گرفتند تعجب بسیاری را در جریان جلسه برانگیخته بود.
موضوع همکاری نکردن مقامات ایران با احمدشهید عملا یکی از مواردی بوده است که عملا کشورهای عضو کمیته سوم به عنوان یک تخطی جدی از تعهدات ایران به حساب می آورند و اظهارات رئیس قوه قضاییه ایران بدون در نظر گرفتن عرف بین المللی و مناسبات متعارف دیپلماتیک در حمله شخصی به احمدشهید و دستورکار او که توسط اعضای شورای حقوق بشرو سازمان ملل به تصویب رسیده است نیز عامل دیگری در انزوای محسوس ایران در جریان جلسه می تواند محسوب شود.
بیانیه ایران به جای درنظرگرفتن انتقاداتی که نسبت به وضعیت حقوق بشر در کشور می شود حول رد کردن اعتبار اظهارات آقای شهید- بدون اینکه حتی برای یک نمونه موارد نقض صحبت های او مطرح شود- بود. همین موضوع با توجه به اعتبار قانونی دستور کار آقای شهید ونیز متدولوژی استاندارد و قابل قبول او درجمع آوری اطلاعات عملا اظهارات ایران را به عنوان یک کارشکنی آشکار درجریان اجلاس نمایش می داد. برای مثال انتقاد نماینده ایران در خصوص اینکه چرا جواب ۵۷ صفحه ای آنها ضمیمه گزارش نبوده نیز با تعجب حاضرین مواجه شد. چرا که مقررات سازمان ملل این گونه گزارش ها را تنها به ۱۰ هزار کلمه محدود می کندو ضمیمه ای که چندین برابر خود گزارش باشد اساسا امکان انتشار ندارد. به علاوه در گزارش ایران اساس به هیچ کدام از پرونده های نقض حقوق بشری که آقای شهید به آنها اشاره کرده بود پرداخته نشده و تنها به موارد شکلی و قانونی و روش کار دستور کار دکتر شهید انتقاد شده است و همچنین بخش هایی از آن به انتقاد از کشورهای عضو شورای حقوق بشر و به خصوص آمریکا می پردازد.
گزارش تفصیلی از جلسه کمیته سوم مجمع عمومی
امروز سه شنبه ساعت ۳ و ۱۰ دقیقه بعد از ظهر به وقت نیویورک احمدشهید گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل، گزارش جدید خود را به کمیته سوم مجمع عمومی ارائه کرد و بعد از آن نمایندگان کشورهای مختلف در خصوص گزارش اظهار نظر کردند.
به گزارش کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران در محل این نشست از عمده محورهای مطرح شده در این جلسه توجه گزارشگر ویژه و اکثر اعضای سازمان ملل که در این مورد ابراز عقیده کردند به موضوع انتخابات آینده ایران و تضمین های مربوط به برگزاری یک انتخابات عادلانه و آزاد و اینکه اساسا آیا چنین امکانی وجود دارد یانه بود.
آقای شهید ابتدا درخصوص زلزله آذربایجان همدردی خود را نسبت به قربانیان مطرح کرد. وی همچنین گفت که چندین تلاش او برای گفت وگو با مقامات ایرانی ناکام مانده است. احمد شهید گزارش خود را با ابراز نگرانی نسبت به تحریم ها و اثرات مستقیم و غیرمستقیم آنها نسبت به امنیت غذایی و دارویی بر مردم ایران آغاز کرد. وی اشاره کرد که در ماه می بار دیگر درخواست سفر به ایران کرده است که بی جواب مانده است. او همچنین گفت که تحقیق در مورد اثرات تحریم ها وقتی ممکن است که دولت ایران با وی همکاری کند و او بتواند درون این کشور این تحقیقات را انجام دهد.
وی سپس به ارائه خلاصه ای از آخرین گزارش خود پرداخت و وضعیت حقوق بشر در ایران را عمیقا نگران کننده خواند. دکتر شهید با اشاره به فضای گسترده ترس و ارعاب گفت که شهروندان از حقوق آزادی بیان انجمن ها و اجتماعات برخوردار نیستند. او سپس به تعداد نگران کننده امار اعدام اشاره کرد و مخصوصا در مورد ده اعدام هفته پیش متهمان مواد مخدری که نهادهای سازمان ملل خواستار توقف آنها بود اشاره کرد. او همچنین در زمینه نبود آزادی رسانه ها و اینکه بیش چهل روزنامه نگاردر زندان به سر می برند اشاره کرد. او گفت که در شش ماه اول سال ۲۰۱۲، ۱۹ روزنامه نگار و ۱۹ نتیزن راهی زندان شده اند وچهار نفر از آنها محکوم به اعدام شده اند از جمله سعید ملک پور.
او با انتقاد ازقانون مجازات اسلامی جدید گفت با اینکه تغییراتی نسبت به قانون سنگسار وجود آمده اما با توجه به وضعیت صدور فتواها می تواند همچنان این حکم اعمال شود.
احمدشهید به فقدان دادرسی عادلانه اشاره کرد و از زندان های انفرادی طولانی مدت انتقاد کرد و اینکه زندانیان در بسیاری موارد به وکیل خود دسترسی ندارند. شهید به وکلای زندانی اشاره کرد و گفت که نسبت به وضعیت نسرین ستوده که هم اکنون در اعتصاب غذا به سر می برد نگران است. او با اشاره به ممنوع الخروج بودن فرزند ستوده از زندانی بودن عبدالفتاح سلطانی و محمدسیف زاده محمد علی دادخواه دیگر وکلای دیگر حقوق بشر ونیز نرگس محمدی یاد کرد. در پایان وی به فرهنگ مصونیت از مجازات اشاره کرد و اینکه عدم پاسخگویی و شفافیت در این زمینه از پایه های عمده نقض حقوق بشر در ایران است.
نماینده ایران بعد از آقای شهید به ارائه نظرات خود پرداخت. نماینده ایران به انتقاد از مکانیسم های سازمان ملل از جمله شورای حقوق بشر پرداخت. نماینده ایران انتصاب شهید را به خاطر جاه طلبی برخی کشورها از جمله آمریکا و کشورهای متحد اروپایی اش دانست. او گفت این رویکرد یک طرفانه است. او گفت که ایران جواب خود را در ۵۷ صفحه به گزارشگر فرستاده است. او گفت کاستی های گزارش او را یاد آور شده اند اما در گزارش آقای شهید مطرح نشده است.
او گفت که قانون اساسی همه اقلیت های قومی و مذهبی را به رسمیت می شناسد و به صورت موفقیت آمیزی آنها با هم زندگی می کنند. او گفت از خوزستان تا خراسان و از سیستان تا آذربایجان همه به عنوان یک کشور با هم زندگی می کنند. او گفت پاراگراف ۱۳ گزارش انتقاد از آنچه سانسور اینترنتی بوده است و گفت کشور در معرض حمله های سایبری بوده است و گفت این انتقادات ربطی به آزادی بیان ندارد. او اظهارات شهید را بی مورد خواند و اشاره کرد به کشتن دانشمندان هسته ای ایران. نماینده ایران همچنین گفت که ایران به صورت روزانه مورد تهدید نظامی توسط اسراییل و آمریکا قرار داد و اینکه گزارشگر ویژه اساسا به ترویج حقوق بشر در جمهوری اسلامی هیچ توجهی نکرده است.
او همچنین مطرح کرد نکات مختلفی در گزارش، باعث شده دستور کار گزارشگر سیاسی باشد. او همچنین گفت گزارش آقای شهید نشان دهنده وضعیت حقوق بشر در ایران نیست وافزود که گزارش کاتالوگی از خبرهاهست و تصریح کرد که جمهوری اسلامی با سازمان ملل همکاری لازم را انجام داده است و به همین منظور از کمیساریای عالی حقوق بشر برای دیدار از ایران دعوت کرده است.
بعد از نماینده ایران نماینده مالدیو سخن گفت و از جمهوری اسلامی ایران خواست تا به گزارشگر ویژه اجازه بدهد که از ایران دیدار کند و خواست از گزارشگر که روی اثر تحریم ها روی وضعیت حقوق بشر نیز تمرکز داشته باشد. نماینده چین بعد در سخنانی که کمتر از یک دقیقه طول کشید گفت که از بیانیه ایران حمایت می کند. نماینده کانادا سپس از گزارش گزارشگر حمایت کرد و گفت به شدت از وضعیت حقوق بشر نگران هستند و نسبت به آنچه وی مجازات های وحشیانه و شکنجه خواند و همچنین وضعیت مسیحیان نوکیش و بهایی که به خاطردینشان دستگیر می شوند انتقاد کرد. نماینده کانادا نسبت به انتخابات پارلمان انتقاد کردو اینکه افراد مورد ارعاب قرارگرفته اند و انتخابات آزاد نبوده است. او همچنین گفت که گزارش های متعدد نشان می دهد که افراد با دید بهایی از تحصیلات عالیه محروم بوده اند و اینکه تحصیلات عالی باید برای همه افراد جامعه فراهم باشد.
نماینده نروژ هم گزارش شهید را به رغم عدم همکاری ایران گزارشی دقیق خواند. او دوسوال را مطرح کرد. اینکه اعضای کانون مدافعان حقوق بشر در ایران تحت فشار بوده و بیشتر از اعضای ان زندان هستند. او همچنین به وضعیت نسرین ستوده اشاره کرد که اخیرا وارد اعتصاب غذا شده است. او گفت یک روند دادن حکم زندان اضافی وجود دارد. که وقتی زندانی شان تمام می شود حکم های دیگر می گیرد. او خواست در این دو زمینه جواب بدهند.
نماینده اتحادیه اروپا گفت اروپاعمیقا نسبت به وضعیت حقوق بشر در ایران نگران است. او همچنین گفت برای منعکس کردن این نگرانی هابوده که در سه نوبت اتحادیه اروپا سه تحریم علیه مقامات ایرانی در گیر نقض حقوق بشر اعمال کرده است.. او به مصونیت قضایی در ایران اشاره کرد و همچنین با اشاره به قانون مجازات اسلامی جدید گفت ارزیابی شما نسبت به تغییرات قانون چگونه است؟ او همچنین سوال دیگری در مورد افزایش اعدام ها اشاره کرد. و اینکه بیش از ۱۲۰ اعدام اعلام نشده است. نماینده انگلیس از احمدشهید تشکر کرد. انگلیس گفت که از دستور کار شهید به شدت حمایت می کند و عمیقا نسبت به وضعیت حقوق بشر در ایران نگران هستند. نماینده انگلسی با همکاری نکردن ایران با دستور کار شهید گفت چه راههایی برای جامعه بین المللی بتواند این وضعیت را تغییر دهد. او نسبت به وضعیت بهایی ها نوکیشان مسیحی و همچنین اقلیت ها اظهار نگرانی کرد.
نماینده آمریکا در ادامه از گزارش احمدشهید استقبال کرد و از ایران خواست که به دکتر شهید اجازه بدهد برای اجرای دستور کارش به ایران برود. او گفت که گزارش شهید اظهارات با دقتی را در خصوص نقض حقوق و تعهدات بین المللی ایران را نشان می دهد. او گفت روزنامه نگاران مدافعان حقوق بشر و و فعالان سیاسی به زندان می روند، اقلیت های آذری عرب و اقلیت های سنی و بهایی تحت فشار هستند . او همچنین گفت که محدودیت های شدید روی آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات و همچنین بستن دسترسی به منابع خبری خارج از کشور و موجب نگرانی آمریکاست. او گفت دکتر شهید مانند نماینده کانادا ما هم نگران انتخابات هستیم. اما چه تضمیمی وجود دارد که انتخابات بعدی ایران آزادانه باشد و عادلانه؟
نماینده کشور چک نیز به عنوان بخشی از اتحادیه اروپا از گزارش احمد شهید استقبال کرد. او گفت که نگرانی های او را کاملا درک می کند و اینکه گستره زیادی از نقض حقوق بشر در ایران وجود دارد. وی همچنین دو سوال مطرح کرد اول در مورد مدافعان حقوق بشر و کلا و روزنامه نگاران و شکنجه و اعدام در فقدان دادرسی عادلانه از جمله حضور نداشتن اعضای خانواده و اینکه چطور جامعه بین المللی می تواند در این زمینه اقدام کند؟ او همچنین به حبس خانگی میرحسین موسوی و مهدی کروبی اشاره کرد و از زندانی کردن روزنامه نگاران و بلاگر ها گفت واز وی پرسید در مورد تضمین های اینکه انتخابات آینده ایران عادلانه و آزاد باشد؟
نماینده برزیل گفت که در زمینه حقوق اقتصادی و اجتماعی و دستاوردهای ایران اشاره کرد که در گزارش آمده ولی گفت که با احترام کامل نسبت به برخی موارد نقض حقوق بشر از جمله وضعیت مدافعان حقوق بشر و از جمله زندانی طولانی مدت زندانیان سیاسی نگران است. او گفت که برزیل برای گفت وگوهای بیشتر باز است و از ایران خواست با مکانیسم های حقوق بشر بین المللی همکاری کند. او گفت که همکاری با احمدشهید توسط ایران نمایانگر اعتمادبه نفس ایران و ساختن اعتماد است.
احمدشهید گفت که محدودیت هایی که توس ط مجمع عمومی جود داشته مجبور بوده است که گزارش را حدود ۱۰ هزار کلمه تمام کند وگرنه می توانست تا شصت صفحه مطلب داشته باشد. (نقل به مضمون) او گفت که نگران تاثیرات تحریم هاست. او در خصوص انتخابات گفت که نگرانی های زیادی وجود دارد و گفت که یکی از موضوعات این است که زنان نمی توانند برای سمت های بالا (ریاست جمهوری) کاندید شوند. او گفت که موضوع آزادی بیان هم باید در زمینه آزادی انتخابات مطرح شود. او همچنین حاکمیت قانون وشفافیت از جمله موضوعاتی هستند که می توانند به انتخابات آزاد و عادلانه کمک کند. او گفت ایران در سالهای گذشته در زمینه آموزش زنان موفقیت های زیادی داشته اما در سالهای گذشته محدودیت هایی برای تحصیل زنان در برخی رشته ها ایجاد شده است. او همچنین گفت که بهایی ها به عنوان فرقه دیده می شوند و دسترسی به آموزش عالی ندارند. او همچنین به موضوع قانون مجازات اسلامی جدید هم اشاره کرد که مثلا در بخش سنگسار و یا اعدام نوجوانان تغییراتی کرده است.
درکنفرانس خبری که بلافاصله بعد از ارائه گزارش در یکی از سالن های جنبی سازمان ملل برگزار شد احمدشهید بار دیگر در مورد وضعیت نسرین ستوده و فقدان دادرسی عادلانه در ایران ابراز نگرانی کرد.