اطلاع‌رسانی «زنان فعال در زلزله آذربایجان»
زلزله اخیر آذربایجان در مرداد ماه ۱۳۹۱ در منطقه “قاراداغ” ضایعات جبران ناپذیری وارد کرد. چند شهر و چند صد روستا را دچار آسیب دیدگی و تخریب کرد و خسارات جانی و مالی زیادی به جا گذاشت. با توجه به اینکه بافت بیشتر خانه های (یا بهتر است بگوییم کومه‌های!) این مناطق روستایی، کاهگلی است میزان خسارات وارده بسیار بیشتر از حدِ زلزله‌ای ۶ ریشتری بود! بیش از ۳۰۰ نفر کشته (این آمار اعلام شده مربوط به کسانی است که در بیمارستانها فوت کرده اند و یا افراد اندکی که برای آنها مجوز دفن صادر شده، در حالیکه بنا به اظهار اهالیِ منطقه، تعداد کشته شدگان بسیار بیشتر از اینها می باشد) و چندین هزار زخمی و بی خانمان شدند. ۶۶ درصد کشته شدگان این زلزله زنان و کودکان بودند. این زلزله تجارب بزرگی هم به همراه داشت. از جمله، نقش کم سابقه زنان در کمک رسانی به زلزله زدگان بود. درمورد مشارکت زنان می توان اجمالا به موارد زیر اشاره کرد:
با توجه به اینکه مردم بی هیچ تشکلی در صدد کمک رسانی فردی و گروهی بودند، زنان با تشخیص وضعیت موجود و با ابتکار بموقع خود، اقدام به بیشترین اطلاع رسانی و ایجاد گروههای خودجوش نمودند. آنان از هر صنفی و از تمامی گروههای اجتماعی به یاری زلزله زدگان شتافتند و نقش مدیریتی بسیار گسترده ای ایفاء کردند.
زنان خانه دار در مراجعه به افراد خیر و خانواده ها در جمع آوری وسایل مورد نیاز و کمکهای نقدی، ارسال آن به مناطق زلزله زده، تدارک وسایط نقلیه، نقش مهمی ایفا کردند. برخی از آنها به صورت گروههای زنانه و یا به همراه همسر و فرزندان عازم منطقه شده و این کمکها را به دست مردم زلزله زده می رساندند.
رساندن غذای گرم به روستاها در هفته های اول زلزله از ضروریات بود که آشپزی و توزیع آنها، بیشتر توسط زنان صورت می گرفت. این کار در بعضی موارد چنان گسترده بود که روستائیان بی نیازی خود را اعلام و روستاهایی را معرفی می کردند که هنوز کمک به آنها نرسیده بود.
زنان با تشخیص نیازهای اولیه و لیست کردن نیازهای ثانویه، بسته بندی های مناسب و مدیریت در توزیع کمکهای جمع آوری شده نقش اول را داشتند. به جرأت می توان گفت در حادثه زلزله قاراداغ، زنان در رأس امور توزیع نیازمندیها بودند.
زنان فعال در زلزله آذربایجان در مراحل مختلف جمع آوری کمکهای نقدی و امور مربوط به خانه سازی، مدرسه سازی ، احداث حمام و توالت صحرایی و ... - در حدی که از عهده مردم بر می آمد - حضور فعال داشتند. زنان شاغل در ادارات و نهادهای دولتی ذیربط در راهنمایی و دور زدن بورکراسی اداری، در تسریع مراحل اداری جهت این امور، آنان را همراهی کردند.
زنان پزشک، پرستار و مددکار در مراکز بهداشتی- درمانی و چادرهایی که به همین منطور برپا شده بود، نقش زنانه خود را به صورت مستمر در کار درمان و مداوای آسیب دیدگان و امور روانکاوی ایفاء کردند.
زنان با توزیع لوازم بهداشتی و شنیدن دردها و مشکلات زنانه که آنها از ابراز آن به مردان و حتی پزشکان مرد ابا داشتند، سعی می کردند به زنان و دختران روستایی کمک کنند. ابتکار آنان در بسیاری موارد مثل نیازهای خاص بهداشتی، درمانی و روحی _روانی زنانه مثال زدنی می باشد. بعضی از زنان نیز آرایشگاههای سیار برای زنان ترتیب دادند و برای اینکار از دهی به ده دیگر رفتند.
زنان فعال در زلزله آذربایجان با حضور در میان خانواده های زلزله زده به دلجویی از آنان می پرداختند. آنها همچنین با تشکیل گروههای نمایشی، سرود خوانی، قصه گویی، کتابخوانی و ترتیب دادن کلاسهای نقاشی، راه انداختن مسابقات و سایر برنامه های ابتکاری ساعتها کودکان را سرگرم کرده و سعی در دور کردن آنان از فضای مصیبت زده منطقه را داشتند.
در طی این مدت در تمامی کارهایی که زنان در آنها حضور داشتند، مردان دوشادوش آنان در کار امداد و کمک رسانی، یار و یاور و همراه آنان بودند و در این فعالیت ها زنان را تنها نگذاشتند.
بخشی از این فعالیتها هنوز هم ادامه دارد. اما آنچه اکنون موجب نگرانی شدید است رسیدن فصل سرما و سوز بی امان منطقه، بارش باران و برف و عواقب ناگوار آن از جمله بیماری، حمله حیوانات، در معرض خطر بودن حیات دامها و .... است. نیاز به ذکر نیست که زنان و کودکان در مقابل تمامی خطرات آسیب پذیرترند.
اکنون “زنان فعال در زلزله آذربایجان” نگرانی عمیق خود را از وضعیت کنونی منطقه ابراز داشته و تأکید می نماییم که رسیدگی به زلزله زدگان بیش از هر زمان دیگری ضروری است. “زنان فعال در زلزله آذربایجان” توجه فوری مسئولان و هموطنان را به این امر جلب نموده و از آنها می خواهیم لحظه‌ای خود را در شرایط توانفرسای روستائیانی فرض کنند که تمام زندگی خود را در اثر زلزله از دست داده، بی پناه و بی سرپناه، اکنون باید در چادرها با سرما دست و پنجه نرم کنند؛ چادرهایی که دچار آب گرفتگی می شود، آتش می گیرد (حتی اخیرا زنی 75 ساله جان خود را در اثر آتش سوزی از دست داد)، در اثر باد از جا کنده می شود ... . باید فکری عاجل برای اسکان آنان در مکانهای امن و مصون از سرما کرد تا زلزله زدگانی که تا به حال تاب آورده و ناامید نشده اند، به فکر کوچیدن از دیارشان نیفتند.
1391/7/30
****
”آذربایجان زلزلهسینده چالیشان قادینلار”ین خبرلشمه‌سی
1391/7/30
آذربایجانین قاراداغ بؤلگه سینده‌کی مرداد 1391 زلزله‌سی، آرخادا یئری دولونماز ایتکیلر بوراخدی. بیرنئچه شهری و یوزلرجه کندی بؤیوک اؤلچوده خسارته اوغرادیب و یا محو ائتدی، آغیر مال و جان ایتیرمه‌لرینه یول آچدی. بو بؤلگه‌ده ائولرین (داها دوغروسو داخمالارین) چوخو پالچیق کرپیچدن و قاراسوواقدان اولدوغو اوچون وارد اولان خسارتین مقداری 6 ریشترلی زلزله نین حدیندن قات-قات چوخ اولدو. اؤلنلرین سایی 300 (آرتیرمالی کی بو سایی آنجاق خسته خانالاردا اؤلنلر و یا دفن اولونمالارینا رسمی اجازه وئریلن جنازه‌لرین سایی دیر. حالبوکی یئرلی اهالینین دئدییینه گؤره چوخ تعداد جنازه رسمی اجازه اولمادان دفن اولونموشلار) نفردن چوخ و مینلرجه اینسان یارالانیب وار- یوخلارینی الدن وئریب، بی خانمان دوروما دوشدولر. ایستاتیستیک وئریلره گؤره اؤلنلرین یوزده آلتمیش آلتی‌سی(%66) قادینلار و اوشاقلار ایدیلار.
بو زلزله اؤزویله بؤیوک تجربه‌لر ده گتیردی. زلزله‌زده‌لره یاردیم یئتیرمه‌ده قادینلارین اوینادیغی رول اولدوقجا اؤنملی ایدی. قادینلارین اشتراکی بعضی یئرلرده یازیلیب، دانیشیلمیش اولسا دا او قدر گئنیش چاپدایدی کی، بو خصوصو باشقا بیر زاماندا آچیقلاماق گره‌کیر. آنجاق ایندی‌لیک اؤتری اولاراق آشاغیداکیلارا ایشاره ائدیلیر:
خالقین، زلزله‌زده‌لره یاردیم ائتمه‌لری تک به تک و یا قروپ شکلینده اولدوغو حالدا هرهانکی بیر اورگانیزاسیوندان یوخسون حالا دوشموشدو. بو حالدا قادینلار دورومو دریندن قاورایاراق اؤز باجاریقلارییلا وضعیتی دوزگون دیرلندیریب، خبرلشمه‌ده و اؤزلویوندن اولوشان قروپلارین یارانماسیندا اولدوقجا تاثیرلی رول اوینادیلار. توم سوسیال صینیفلاردان بیر آرایا گلن قادینلار زلزله‌زده‌لرین یاردیمینا قاچدیلار و چالیشمالارینی ائشسیز بیر باشارییلا یؤنه‌لده بیلدیلر.
ائو خانیملاری، خئییرسئور اینسانلارا و عاییله‌لره باش ووراراق توپلادیقلاری مادی و مالی یاردیملاری اورگانیزه بیر بیچیمده زلزله بؤلگه‌سینه گؤندردیلر. چوخ حاللاردا قادین قروپلاری شکلینده بعضن ده کیشیلری و اوشاقلارییلا برابر زلزله منطقه‌سینه گئدیب یاردیملاری زلزله‌زده‌لره یئتیردیلر.
زلزله‌نین ایلک گونلرینده زلزله‌زده‌لره ایستی یئمک یئتیرمک ایشلرین ان واجیبی و اؤنملیسی ایدی. قادینلار، هر دفعه یوزلرجه اینسانا ایستی یئمک حاضیرلادیلار. بو ایش، او قدر گئنیش چاپدایدی کی، بعضن کندلیلر آرتیق احتیاجلاری اولمادیغینی بیلدیریر و یاردیملاری، ضروری اولان باشقا کندلره یؤنلدیردیلر.
چالیشان قادینلار کندلیلرین اؤن پلاندا و آرخا پلاندا اولان احتیاجلارینی سیرالاییب و اویقون بسته لرده (پکیجلرده) توپلانان یاردیملاری احتیاجی اولانلارا چاتدیرما ایشینی لاییقینجه یئرینه یئتیردیلر. قاراداغ زلزله سینده اساسن داغیتیم ایشی گنللیکله قادینلارین الیله گرچکلشدی.
قاراداغ زلزلهسینده چالیشان قادینلار نقدی یاردیملاری توپلاماقلا بیرلیکده اللریندن گلدییی قدر ائو، مدرسه، صحرایی حامام و تووالت تیکدیرمه ایشلرینه ده آکتیو بیر بیچیمده قاتیلدیلار. دؤولت اداره لرینده چالیشان خانیملار ایسه بوروکراسی پروبلئملئری آشماقدا و ائو، مدرسه تیکمه‌ده‌کی روتین چتینلیکلری تئزلیکجه آرادان قالدیریب، گئنیش یاردیملاشما گؤستردیلر.
دوقتور، پرستار و توم ساغلیق اورگانلاریندا چالیشان قادینلار، بو آماجلا قورولموش اولان کمپلرده سوره کلی اولاراق درمان، معالیجه و پسیکولوژیک یاردیملارییلا قوللوغا قاتلاشدیلار.
قادینلار، زلزله‌زده خانیملارین بوتون مسئله لریله ایلگیلنیب، اونلارین کیشی دوقتورلارا چکینب اوتاناراق سؤیلمه‌دیکلری قادینسال ناخوشلوقلارینین درمانی اوغروندا دا یاردیمجی اولدولار. حتی بعضی خانیملار سییار قادین آرایشگاهی کیمی بیر کنددن باشقا کنده گئدیب و زلزله زده خانیملارین گؤزه للیک ایشینی ده اونوتمادیلار.
قاراداغ زلزله سینده چالیشان قادینلار، باجاردیقجا زلزله‌زده‌لرین ائولرینده و یانلاریندا اولماقلا اونلاری یالقیز بوراخمادیلار. اونلار اوچون تیاتر تاماشالاری ترتیب ائتدیلر. اوشاقلارا ناغیل سؤیلمک، کیتاب اوخوماق و نقاشی چکدیرمه پروقراملاری دوزنله‌یرک، اونلارا خوش ساعاتلار گئچیرمکله فلاکتلی احوال-روحیه‌دن اوزاقلاشدیرماغا چالیشدیلار.
بوتون بو چالیشمالاردا کیشیلر ده قادینلارلا چییین چییینه یاردیملاشماغا قاتیلیب، اونلاری یالقیز بوراخماییب و زلزله زده وطنداشلارا قوللوق گؤستردیلر.
بو چالیشما‌لارین بیر قیسمی هله ده داوام ائتمکده دیر. آنجاق قیش فصلینین یاخینلاشماسی و هاوا‌لارین سویوماسی و بونا گؤره ده وحشی حیوانلارین و جاناوارلارین اینسانلارا هجومو قورخوسو هامیمیزی قایغی و نگرانلیغا قاپدیرمیشدیر. بللیدیر کی، هرکسدن چوخ بو تهلوکه‌لرله قارشی قارشییا اولانلار اوشاقلار و قادینلاردیرلار.
بوتون بونلارا دایاناراق بیز، “آذربایجان زلزلهسینده چالیشان قادینلار” ایندیکی دورومدان اولان درین نیگرانلیغیمیزی بیلدیریر و زلزله‌زده‌لرین هر زامانکیندان داها چوخ یاردیما احتیاجلاری اولدوغونو وورغولاییریق. بیز قادینلار بوتون وطنداشلاری و مسئول مقاملاری داها آکتیو اولماغا و اؤزلرینی بیر آنلیق اولسا بئله اونلارین یئرینه قویماغا چاغیریریق. بوتون وار- یوخلارینی و ائولرینی ایتیرمیش اولان زلزله‌زده‌لر بو سویوق هاوادا و چادیرلاردا نئجه یاشاما‌لیدیر‌لار؟ چادیرلاری بعضن سو باسیر، بعضن ده چادیرلار اودا قاپیلیب یانیر. حتتا سون گونلرده 75 یاشیندا بیر یاشلی قادین باش وئرن یانغین اولاییندا جانینی ایتیرمیشدیر.
آرتیرمالی کی، زلزله‌زده‌لرین چوخو بوگونه‌دک هر بیر چتینلییه قاتلاشیب یئر-یوردلارینی هله ترک ائتمه‌ییبلر. اونلارا، اومودسوزلوغا قاپیلماییب یوردلاریندان کؤچمه فیکرینه دوشمه‌دن چاره قیلماغی و تئزلیکله قیشین قار-سویوغوندان قورویاجاق مناسیب ائولرده یئرلشدیرمه‌نین ضروری اولدوغونو وورغولاییریق.
