iran-emrooz.net | Sun, 02.09.2012, 7:40
«شب ایرانی» انجمن قلم آلمان در برلین
پلاکاتی با طرح پرستو فروهر از مجموعۀ "کفشهایتان را در بیاورید" به رهگذرانی که از جلو سالن کوچک "لیشت بورگ" در برلین گذر میکردند نشان میداد که امشب در این سالن "شب ایرانی" انجمن قلم آلمان برگزار میشود.
"کریستینا راو" همسر رئیس جمهور متوفی "یوهانس راو" که تا سال ۲۰۰۴ ریاست جمهوری آلمان را به عهده داشت و حامی هفتۀ کتابخوانی در برلین است، در این برنامه حضور داشت. وقتی همسر رئیس جمهور کنونی آلمان "دانیلا شادت" دقایقی پیش از شروع برنامه به لیشت بورگ وارد شد بوی کباب در فضا پیچیده بود و کوهی از نعنا و ریحان و تربچه و دیسهای کشک بادمجان و برانی و میرزا قاسمی نشان میداد که مردم ایران به برخی سنتهای دلپذیر شان سخت پایبندند. سماوری بزرگی که صد لب تشنه را چای میدهد با غل و غل زدنهایش میگفت جای سنت شکنی روی میز نیست، بلکه بر دیوار است.
سه نفر از گروه زنان هنرمند برلینی بنام هفت که در دعوتنامه شان نوشته بودند " زادگاه ما هنر است" کارهاشان را که ساختار و سنت شکنانه است در فضای تنگ ورودی بر دیوارها به نمایش گذاشته بودند. اکرم ابویی کارهایی با موضوع زن و فوتبال داشت کیانوش مجیدی چند کار ازسری سبزش را به نمایش گذاشته بود و کارهای شهلا آقاپور بیشتر ابستره ، "زنانه" و "تنانه" بود.
برنامۀ دیشب انجمن قلم که به وسیلۀ معاون انجمن قلم آلمان "کریستا شونکه" و مسئول امور نویسندگان در تبعید "پن" برنامه ریزی شده بود از شش بعد از ظهر آغاز شد و تا نزدیکیهای نیمه شب ادامه داشت.
اگر قرار بر فروتنی نباشد باید بگویم که من و فرهاد پایار هم چند هفتهای با کار داوطلبانه در به سامان رسیدن این برنامه تلاش کردیم. سازمان عفو بین الملل، گزارشگران بدون مرز، ترانسپارنسی فور ایران و یک کتابفروشی برلینی بنام تالیا از این برنامه حمایت معنوی کردند. سازمان عفو بینالملل بیرون سالن زیر چتری بساط خود را گسترده بود.
سازمان اکثریت در این شب به یاد قربانیان کشتار جمعی برنامهای برگزار کرده بود و یک طیف فکری از ایرانیان در محل دیگری گرد آمده بودند. البته نسل اولیها بطور عادی هم کمتر در این نوع برنامهها که به زبان آلمانی است شرکت میکنند، بخصوص که برنامه بیشتر جنبۀ هنری و ادبی داشته باشد.
دانیلا شادت همسر رئیس جمهور آلمان ردیف اول نفر دوم
شب خوبی بود! یاسمین طباطبایی بازیگر و خوانندۀ نامی ایرانی تبار سرودههایی از نویسندگانی که تحت پیگرد بودند و یا هستند و یا در جریان قتلهای زنجیرهای جان خود را از دست دادند را بازخوانی کرد ، بیشتر سرودهها را فرهاد پایار ترجمه کرده بود، سرودهای از پروانۀ فروهر ترجمۀ زنده یاد روشنک داریوش بود و دو سرودۀ سیمین بهبهانی را من ترجمه کرده بودم.
اسلایدهایی از کارهای پرستو فروهر با عنوان "کفشها را در بیاورید" بر دیوار پشت صحنه تابیده شد. سه میزگرد کوچک تشکیل شد به ترتیب در مورد وضعیت هنر و هنرمندان ایران، داستانهای تبعید و وضعیت روزنامه نگاران و نویسندگان در ایران امروز. گردانندگان با دو شرکت کننده گفت و گو کردند و امکان پرسش و پاسخ به حاضران که نود در صدشان آلمانی بودند داده شد.
همسر رئیس جمهور پیشین آلمان برای چند ساعت در برنامه حضور داشت وهمسر رئیس جمهوری کنونی از شش شب تا نزدیکی نیمه شب که برنامه به پایان رسید حضور داشت در سالنی که گنجایش آن ۸۰ نفر بود ولی بیش از ۱۴۰ نفر در آن از سر و کول هم بالا میرفتند و مثل قطارهای هندی از در و پنجره آویزان بودند . من وشهاب الدین شیخی در پانل "داستانهای تبعید" روی صحنه بودیم.
"دانیلا شادت" همسر "یوآخیم گاوگ" رئیس جمهور فعلی آلمان را که در ردیف اول جا گرفته بود به وضوح میدیدم که تبسم برلب با شیفتگی به حرفها و سرودۀ شهاب الدین شیخی گوش میسپرد. در زمانی که تنفس اعلام شد همسر رئیس جمهور گفت و گوی نسبتا مفصلی در حاشیه با شهاب الدین شیخی داشت.
زمانی که پانل هنر و هنرمندان با منصورۀ شجاعی و فهیمۀ فرسایی را اداره میکردم چارهای نداشتم جز اینکه به روبرویم نگاه کنم و کنجکاوی و غم را در چهرۀ همسر رئیس جمهور میدیدم. با سخنان منصورۀ شجاعی که از ممنوعیت آواز زنان میگفت و فهیمۀ فرسایی که به محکومیت جعفر پناهی اشاره میکرد و از ممنوعیت شغلی این کارگردان جهانی میگفت اندوه در چهره و نگاه همسر برجسته ترین سیاستمدار آلمان اوج میگرفت.
یواخیم گاوک، رئیس جمهور آلمان و همسرش دانیلا شادت
آخر شب خانم گاوگ از گردانندۀ آخرین میز گرد فرهاد پایار اجازه خواست تا روی صحنه برود و سخنانی بگوید. گفت "خوشحالم که در این شب پر بار حضور داشتهام و گفت به مردم ایران پیام مرا برسانید که ما آسان از کنار مسائل و مشگلات شما نمیگذریم" و پارهای از سرودۀ مختاری را که در این شب شنیده بود تکرار کرد "لبخند را بر لبها جراحی میکنند و فریاد را در گلوگاه و برای همگی ما آرزو کرد که روزی بتوانیم به میهن آزاد باز گردیم".
یاسمین طباطبایی بازیگر پر مشغله که در تمام برنامههایی که تا بحال در آن شرکت داشتم دقایقی پیش از اجرای برنامۀ میآمد و چند دقیقه بعد از پایان سالن را ترک میکرد این بار تا آخر شب در گوشهای جلو سالن نشسته بود و با کف زدنهای بهنگام و نا بهنگام شهاب الدین را تشویق میکرد و وقتی حرفهایش خلاصه ترجمه میشد صدایش را بلند میکرد تا هستۀ اصلی مطلب را بار دیگر مفصل تر به جمعیت گوشرد کند.
سحنان جلال سر فراز هم که در خواست یک دقیقه سکوت برای قربانیان کشتارهای جمعی سال ۶۷ کرده بود بااستقبال مواجه شد. او از بحث پیش بینی شده خارج میزد و گرداننده به او تذکر داد در چارچوب بماند اما مورد حمایت تماشاگران قرار گرفت و خواستند به حرفهایش هر چه هست گوش کنند.
سوسن عمید دراین برنامه ترجمۀ شسته رفتهای ارائه داد و نشان داد زنان ایرانی در تمام زمینهها توانمند هستند و کار آیی ویژهای دارند.
گزارش از: نسرین بصیری
عکسها: رضا جابر انصاری