ايران امروز

پرونده‌سازی سپاه علیه روزنامه‌نگاران زندانی

گزارش پرونده‌سازی «مركز بررسی جرائم سازمان‌یافته سپاه پاسداران» در سایت «گرداب» منتشر شده که وابسته به سپاه پاسداران است. این گزارش افشای «عملیات چشم روباه» نام گرفته است.

در گزارش سایت گرداب تصاویر ۵ نفر منتشر شده که چشمان آنها پوشانده شده و اسامی‌شان با حروف اختصاری درج شده است. سپاه پاسداران ادعا کرده که این افراد با تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی همکاری داشته‌اند. همچنین گفته شده است: «برای ۱۰ نفر از متهمان که در خارج از کشور به سر می‌بردند قرار غیابی صادر و پرونده سایر افراد در دست پیگیری قرار گرفت.»

مرضیه رسولی، سهام‌الدین بورقانی و پرستو دوکوهکی سه روزنامه‌نگاری هستند که در این اطلاعیه از آن‌ها با اسامی مخفف نام برده شده است.

در گزارش سپاه پاسداران مرضیه رسولی متهم شده که «از سرپل‌های بی‌بی‌سی برای معرفی و جذب فعالان رسانه‌ای به مراکز آموزشی این شبکه» است که «در پوشش چند موسسه خاص مانند موسسه “ا.ک” فعالیت می‌کردند.»

در مورد سهام‌الدین بورقانی نیز سپاه اتهام‌های سنگینی به عکاس و خبرنگار وارد کرده است. به ادعای سپاه «از بهمن‌ماه ۱۳۸۶، توجه ویژه‌ای از سوی جریان اصلاحات و همچنین سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه به وی معطوف می‌شود. به همین جهت نامبرده در زمان کوتاهی به عنوان بازوی عملیاتی و رسانه‌ای برخی از این سرویس‌ها قرار می‌گیرد.»

در این ادامه این اتهامات نسبت به بورقانی آمده است که «وی علاوه بر همکاری با رسانه‌های جریان ضد انقلاب در اکثر اغتشاشات فتنه ۸۸ حضور فعال و موثر داشته و اقدام به تهیه عکس، خبر، گزارش و ارسال آن‌ها به این شبکه‌های ضدانقلاب کرده است.»

«ارتباط‌گیری پیچیده و تبادل اطلاعات خاص و محرمانه کشور با برخی سرویس‌ها» نیز از دیگر ادعای مطرح شده در اطلاعیه مرکز مبارزه با جرائم سازمان یافته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مورد این روزنامه‌نگار است.

این مرکز از پرستو دوکوهکی نیز به عنوان «بازوی تهیه محتوا برای شبکه بی‌بی‌سی» یاد کرده که نقش‌اش «جمع‌آوری و ارسال اطلاعات خاص و دارای طبقه‌بندی» بوده است.

بنت‌الهدی هاشمی نیز فارغ‌التحصیل رشته مددکاری نیز در این اطلاعیه به عنوان فعال رسانه‌ای با نام مخفف «ب.ه» معرفی شده است. سپاه در مورد وی مدعی شده که «خواهر او با نام س.ه هم‌اکنون از خبرنگاران بی‌بی‌سی فارسی است که بسته‌های خبری قابل توجهی را نیز در ایام فتنه و در روزهای پس از آن تهیه و از بی‌بی‌سی پخش کرده است. وی با توجه به جایگاه تثبیت شده خواهرش در بی‌بی‌سی فارسی بازوی خبری و رسانه‌ای موثری برای رسانه‌هایی مانند BBC و رادیو فردا بوده است.»

خواهر بنت‌الهدی هاشمی چندی پیش به صورت اینترنتی مورد بازجویی قرار گرفته بود. این مساله اعتراض شبکه‌ خبری بی‌بی‌بی و سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر همچون سازمان عفو بین‌الملل و سازمان دیده‌بان حقوق بشر را به دنبال داشت.

این مساله موجب شده است که در این اطلاعیه ادعا شود: «پس از تکمیل پرونده ب.ه و بازداشت وی، مدیران بی‌بی‌سی و برخی مدعیان دفاع از حقوق بشر و همچنین انجمن‌های سیاسی دفاع از حقوق روزنامه‌نگاران و خبرنگاران تلاش کردند با ایجاد جو کاذب روانی اینگونه وانمود کنند که نامبرده تنها به منظور اعمال فشار بر خواهرش که در بی‌بی‌سی فعال است بازداشت شده؛ در حالیکه پرونده نامبرده خود سرشار از دهها اتهام ضد امنیتی است.»

همچنین مرکز بررسی جرائم سازمان یافته سپاه پاسداران در مورد مستندسازی با نام س.ک مدعی شده است که وی «قراردادهای کلان و متعددی برای تولید مستندات سفارشی و هدفمند شبکه بی‌بی‌سی» تهیه می‌کرده است.

در مورد س.ک در ادامه آمده است که «پیشرفت سریع وی در بدنه و ساختار پیچیده شبکه بی‌بی‌سی است که منشأ آن شهرت خاص به فساد اخلاقی و اصرار نامبرده برای توهین به مقامات عالی‌رتبه کشور ارزیابی می‌شود.»

مرکز اطلاعات سازمان یافته سپاه پاسداران در طی چند ساله گذشته با بازداشت گروهی بسیاری از شهروندان، اقدام به اعتراف‌گیری و تحت شکنجه قرار دادن آن‌ها کرده است. در پی این بازداشت‌ها و ایجاد پرونده‌های مختلف قضایی و حقوقی اسامی مختلفی نیز برای این بازداشت‌ها ارائه شده است که از جمله آن ها می‌توان به پرونده‌های سه گانه‌ی «مضلین» اشاره کرد.


رد اتهامات سپاه پاسداران علیه بی‌بی‌سی فارسی

به دنبال انتشار اطلاعیه‌ای از سوی سپاه پاسداران ایران در ارتباط با همکاری بعضی فعالان رسانه‌ای در ایران با بی‌بی‌سی فارسی، صادق صبا، رئیس بخش فارسی بی‌بی‌سی اعلام کرد: "بی‌بی‌سی هیچ همکاری در ایران ندارد و تمام این اتهامات بی‌اساس است."

صادق صبا، رئیس بخش فارسی بی‌بی‌سی، روز شنبه، ششم اسفند، با رد اتهامات واردشده به شبکه خبری بی‌بی‌سی و افرادی که گفته شده است به دلیل ارتباط با این شبکه در ایران بازداشت شده‌اند، تاکید کرد: "بی‌بی‌سی فارسی هیچ‌کس را در داخل ایران به عنوان همکار ندارد و تمام این اتهامات بی‌اساس است."

او گفت: "بعضی از کسانی که در هفته‌های گذشته در ایران بازداشت شده‌اند، از اعضای خانواده و یا از دوستان کارکنان ما بوده‌اند، ولی چنین رابطه‌ای، دلیل همکاری آنها با بی‌بی‌سی نمی‌شود."

او تاکید کرد: "هر نوع اعترافی که از افراد بازداشت‌شده در این زمینه گرفته شود، بی‌اساس است."

آقای صبا با رد اتهاماتی که درباره اقدامات بازداشت‌شدگان برای استخدام و جذب نیروی انسانی در بی‌بی‌سی فارسی مطرح شده، گفت: "روش استخدام در بی‌بی‌سی روشن و شفاف است و شبکه فارسی بی‌بی‌سی نیز باید طبق قوانین استخدامی بریتانیا بعد از انتشار آگهی و به طور شفاف به جذب نیروی انسانی اقدام کند."

او اضافه کرد: "تمام کارکنان بی‌بی‌سی فارسی با سازوکاری روشن استخدام شده‌اند و حتی گروهی از کارکنان کنونی ما در امتحانی که در داخل ایران برگزار شد، شرکت کرده و پذیرفته شده‌اند."

فشار بر خانواده‌ها و دوستان

رئیس بخش فارسی بی‌بی‌سی همچنین هر گونه برخورد با اعضای خانواده، بستگان و دوستان کارکنان این بخش را محکوم کرد و گفت: "برخورد با خانواده‌ها غیرانسانی است."

آقای صبا گفت که با وجود اطلاع‌رسانی بی‌بی‌سی و محکومیت برخورد با اعضای خانواده کارکنان این شبکه خبری در ایران، اقدامات نهادهای امنیتی این کشور ادامه داشته است.

او گفت: "اظهارات مقامات ایران در تکذیب وجود چنین برخوردهایی، دروغ است و در چند مورد جدید در روزهای اخیر بعضی خانواده‌های کارکنان بی‌بی‌سی فارسی فراخوانده شده‌اند و از آنها خواسته شده است به فرزند خود بگویند یا در بی‌بی‌سی کار نکند و یا برای نهادهای ایران جاسوسی کند."

شبکه بی‌بی‌سی فارسی در فوریه امسال اعلام کرد که ماموران امنیتی ایران اعضای خانواده یا دوستان تعدادی از کارمندان بی‌بی‌سی فارسی را بازداشت و از این طریق تلاش کرده‌اند که کارمندان بی‌بی‌سی را تحت فشار قرار دهند.

صادق صبا رئیس بخش فارسی بی‌بی‌سی روز پنجشنبه، دوم فوریه (۱۳ بهمن) اعلام کرد که فشار حکومت ایران بر اعضای خانواده بعضی از همکاران این بخش در ماه‌های اخیر تشدید شده است.

آقای صبا گفت که در یک مورد، ماموران امنیتی ایران، یکی از اعضای خانواده یکی از کارکنان بخش فارسی بی‌بی‌سی را بازداشت کرده و از این طریق کوشیده‌اند که خواهر او را در لندن تحت فشار قرار دهند.

در اطلاعیه مرکز بررسی جرائم سازمان‌یافته سپاه پاسداران ایران نیز یکی از افراد بازداشت‌شده خواهر یکی از خبرنگاران بی‌بی‌سی فارسی معرفی شده که "بازوی خبری و رسانه‌ای موثری برای رسانه‌هایی مثل بی‌بی‌سی و رادیو فردا بوده است."

محکومیت بین‌المللی

انتشار خبرهای مربوط به برخورد نیروهای امنیتی با نزدیکان و بستگان کارکنان بی‌بی‌سی فارسی، واکنش‌های بین‌المللی را به دنبال داشت.

مارک تامپسون، مدیرکل بی‌بی‌سی، روز جمعه، ۱۴ بهمن (سوم فوریه)، با ابراز نگرانی نسبت به برخورد مقامات ایران با اعضای خانواده و بستگان کارکنان بی‌بی‌سی فارسی، بازداشت یکی از اعضای خانواده یکی از کارکنان این رسانه را به شدت محکوم کرد.

او از مقامات رسمی ایران خواست که با این اقدامات برخورد کنند.

مدیرکل بی‌بی‌سی همچنین از دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی خواست که بیشترین فشار ممکن را بر حکومت ایران وارد کنند تا از اقداماتش برای ارعاب، سانسور مداوم و سوءاستفاده از قدرت، دست بردارد.

سازمان دیده‌بان حقوق بشر و کمپین بین‌المللی حقوق بشر ایران نیز با انتشار اطلاعیه‌هایی جداگانه، فشارهای حکومت ایران بر بعضی از کارکنان بی‌بی‌سی فارسی را محکوم کردند و خواهان پایان یافتن فوری این فشارها شدند.

فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران هم با صدور بیانیه‌ای اعمال فشار حکومت ایران به بستگان و دوستان کارکنان بی‌بی‌سی فارسی را محکوم کرد.

ارنست ساگاگا، مدیر بخش ارتباطات و حقوق بشر فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران گفت که "تحولات جدیدی طی سه سال گذشته در ایران اتفاق افتاده و آن سرکوب شدید رسانه‌هاست که بعد از انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری (در ایران) روی داده است. در آن زمان هم روزنامه‌نگاران زیادی بازداشت شدند و تعدادی هم فرار کردند."


مادر سهام بورقانی: پسرم در تماس با ما گفته بود هرچه روزهای آینده گفتم باور نکنید

مادر سهام الدین بورقانی در واکنش به دروغپردازی های رسانه های صدا و سیما گفت: پسرم همان روزهای اول در تماسی تلفنی گفت که «هر چه روزهای آینده گفتم باور نکنید.»

فاطمه هادی، مادر سهام الدین بورقانی در گفتگو با کلمه با تاکید بر اینکه سهام هیچ گونه ارتباط سازمانی و یا غیر سازمانی با بی بی سی نداشته است، تصریح کرد: این اتهامات صرفا ساخته و پرداخته‌ی ذهن های خلاقی است که لازم دارند برای هر چیز در این هفته که به انتخابات منتهی می شود استفاده کنند.

همسر مرحوم احمد بورقانی، معاون وزیر ارشاد دولت سیدمحمد خاتمی با اشاره به تماس تلفنی سهام در روزهای ابتدایی بازداشت، گفت: سهام در همان روزهای اول بازداشتش در تماسی کوتاه با خانواده گفت که «حرف های من را در روزهای آینده باور نکنید» و چون تلفن روی بلندگو بود، همه ی اعضای خانواده این جمله پسرم را شنیدند.

چندی پیش نیز در خبرها آمده بود در حالی که این روزنامه‌نگار مستقل و سردبیر سابق سایت دیپلماسی ایرانی که هیچ ارتباطی با کارمندان شبکه بی‌بی‌سی نداشته‌است، صرفا به خاطر دوستی سابق با تعدادی از روزنامه‌نگاران همکار در روزنامه‌های داخل کشور که بعدا به خارج مهاجرت کرده اند تحت فشار برای مصاحبه و اعتراف دروغین قرار گرفته است.

بنا بر این گزارش، وی در معرض دروغ‌های مکرر بازجویان قرار داشته است و جز وعده‌های مکرر و عملی‌نشده آزادی، بازجویان وی از جمله به دروغ مدعی شده‌اند که همسر و دیگر دوستانش با شبکه بی‌بی‌سی درباره بازداشت او مصاحبه کرده‌اند.

این ها دروغ های شاخ داری است که به پسر من نمی چسبد

خانم فاطمه هادی خاطرنشان کرد: به خاطر زمانی که در آن هستیم و شرایطی که وجود دارد، ما معتقدیم پروژه ی موسوم به «چشم روباه» صرفا کارکرد انتخاباتی دارد و دلیل دیگری برای خبری که در برخی از سایت ها کار شده وجود ندارد.

وی با خنده از انتشار چنین خبر کذبی تاکید کرد: این ها دروغ های شاخ داری است که به پسر من نمی چسبد. حداقل من سهامم را به خوبی می شناسم و مطمئن هستم که محتوای این گزارش چیزی جز شوخی یا دشمنی نبوده و هیچ کس حتی نویسندگان آن هم آن را باور ندارند و همانطور که گفتم تنها مصرف انتخاباتی برای آن ها دارد و بس.

چهره‌ی اختلاس کننده های میلیاردی پوشانده می شود اما فرزندان پاک و مظلوم ما…

همسر مرحوم بورقانی در ادامه افزود: برای ما جالب توجه است که چگونه کسانی که اختلاس های ۳۰۰۰ میلیاردی می کنند در مطبوعات چهره شان پنهان می شود ولی این جوان های پاک، درس خوانده و مظلوم را نشان می دهند.

مادر سهام بورقانی، روزنامه نگار دربند دوالف سپاه با بیان اینکه تماس های سهام با خانواده کوتاه و حساب شده است گفت: وقتی از او می پرسیم حالت چطور است می گوید خوبم. اما سکوتی که بارها وسط مکالماتش داشته و به طور کلی از شواهد، کاملا مشخص است که پسرم شرایط روحی مناسبی ندارد.

سهام بورقانی پیش از بازداشت در روزنامه های شرق و اعتماد به کار عکاسی و روزنامه نگاری مشغول بوده است.


منابع گزارش: خانه حقوق بشر ایران، بی بی سی، کلمه