ايران امروز

گزارش آژانس درباره ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران

يوکيا آمانو، مديرکل آژانس بين المللی انرژی اتمی، غروب سه شنبه ۸ نوامبر ۲۰۱۱، آخرین گزارش خود درباره برنامه هسته‌ای ايران را در اختیار اعضای شورای حکام قرار داد. آژانس در نشست نوبتی خود که در تاریخ ۱۷ و ۱۸ نوامبر برگزار می‌شود این گزارش را بررسی خواهد کرد.

يوکيا آمانو در اين گزارش نسبت به ابعاد «نظامی» فعاليت‌های هسته‌ای ايران ابراز نگرانی کرده و گفته است اطلاعات موثقی در اختيار دارد که حاکی از تلاش و فعالیت‌های ایران برای دستیبابی به دانش و تحقيقات درباره سلاح هسته‌ای است.

خبرگزاری فرانسه که نسخه‌ای از اين گزارش را در اختيار دارد نوشته است گزارش آمانو در خصوص ابعاد احتمالا نظامی برنامه‌ی اتمی ایران شامل محورهای زیر است:

- تدارک مخفيانه تجهيزات و دانش مربوط به طراحی مورد نياز برای سلاح هسته‌ای
- آزمايش مواد انفجاری قوی و توسعه چاشنی برای تنظيم کردن خرج هسته‌ای
- طراحی کامپيوتری و مدل‌سازی هسته اصلی يک کلاهک هسته‌ای
- انجام کارهای مقدماتی برای آزمايش سلاح‌های هسته‌ای،
- توسعه و کار بر روی قرار دادن مواد بر روی کلاهک شهاب ۳

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ايرنا، موضوعاتی که در گزارش تازه يوکيا آمانو مطرح شده‌اند در سه محور دسته بندی شده است:

- «تصاوير ماهواره‌ای از کانتينر فولادی است که ادعا شده در آن آزمايش‌های هسته‌ای انجام می شود»
- «تلاش ايران برای طراحی نمونه های رايانه‌ای کلاهک هسته‌ای»
- «استفاده ايران از کمک دانشمندان خارجی برای برداشتن گامهای اساسی در جهت توليد سلاح هسته‌ای و غلبه بر مشکلات فنی» آن.

آمانو در گزارش خود می‌گوید، مستنداتی که در اختیار مقامات آژانس بین‌المللی است، حاکی از آن است که جمهوری اسلامی تا سال ۲۰۱۰ پروژه‌ها و آزمایش‌های گوناگونی برای ساخت کلاهک انفجاری هسته‌ای دنبال کرده است.

گزارش آمانو شامل صمیمه‌ای در سه بخش است که در بخش نخست آن تاریخچه‌ای از تلاش‌های آژانس برای یافتن پاسخ سئوالات و ابهاماتی که در مورد اهداف و ماهیت جنبه‌های نگران کننده برنامه اتمی ایران ارائه شده است.

بخش دوم هم به منابع و اعتبار اطلاعات و چگونگی بررسی آنها توسط آژانس اختصاص دارد.

اما در بخش سوم، تحلیل آژانس از اطلاعات در دسترس و ارتباط آن با جنبه‌های نگران کننده برنامه اتمی ایران ارائه شده است.

براساس ارزیابی یکی از دیپلمات‌های آگاه در این زمینه در وین، گزارش آژانس دربرگیرنده‌ی اجزای یک برنامه موفق برای تولید جنگ‌افزار اتمی است، زیرا ایران در همه‌ی عرصه‌های چنین برنامه‌ای فعالیت داشته است.

طبق این گزارش، دولت ایران نقشه‌های ساخت سلاح اتمی را از طریق یک شبکه‌ی قاچاق پیرامون عبدالقادر خان، دانشمند اتمی پاکستان به دست آورده است. آژانس خاطر نشان ساخته است که وی مخفیانه به لیبی نیز برنامه‌ی اتمی صادر کرده بود.


نخستین واکنش‌ها

روسیه از انتشار گزارش آژانس درباره‌ی برنامه‌ی اتمی ایران در زمان کنونی شدیدا انتقاد کرد و آن را غیرسازنده خواند. به گزارش اینترفاکس، وزارت خارجه‌ی روسیه روز سه‌شنبه اعلام کرد که انتشار این گزارش در چنین شرایطی، شانس گفت‌وگو میان میانجیگران بین‌المللی و رهبران تهران را کمتر می‌کند.

مسکو بدون اینکه مضمون این گزارش را تفسیر کند، از این گام آژانس ابراز ناخرسندی و سرخوردگی کرده است. به گفته‌ی وزارت خارجه‌ی روسیه، پس از تحلیل این گزارش می‌توان قضاوت کرد که آیا اتهامات وارده به ایران معتبر است یا نه.

مفسر تلویزیون اسرائيل، شامگاه سه‌شنبه در نخستین واکنش خود نسبت به گزارش تازه‌ی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «ماسک از چهره‌ی ایران برگرفته شد».

در پی آن، زیپی لیونی، رهبر اپوزیسیون اسرائیل، جامعه‌ی جهانی را فراخواند تا برای متوقف کردن برنامه‌ی اتمی ایران همکاری کند. وی شامگاه سه‌شنبه به یک سایت خبری اسرائیلی گفت، اکنون که حقیقت برای جهانیان آشکار شده است، اسرائيل باید جهان آزاد را بسیج کند تا برنامه‌ی اتمی ایران را متوقف کند.

تنها چند ساعت پیش از انتشار این گزارش، ایهود بارک، وزیر دفاع اسرائیل خواستار «تحریم‌های مرگبار» علیه ایران شده بود. ناظران سیاسی معتقدند که منظور او از چنین تحریم‌هایی، قطع ارتباطات با بانک مرکزی ایران و ممنوعیت معاملات نفتی با ایران است.

روزنامه‌ی اسرائیلی «هاآرتص» در شماره‌ی شامگاهی خود، گزارشی با این عنوان چاپ کرده است که «ایران از سال ۲۰۰۳ بی‌وقفه برای ساخت بمب اتمی کار می‌کند». این روزنامه در گزارش خود می‌افزاید که این فعالیت‌های تهران همچنان ادامه دارد.


منابع گزارش: بی‌بی سی، رادیو فردا، دویچه وله، ایرنا




متن کامل گزارش آژانس
منبع: خبرگزاری فارس


اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد قطعنامه‌های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران

گزارش مدیر کل آژانس بین‌المللی انر‍ژی اتمی


A مقدمه:

1- این گزارش از مدیر کل آژانس هسته‌ای، خطاب به شورای حکام و به موازات آن شورای امنیت نوشته شده است و در مورد اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد قطعنامه‌های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران است.

2- شورای امنیت تایید کرده است که مراحلی که شورای حکام در قطعنامه خود آورده است برای ایران، الزام آور هستند. مفاد قطعنامه‌های مذکور شورای امنیت بر اساس فصل هفتم منشور سازمان ملل اتخاذ شده‌اند و طبق شرایط آن قطعنامه‌ها الزامی هستند.

3- آژانس به استناد "توافقنامه ارتباطی" خود با سازمان ملل متحد ملزم است با شورای امنیت همکاری کند تا وظیفه شورای امنیت مبنی بر حفظ صلح و امنیت بین المللی یا برقراری آن، محقق شود. تمام اعضای سازمان ملل موافقت می‌کنند تا تصمیمات شورای امنیت را پذیرفته و آنها را اجرا کنند، و در این زمینه اقداماتی را که با تعهداتشان به منشور سازمان ملل سازگار است، انجام دهند.

4- جناب دکتر فریدون عباسی ـ معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران ـ در نامه‌ای به تاریخ 26 ماه می 2011 به مدیر کل سازمان انرژی اطلاع داد که ایران آمادگی دارد بعد از اعلانیه‌ای از سوی آژانس که بیان کند برنامه کاری مورد نظر این آژانس (INFCIRC/711) به صورت کامل اجرا شده است و آژانس از این پس پادمان‌ها را طبق روال معمول به اجرا خواهد گذارد، سؤالات آژانس در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران را دریافت دارد. مدیر کل در پاسخ این نامه مورخ سوم ژوئن 2011 به دکتر عباسی اطلاع داد که آژانس با در نظر گرفتن نگرانی‌هایی که در مورد جنبه‌های نظامی برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد، نه در جایگاهی قرار دارد که چنین اعلانیه‌ای منتشر کند و نه می‌تواند پادمان‌ها را طبق روال معمول در ایران اجرا کند. در تاریخ 19 سپتامبر 2011، مدیر کل آژانس، طی ملاقاتی با دکتر عباسی در وین، در مورد موضوعات مربوط به اجرای توافقنامه‌های پادمان و تعهدات دیگر به بحث و تبادل نظر پرداخت. آژانس در نامه ای به تاریخ 30 سپتامبر 2011، مجددا ایران را به همکاری با آژانس در مورد مناقشات مهمی که در مورد جنبه‌های نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد، دعوت نموده و از ایران خواست اقدامات لازم را برای حل و فصل این مناقشات انجام دهد. در نامه‌ای به تاریخ 30 اکتبر 2011، دکتر عباسی به مذاکرات پیشین خود با مدیرکل آژانس اشاره کرده و تمایل ایران را برای " از بین بردن ابهام‌های احتمالی" ابراز کرد و پیشنهاد کرد "معاون مدیر کل آژانس در امور پادمانی" باید برای بحث و تبادل نظر از ایران دیدن کند. مدیرکل در پاسخ به این نامه مورخ 2 نوامبر 2011 آمادگی خود را برای فرستادن معاون مدیر کل آژانس در امور پادمانی برای " بحث در مورد موضوعات مشخص شده" در گزارش آتی وی به شورای حکام، اعلام کرد.

5- این گزارش پیشرفت‌های حاصل شده از زمان گزارش آخر و همچنین موضوعات (GOV/2011/54, 2 september 2011) را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ این گزارش همچنین در راستای اظهارت آغازین مدیر کل آژانس در جلسه شورای حکام به تاریخ 12 سپتامبر 2011 شامل ضمیمه‌ای است که مبنای دغدغه‌های آژانس در مورد جنبه‌های نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران را با شرح و تفصیل بیشتری بیان می‌کند. این گزارش، بر ناحیه‌هایی تمرکز می‌کند که ایران تعهدات الزام‌آور خود را به طور کامل محقق ننموده است، چرا که برای حصول اطمینان بین‌المللی از ماهیت کاملا صلح آمیز برنامه‌های هسته ای ایران تحقق کامل این تعهدات لازم است.

B: تاسیساتی که بر اساس توافقنامه پادمان "ان پی تی" اعلام شده است.

6- بر اساس توافقنامه پادمان "ان پی تی" ایران به آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده است ایران 15 تاسیسات هسته ای دارد و 9 سایت خارج از تاسیسات دارد که در آنجا به طور عادی مواد هسته ای به کار برده می شود.

با وجود آنکه فعالیت‌های هسته‌ای که توسط ایران در برخی از تاسیسات هسته‌ای انجام می‌شود بر خلاف قطعنامه‌های شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل است، همانطور که در زیر می آید، آژانس اجرای پادمان ان پی تی را در این تاسیسات و سایت‌های خارج از تاسیسات که در آنجا مواد هسته‌ای نگهداری می‌شود را به اجرا گذاشته است.

C: فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی

7- بر خلاف قطعنامه‌های مربوط به شورای حکام و شورای امنیت، ایران فعالیت‌های مربوط به غنی سازی در تاسیسات اعلام شده خود و ‌تمام تاسیساتی که تحت پادمان آژانس قرار دارد را تعلیق نکرده است.

c1-نطنز: سایت غنی سازی اورانیوم و سایت غنی سازی سوخت پیلوت
8- سایت غنی سازی سوخت: دو سالن آبشار در سایت غنی سازی سوخت وجود دارد: سالن تولید A و سالن تولید B
9- در 2 نوامبر سال 2011، 54 آبشار در سه واحد از 8 واحد در سالن تولید A نصب شده است. 37 آبشار از آنها که توسط ایران اعلام شده است با هگزافلوراید اورانیوم تغذیه شده است جایی که در ابتدا هر آبشار نصب شده 164 سانتریفیوژ دارد. ایران اخیرh 15 آبشار خود را اصلاح کرده است تا هر کدام از آنها شامل 174 سانتریفیوژ باشد. تا این تاریخ، تمام سانتریفیوژهای نصب شده از نوع دستگاه های IR-1 است. از 2 نوامبر 2011، کار نصب در پنج واحد باقیمانده در حال انجام است اما هیچ سانتریفیوژی نصب نشده است و و هیچ فعالیت نصب در سالن تولید B وجود ندارد.

10- بین 15 اکتبر و 8 نوامبر سال 2011، آژانس راستی آزمایی اقلام فیزیکی را در سایت غنی سازی هسته‌ای انجام داده است که نتایج آژانس در حال حاضر در حال ارزیابی است.

11- برآورد می‌شود که بین 18 اکتبر 2010 و 1 نوامبر 2011 ایران حدود 1787 کیلوگرم اورانیوم هگزافلوراید با درصد غنای پایین تولید کرده است که مجموع تولید هگزا فلوراید اورانیوم با درصد غنای پایین از ابتدای عملیات تولید در فوریه سال2007 تا کنون به 4922 رسیده است. مواد هسته‌ای در سایت غنی سازی سوخت همچنین در تمامی آبشارهای نصب شده خود تزریق و سایت های تخلیه تحت بازرسی و نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد. پیامدها برای پادمان ها با شکسته شدن مهر و مومها در تزریق سوخت، توسط آژانس ارزیابی شده و پس از تکمیل ارزیابی خود درباره راستی آزمایی اقلام فیزیکی اعلام می‌شود.

12- بر اساس نتایج تحلیل نمونه‌های زیست محیطی که در سایت غنی‌سازی سوخت و دیگر فعالیتهای راست آزمایی از فوریه 2007 گرفته شده است آژانس به این نتیجه رسیده است که تاسیسات همانطور کار می‌کنند که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی اعلام کرده است.

13- تأسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی (PFEP): «تأسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی» تأسیساتی است که در مباحث تحقیق و توسعه (R&D) و همچنین تولید اورانیوم آزمایشی با غنای پایین (LEU) مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای اولین بار در ماه اکتبر سال 2003 عملیاتی شد. این نوع تأسیسات دارای یک دالان متشکل از شش آبشار است؛ این محفظه به دو بخش تقسیم شده است: بخش اول به تولید اورانیوم با غنای پایین تا حد «اورانیوم 235» 20 درصد (آبشارهای 1 و 6) و بخش دوم به تحقیق و توسعه اختصاص داده شده است.

14- ایران در بخش تولید، در تاریخ 9 فوریه 2010، برای اولین بار «یو اف 6» را وارد آبشار شماره 1 کرد تا بنا به اعلام خود «یو اف 6» غنی شده تا حد «اورانیوم 235» با غنای 20 درصد را تولید و از آن در تولید سوخت برای «رآکتور تحقیقاتی تهران» (TRR) استفاده کند. ایران از 13 ژوئیه 2010 تا کنون «یو اف 6» با غنای کم را وارد آبشارهای متصل به هم (آبشارهای 1 تا 6) کرده است؛ هر کدام از این آبشارها از 164 سانتریفیوژ IR-1 تشکیل شده است.

15- آژانس بین تاریخ 13 تا 29 سپتامبر 2011 یک مرتبه به منظور «راستی‌آزمایی اقلام فیزیکی» (PIV) از «تأسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی» بازدید کرد و تأیید نمود که روند [غنی‌سازی] در 9 فوریه 2010 آغاز شده و در تاریخ 13 سپتامبر 2011، میزان 8/720 کیلوگرم «یو اف 6» غنی‌شده وارد آبشار(های) بخش تولید شده و 7/73 کیلوگرم «یو اف 6» غنی‌شده تا «اورانیوم 235» 20 درصد تولید شده است. آژانس همچنان به ارزیابی نتایج «راستی‌آزمایی اقلام فیزیکی» تأسیسات ادامه می‌دهد. ایران تخمین زده که بین 14 سپتامبر 2011 تا 28 اکتبر 2011، در «تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم» میزان 7/44 کیلوگرم «یو اف 6» غنی‌شده وارد دو آبشار متصل به هم شده و تقریباً 6 کیلوگرم «یو اف 6» غنی شده تا «اورانیوم 235» 20 درصد تولید شده است.

16- نتایج اولیه «راستی‌آزمایی اقلام فیزیکی» حاکی از پیشرفت در سیستم وزن کردن اپراتورها است. زمانی که ارزیابی نتایج «راستی‌آزمایی اقلام فیزیکی» به پایان برسد، آژانس قادر به تشخیص این موضوع خواهد بود که آیا شیوه‌های اپراتور برای نمونه‌گیری بهتر باعث اندازه‌گیری دقیق‌تر میزان غنی‌سازی «اورانیوم 235» شده است یا خیر.

17- ایران در تاریخ 22 اکتبر 2011 در بخش «تحقیق و توسعه» 164 سانترفیوژ IR-2m را در آبشار شماره 5 نصب کرده بود؛ همه این سانترفیوژها تحت خلأ بودند؛ همچنین 66 سانتریفیوژ IR-4 نیز در آبشار شماره 4 قرار داشت که به هیچ کدام از آن‌ها «یو اف 6» تزریق نشده بود.

ایران در آبشارهای 2 و 3، «یو اف 6» طبیعی را به آبشارهای تک‌ماشین، 10-ماشینی و 20-ماشینی سانتریفیوژهای IR-1، IR-2m‌ و IR-4 تزریق کرده است.

18- بین تاریخ 21 آگوست 2011 تا 28 اکتبر 2011 در کل تقریباً 8/59 کیلوگرم «یو اف 6» طبیعی به سانتریفیوژهای بخش «تحقیق و توسعه» تزریق شد؛ اما هیچ مقداری از اورانیوم با غنای کم به عنوان محصول استخراج نشد؛ بلکه در انتهای روند، مقدار تولید شده دوباره ترکیب می‌شد.

19- با توجه به نتایج تحلیل نمونه‌های محیطی از «تأسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی» و سایر بازدیدهای راستی‌آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که فعالیت‌های این تأسیسات مطابق با گفته‌های ایران در «پرسشنامه اطلاعات طراحی» (DIQ) بوده است.

20- در سپتامبر 2009، ایران آژانس را از ساخت تأسیسات غنی‌سازی سوخت فوردو (FFEP) که نزدیک شهر قم واقع است باخبر ساخت. ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی به تاریخ 10 اکتبر 2009 عنوان کرد که هدف از این تأسیسات تولید اورانیوم هگزا فلوریدی (UF6) است که تا بیش از 5 درصد U-235 غنی شده باشد و اینکه این تأسیسات ساخته شده تا 16 آبشار و تعداد تقریبی 3000 سانتریفوژ را در خود جای دهد.

21- در سپتامبر 2010، ایران نسخه‌ اصلاح شده دیگری از پرسشنامه اطلاعات طراحی به آژانس ارائه داد که در آن هدف از تأسیسات غنی‌سازی سوخت فوردو این بود که در آن پژوهش و توسعه صورت بگیرد و همچنین اورانیوم هگزا فلوریدی (UF6) است که تا بیش از 5 درصد U-235 غنی شده باشد تولید شود.

22- همان‌طور که پیشتر اشاره کردیم، ایران در ژوئن 2011، نسخه اصلاح شده دیگری از پرسشنامه اطلاعات طراحی در اختیار آژانس گذاشت که در آن هدف از تأسیسات غنی‌سازی سوخت فوردو را تولید اورانیوم هگزا فلوریدی (UF6) است که تا بیش از 20 درصد U-235 غنی شده باشد و همچنین پژوهش و توسعه عنوان کرده بود. ایران به اطلاع آژانس رسانده بود که این تولید در ابتدا با دو مجموعه از دو آبشاری به هم متصل صورت می‌گیرد و هر کدام از این آبشاری‌ها مشتمل بر 174 سانتریفوژ است. در گزارش آمده بود که ایران تصمیم گرفته "ظرفیت (تولید) خود را سه برابر کند"، و پس از آن "تولید سوخت 20 درصدی" در نطنز را متوقف خواهد کرد.

23- در 17 اکتبر 2011، ایران، همان‌طور که در نامه تاریخ 11 اکتبر 2011 خود به آژانس هم پیش‌بینی کرده بود، یک سیلندر بزرگ حاوی اورانیوم غنی شده با درجه پایین به شکل UF6 (اورانیوم هگزافلوریدی) و یک سیلندر کوچک حاوی اورانیوم ضعیف شده (DU) را به شکل اورانیوم هگزافلوریدی از تأسیسات غنی‌سازی نطنز به تأسیسات غنی‌سازی فوردو انتقال داده است. طبق گفته‌های ایران، اورانیوم غنی شده با درجه پایین برای تغذیه و اورانیوم ضعیف شده برای اثرناپذیری خط مورد استفاده قرار می‌گیرد. در 24 اکتبر 2011، آژانس مهر سیلندر حاوی اورانیوم ضعیف شده را باز کرد و سیلندر در ایستگاه تغذیه ثابت شد. به درخواست ایران، آژانس مهر سیلندر حاوی اورانیوم غنی شده با درجه پایین را هم در تاریخ 8 نوامبر 2011 باز خواهد کرد و این سیلندر هم در ایستگاه تغذیه ثابت می‌شود.

24- آژانس طی بازرسی‌ای که در تاریخ 23 و 24‌ اکتبر 2011 صورت داد تأیید کرد که ایران تمامی 174 سانتریفوژ را در هر دو آبشاری نصب کرده است، هیچ‌کدام از آبشاری‌ها به خطوط خنک کننده و برق متصل نشده است، و 64 سانتریفوژ هم در آبشاری سوم نصب شده است. تا به امروز تمامی سانتریفوژهای نصب شده ماشین‌های IR-1 هستند. ایران به اطلاع آژانس رساند که تأمین کننده اصلی برق به تأسیسات متصل شده است. هیچ سانتریفوژی در قسمت طراحی شده برای پژوهش و توسعه نصب نشده است.

25- آژانس همچنان خبر از ساخت تأسیسات غنی‌سازی فوردو، طبق آخرین پرسشنامه اطلاعات طراحی که ایران ارائه کرده، می‌دهد. همان‌طور که پیشتر هم آمد، با اینکه ایران در مورد زمان‌بندی اولیه تصمیم خود مبنی بر ساخت تأسیسات غنی‌سازی فوردو در تأسیسات دفاعی کنونی و شرایط مربوط به آن شفاف‌سازی کرده است، باز هم لازم است که در مورد این تأسیسات اطلاعات بیشتری در اختیار ما بگذارد.

26- نتیجه تحلیل نمونه‌های محیطی گرفته شده در تأسیسات غنی‌سازی فوردو تا 27 آوریل 2011 نشان از صورت گرفتن غنی‌سازی اورانیوم نداشت.

C- دیگر فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی

27 – آژانس هنوز منتظر پاسخ اساسی ایران به درخواست‌های این سازمان در خصوص ارائه اطلاعات بیشتر از ساخت 10 مرکز غنی‌سازی اورانیوم است؛ که طبق اعلام ایران مکان 5 عدد از آنها قطعی و ساخت یکی از آنها قرار بود پایان سال 89 یا آغاز سال 90 آغاز شود. در اوت 2011 به نقل از دکتر عباسی گزارش شد که ایران تا 2 سال آتی نیازی به ساخت تاسیسات جدید غنی‌سازی نخواهد داشت. ایران تاکنون اطلاعات درخواست شده نامه مورخ 18 اوت 2010 آژانس در رابطه با اعلام دارابودن فناوری غنی‌سازی لیزری را در اختیار آژانس قرار نداده است. به علت عدم همکاری کافی ایران بر سر مسائل مطرح شده،امکان بررسی و گزارش کامل این مسائل برای آژانس امکان ناپذیر است.

D- فعالیت‌های بازفرآوری

28- پیرو قطعنامه‌های مرتبط شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزم به تعلیق فعالیت‌های بازفرآوری خود شامل تحقیق و توسعه است. ایران در نامه‌ای خطاب به آژانس مورخ 15 فوریه 2008 عنوان کرد که ایران فعالیت‌های بازفرآوری انجام نمی‌دهد. آژانس در همین زمینه به نظارت بر استفاده از محفظه‌های رادیواکتیو در راکتور تحقیقاتی تهران و تاسیسات تولید مولیبدنوم، ید و ایزوتوپ‌ پرتوزا گاز گزنون ادامه داده است.
آژانس در 15 اکتبر 2011 اقدام به بازرسی و راست‌آزمایی اطلاعات طراحی در رآکتور تحقیقاتی تهران و در 16 اکتبر 2011 اقدام به راست‌آزمایی اطلاعات طراحی و تاسیسات تولید مولیبدنوم، ید و ایزوتوپ‌ پرتوزا گاز گزنون کرد. آژانس تنها با دسترسی به تاسیسات مذکور است که می‌تواند تایید کند در ایران هیچ نوع فعالیت بازفرآوری در حال اجرا نیست.

E- پروژه‌های مرتبط با آب سنگین

۲۹ـ ایران بر خلاف قطعنامه‌های شورای حکام و شورا ی امنیت، فعالیت‌های خود در زمینه تمام پروژه‌های مربوط به آب سنگین، از جمله ساخت راکتور تحقیقاتی تعدیل شده با آب سنگین ـ راکتور تحقیقات هسته‌ای (راکتور IR40) ـ خود را که مشمول پادمان‌های آژانس است، به حالت تعلیق در نیاورده است.

۳۰- در تاریخ ۱۷ اکتبر ۲۰۱۱، آژانس اقدام به راستی آزمایی اطلاعات طراحی در راکتور IR40 اراک کرد و مشاهده نمود که ساخت این تاسیسات همچنان ادامه داشت و خنک کننده‌های مبدل‌های حرارتی آن نصب شده بودند. طبق اعلام ایران، مقرر شده است راکتور IR40 تا آخر سال ۲۰۱۳ آغاز شود.

۳۱- آژانس، از زمان بازدید خود از تاسیسات تولید آب سنگین در تاریخ ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۱، در نامه ای به ایران به تاریخ ۲۰ اکتبر ۲۰۱۱، خواستار دسترسی بیشتر به تاسیسات تولید آب سنگین شد. آژانس همچنان در انتظار دریافت پاسخ آن نامه است و مجددا برای نظارت بر وضعیت این تاسیسات، به تصاویر ماهواره‌ای متکی است. بر اساس آخرین تصاویر رسیده از این تاسیسات به نظر می‌رسد این تاسیسات همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد. تا امروز، ایران به آژانس اجازه دسترسی به آب سنگین ذخیره شده در "تاسیسات تبدیل اورانیوم" (UCF) جهت نمونه برداری از آن را نداده است.

F- تبدیل اورانیوم و تولید سوخت

۳۲- با آنکه ایران متعهد است تمامی فعالیت‌های مرتبط با غنی سازی اورانیوم و پروژه‌های مرتبط با آب سنگین خود را تعلیق نماید، اما این کشور فعالیت‌هایی در تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) و کارخانه تولید سوخت (FMP) در اصفهان انجام می‌دهد که این تعهدات را نادیده می‌گیرند؛ اگر چه هر دوی این تاسیسات تحت پادمان آژانس قرار دارند.

۳۳- تاسیسات تبدیل اورانیوم: آژانس در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۱، مبادرت به انجام راست آزمایی اطلاعات ساخت و ساز در تاسیسات تبدیل اورانیوم کرد و متوجه شد نصب تجهیزات فرآوری برای تبدیل UF6 غنی شده تا ۲۰% از U-235 به U308 هنوز به اتمام نرسیده است. در خلال این فرایند راست آزمایی، ایران به آژانس اطلاع داد که آزمون‌های اولیه این خط تبدیل که در ابتدا قرار شده بود در ۶ سپتامبر ۲۰۱۱ آغاز به کار کند، به تعویق افتاده است و قرار نیست در آن از مواد هسته‌ای استفاده شود.

۳۴- همانطور که پیشتر گزارش شده بود، ایران در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۱ به آژانس اطلاع داد که فعالیت های تحقیق و توسعه را در تأسیسات تبدیل اورانیوم برای تبدیل هگزافلورید اورانیوم غنی شده تا سطح ۵ درصد اورانیوم-۲۳۵ به دی اکسید اورانیوم آغاز خواهد کرد. در طول روند راستی آزمایی اطلاعات طراحی مذکور، ایران به آژانس اطلاع داد که ۶.۸ کیلوگرم از اورانیوم تهی‌شده به شکل هگزافلورید اورانیوم فرآوری شده است و اینکه ایران ۱۱۳ کیلوگرم اورانیوم به شکل دی اکسید اورانیوم تولید کرده است که با مشخصات مربوط به آن تطابق دارد. بنا به اعلام ایران، این دی اکسید اورانیوم به مرکز تولید سوخت برای تولید قرص های سوختی آزمایشی فرستاده شده است. ایران همچنین استفاده از هگزافلورید اورانیوم غنی شده تا سطح ۳.۳۴ درصد اورانیوم-۲۳۵ را برای تولید دی اکسید اورانیوم آغاز کرده است. در طول راستی آزمایی اطلاعات، ایران اطلاعات بیشتری را در اختیار آژانس قرار داد مبنی بر اینکه این دی اکسید اورانیوم نیز به مرکز تولید سوخت فرستاده خواهد شد تا قرص‌های سوختی تولید شود، که بعدا به راکتور تحقیقاتی تهران برای انجام "مطالعات آزمایشی اجرایی" فرستاده خواهد شد.

۳۵- در نامه‌ای به تاریخ ۴ اکتبر ۲۰۱۱، ایران به آژانس اطلاع داد که تولید هگزافلورید اورانیوم طبیعی خود را، که مستلزم استفاده از سنگ اورانیوم تغلیظ شده تولید شده در نیروگاه تولید اورانیوم بندرعباس بود و در اصل قرار بود در ۲۳ اکتبر ۲۰۱۱ مجددا آغاز شود را به تعویق انداخته است. ایران در نامه‌ای به تاریخ ۱۱ اکتبر ۲۰۱۱ به آژانس اطلاع داد که از تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۱ قصد دارد از سنگ اورانیوم تغلیظ شده تولید شده در مرکز تولید اورانیوم بندرعباس برای تولید اورانیوم طبیعی به شکل دی اکسید اورانیوم استفاده کند. آژانس در خلال راست آزمایی اطلاعات طراحی در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۱۱، آژانس از این سنگ اورانیوم تغلیظ شده نمونه برداری کرد. در طول روند راستی آزمایی اطلاعات طراحی مشابه، ایران به آژانس اطلاع داد که از ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۱ مقدار ۹۵۸.۷ کیلوگرم از اورانیوم را به شکل سنگ اورانیوم تغلیظ شده را وارد این فرایند کرده و حدود ۱۸۵.۶ کیلوگرم اورانیوم طبیعی به شکل دی اکسید اورانیوم تولید کرده است و بعلاوه نشان داد که مقداری از این محصول دوباره وارد فرآیند تولید شده است. در نامه ای به تاریخ ۸ اکتبر ۲۰۱۱، ایران به آژانس اطلاع داد که حدود یک کیلوگرم از این دی اکسید اورانیوم را به بخش تحقیق و توسعه مرکز تولید سوخت انتقال داده است تا "فعالیت‌های تحقیقاتی و تولید قرص [سوختی] انجام شود".

۳۶- تأسیسات تولید سوخت: همانطور که پیشتر گزارش شده بود، در یک پرسشنامه اطلاعات طراحی برای مرکز تولید سوخت به تاریخ ۳۱ مه ۲۰۱۱، ایران به آژانس اطلاع داد که یک میله سوختی جدید از دی اکسید اورانیوم طبیعی تولید شده در مرکز تولید سوخت به راکتور تحقیقاتی تهران برای انجام تحلیل تابش و پس از تابش منتقل خواهد شد. در تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۱، آژانس یک بازرسی و یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی در راکتور تحقیقاتی تهران انجام داد و تأیید کرد که در تاریخ ۲۳ آگوست ۲۰۱۱، ایران تابش دادن یک نمونه اولیه میله سوختی شامل دی اکسید اورانیوم طبیعی را که در مرکز تولید سوخت تولید شده بود، آغاز کرده است. در نامه ای به تاریخ ۳۰ آگوست ۲۰۱۱، ایران به آژانس اطلاع داد که "در حال حاضر" هیچ طرحی برای انجام هیچ گونه آزمایش تخریبی روی میله سوختی ندارد و تنها آزمایش غیرتخریبی در راکتور تحقیقاتی تهران انجام خواهد شد.

۳۷- در تاریخ ۲۲ اکتبر ۲۰۱۱، آژانس بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات طراحی در مرکز تولید سوخت انجام داد و تأیید کرد که ایران نصب برخی تجهیزات برای تولید سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران را آغاز کرده است. در طول روند بازرسی، آژانس ۵ صفحه سوختی شامل U3O8 طبیعی را که در لابراتوار تحقیق و توسعه در مرکز تولید سوخت برای اهداف آزمایشی تولید شده است، مورد راستی آزمایی قرار داد.

ابعاد نظامی احتمالی:

38- گزارش های سابق توسط مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی موضوعات برجسته ای را در ارتباط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران و اقدامات مورد نیاز برای حل آنها را مشخص می کند. از سال 2002 آژانس به طور فزاینده ای درباره وجود احتمالی فعالیت های مرتبط هسته ای آشکار نشده که در برگیرنده سازمان های مرتبط نظامی از جمله فعالیت های مربوط به توسعه کلاهک هسته ای برای موشک، نگران است که در این زمینه آژانس به طور مرتب اطلاعات جدیدی دریافت می کند.

39- شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی از ایران خواسته است تا در چند موقعیت با آژانس برای حل موضوعات برجسته تعامل کند تا وجود ابعاد نظامی محتمل در برنامه هسته ای ایران مستثنی شود. در قطعنامه 1929 (2010)، شورای امنیت بار دیگر بر تعهدات ایران که از سوی شورای حکام بر اساس قطعنامه های GOV/2006/14 و GOV/2009/82 تاکید شده است بر همکاری کامل ایران با آژانس درباره تمامی موضوعات برجسته به ویژه آنهایی که باعث افزایش نگرانی ها درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران است تاکید دارد که این موضوع شامل دسترسی بدون تاخیر به تمامی سایت ها، تجهیزات،اشخاص و استاد مورد درخواست آژانس است،‌می شود. از آگوست 2008، ایران با آژانس درباره این موضوع تعامل نکرده است.

40- مدیر کل، در سخنان خود در آغاز به کار شورای حکام در 12 سپتامبر 2011، اعلام کرد که در آینده نزدیک امیدوار است که با جزئیات بیشتر اساس نگرانی های آژانس که تمامی کشورهای عضو به طور کامل مطلع شوند را مشخص کند. در راستای این بیانیه، ضمیمه این گزارش تحلیل جز به جزء درباره اطلاعات فراهم شده برای آژانس تا این تاریخ را ایجاد کرده است که نگرانی ها درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران را افزایش می دهد.


41- تحلیل به خودی خود بر اساس رویکردی ساختاری و سازماندهی شده به تحلیل اطلاعاتی است که آژانس از آن در برآورد اجرای پادمان ها در تمامی زمینه ها با توافقنامه های پادمان های جامعه استفاده کرده است.

۴۲- اطلاعات مشخص شده در قسمت ضمیمه که مبنای تحلیل‌ها و نگرانی‌های آژانس را تشکیل می‌دهد، در کل، از نظر آژانس موثق ارزیابی می‌شود. این اطلاعات از منابع مختلف و گوناگونی به دست آمده است؛ اعم از چندین کشور عضو آژانس، تلاش‌های خود آژانس و اطلاعاتی که خود ایران فراهم آورده است. این اطلاعات از لحاظ محتوای فنی، افراد و سازمان‌های دخیل و چارچوب‌های زمانی غیر متناقض هستند.

۴۳- اطلاعات مورد نظر نشان می‌دهد که ایران به انجام فعالیت‌های زیر مرتبط با ساخت تجهیزات سلاح‌های هسته‌ای اقدام کرده است:

- تلاش هایی، گاها موفقیت آمیز برای تهیه کردن تجهیزات و مواد مرتبط با سلاح‌های هسته‌ای و تجهیزات دو منظوره، از سوی افراد و سازمان‌های مرتبط با دستگاههای نظامی (ضمیمه، بخش‌های c1 و c2)

- تلاش‌هایی درجهت ایجاد مسیرهایی اعلام نشده، برای تولید مواد هسته‌ای (ضمیمه، بخش c3)

- کسب اطلاعات و مستندات مربوط به ساخت سلاح‌های هسته‌ای از طریق یک شبکه زیرزمینی تامین اطلاعات هسته ای (ضمیمه، بخش c4)؛ و فعالیت در مورد تدوین یک طرح بومی سلاح هسته ای، شامل آزمون .... (ضمیمه، بخش c.5-c.12)

۴۴- در حالی که پاره ای از فعالیت‌های مشخص شده در قسمت ضمیمه، کاربردهای غیر نظامی و همچنین نظامی دارند، سایر فعالیت‌های مشخص شده در این قسمت به طور خاص به سلاح‌های هسته‌ای مربوط می‌شوند.

۴۵- اطلاعات به دست آمده حاکی از آن هستند که فعالیت‌های فوق‌الذکر قبل از سال ۲۰۰۳ ، در قالب برنامه ای ساختار یافته انجام می‌شدند. همچنین قرائنی وجود دارند که نشان می‌دهند فعالیت‌های مربوط به ساخت یک بمب انفجار هسته‌ای تا سال ۲۰۰۳ ادامه داشته و ممکن است هنوز هم تداوم داشته باشند.

Hـ اطلاعات ساخت و ساز

۴۶- کد اصلاح شده ۳.۱ " بخش عمومی ترتیبات فرعی توافقنامه پادمان ایران" تصریح می‌کند که اطلاعات ساخت و ساز تاسیسات جدید، باید به محض تصمیم به ساخت تاسیسات جدید یا صدور اجازه ساخت آنها، هر کدام که زودتر رخ دهد، به آژانس تقدیم گردد. قانون اصلاحی ۳.۱ همچنین شرایط مربوط به تقدیم اطلاعات کامل‌تر طراحی به آژانس را در هنگامی که طرح مورد نظر هر یک از مراحل اولیه تعریف پروژه، طراحی اولیه، ساخت و عملیاتی کردن را می‌گذراند، فراهم می‌کند. ایران همچنان تنها کشوری با فعالیت‌های چشمگیر هسته‌ای است که آژانس اقدام به اجرای یک توافقنامه پادمانی جامع در آن کرده است، اما مفاد قانون اصلاحی ۳.۱ را اجرا نمی‌کند. آژانس همچنان منتظر دریافت پاسخی از سوی ایران برای به روز کردن اطلاعات طراحی خود در مورد راکتور IR40 است؛ ضمن اینکه آژانس همچنان در جستجوی اطلاعات بیشتری در مورد اظهاراتی است که این کشور در مورد طرح خود مبنی بر ساخت تاسیسات جدید غنی سازی اورانیوم و طراحی راکتوری مشابه با "راکتور تحقیقاتی تهران" مطرح کرده است.

۴۷- چنانکه پیشتر نیز گزارش شد، پاسخ ایران به درخواست‌هایی که آژانس از این کشور برای تایید اظهارت خود در مورد قصدش برای ساخت تجهیزات جدید هسته‌ای یا فراهم آوردن اطلاعات بیشتر در مورد آن این بوده که این کشور اطلاعات مورد نیاز را بدون اینکه نیازی به الزامات کد اصلاح شده ۳.۱ " بخش عمومی ترتیبات فرعی توافقنامه پادمان ایران" باشد، در "زمان مقرر" در اختیار آژانس قرار خواهد داد.

I. پروتکل الحاقی

۴۸- ایران علی رغم قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت، پروتکل الحاقی آژانس را اجرا نمی‌کند. اگر ایران همکاری لازم را با آژانس که اجرای پروتکل الحاقی نیز جزو آن است انجام ندهد (و تا وقتی که این همکاری صورت نگیرد) آژانس نیز در موضعی نخواهد بود که بتواند در مورد نبود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای پنهان در ایران، اطمینان خاطر قطعی فراهم آورد.

J- موضوعات دیگر

۴۹- در آگوست ۲۰۱۱، اقدام به راستی آزمایی اقلام فیزیکی در آزمایشگاه چند منظوره جابر بن حیان کرد تا علاوه بر اهداف دیگری که داشت، مواد هسته‌ای این آزمایشگاه را در قالب فلز اورانیوم طبیعی و ضایعات فراورده‌ای مرتبط با آزمایشهای تبدیلی ایران در خلال سالهای ۱۹۹۵ و ۲۰۰۲ وارسی کند. اندازه‌گیری آژانس از این ماده ۸/۱۹ کیلوگرم کمتر از ۷/۲۷۰ کیلوگرم اعلام شده اپراتور بود. در نامه‌ای مورخ ۲ نوامبر ۲۰۱۱، ایران اطلاعات بیشتری در مورد این موضوع در اختیار قرار داد. آژانس در حال حاضر تلاش می‌کند با ایران اختلاف یاد شده همکاری می‌کند.

۵۰ـ همان طور که قبلا گزارش داده شد ایران در نامه ای به تاریخ ۱۹ ژوئن ۲۰۱۱ به آژانس اطلاع داد که قصد دارد "جهت انجام یک پروژه تحقیقاتی، بخشی از تجهیزات سوخت مصرف شده (اورانیوم غنی شده با غنای بالا، عنصر کنترل سوخت و عنصر سوخت استاندارد) خود را از استخر سوخت مصرف شده به قلب راکتور، منتقل کند." از تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۱ هنوز قرار است این عمل انجام شود.

۵۱- در تاریخ ۲ و ۳ اکتبر ۲۰۱۱، آژانس از نیروگاه هسته‌ای بوشهر بازرسی به عمل آورد؛ در خلال این بازرسی آژانس متوجه شد که راکتور این نیروگاه فعالیت می‌کند. متعاقب آن ایران به آژانس گفت که راکتور این نیروگاه به خاطر تعمیرات معمول خاموش شده است.

K- خلاصه

۵۲- در حالی که آژانس همچنان عدم انحراف ایران از استفاده از مواد هسته‌ای اعلام شده در توافقنامه پادمان هسته‌ایش در تاسیسات هسته‌ای و LOF های این کشور را مورد وارسی قرار می‌دهد، اما تا جایی که ایران همکاری‌های لازم را با آژانس به عمل نیاورد و از جمله پروتکل الحاقی آن را اجرا نکند، آژانس نخواهد توانست اطمینان خاطر موثقی در مورد نبود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای پنهان و اعلام نشده ایران، فراهم آورده و نتیجه بگیرد که تمام مواد هسته‌ای موجود در ایران در راستای اهداف صلح‌آمیز این کشور است.

۵۳- آژانس از بابت وجود جنبه‌های نظامی در برنامه‌های هسته‌ای ایران به شدت نگران است. آژانس بعد از ارزیابی دقیق و انتقادی اطلاعاتی که در دسترس داشته است، به این نتیجه رسیده است که این اطلاعات، در کل و روی هم رفته موثق هستند. اطلاعات مورد نظر حاکی از آن هستند که ایران فعالیت‌هایی برای ساخت یک بمب انفجار هسته‌ای انجام داده است؛ این اطلاعات همچنین نشان می‌دهند که این فعالیت‌ها تا قبل از سال ۲۰۰۳ در قالب برنامه‌ای ساختار یافته انجام شده‌اند که پاره‌ای از آنها ممکن است هنوز هم تداوم داشته باشند.

۵۴ـ با در نظر گرفتن نگرانی‌های مطرح شده در قسمت فوق، از ایران درخواست می‌شود بدون فوت وقت و با هدف شفاف‌سازی وجود جنبه‌های نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ایش ـ چنانکه در قسمت ضمیمه این گزارش آورده شده است ـ با آژانس همکاری کند.

۵۵- آژانس در حال حاضر با ایران به قصد حل مورد اختلاف مشاهده شده در هنگام راستی آزمایی اقلام فیزیکی از آزمایشگاه جابر ابن حیان، همکاری می‌کند.

۵۶- مدیر کل آژانس، مجدانه از ایران می‌خواهد تا مطابق با آنچه در قطعنامه‌های الزام آور شورای حکام و قطعنامه‌های اجباری شورای امنیت آمده است، این کشور گامهای لازم برای تحقق کامل توافقنامه پادمان و سایر تعهدات خود، اعم از اجرای مفاد پروتکل الحاقی، اجرای کد اصلاح شده ۳.۱ " بخش عمومی ترتیبات فرعی توافقنامه پادمان ایران"، تعلیق فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی، تعلیق فعالیت‌های مرتبط با آبهای سنگین و ـ چنانکه در بالا نیز ذکر شد ـ رفع نگرانی‌های جدی آژانس در مورد وجود جنبه‌های نظامی احتمالی در برنامه‌های هسته‌ایش را برداشته و اطمینان خاطر بین المللی از ماهیت کاملا صلح آمیز فعالیت‌های هسته‌ای خود را به ارمغان آورد.

۵۷- مدیر کل آژانس در موارد مقتضی باز هم در این خصوص گزارش خواهد داد.