ايران امروز

اعتراض «مدرسه عرصه سوم» به نقایص گزارش احمد شهید

گزارشگر ویژه باید سریعا سازوکار مناسب دستیابی به حقایق نقض حقوق بشر ایران را طراحی و نقایص گزارش خود را بعنوان گزارش پایه ای رفع کند.

مدرسه عرصه سوم، ۳۰ مهرماه ۱۳۹۰ـ مدرسه عرصه سوم با استقبال از گزارش مرحله اول گزارشگر ویژه ایران به دبیر کل سازمان ملل متحد که در روز بیست و سوم مهرماه به مجمع عمومی سازمان ملل ارائه شد، خواستار رفع سریع نواقص این گزارش شد که مطمئنا بعنوان سند پایه‌ای، محور بحث و گفتگو برای بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران قرار خواهد گرفت.

نادیده گرفتن نقض گسترده و نظام مند حقوق کارگران و معلمان در ایران، تهاجم گسترده و همه جانبه به سازمان های جامعه مدنی از جمله سازمان های حقوق بشر، وعدم اشاره به حق تاسیس و فعالیت انجمن ها و محدود کردن نقض حق تجمع مسالمت آمیز به تجمع های سیاسی، انحلال اجباری احزاب سیاسی و از بین بردن حق نمایندگی مردم در حکومت، نقض گسترده حق آزادی علمی، بی توجهی به حق توسعه، اشاره نکردن به پدیده سانسور و قوانین ضد حقوق بشری در حال تصویب از بارزترین مواردی است که در گزارش گزارشگر ویژه به آن ها پر داخته نشده است.

مدرسه عرصه سوم پس از تصویب گزارشگر ویژه حقوق بشر برای ایران و انتخاب آقای احمد شهید بعنوان گزارشگر، با توجه به شرایط بسیار حساس ایران و گستردگی نقض حقوق بشر در ایران از گزارشگر ویژه خواستار طراحی سازو کار مناسب برای مشارکت جامعه مدنی واقعی ایران شد تا نقض گسترده حقوق بشر در ایران بدون هیچ گونه اغماضی و بطور واقع بینانه گزارش شود و همه مردم ایران بطور برابر از این فرصت بهره مند شوند. حال آن که گزارش ارائه شده حاکی از آن است که عدم طراحی و کاربرد چنین سازو کاری باعث شده است که برخی از حوزه های اساسی نقض گسترده حقوق بشر در ایران از قلم بیفتند. نادیده گرفتن مهمترین موارد نقض حقوق بشر که حتی در فهرست موارد هم به آن ها اشاره نشده گویای آن است که این نواقص ناشی از محدودیت زمانی و یا ضرورت فشردگی گزارش نیست بلکه بخاطر روشی است که گزارشگر ویژه در پیش گرفته است.

در روش های بکار گرفته شده برای بررسی نقض حقوق بشر در گزارش گزارشگر ویژه آمده است که برخی از کنشگران حقوق بشر و جامعه مدنی ایران و همچنین سازمان های بین المللی در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران با گزارشگر ویژه تماس گرفتند و مشاوره های حضوری با این افراد و سازمان ها صورت گرفته و شهادت ها و موضوع هایی که آن ها مطرح کرده اند در این گزارش منعکس شده است. همچنین تاکید شده است که در پیگیری ها با مقامات ایرانی این پرونده ها مورد پیگیری قرار خواهند گرفت و نتیجه آن ها در گزارش بعدی اعلام خواهد شد.

بر اساس همین روش بکار گرفته شده، طبیعی است که فقط بخشی از قربانیان یا گروه های ویژه امکان دسترسی به گزارشگر ویژه را داشته اند و شهادت های آن ها و پرونده های مطروحه توسط آن ها این اقبال را خواهد داشت که مورد پیگیری با دولت ایران قرار بگیرد و احتمالا گشایشی در وضعیت آن ها حاصل شود. مدرسه عرصه سوم ضمن استقبال از پیگیری این پرونده ها، بر همین روش انتقاد دارد. بخش وسیعی از قربانیان حقوق بشراز جمله اتحادیه ها و فعالان کارگری، مدافعان و سازمان های حقوق بشر و اعضای جامعه مدنی و همچنین افراد دور از مرکز ایران که نمایندگانی در خارج از کشور ندارند قادر نبودند که صدای خود را به گزارشگر ویژه برسانند. طبیعی است که سازمان هایی که با دکتر شهید تماس داشتند باید از امکانات ارتباطی برخوردار بوده باشند و این خود یعنی ایجاد محدودیت در شناخت واقعیت. گستردگی نقض حقوق بشر در ایران به حدی است که معدود سازمان های حقوق بشر فعال برای ایران حتی در خارج از کشور نیز قادر به انعکاس کامل آن به دکتر شهید نبوده اند. از گزارشگر ویژه حقوق بشر ایران انتظار می رود که روشمندتر حرکت کرده و حداقل به اسناد نقض حقوق بشر که تاکنون توسط سازمان های معتبر بین المللی و جامعه مدنی منتشر شده اند مراجعه می کرد. اگر بپذیریم که کارگران ایران امکان دسترسی به دکتر شهید را نداشتند، نمی توان نادیده گرفتن نقض گسترده حقوق آن ها را در این گزارش از سر بی توجهی دانست. صدها صفحه گزارش به روز شده از نقض حقوق بشر توسط اتحادیه ها و فدراسیون های معتبر جهانی کارگران به سازمان جهانی کار ارائه شده است. مرورروشمند آن ها و تماس با این اتحادیه ها می توانست حداقل تصویر را در مورد نقض حقوق این قشر بزرگ در جامعه ایران به گزارشگر ویژه بدهد تا بتواند پیگیر پرونده کارگران زندانی و حقوق سندیکایی و اتحادیه ای آن ها باشد. باید یادآوری شود که قانون کار در ایران همسو با تصویب همه قوانین ضد حقوق بشری علیه حقوق کارگران در حال تغییر است و باید جلوی این حرکت سریعا گرفته شود. طبیعی است که حداقل اشاره به این موضوع در گزارش گزارشگر ویژه می توانست امکان گفتگو را در این زمینه فراهم کند تا شاید تصویب چنین قانونی به تاخیر بیفتد.

همچنین تهاجم گسترده و نظام مند به سازمان های جامعه مدنی که به همه سطوح سازمان های غیر دولتی در کشور گسترش یافته است و دولت ایران درصدد تصویب قوانین ضد جامعه مدنی و تاسیس سازمان های جایگزین توسط نیروهای امنیتی و نظامی است، از فوری ترین مواردی است که می توان از گزارشگر ویژه حقوق بشر انتظار داشت که به آن ها بپردازد. این موارد نیز بخوبی تاکنون مستند شده و توسط سازمان های معتبر بین المللی منتشر شده است. اما طبیعی است که بعلت نداشتن سازو کار مناسب، دکتر شهید نه تنها این بعد عمده را در گزارش خود نادیده گرفته است بلکه اساسا نقض حق تاسیس وفعالیت انجمن ها را از فهرست حقوق خود حذف کرده است و حق تجمع فقط در حوزه سیاسی مطرح شده است که البته در حد خود قابل توجه است. هر چند دکتر شهید در گزارش خود نقض حقوق و آزادی های سیاسی و زندانیان سیاسی را برجسته کرده است، اما انحلال احزاب سیاسی و تصویب قوانین محدود کننده در حق فعالیت سیاسی مردم دیده نشده است. نداشتن یک روش مناسب تحلیلی در جمع آوری اطلاعات و گزارش دهی باعث شده است که تصویب قانون نظارت بر نمایندگان مجلس که حق نمایندگی مردم در حکومت را نقض کرده و پایه های حکومت پادگانی را تثبیت می کند، از تیر رس نگاه گزارشگر ویژه بدور بماند.

در حالیکه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد به بحث حق توسعه تاکید دارد و در ایران همه حقوق مردم در توسعه، از مشارکت در فرآیند توسعه گرفته تا بهره مند شدن از مزایای همه جانبه توسعه، به علت مالکیت نیروهای امنیتی و نظامی بر همه منابع طبیعی، تولیدی، تجاری، خدماتی و موسسات مالی از یکسو و نظام های اطلاعاتی از سوی دیگر، بشدت نقض می شود، در گزارش دکتر احمد شهید به آن اشاره هم نشده است. نقض حقوق مردم ایران در توسعه و گسترش روزافزون فقر به حدی است که مطمئنا دستیابی به اهداف هزاره توسعه در این کشور را به یک رویا تبدیل می کند. طبیعی است که اشاره به حق توسعه در این گزارش می توانست حداقل موضوع را به جریان انداخته و به یاری مردمی برود که قربانی فسادهای مالی، عدم شفافیت و پاسخگویی نظام جمهوری اسلامی هستند.

پدیده سانسور در ایران و توقیف روزنامه ها و منع چاپ کتاب ها و عدم صدور مجوز برای پخش فیلم های حتی مجوز دار از حوزه هایی است که نپرداختن به آن ها به معنی نادیده گرفتن نابودی نیروهای انسانی خلاق در ایران است. نقض آزادی اطلاعات، جریانسازی و دسترسی به اطلاعات ازطریق فیلترینگ وسیع و کنترل اطلاعات را باید پدیده ای جدی دانست و خواستار رفع آن ها شد. نقض گسترده و نظام مند آزادی علمی در ایران که نه تنها نابودی علوم انسانی را هدف قرار داده است، بلکه سالیان سال است که دانشجویان و اساتید فاقد هر گونه امنیت جانی، شغلی و تحصیلی در تحصیل، تحقیق و تدریس هستند. همه این موارد بخوبی در گزارش های مستند سازمان های معتبر و مدافع آزادی بیان از جمله کانون نویسندگان ایران و در تبعید ، گزارشگران بدون مرز و نهادهای بین المللی علمی موجود است.

تصویب قانون نظارت بر نمایندگان، و قوانینی ضد حقوق بشر که در فهرست تصویب هستند از جمله قانون ناظر بر تاسیس و نظارت بر سازمان های مردم نهاد، اصلاحیه قانون احزاب، اصلاحیه قانون کار، ولایحه حقوق کودک باید بشدت مورد نقد دکتر احمد شهید قرار بگیرد. این قوانین نابودی همه نهادهای دموکراتیک و جامعه مدنی را هدف قرار داده و حقوق اولیه مردم ایران را در فعالیت های سیاسی و اجتماعی و بهره مندی از حمایت های حقوقی در کار و بویژه برای کودکان نقض می کند. اگر بپذیریم که انتصاب گزارشگر ویژه باید به بهبود وضعیت حقوق بشر منجر شود، قطعا اشاره به این قوانین می تواند در توقف تصویب این قوانین کمک کند.

مدرسه عرصه سوم بر این باور است که تیم گزارشگر ویژه باید سریعا به همه این مسائل پرداخته و در یک سازو کار بسیار نظام مند و با مراجعه به گزارش های مستند و معتبر نقض حقوق بشر در ایران، و سازمان های معتبر مدافع حقوق بشر فعال در حوزه ایران نسبت به رفع نواقص گزارش پایه ای گزارشگر ویژه اقدام کنند. از نظر مردم ایران و جامعه مدنی، هیچ محدودیتی نه از نظر زمانی و نه از نظر حجم گزارش نباید باعث شود که عمده ترین مسائل نقض حقوق بشر مردم ایران در این گزارش نادیده گرفته شوند. تهیه یک فهرستی از همه زندانیان عقیدتی در ایران ضرورتی فوری و اجتناب ناپذیر است. قطعا این فهرست در نزد سازمان های معتبر حقوق بشری از جمله عفو بین الملل وجود دارد، و اگر در یک توضیح غیر قابل باوری هم پذیرفته شود که محدودیت حجم گزارش وجود داشته، این فهرست می توانست پیوست گزارش باشد. این فهرست نه تنها می تواند عمق نقض حقوق اولیه مردم در ابراز عقیده و بیان را نشان دهد بلکه به همه زندانیان عقیدتی امید و بشارت می دهد که در هر کجای ایران در بازداشت باشند، فراموش نشده اند. با توجه به این که گزارشگر ویژه در بخش جمعبندی در مورد زندانیان از دولت خواستار بررسی پرونده آن دسته از زندانیانی شده است که به نام آن ها اشاره کرده است، این بازنگری در فهرست زندانیان عقیدتی و پیوست کردن اسامی آن ها باید بسرعت انجام شود.

مدرسه عرصه سوم ازگزارشگر ویژه حقوق بشر ایران می خواهد که با طیف وسیعتری از فعالان و اعضای جامعه مدنی همکاری کند و در روش بررسی خود تجدید نظر کرده و سازو کار مناسب را برای بررسی و گزارش نقض وسیع و نظام مند حقوق بشر در ایران طراحی و اجرا کند. همچنین از همه سازمان ها و فعالان حقوق بشر و جامعه مدنی که در حوزه ایران فعال هستند خواسته می شود که در همکاری با یکدیگر سازو کار مناسب به روز کردن اطلاعات نقض وسیع حقوق بشر در ایران را طراحی کرده و به یاری گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران بیایند تا از این فرصت به بهترین نحو برای مردم ایران بهره برده شود.


لطفا برای اطلاعات بیشتر با دفتر مطبوعاتی مدرسه عرصه سوم، تماس بگیرید:

تلفن: 31650457367+
ایمیل:info@3rdsphereschool.org
وب سایت:www.3rdsphereschool.org