ايران امروز

حذف تدریجی زنان از جامعه

روزگار: دولت رفته‌رفته از بحثهای فكری و ایده‌های عجیب و غریب خود در حوزه زنان گذشته و حالا وارد فاز قانونگذاری آن ایده‌ها شده است. چند سالی می‌شود كه تمام نگرانی دولت و زنان حاضر در قدرت، بر قانونی‌شدن روند كاهش ساعت كاری زنان و دوركاری آنها متمركز بوده؛ مسئله‌ای كه تنها طرح ایده آن تاكنون موجب سوگیری بخش خصوصی شده و كارشناسان اقتصادی بر این باورند كه پیگیری این سیاستها و ترویج آن در بازار كار ایران در نهایت به حذف تدریجی زنان از فرصت‌های شغلی منجر خواهد شد.

مریم مجتهدزاده رئیس مركز امور زنان و خانواده برای پیگیری كاهش ساعات كاری زنان در بخش خصوصی نیز وارد عمل شده و معتقد است حقوقدانان باید برای تدوین لایحه كاهش ساعت كاری زنان در بخش خصوصی این نهاد را یاری كنند.

اما از سوی دیگر سیده فاطمه مقیمی رئیس شورای زنان بازرگان اتاق بازرگانی تهران معتقد است قانونی كردن مسئله دوركاری زنان و كاهش ساعت كاری آنها موجب خواهد شد تا رفته‌رفته حضور زنان در بازار كار ایران كم‌رنگتر شود، چنانچه همین حالا هم انتظار می‌رفت آمار حضور زنان در بازار كار به ۱۶ درصد افزایش یابد و متاسفانه به دلایل مختلفی از جمله ركود در بازار در همان آمار ۱۳ درصد اشتغلا زنان مانده‌ایم.

خبرها یكی پس از دیگری برای خانه‌نشین كردن زنان روی سایتها می‌رود. زنان شاغل پوست شادابی ندارند و با گذشت زمان گوژپشت می‌شوند و كودكانشان نیز افسرده‌اند.

زهرا شجاعی تاكید می‌كند روند رسانه‌ای شدن برخی اخبار مبتنی بر دوركاری زنان یا اخباری كه به طور مرتب به تبعات منفی اشتغال زنان می‌پردازند، ایده‌ای را دنبال می‌كنند كه اجرایی شدن آن خطرهای بسیاری برای زنان و فرصتهای شغلی پیش روی آنها خواهد داشت. متاسفانه سازمانها و نهادهای مسوول در بخش زنان به جای پیگیری مشكلات عمده آنها به دنبال این هستند كه چطور ساعت كار زنان را كم كنند یا دور كاری برایشان در نظر بگیرند. این طرح اگر در ابعاد قانونی و حقوقی دنبال شود، خطر بسیاری برای زنان خواهد داشت.

طیبه صفایی رئیس فراكسیون زنان مجلس با تاكید بر اینكه باید در خصوص مشاغل مجازی برای زنان فرهنگ‌سازی شود، می‌گوید: «دوركاری زنان می‌تواند برای رفع معضل آسیب‌های ناشی از ساعات طولانی اشتغال آنها موثر باشد. در خصوص بحث عدالت جنسیتی باید گفت این عدالت با برابری جنسیتی تفاوت دارد. ساعات طولانی اشتغال زنان موجب دوری آنها از خانواده شده كه این مسئله تبعات مختلفی را از بعد روانشناسی بر زن و خانواده وارد می‌كند.»

اما در همین حال سعید لیلاز اقتصاددان معتقد است: «نگاهی كه دولت در این بخش دنبال می‌كند به طور كلی اشتباه است چرا كه ماهیت بازار كار را متوجه نشده كه بخش اصلی ماجرا خدمات است و در بخش خدمات نیز اصولاً تفكیك جنسیتی معنایی نداشته و خوشبختانه در بخش كشاورزی نیز به شكل سنتی نه‌تنها فرقی میان زن و مرد نیست كه كار به طور عمده در اختیار زنان است.»

مقیمی نیز با تایید آرای لیلاز تاكید می‌كند: «حذف زنان از بازار كار ایران به این آسانی‌ها امكانپذیر نبوده و آنقدر نیاز به اشتغال در میان زنان بالاست كه دولت با درپیش گرفتن چنین سیاستهایی تنها خودش را متضرر می‌كند چراكه بسیاری از شغل‌هایی كه پیشتر در عرف جامعه ما معمول نبود، این روزها با تاكید زنان و احساس ضرورت در مسوولان انجام می‌شود. از رانندگی زنان در تاكسی بی‌سیم‌ها گرفته تا ورود زنان به دیگر عرصه‌های كاری. به همین خاطر تنها با حرف نمی‌شود زنان را خانه‌نشین كرد و مطمئن باشید قانونی نیز در این زمینه به تصویب نخواهد رسید.»

تحلیل سعید لیلاز درباره اظهارنظر مسوولان دولتی مبتنی بر دوركاری و كاهش ساعت كاری زنان این است كه به خاطر دولتی بودن اقتصاد ایران و تكیه بر ۱۰۰میلیارد درآمد نفتی است كه دولت چنین سیاستگذاریهای اشتباهی را در بخش اشتغال دنبال میكند اگر نه توسعه یك جامعه مبتنی بر درآمد تنها با حضور زنان و مردان در بازار كار امكانپذیر خواهد شد. موضوع ما این است كه دولت مسوول كارها و سیاستگذاریهای اشتباه خود نبوده و هزینه كارهای اشتباهش را نیز نمی‌پردازد و با تكیه بر درآمد نفت می‌تواند دستور بدهد كه چنین رفتارهای اقتصادی در دولت مبتنی بر درآمد بخش خصوصی امكانپذیر نیست.

به گفته وی دولت با پیگیری چنین سیاستهایی در واقع به عده‌ای امتیاز داده و به برخی هم امتیاز نمی‌دهد و آن عده‌ای كه به دنبال امتیاز گرفتن از دولت هستند چنین افكار و ایده‌هایی را ترویج می‌دهند. اما به هر شكل با وجود همه این حرف و حدیث‌ها این طرح به هیچ وجه اجرایی نخواهد شد. هنوز ورودی‌های دانشگاه‌های ما با هزار سیاستگذاری برای كاهش حضور دخترها، بر مدار حضور آنها می‌چرخد و همین دختر دانشجو فردا وارد بازار كار خواهد شد. نمی‌شود به هیچ وجه زنان را حذف كرد.

مقیمی نیز با اشاره به تصویب برخی قوانین از جمله افزایش مرخصی شیردهی و زایمان زنان می‌گوید: «حتی با تصویب این قوانین كه ما نیز نگاه مثبتی به آن داریم، كارفرمای بخش خصوصی دیگر چندان رغبتی به استخدام زنان كارمند از خود نشان نمی‌دهد. این مسائل شاید امروز مشكل‌ساز نباشد اما باید درباره آن فكر جدی شود.»