ايران امروز

طرحی برای خروج صالح از قدرت

گزارش تحلیلی رویترز از یمن:
عربستان و متحدانش خواهان کناره گیری عبدالله صالح از قدرت‌اند

فرارو- عربستان سعودی و شرکای سیاسی‌اش در حاشیه خلیج فارس تلاش می‌کنند تا «علی عبدالله صالح» رئیس جمهور یمن را قانع کنند که از قدرت کناره گیری کند و احتمالا قصد دارند یک شورای موقت متشکل از رهبران قبایل و برخی چهره‌های سیاسی را جایگزین وی کنند.

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از رویترز، عبدالله صالح تاکنون پاسخ خونینی به تظاهرات مردمش داده است، تظاهراتی که از خیزشهای مردمی در تونس و مصر الهام گرفته و خواهان پایان دادن به حکومت ۳۲ ساله این متحد ایالات متحده و عربستان سعودی در منطقه بوده است.

منابع رسمی می‌گویند، علاوه بر طرح خروج صالح از قدرت، آن‌ها (عربستان و متحدین‌اش) آماده‌اند تا تدابیر بلند مدتی برای فشار بر جریانهای وابسته به القاعده در یمن اتخاذ کنند، تا از این طریق مانع از ایجاد هرج و مرج در فقیر‌ترین کشور جهان عرب شوند.

طرح شورای همکاری خلیج فارس

یکی از مقامات رسمی شورای همکاری خلیج فارس به رویترز گفت: «ما پیشنهاد تاسیس یک شورای حکومتی متشکل از تمام گروه بندیهای احزاب موجود و رهبران قبایل را در دست بررسی داریم، شورایی که دوره تصدی آن نباید بیشتر از سه ماه به طول انجامد.»

وی افزود: «این طرح هم اکنون به صالح و مخالفین وی ارائه شده و قرار است گفتگو‌ها در این خصوص میان طرفین بزودی در عربستان آغاز شود.»

نخست وزیر قطر، «شیخ حمد بن جاسم آل ثانی»، که در حاشیه جلسات «تجارت و سرمایه گذاری» در نیویورک سخن می‌گفت در این خصوص اظهار داشت: «ما امیدواریم که در این زمینه به یک توافق دست یابیم.»

وی افزود: ما (کشورهای حوزه خلیج فارس) «طی روزهای گذشته در ریاض با یکدیگر دیدار داشته و از عبدالله صالح خواسته‌ایم که در نشستی با حضور رهبران گروههای مخالف شرکت نموده و از طریق گفتگو راه حلی برای خروج از بحران جستجو کنند.»

«علی محسن»، ژنرال ارشد ارتش یمن که ماه گذشته به مخالفین صالح پیوسته بود، نیز از طرح پیشنهادی شورای همکاری خلیج فارس استقبال کرد و گفت: «امیدوارم این طرح مبنایی برای دست یابی به خواسته‌های انقلاب مسالمت آمیز جوانان یمنی باشد.»

وزیر خارجه امارات متحده عربی اما می‌گوید هنوز تاریخ دقیقی برای آغار این گفتگو‌ها در عربستان تعیین نشده.

«شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان» به رویترز گفت: «ما هنوز نتوانسته‌ایم با همه احزاب و گروه‌ها تماس برقرار کنیم و گفتگو‌ها با آنان در جریان است.»

درگیریهای یمن تاکنون بیش از ۱۲۰ کشته برجای گذشته و در این میان بوِیژه حمله نیروهای دولتی به مخالفین در ۱۸ مارس که به مرگ ۵۲ تن از معترضین انجامید خشم همگان را برانگیخت.

این حادثه عبدالله صالح را وادار به اعلام وضعیت فوق العاده در کشور نمود و باعث شد برخی ژنرالهای ارتش، رهبران قبایل و دیپلماتهای خارجی به حمایت از مخالفین صالح برخیزند.

تغییر سیاست واشنگتن

این هفته واشنگتن نیز موضع خود در حمایت عمومی از صالح را تغییر داد. هم اکنون صالح با بسیج هوادارانش به خیابان‌ها اصرار دارد که تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در اواخر سال جاری در منصب خود باقی بماند.

صالح که هفته گذشته در میان خیل هوادارانش سخن می‌گفت اداعا کرد که او با «خون و روح»‌اش از یمن دفاع خواهد کرد.

هر چند که حتی قبل از خیزشهای دموکراسی خواهانه در برابر حکومت صالح نیز وی تلاش می‌کرد تا شورشهای جدایی طلبانه را در جنوب و یک خیزش شیعی را در شمال این کشور سرکوب کند.

سرخوردگی‌ها و ناراضایتی‌های مردمی از صالح، در کشوری که شهروندان آن عموماً مسلح و در جنگیدن باتجربه‌اند، می‌تواند به مبارزه خشونت آمیزی بر سر قدرت سیاسی در این کشور ختم شود، مبارزه‌ای که از سوی شعبه منطقه‌ای القاعده نیز دامن زده خواهد شد. سازمان تروریستی‌ای که در خاک این کشور دارای پایگاههای آموزشی بوده و مدتهاست با دولت مرکزی در حال نبرد است.

تمام این عوامل باعث شده تا نگرانی‌ها در خصوص آینده این کشور افزایش یابد، کشوری که در منطقه ژئواستراتژیکی در حاشیه دریای سرخ قرار دارد، منطقه‌ای که روزانه سه میلیون بشکه نفت از طریق آن به سایر نقاط جهان انتقال می‌یابد.

علیرغم سرکوب تظاهرات روز دوشنبه در شهرستان «تعز» و «حودیدا» که به مرگ ۲۱ تن منجر شد، روز گذشته نیز ده‌ها هزارتن از مخالفین صالح در این شهر‌ها به خیابان آمدند و تظاهراتی بدون تلفات برگزار کردند.

انتقال قدرت

با وجود اینکه دیپلمات‌ها می‌دانند گفتگوهایی این چنین ممکن است هر لحظه در نقطه‌ای متوقف شود، اما رهبران شورای همکاری خلیج فارس به صالح پیشنهاد ترک قدرت و سپردن حکومت به یک شورای انتقالی کوتاه مدت را داده‌اند.

یک منبع نزدیک به مقامات شورای همکاریهای خلیج فارس گفت: «هم اکنون برخی چهره‌هایی که قرار است شورای انتقالی را رهبری کنند مشخص شده.»

این افراد شامل «شیخ احمد آل احمر»، یک چهره برجسته در میان قبایل قدرتمند یمن، «عبدالکریم الایریانی»، تحصیل کرده ایالات متحده، نخست وزیر سابق و مشاور فعلی صالح و یکی دیگر از نخست وزیران سابق یمن به نام «عبدالعزیر عبد غنی» است.

اما هنوز مشخص نیست که آیا در میان گروههای اپوزوسیون مثل «حزب اسلامگرای اصلاح»، سوسیالیست‌ها، ناسیونالیستهای عرب و دیگر احزاب، اجماع نظر بر روی این چهره‌های وجود دارد یا خیر.

تاریخ: ۶ آوریل ۲۰۱۱
نویسندگان: سامیه نکحول و آمنه باکر
مترجم: قاسم توکلی