ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Mon, 30.08.2010, 9:17
جمعيت بيكاران كشور؛ يك قدم تا ۵ ميليون نفر

ايلنا: بررسى گزارش‌هاى مركز آمار ايران نشان مى‌دهد كه در سال‌هاى گذشته و با وجود كم‌شمارى جمعيت فعال ايران، نرخ بيكارى ايران روند صعودى به خود گرفته و اين رشد به‌خصوص در بين جوانان ۱۵ تا ۲۴ سال، افزايش چشمگيرترى داشته است.

به گزارش ايلنا، نتيجه بررسى‌هاى انجام شده از سوى كارشناسان اقتصادى نشان مى‌دهد كه اعلام كاهش نرخ بيكارى در سال‌هاى اخير به دليل خارج ماندن بخش قابل توجهى از بيكاران از شمول "جمعيت فعال" و در نتيجه از شمول بيكاران بوده است. با توجه به ويژگى تركيب جمعيتى كشور و نيز با توجه به اين‌كه جمعيت فعال كشور در سال‌هاى ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ به طور متوسط به ميزان ۴ درصد در سال افزايش يافته است و بالاخره با در نظر گرفتن برآوردهاى برنامه چهارم توسعه اقتصادى كشور، بايد در چند سال گذشته ساليانه ۷۰۰ هزار نفر به جمعيت فعال در كشور اضافه شده باشد كه نگاهى به آمار مركز آمار، نشان مى‌دهد كه اين موضوع هيچ محلى از اعراب نداشته است.

مرور گزارش‌هاى مركز آمار ايران نشان مى‌دهد كه در سال ۱۳۸۴جمعيت فعال ايران ۲۳ميليون و ۲۹۳هزار و ۴۴۵تفر با نرخ بيكارى ۱۱.۵درصد اعلام شده بود. در سال ۱۳۸۵جمعيت فعال برابر با ۲۳ ميليون و ۴۸۴ هزار و ۶۸ نفر با نرخ بيكارى ۱۱.۳درصد اعلام شد. به عبارتى تنها ۱۹۰ هزار و ۶۲۳ به آمار جمعيت فعال سال ۱۳۸۵ اضافه شده بود. در سال ۱۳۸۶جمعيت فعال ايران مطابق آمار مركز آمار ايران به ۲۳ ميليون و ۵۷۸ هزار و ۷۱۵ نفر رسيد كه نشان مى‌داد تنها ۹۴ هزار و ۶۴۷ نفر به اين آمار اضافه شده است.

سال ۱۳۸۷؛ جمعيت فعال كم مى‌شود!

اين روند در سال بعد شاهد رويداد حيرت‌آورى بود و براى اولين بار جمعيت فعال ايران كاهش يافت. مطابق گزارش مركز آمار، جمعيت فعال ايران در سال ۱۳۸۷ به ۲۲ ميليون و ۸۹۲ هزار و ۴۸۹ نفر تقليل يافت كه نشان مى‌داد در يك سال منتهى به پايان سال ۱۳۸۷، ۶۸۶ هزار و ۲۲۶ نفر از جمعيت فعال ايران كم شده بود.

امرى كه اعتراض فراوان كارشناسان و فعالان افقتصادى را به همراه داشت و بسيارى آن را به نزديك شدن به موسم انتخابات رياست جمهورى مرتبط خواندند.

در سال ۱۳۸۸ اين روند تا حدودى تصحيح شد. جمعيت فعال ايران با قريب به يك ميليون نفر افزايش به ۲۳ ميليون و ۸۴۰ هزار و ۶۷۶ نفر رسيد و در بهار سال ۱۳۸۹ نيز روند تصحيح آمار مربوط به جمعيت فعال ادامه يافت و اين رقم به ۲۴ ميليون و ۲۰۴ هزار و ۲۰۱ نفر رسيد.

كم‌شمارى هم به داد نرخ بيكارى نرسيد

بررسى نرخ جمعيت فعال از پايان سال ۱۳۸۴ تا ابتداى تابستان سال جارى نشان مى‌دهد كه جمعيت فعال ايران در اين سال‌ها معادل ۹۱۰هزار و ۷۵۶ نفر افزايش داشته است. اين در حالى است كه مطابق با پيش‌بينى‌هاى برنامه چهارم توسعه اين رقم با افزايش ۷۰۰ هزار نفرى در هر سال، بايد ۲ ميليون و ۸۰۰ هزار نفر بيشتر مى‌شد.

البته گزارش‌هاى مركز آمار اين موضوع را تاييد مى‌كند. نسبت جمعيت فعال ايران به كل جمعيت بالاى ۱۰ سال از رقم ۴۱ درصدى در سال ۱۳۸۴ به رقم ۳۹ درصدى در پايان بهار سال ۱۳۸۹ رسيده است. اين در حالى است كه نه فقط نرخ بيكارى در كشور كاهش نيافته است بلكه رقم بيكارى از ۱۱.۳ درصد در پايان سال ۱۳۸۴ به ۱۴.۶ درصد در ابتداى تابستان ۱۳۸۹ رسيده است.

نكته كليدى ديگر در آمارهاى مركز آمار اين است كه مطابق جداول اين مركز، جمعيت بالاتر از ۱۰ سال ايران در سال‌هاى مورد اشاره حدود ۵ ميليون و ۲۴۸ هزار و ۷۷۳ نفر افزوده شده است كه رشدى معادل ۹.۲۳ درصدى نسبت به سال ماخذ ۱۳۸۴ نشان مى‌دهد با اين حال، جمعيت فعال ايران نسبت به سال ۱۳۸۴ تنها حدود ۳.۹ درصد رشد داشته است.

در سال‌هاى مورد اشاره به ترتيب نسبت جمعيت فعال به كل جمعيت و نرخ بيكارى در سال ۱۳۸۴ برابر ۴۱ و ۱۱.۵ درصد، در سال ۱۳۸۵ معادل ۴۰.۴ و ۱۱.۳ درصد، در سال ۱۳۸۶ برابر ۳۹.۸ و ۱۰.۵ درصد، در سال ۱۳۸۷ معادل ۳۸ و ۱۰.۴ درصد، در سال ۱۳۸۸ برابر ۳۸.۹ و ۱۱.۹ درصد و در پايان بهار سال ۱۳۸۹ معادل ۳۹ و ۱۴.۶ درصد گزارش شده است.

بيكارى بالاى ۱۸ درصد است

اگر نسبت ۴۱ درصدى جمعيت فعال به كل جمعيت بالاى ۱۰ سال در پايان سال ۱۳۸۴ را به عنوان شاخصى براى حركت و مبدا بپذيريم، نرخ بيكارى در سال ۸۵ برابر ۱۲.۵۵درصد، در سال ۸۶ معادل ۱۳.۱۶درصد، در سال ۸۷ حدود ۱۷ درصد، در سال ۸۸ تقريبا ۱۶.۴۲ درصد و در پايان بهار ۸۹ با جمعيتى حدود ۴ ميليون و ۷۶۷ هزار بيكار به ۱۸.۷۳ درصد خواهد رسيد. البته اين آمار چندان غيرمترقبه نيست چرا كه در شرايطى كه بيش از ۵ ميليون نفر به جمعيت بالاتر از ۱۰ سال ايران در سال‌هاى مورد اشاره افزوده شده است، فقط ۵۹ هزار و ۹۸۲ شغل به مشاغل موجود در پايان سال ۱۳۸۴ افزوده شده است. ضمن اين‌كه بايد اشاره كرد كه از سال ۱۳۸۴ شاخص بيكارى در كشور دستخوش تحول بنيادينى شد و شاغل از كسى كه ۲ روز در هفته كار دارد، به كسى كه در هفته ۱ ساعت كار كند تقليل يافت، ولى با اين حال نه تنها گرهى از مشكلات بيكارى باز نشد بلكه اين روند بدتر و بدتر شد.

با اين وجود آنچه به اين نرخ بيكارى ابعاد نگران‌كننده‌ترى مى‌بخشد مربوط به نرخ بيكارى جوانان است. بر اساس گزارش‌هاى بانك جهانى، در سال‌هاى اخير حدود ۷۰ درصد جمعيت ايران زير ۳۵ سال سن دارند. مركز آمار ايران ميزان بيكارى جوانان را ۲۹.۶ درصد اعلام كرده كه بيش از دو برابر نرخ متوسط بيكارى اعلام شده از سوى مركز آمار است.

كارشناسان اقتصادى بر اين باورند كه ايران براى غلبه بر مشكل بيكارى، نيازمند رشد اقتصادى بالاى ۸ درصد است و اين درحالى است كه در طول سال‌هاى گذشته متوسط رشد اقتصادى كمتر از ۳ تا ۵ درصد گزارش شده است كه بيش از فعاليت‌هاى مولد اقتصادى، مرهون قيمت‌هاى بالاى نفت بوده است.