ايران امروز

شانزده ماه تلاش اوباما درباره پرونده‌ی ایران

ستون نویس روزنامه اکونومیست در وب لاگ مخصوص خود به دیدار اخیر با باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده و بحث در باب پرونده هسته‌ای ایران پرداخته است.

باراک اوباما در این نشست از هیچ استراتژی تازه‌ای در باب پرونده هسته‌ای ایران سخن نگفت اما در خصوص پیشرفت در این پرونده از روزی که خود قدرت را در کاخ سفید در دست گرفته است، بسیار حرف زد. اوباما در این دیدار گفت: ما دیپلماسی را معنایی تازه بخشیدیم و از تمامی عواملی که در اختیار داشتیم برای پیشرفت در این حوزه استفاده کردیم.

اوباما تاکید کرد که نباید مولفه‌های متفاوت سیاست خارجی او را به تنهایی مورد قضاوت قرار داد.
وی در این باره گفت: ما ابتدا تلاش کردیم ایران را مستقیما در این پرونده دخالت دهیم. هدف ما هم این نبود که مشروعیت و مقبولیت دولت ایران را به تصویر بکشیم بلکه بیشتر به دنبال فهماندن این حقیقت به جامعه جهانی بودیم که این امریکا نیست که خشونت‌طلب است. امریکا به دنبال همکاری و همراهی با ایران است البته در شرایطی که این کشور مسئولانه عمل کند.

در مرحله دوم اوباما تلاش کرد به جامعه جهانی بفهماند که مبارزه با تکثیر تسلیحات هسته‌ای در حقیقت به نفع جامعه بین‌المللی است. امریکا تلاش کرد در شانزده ماه گذشته به وظایف خود به عنوان عضو معاهده منع تکثیر تسلیحات هسته‌ای یا همان ان پی تی عمل کند. کنفرانس بازنگری این معاهده هم با موفقیت در خاک ایالات متحده برگزار شد .

در مرحله سوم اوباما تلاش کرد رابطه با روسیه را بهبود بخشد. این دوستی شاید در نظر بسیاری از امریکاییها و روسها در حقیقت کنار گذاشتن اختلافات بود اما حقیقت این است که اوباما در این نزدیکی ایران را هم مد نظر داشت. امریکا با در دست داشتن دستان روسیه بود که توانست نظر مساعد چینی‌ها را در انداختن رای مثبت به صندوق شورای امنیت در محکومیت ایران جلب کند. تمام این تلاشها بود که در نهایت منجر به تصویب قاطع چهارمین قطعنامه علیه ایران در شورای امنیت شد. همین قطعنامه هم سکویی شد برای اعمال فشارهای بیشتر بر ایران. فشارهایی مانند تصویب تحریمهای یک جانبه در کنگره ایالات متحده و اتحادیه اروپا.

اوباما در پاسخ به این پرسشها که آیا تدابیر انجام گرفته در نهایت می‌تواند ایران را بر سر میز مذاکره بازگرداند یا خیر؟ می‌گوید: نمی‌خواهم در مورد انتظاراتم زیاده گویی کنم. تغییر دادن هدف ایران بسیار سخت است. ایرانیها در حال حاضر هم با میزان سخت‌گیری ما بر خود شوکه شده‌اند! ایرانیها برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای از حس میهن پرستی خود مایه می‌گذارند و همین مساله می‌تواند پرداختن هر هزینه‌ای از سوی آنها برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای را ممکن سازد. این بدان معناست که ایالات متحده باید تمام گزینه‌ها را بر روی میز قرار دهد. حتی اگر گزینه توسل به نظامی گری تنها راهکار باقیمانده باشد و بتواند ایران را از دستیابی به تسلیحات هسته‌ای بازدارد.

اوباما در ادامه سخنانش تاکید می‌کند که دولت واشنگتن باید موارد شفاف سازی برنامه هسته‌ای را برای ایرانی‌ها تبیین کند. اوباما در این خصوص می‌گوید: ما به نقشه‌ای برای راه رفتن در مسیر رفع ابهامات نیاز داریم. سی سال عدم برخورداری از روابط دیپلماتیک کم نیست.

اوباما در بخشهایی از سخنان خود دریافت هرگونه چراغ سبز از سوی ایرانیها برای مصالحه و مذاکره مستقیم با ایالات متحده را رد کرد. اوباما تاکید کرد که ایالات متحده به برگزاری نشستهای دو جانبه با ایران در حاشیه دیدارهای گروه پنج به اضافه یک متمایل است.

رئیس جمهوری ایالات متحده در بخشهای دیگری از سخنان خود تاکید می‌کند که واشنگتن مسیر پرونده هسته‌ای را از سایر همکاری جدا کرده است و دو کشور می‌توانند به عنوان نمونه در حوزه‌های مبازره با مواد مخدر و افغانستان با هم همکاری کنند.

ستون نویس اکونومیست در پایان گزارش از دیدار با اوباما در باب پرونده هسته‌ای ایران می‌نویسد: باراک اوباما در هیچ کدام از حوزه‌های مورد ادعا که موفق عمل نکرده باشد در حوزه دور نگاه داشتن روسها از ایران بسیار موفق عمل کرده است. روسها و ایرانیها در چند دهه گذشته همواره روابط اقتصادی و سیاسی تنگاتنگی با هم داشته‌اند. ایرانیها گمان می‌کردند که روسها سپر دفاعی آنها در برابر واشنگتن هستند که این اتفاق رخ نداد. برای قضاوت در خصوص آینده پرونده هسته‌ای ایران، تعامل یا تقابل این کشور با جامعه جهانی بسیار زود است. به نظر می‌رسد که باراک اوباما در یک سال گذشته سطح توقعات از ایران را کاهش داده است.

برگرفته از: دیپلماسی ایرانی