iran-emrooz.net | Sun, 27.06.2010, 11:09
روزهای بد نفت در ۳۰ سال گذشته
ایلنا: میزان صادرات نفت ایران طی سی سال گذشته به نصف كاهش یافته است.
به گزارش ایلنا، در حالی كه میزان صادرات نفت ایران در سال ۱۳۵۷معادل ۴میلیون و ۶۵۶ هزار بشكه اعلام شده است، این میزان در سال ۱۳۸۷یعنی سی سال بعد به ۲میلیون و ۳۵۷ هزار بشكه كاهش یافته است.
هر چند میزان صادرات نفت ایران در این دوره زمانی كاهش قابل توجهی را تجربه كرده است اما با این حال میزان درآمد حاصل از این صادرات در سال ۱۳۵۷معادل با ۲۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار اعلام شده و میزان درآمد حاصل از صادرات در سال ۱۳۸۷ معادل ۷۳ میلیارد دلار برآورد شده است.
بر اساس این گزارش ظرفیت تولید نفت خام در ایران در سالهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به حدود ۶ میلیون بشكه در روز رسیده بود. آمارها نشان میدهد ایران توانسته است در این سالها تا حدود ۲ ماه نسبت به تولید ۶ میلیون بشكه نفت اقدام كند اما پیش و پس از آن به این میزان تولید نرسیده است. با این حال ظرفیت تولید نفت ایران در آن سالها بین ۵ میلیون و ۹۰۰ هزار تا ۶ میلیون بشکه گزارش شده است.
بر اساس این گزارش در سال ۱۳۸۷ظرفیت تولید نفت ۴میلیون ۳۸۷ هزار بشكه گزارش شده است و بر اساس برنامه پنجم توسعه مقرر است ایران تا سال ۱۳۹۳به ظرفیت تولیدی معادل با ۵ میلیون و ۱۵۰هزار بشكه در روز دست یابد. البته افزایش ظرفیت تولید متضمن افزایش تولید نیست و ظرفیت تولید میتواند جایگاه استراتژیك و توان بالقوه كشورها را در زمانهای خاص افزایش دهد.
به موجب گزارشی كه از سوی معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری منتشر شده است میزان تولید نفت خام ایران در سال ۱۳۵۷ به طور متوسط به ۵ میلیون و ۲۴۱ هزار بشكه در روز رسیده است كه این رقم سی سال بعد از آن ۴ میلیون و ۱۶ هزار بشكه گزارش شده است.
ایران طی سالهای اخیر همواره افزایش ظرفیت تولید نفت خود را هدف گیری كرده است به طوری كه در قالب برنامهها سوم و چهارم دستیابی به ظرفیت تولید ۵میلیون بشكه در روز را مد نظر قرار داده اما همواه این مهم به دلیل برخی شرایط موجود و تحریمها و نبود سرمایهگذاری كافی و ... محقق نشده است. از سوی دیگر به گفته كارشناسان با توجه به این كه مخازن ایران در نیمه دوم عمر خود قرار دارند، حجم تولید كاهشی را تجربه میكند.
میزان صادرات نفت خام از سوی ایران به بازارهای جهانی در سال ۱۳۵۷سبب شده بود ایران عنوان دومین تولید كننده نفت جهان را از آن خود كند. پیش از اوجگیری نهضت اسلامی ایران به عنوان دومین تولید كننده نفت خام حدودا ۱۰درصد از میزان نفت موجود در بازار را تامین میكرد اما با اعتصاب كاركنان صنعت نفت در اعتراض به وقایع شهرویور ماه سال ۱۳۵۷ و به شهادت رساندن شهروندان در ۱۷ شهریور حجم تولید نفت ایران تنزل یافت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی هشت سال جنگ تحمیلی تاثیری ناگوار بر صنعت نفت داشت چرا كه صنایع نفتی ایران در تیررس دشمن بوده و در بسیاری موراد تخریبهای فراوانی در این حوزهها صورت گرفته است.
بر اساس این گزارش ایران پس از پایان جنگ تحمیلی نسبت به بازسازی تاسیسات نفتی خود اقدام كرده و توانسته است تا حد زیادی وضعیت پیشین را جبران كرده و باز هم عنوان دومین تولید كننده نفت اوپك را از آن خود كند.
این جایگاه در حالی به دست آمده است كه ایران طی سالهای اخیر همواره با تحریمهای سنگینی در بخش نفت روبرو بوده است.
بر اساس این گزارش گذشته از كاهش تولید و به تبع آن كاهش صادرات، افزایش میزان مصرف داخلی نیز بر نصف شدن میزان صادرات نفت تاثیر گذار بوده است.
بر اساس آمارهای ارائه شده ایران در سال ۱۳۵۷فاصلهای ۵۸۵ هزار بشكهای میان تولید و صادرات خود داشت. این در حالی است كه در سال ۱۳۸۷ این رقم به یك میلیون و ۶۵۹ هزار بشكه رسیده است.