ايران امروز

آمارهاى بانك جهانى از اقتصاد ايران

شنبه ۴ ارديبهشت ۱۳۸۹

ایسنا: بانك جهانى در تازه‌ترين گزارش خود اعلام كرد كه ايران از نظر درآمد ناخالص ملى سى‌امين اقتصاد بزرگ جهان و از نظر رشد توليد ناخالص داخلى بيست و چهارمين اقتصاد بزرگ جهان است.

به گزارش ايسنا، بانك جهانى در تازه‌ترين گزارش خود با عنوان "شاخص‌هاى توسعه جهان ۲۰۱۰(WDI ۲۰۱۰)" به تحليل بخش‌هاى مختلف اقتصادى و غير اقتصادى كشورهاى جهان و ايران پرداخته و تمركز اصلى خود را بر پيشرفت‌هاى به دست آمده در راستاى تحقق اهداف توسعه هزاره سازمان ملل معطوف كرده است.
بانك جهانى عنوان كرده است كه در تهيه اين گزارش از بيش از ۹۰۰ شاخص توسعه‌اى براى تمام كشورهاى جهان استفاده كرده است و اين گزارش شامل بخش‌هاى مختلفى همچون آموزش، بهداشت، فقر، محيط زيست، اقتصاد، تجارت و غيره است. در ادامه گزارش به بخش‌هاى مختلف اين گزارش ۴۶۴ صفحه‌اى اشاره مى‌كنيم:

حجم اقتصاد: ايران در زمره بزرگ‌ترين اقتصادهاى جهان

بانك جهانى در بخشى از گزارش خود اعلام كرد كه ايران با رشد توليد ناخالص داخلى ۷.۸ درصدى در سال مالى ۰۸-۲۰۰۷ رتبه بيست و چهارم جهان را به خود اختصاص داده است. همچنين سرانه رشد توليد، خالص داخلى ايران در سال فوق ۶.۴ درصد عنوان شده است.

در اين بخش تيمور شرقى و آنگولا با رشد ۱۳.۲ درصدى در مكان نخست جاى گرفته‌اند و لاتويا با رشد منفى ۴.۶ درصدى مكان آخر را به خود اختصاص داده است.

در همين حال درآمد ناخالص ملى ايران در سال‌هاى ۲۰۰۸ چيزى معادل ۲۵۱ ميليارد و ۵۰۰ ميليون دلار اعلام و گفته شده است كه با چنين درآمدى ايران رتبه ۳۰ جهان را از آن خود كرده است.

بانك جهانى در گزارش خود جمعيت ايران را در اين سال ۷۲ ميليون نفر برآورد كرده و گفته است كه در ايران در هر كيلومتر مربع ۴۴ نفر زندگى مى‌كنند.

به اعتقاد بانك جهانى سرانه درآمد ناخالص ملى در ايران برابر با سه هزار و ۵۴۰ دلار است و با اين سرانه ايران در ميان كشورهاى جهان در مكان ۱۱۷ ايستاده است.

اين گزارش نشان مى‌دهد كه از نظر درآمد ناخالص ملى آمريكا با درآمدى معادل ۱۴ هزار و ۵۷۲ ميليارد دلار در مكان اول و ژاپن با درآمد چهار هزار و ۸۶۹ ميليارد دلارى در مكان دوم ايستاده است.

همچنين گينه بيسائو با درآمد ناخالص ملى ۴۰۰ ميليون دلارى در انتهاى جدول و در مكان ۲۰۳ به چشم مى‌خورد.

ساختار نيروى كار: نيروى كار زن ايران كم است

بانك جهانى همچنين در خصوص ساختار نيروى كار در ايران نوشته است كه طى سال ۱۹۹۰ در حدود ۸۰ درصد نيروى كار ايران را مردان ۱۵ ساله و بيشتر تشكيل داده بودند كه اين ميزان در سال ۲۰۰۸ به ۷۵ درصد كاهش يافته است. در همين حال زنان ۱۵ ساله و بيشتر در سال ۱۹۹۰ معادل ۲۲ درصد نيروى كار ايران را تشكيل مى‌داده‌اند كه اين ميزان در سال ۲۰۰۸ به ۳۱ درصد افزايش يافته است.

بانك جهانى مجموع نيروى كار ايران در سال ۱۹۹۰ را ۱۵ ميليون و ۵۰۰ هزار نفر اعلام و عنوان كرده است كه اين ميزان در سال ۲۰۰۸ معادل ۲۷ ميليون و ۸۰۰ هزار نفر بوده است.

در همين حال اين بانك اعلام كرده است كه در مجموع سهم زنان از نيروى كار ايران از ۲۰.۱ درصد در سال ۱۹۹۰ به ۳۰.۱ درصد در سال ۲۰۰۸ افزايش يافته است.

نكته جالب توجه در اين گزارش اينكه ايران از نظر سهم زنان شاغل در مقايسه با ديگر كشورهاى جهان از عدم توازن بيشترى برخوردار بوده و با نسبت ۳۰.۱ درصدى تنها از ۲۰ كشور جهان كه عمدتا در منطقه خاورميانه قرار دارند بهتر است. در اين گزارش ۱۵۵ كشور جهان مورد بررسى قرار گرفته‌اند و آمارها نشان مى‌دهد كه بيشترين سهم زنان از نيروى كار مربوط به كشورهاى فقيرى همچون رواندا، سيرالئون، بروندى و لسوتو است.
در اغلب كشورهاى پيشرفته آمريكايى، اروپاىى و آسياىى سهم زنان و مردان اندك تفاوتى با يكديگر دارند.

نرخ بيكارى: نرخ بيكارى زنان بيشتر از مردان است

بانك جهانى در بخش ديگرى از گزارش خود نرخ بيكارى ايران در فاصله سال‌هاى ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۰ را ۱۱.۱ درصد برآورد كرده است. اين بانك مى‌گويد اين نرخ در فاصله سال‌هاى ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ به طور ميانگين به ۱۰.۵ درصد كاهش يافته است.

نرخ بيكارى نيروى كار مردان در دو فاصله فوق به ترتيب ۹.۵ و ۹.۳ درصد عنوان و اعلام شده است كه بيكارى زنان در فاصله سال‌هاى ۹۰ و ۹۲ معادل ۲۴.۴ درصد بود كه در سال‌هاى ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ به ۱۵.۷ درصد كاهش يافته است.

اين بانك به موضوع كودكان كار نيز پرداخته است كه در اين بخش آمارى در خصوص ايران ارائه نشده است.

ريشه‌كنى فقر و پيشگيرى از مرگ و مير كودكان: كاهش چشمگير مرگ و مير كودكان

به اعتقاد بانك جهانى در سال ۱۹۹۰ از هر هزار كودك زير پنج سال در حدود ۷۳ نفر فوت مى‌شده‌اند كه اين ميزان در سال ۲۰۰۸ به ۳۲ مورد كاهش پيدا كرده است. همچنين در بخش آموزش‌هاى ابتداىى سهم دختران وضعيت خوبى پيدا كرده است.

نقش زنان در توسعه: سهم زنان از كرسى‌هاى مجلس افزايش يافته است

گزارش بانك جهانى نشان مى‌دهد كه در سال ۲۰۰۸ زنان ۴۹.۱ درصد جمعيت ايران را تشكيل داده بودند و در اين سال سن اميد به زندگى در مردان ۷۰ و در زنان ۷۳ سال بود. همچنين سهم زنان در مشاغل داراى حقوق بخش‌هاى غير كشاورزى ۱۶ درصد عنوان شده و گفته شده است كه سهم زنان در مجلس نيز از دو درصد در سال ۱۹۹۰ به سه درصد در سال ۲۰۰۹ افزايش يافته است.

بيشترين سهم زنان از كرسى‌هاى مجلس مربوط به كشور روندا با ۵۶ درصد است و در كشورهاى عربى همچون قطر، عمان، عربستان و يمن اين ميزان صفر است.

جمعيت روستايى، شهرى و زمين‌هاى كشاورزى: از جمعيت روستاىى ايران كاسته شده است

در بخش ديگرى از اين گزارش آمده است كه جمعيت روستاىى ايران از ۴۴ درصد مجموع جمعيت كشور در سال ۱۹۹۰ به ۳۲ درصد در سال ۲۰۰۸ كاهش يافته است و اين امر نشان دهنده رشد منفى ۰.۳ درصدى اين جمعيت در اين سال‌هاست. به گفته اين بانك از مجموع زمين‌هاى غير شهرى ايران با مساحت ۱۶۲۸.۶ هزار كيلومتر مربع چيزى حدود ۶.۸ درصد را جنگل تشكيل داده است.

مساحت زمين‌هاى كشاورزى در ايران در سال‌هاى ۱۹۹۰ تا ۹۲ معادل ۳۹ درصد از مجموع زمين‌ها بود كه اين ميزان در فاصله‌ سال‌هاى ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ به ۲۹ درصد كاهش پيدا كرد و در همين حال سهم زمين‌هاى تحت آبيارى در سال‌هاى ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ معادل ۱۵.۱ درصد عنوان شده است. ميزان بارندگى در ايران نيز طى سال ۲۰۰۸ برابر با ۲۲۸ ميلى‌متر برآورد شده است.

بانك جهانى در بخش شهرسازى گزارش خود نيز جمعيت شهرى ايران را در سال ۲۰۰۸ را معادل ۴۹ ميليون و ۳۰۰ هزار نفر برآورد كرده است كه نسبت به جمعيت ۳۰ ميليون و ۶۰۰ هزار نفرى در سال ۱۹۹۰ افزايش چشمگيرى نشان مى‌دهد و اين جمعيت كه در فاصله سال‌هاى ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۸ به طور متوسط سالانه ۲.۶ درصد رشد داشته است اكنون ۶۸ درصد از مجموع جمعيت ايران را تشكيل مى‌دهد.

توليد و مصرف انرژى: مصرف انرژى ايران چند برابر شده است

آمارها نشان مى دهد كه در سال ۱۹۹۰ معادل ۱۷۹.۸ ميليون تن انرژى در ايران توليد شده است كه اين ميزان در سال ۲۰۰۷ به ۳۲۳.۱ ميليون تن افزايش يافته است. در همين حال در زمينه مصرف انرژى ايران در سال ۱۹۹۰ چيزى معادل ۶۸.۳ ميليون تن انرژى مصرف مى‌كرده است كه اين رقم در سال ۲۰۰۷ به ۱۸۴.۹ تن افزايش داشته است كه نرخ رشد سالانه اين مصرف در فاصله دو سال فوق به طور ميانگين ۵.۷درصد بوده است. از نكات ديگر اين كه سرانه مصرف انرژى در ايران در فاصله سال‌هاى ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۷ بيش از دو برابر شده و از هزار و ۲۵۶ كيلوگرم به دو هزار و ۶۰۴ كيلوگرم رسيده است.

بانك جهانى همچنين گفته است كه توليد برق ايران رشد بيش از سه برابرى داشته است و از ۵۹.۱ ميليارد كيلو وات ساعت در سال ۱۹۹۰ به ۲۰۴ ميليارد كيلو وات ساعت در سال ۲۰۰۷ افزايش پيدا كرده است.

ساختار تجارت خارجى ايران: واردات بيش از ۴.۱ برابر شده است

بنابر اعلام بانك جهانى ارزش صادرات كالاى ايران در سال ۱۹۹۵ برابر با ۱۸ هزار و ۳۶ ميليون دلار بوده است كه اين ميزان در سال ۲۰۰۸ به ۱۱۶ هزار و ۳۵۰ ميليون دلار افزايش پيدا كرده است، در اين ميان سهم مواد غذاىى از مجموع صادرات طى سال ۲۰۰۸ معادل چهار درصد، مواد خام كشاورزى صفر درصد، سوخت ۸۳ درصد، آهن و مواد معدنى دو درصد و توليدات كارخانه‌ها ۱۰ درصد بوده است.

همچنين ارزش واردات ايران در سال ۲۰۰۸ برابر با ۵۷ هزار و ۲۳۰ ميليون دلار اعلام شده است كه اين ميزان در سال ۱۹۹۵ معادل ۱۳ هزار و ۸۸۲ ميليون دلار بوده است. در سال ۲۰۰۸ سهم مواد غذاىى از واردات ايران دو درصد، مواد خام كشاورزى يك درصد، سوخت چهار درصد و توليدات كارخانه‌ها ۱۶ درصد بوده است. در بخش صادرات و واردات خدمات هم تنها آمارهاى مربوط به سال ۱۹۹۵ موجود است.

خدمات حمل و نقلى: ۷۲.۸ درصد جاده‌هاى ايران آسفالته هستند

بانك جهانى در اين بخش مجموع شبكه‌هاى جاده‌اى ايران در فاصله‌ سال‌هاى ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۷ را ۱۷۲ هزار و ۹۲۷ كيلومتر اعلام كرد كه از اين ميزان ۷۲.۸ درصد جاده‌هاى آسفالته هستند. در همين حال طول خطوط ريلى ايران در فاصله‌ سال‌هاى ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ معادل هفت هزار و ۳۳۵ كيلومتر اعلام شده است.

ترافيك كانتينرها در بنادر ايران نيز دو ميلوين TEU اعلام شده است.

از ديد كارشناسان بانك جهانى طى سال ۲۰۰۸ در حدود ۱۲ ميليون و ۲۹ هزار مسافر از طريق خطوط هواىى در ايران جابه جا شده‌اند و اين حجم براى بارهاى جابه جا شده ۹۷ ميليون تن اعلام شده است.