ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Mon, 08.03.2010, 15:44
«گردهمایی سبز فعالان جنبش زنان ایران»

مدرسه فمینیستی: بعد از ظهر شانزدهم اسفند ۱۳۸۸ تهران پایتخت ایران شاهد برگزاری مراسمی صمیمانه با حضور: زهرا رهنورد، مینو مرتاضی، شهلا لاهیجی، فاطمه راکعی، نوشین احمدی خراسانی، منصوره شجاعی، فرزانه طاهری، نسرین ستوده، فریده ماشینی، فاطمه گوارایی، شهلا فروزان فر، پرستو سرمدی، مرضیه آذرافزا، و تعدادی دیگر از فعالان جنبش زنان و خانواده های زندانیان وقایع اخیر به مناسبت فرا رسیدن «روز جهانی زن»، برگزار شد.

هرسال با نزدیک شدن ایام خجسته روز جهانی زن، حال و هوای گروهها و سازمانهای زنانه در ایران طراوت خاصی می گیرد و از چندین روز پیش از مراسم سالروز تا چند روز پس از آن، دیدارها، تصمیم گیریها، برنامه ریزیها و جنب و جوش برگزاری این روز، پنهان و آشکار حکایت از حضور همیشه و ماندگار زنان در هر شرایطی و اتفاقا بیشتر درشرایط سخت و پرفشار است. گواه این حضور پویا ، برگزاری مراسم این روز در موقعیت های بحرانی سال های گذشته و نیز شرایط سخت چهارسال گذشته است.

امسال نیز علیرغم فشارها و محدودیت های بسیار برای نادیده گرفته شدن این روز، اما برنامه ها و مراسم گروه های مختلف با کمی و کاستی و پیدا و پنهان درحال برگزاری است. از جمله این مراسم، برگزاری همایشی تحت عنوان «گردهمایی سبز فعالان جنبش زنان ایران» بود.

برگزاری مراسم ویژه روز جهانی زن درکنار زنان تاثیرگذار در سیاست گذاری جنبش سبز ، بارقه ای از امید در دل فعالان جنبش زنان درحفظ حقوق و هویت مستقل خویش در ادامه راه این جنبش به وجود آورد.

این مراسم که به علت محدودیت های موجود نتوانست تعداد زیادی از زنان را گردهم آورد با حضور جمعی از کنشگران حقوق برابر و فعالان جنبش زنان و خانواده های زندانیان جریان های اخیر برگزار شد. از جمله می توان به حضور نمایندگانی از گروه های مختلف از جمله مادران صلح، زنان نواندیش دینی ، زنان جبهه مشارکت، تعدادی از افراد کمیته همبستگی زنان علیه خشونت های اجتماعی ، مدرسه فمینیستی ، کانون زنان ایرانی، زنان ملی و مذهبی، زنان کمیته پیگیری وضعیت زندانیان، برخی از وکلای دادگستری، و... اشاره کرد.

همراهی و همپایی زنان از طیف های مختلف فکری و سیاسی در جنبش زنان، رابطه متقابل این جنبش با جنبش سبز، و تاکید بر مطالبات و خواسته های مستقل زنان در ادامه راه مشترک این دو جنبش، و بویژه تاکید و بیان مجدد مطالبات زنان به مناسبت این روز جهانی، از مواردی بود که از سوی شرکت کنندگان مطرح و به بحث گذاشته شد.

اولین سخنران «مینو مرتاضی» بود که خود از گردانندگان و بانیان این مراسم بود. سخنرانان دیگر ، مرضیه آذرافزا از اعضای کمیسیون زنان حزب مشارکت ، فاطمه گوارایی از زنان ملی مذهبی ، شهلا لاهیجی از کمیته همبستگی زنان علیه خشونت های اجتماعی ، فاطمه راکعی از حزب نو اندیشان زنان مسلمان، فریده ماشینی دبیر کمیسیون زنان حزب مشارکت، به نقش زنان در جنبش سبز و به نقش سازنده زنان زندانی در فرهنگ سازی در زندان و گاه میان زندانیان غیرسیاسی اشاره کرد. و از تلاش های آذرمنصوری در زندان نقل کرد. همچنین شهلا فروزان فر از مادران صلح ، پرستو سرمدی همسر حسین نوری نژاد زندانی سیاسی ، نسرین ستوده وکیل دادگستری و فعال جنبش زنان ، منصوره شجاعی از اعضای مدرسه فمینیستی، از جمله دیگر سخنرانان همایش روز جهانی زن بودند.

در پایان منصوره شجاعی از اعضای مدرسه فمینیستی زنان، با یاد آوری تلاش های پیش کسوتان جنبش زنان در دو دهه اخیر در برپایی مراسم و مباحث خاص زنان از جمله: مهرانگیز کار ، شیرین عبادی ، شهلا لاهیجی، سیمین بهبهانی، و با نام بردن از یکایک زنان زندانی، یاد و خاطره همه آنان را گرامی داشت. منصوره شجاعی ضمن بیان این نکته که جنبش زنان چه به لحاظ رویکرد و چه به لحاظ روش، بیشترین نقش را در بسترسازی جنبش سبز داشته است به همصدایی و همنوایی جنبش های اجتماعی در پیش بُرد جنبش سبز اشاره کرد. در پایان ، بیانیه ای که پیش نویس آن تهیه شده بود توسط وی قرائت شد و مفاد آن به بحث گذاشته شد و پس از تصویب نهایی حاضرین در جلسه، به عنوان بیانیه نهایی این روز تدوین شد. این بیانیه با طرح و پیگیری مطالبات زنان 7 خواسته را مطرح کرده بود که متن کامل آن را در زیر می خوانید:



قطعنامه جمعی از فعالان جنبش زنان در گردهمایی سبز به مناسبت 8 مارس
برای رفع تبعیض و خشونت و برقراری دموکراسی همچنان قدم برخواهیم داشت

8 مارس، روز جهانی زن، یادآور اعتراضات همبسته زنان در سراسر جهان است. زنان در جای جای این کره خاکی همواره تلاش کرده اند تا با توجه به شرایط زمانی و مکانی زندگی اجتماعی خود، از فرصت این روز برای اعلام خواسته ها و مطالبات شان بهره ببرند و زنان ایرانی نیز در طول تاریخ معاصر ایران در جای جای سرزمین مان، همت خود را به کار برده اند تا در این روز، صدا و خواسته های خود را در جامعه گسترده سازند.

اما امسال ما زنان ایرانی، روز جهانی زن را در زمانه ای برگزار می کنیم که جنبشی زنده و پویا برای احقاق «حق انتخاب شهروندی » و «آزادی های مدنی» در جریان است، جنبشی که اگر نگوییم بخش پیشتاز آن را زنان تشکیل می دهند اما به جرات می توانیم بگوییم زنان سهمی مساوی و برابر در آن دارند و بار مسئولیت تحقق خواسته های این جنبش را به تساوی بر دوش گرفته اند و در راه آن از پرداخت هزینه هایی چون ضرب و شتم، حبس و زندان، محرومیت از کار و تحصیل و ممنوعیت از خروج، محرومیت از انواع حقوق مدنی و حتا مرگ و شهادت ابایی نداشته اند. هرچند زنان ایرانی همواره در تحولات اجتماعی برای رسیدن به عدالت، آزادی و توسعه در یکصدساله تاریخ ایران (همچون انقلاب مشروطه، جنبش تنباکو ، ملی شدن صنعتی نفت، انقلاب 57، جنگ و جنبش های گوناگون اجتماعی سی ساله اخیر) همپای مردان نقش داشته اند، اما این بار زنان، آگاهانه تر و پیگیرانه تر از گذشته حضور یافته اند و با آگاهی جنسیتی در این جنبش نقشی تاثیرگذار و فعال بازی کردند.

به ویژه تجربیات گروه های مختلف زنان برای مبارزه با بی عدالتی و تبعیض در طول یک دهه اخیر در قالب هم اندیشی ها، همگرایی ها، کمپین ها، همبستگی ها و ائتلاف های گوناگون، همه و همه حامل تجارب ناب و ارزنذه ای بود که آگاهانه و مسئولانه توسط زنان به جنبش سبز انتقال یافت. زنان نشان دادند که فارغ از تفاوت های قومی، نژادی، مذهبی و طبقاتی می توان در جهت مطالبه ای مشترک، حرکت کرد و برای حل معضلات اجتماعی و بویژه عبور از بحران های سیاسی، از طریق گفتگو راه حل های مناسب و هوشمندانه ای پیدا کرد. همین تجربیات بود که نشان داد تنها با پایبندی و تعهد به اصل «پرهیز از خشونت» و صبر و مقاومت و پایداری برای رسیدن به خواسته های مدنی خود، می توان به تغییر امید بست و و بخشاَ همین تجربیات مدنی و تجربیات مشابه بود که جنبش سبز را تا امروز از واکنش های خشونت آمیز و تقابلی مصون داشته است. همسو با این تلاش ها و مبارزات تاریخی است که زنان ایرانی انتظار دارند مطالبات آنها نیز نه لزوما به عنوان خواسته های گروهی خاص بلکه به عنوان یک خواست عمومی به منظور پیشبرد و اعتلای جامعه به سمت دموکراسی و پیشرفت تلقی گردد.

از این رو ما فعالان جنبش زنان امروز به مناسبت «روز جهانی زن» ، مطالباتی را که طی سال ها از سوی زنان مطرح شده، بار دیگر اعلام می کنیم:
1– رفع تبعیض علیه زنان در کلیه قوانین مدنی از جمله قانون خانواده، قوانین کیفری و...
2 _ الحاق ایران به کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان
3 _ تعبیه راهکارهای قانونی، اجتماعی و سیاسی برای کاهش خشونت های خانوادگی، قانونی، اجتماعی، سیاسی در جامعه
4_ ایجاد فرصت های برابر در کلیه حوزه های سیاسی و اداری و مدیریتی برای زنان
5 - رفع کلیه تفکیک های آمرانه جنسیتی از جمله سهمیه بندی و تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها، فضاهای عمومی و...
6_ آزادی برای فعالیت های مسالمت آمیز زنان در جهت احقاق حقوق شان
7 - آزادی زندانیان سیاسی و عقیدتی از جمله کلیه زنان زندانی و رفع اتهامات از آنان.

ما در آستانه 8 مارس، به بانگ بلند اعلام می کنیم که در کنار مردم و کنشگران جنبش سبز خواهیم بود اما همچنان مصرانه برای تحقق خواسته ها و مطالبات مستقل مان نیز تلاش خواهیم کرد و تا تحقق کامل آنها، لحظه ای از پای نمی نشینیم، زیرا که «ما بی شماریم.»

جمعی از فعالان جنبش زنان در ایران




























تلاش بیش از ۳۰ سال فعالان جنبش زنان برای احقاق حق مبارک باد

مدرسه فمینیستی: متن سخنرانی مینو مرتاضی در مراسم روز جهانی زن در تهران


به نام خدا، فرا رسیدن روز جهانی زن را خدمت مردم ایران و حضار محترم تبریک عرض می کنم. و تبریکات ویژه ای برای فعالان جنبش زنان دارم. همان ها که پیشتاز طرح و بیان مطالبات حقوقی و انسانی زنان در جامعه بودند و بیش از سی سال است که نهان و آشکار با پرداخت هزینه های فراوان مادی و معنوی از این روز تریبونی ساخته اند تا زنان و مردان ایران را متوجه وضعیت و موقعیت خویش سازند. تبریک به فعالانی که با پافشاری و پیگیری مجدانه مطالبات زنان را در سطح گسترده ای از جامعه پراکندند.

چنین پیگیری ها و چنان مبارزات و تلاشهایی سبب شد تا مسائل و مشکلات زنان در ایران به سطح مسائل زنانه تقلیل پیدا نکند، که ان هم در نوعی مصادره به مطلوب توسط دولت، در روزی به نام روز مادر از زن و دکتر در مقام مادر، به صورت فله ای و با اهدای شاخه ای گل و یا سکه ای خرد از آنان به خاطر زحماتی که می کشند و فداکاریهایی که می کنند قدردانی شود تا سال بعد ...!

امروز و در این گردهمایی شاهدیم که در جریان فعالیت های فعالان جنبش زنان «که به واقع یکی از عمده ترین سهم ها در بستر سازی جنبش مدنی سبز اخیر ایران دانسته اند» گروه ها و طیف های بی شماری از زنان از قید جهل نسبت به وضعیت و موقعیت و هویت خویش رها شده اند و به آگاهی های جنسیتی و حقوقی قابل توجهی دست یافته اند که آنها را در کنار و دوشادوش فعالان جنبش زنان برای کسب مطالبات زنان قرار داده است. از این رو با استفاده از فرصتی که این روز در اختیارم گذاشته است. با زنان فرهیخته و اندیشمند ایرانی و به ویژه با فعالان نخبه جنبش زنان سخنی کوتاه دارم و قطعاً مخاطب این سخن و پیشنهاد تنها زنان نیستند بلکه مردان نخبه و فرهیخته را نیز دربر می گیرد.

نکته ای که می خواهم توجهتان را جلب کنم و خدمتتان عرض می کنم این است شاید برای یک یا دو نسل پیش تر از ما عدم وجود موضوعات نو در آثار و اندیشه های زنان که بتوانند خود را در تولید علم وخلق فناوری همدوش و برابر با مردان نشان دهد مشکل عمده و بزرگی محسوب می شد.

اما امروزه با پیشرفت چشمگیر فناوری و حسابگری فوق تصور نظام سرمایه و سود ،اختراعات و اکتشافات علمی از محدوده های تبعیضات جنسیتی و تفاوتهای بیولوژیک عبور کرده اند که این عبور باعث شد زنان بتوانند برخی مفاهیم بکرعلمی وفلسفی را در آثار و اندیشه هایشان بروز دهند که به آنان اجازه داده تا بتوانند پایه گذار جهان بینی نوینی شوند و هستی شناسی انسانی را ابعاد گسترده تری ببخشند که نمونه هایش را در فلسفه و نگرش فمینیستی در اکولوژی، زبان شناسی، تاریخ و الهیات فمینیستی می توانیم مشاهده کنیم. اما به نظر من مشکل عمده ای که همچنان در نظام اندیشگی زنان وجود دارد که خود را در آثار آنان نمایش می دهد، این است که زنان نیز چون مردان هنوز نتوانسته اند مبانی تفکر خود را از چارچوب معنای اعتباری «خصوصیات ذاتی» و تفاوتهای بیولوژیک رها سازند. این یعنی چه؟ یعنی این که می خواهم بگویم زنان نتوانسته اند خود را از قید معانی مردانه حاکم بر مفاهیم کهن (که براساس خصوصیات ذاتی وتفاتهای بیولوژیک و تقسیم جهان به دو دنیای مردانه و زنانه و سلطه فرادستانه مردانه بر زن و جهان، اعتبار می یابند) برهانند و از دریچه چشم انسان به این مفاهیم بنگرند و برای آنها معانی بکر و تازه ای متناسب با وضعیت و موقعیت فعلی انسان در جهان پیدا کنند. تا بتوانند بر پایه آن معانی در نظام هستی شناسی و معرفتی تبعیض آمیز و مسلط مردانه در جهان تغییرات ژرف تری به نفع انسان ایجاد نمایند.هر چند تا زمانی که مفاهیم کهنی چون قدرت، سیاست، حکومت، سرمایه، دموکراسی، عدالت، عقل، آزادی، و ... حتی عشق در چارچوب برداشت های مردانه و تحت سیطره «خصوصیات ذاتی» تفکر و تاریخ مذکر قرار دارند،چه بسا زنان ناگزیر از این باشند که در واکنش نسبت به نظام سلطه مردانه بر خصوصیات ذاتی وویژگی های زنان تاکید کنند.من معتقدم شایسته تر انستکه زنان رفتار واکنشی را تبدیل به کنشی اگاهانه وموثر در سرنوشت بشر نمایند.

مثلاً تعریف مردان از مفهوم دموکراسی؛ برابری و برادری است. بدیهی است وقتی مردان با شوریدن علیه نظام کهن توانسته اند خود را از سلطه حاکمیت مطلق پادشاهان و فرمانروایی کلیسائیان که خود را ذاتاً متفاوت و برتر از دیگران می پنداشتند رها سازند و دوران نوینی را پدید آورند که ظاهراً در آن رابطه فرماندهی و فرمانبری به صورت خصوصیات ذاتی و ازلی ابدی از میان برداشته شده باشد. تعریف شان از مفهوم دموکراسی، برابری محدود به رابطه برادران می باشد. آنها هرگز معنای دموکراسی را تا آنجا گسترش نداد ه ند که نظام حاکمیت مردانه و تمکین و فرمانبری زنان در جهان را ابطال سازد.

از این رو تا وقتی زنان نتوانند مفاهیمی چون دموکراسی، قدرت، سیاست، عدالت، آزادی، مدنیت، حکومت و حتی عشق را از معنای اعتباری که براساس تفاوتهای بیولوژیک و خصوصیات ذاتی به آنها بخشیده می شود، رها سازند، و به آنها معانی نوینی خارج از چارچوب خصوصیات ذاتی، «معانی انسانی و فرا جنسیتی» ببخشند، نمی توانندبه تحقق برابری امیدوار باشند. این مفاهیم تا وقتی در محدوده های جنسیتی حبس باشند حتی اگر براساس خصوصیات ذاتی زنانه بازتعریف شوندمی توانند بازتولید کننده ی تبعیض، بی عدالتی، سلطه، فریب و خشونت و خدعه شوند. معانی اعتباری با استناد به خصوصیات ذاتی به جای تکیه به ابعاد گسترده درک و شعور انسانی بر ویژگی های جنسیتی و تفاوتهای جنسی بنا میشوند . که چون تکیه گاه های لق قابلیت اتکا برای انسان توسعه یافته ندارند. زیرا معانی اعتباری با استناد به خصوصیات جنسی و جنسیتی ذاتی می توانند در فرایند اجتماعی شدن ودر اعماق مبانی فکری و نظام اندیشگی دختربچه و پسربچه نگرش تبعیض آمیز و نابرابر را وارد سازند.

و جامعه را متقاعد کنند که مردان به استناد خصوصیات ذاتی شان از زنان قوی تر،عاقل تر، فلذا برترند و زنان به استناد خصوصیات ذاتی شان از مردان عاطفی تر، ضعیف تر و فرودست ترند.

همچنانکه شاهان و اربابان کلیسا و موبدان دوران کهن در توجیه قدرت مطلقه و برتری و سلطه خویش در رابطه با مردم که رعایا و بردگان خطایشان می کردند به خصوصیات و برتری ذاتی خویش استناد می جستند. جنسیت بخشیدن به مفاهیم براساس خصوصیات ذاتی به تحکیم هر چه بیشتر نگرش و جهان بینی می پردازد که در آن بردگی و فرودستی و تبعیض میان بی قدرتان به ویژه زنان دائماً در اشکال جدید و ابعاد پیچیده تر بازتولید می گردد.

از این رو من باور دارم و پیشنهاد می کنم که زنان و مردان اندیشمند همت خویش را مصروف بخشیدن معانی انسانی فارغ از روابط سلطه و کلیشه های خصوصیات ذاتی مردانه و زنانه به مفاهیم کهن کنند تا بتوانند بینش و نگرشی فراجنسیتی پدید آورند که انسانها بتوانند از دریچه آن به خویش و روابط انسانی خویش بنگرند و راه های نویی برایآینده ای روشن جستجو کنند. بدیهی است براساس قاعده ای که می گوید هیچ چیز از هیچ زاده نمی شود دستیابی به چنان بینش ونگرشی محتاج مرور دقیق، موشکافانه و نقادانه تاریخ، فرهنگ و سنت های حاکم برماست.