ايران امروز

زندان تاوان اصلاح‌طلبی عیسی سحرخيز

همزمان با روز عید غدیر و در صد و پنجاه و هفتمین روز از بازداشت عیسی سحرخیز، جمعی از فعالان سیاسی، فرهنگی و حقوق بشری به دعوت «کمیته پیگیری بازداشت های خودسرانه» با حضور در منزل این روزنامه نگار زندانی، ضمن دیدار با اعضای خانواده او، همدلانه با آنان سخن گفتند. همانگونه که محمد علی عمویی که بیش از سه دهه زندان را در کارنامه فعالیت های سیاسی خود ثبت کرده است بر آن تأکید کرد.

عیسی سحرخیز که دوازدهم تیر ماه ۱۳۸۸ و پس از حوادث انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری به همراه جمع زیادی از فعالان سیاسی، مطبوعاتی و حقوق بشری بازداشت شده است، سابقه طولانی در حوزه مطبوعات ایران دارد. بر این اساس همسر سحرخیز با بیان این نکته که کار همسرش فقط نوشتن بوده است، پرسید: « اگر یک روزنامه نگار نتواند بنویسد و انتقاد کند پس چه کسی باید این کار را انجام دهد؟» نکته ای که ابراهیم یزدی، دبیر کل نهضت آزادی ایران نیز به آن اشاره ای داشت. یزدی ضمن تبیین دو واژه « کفر» و « ظلم» و طرح این موضوع که عدالت مفهوم گسترده ای دارد، گفت که باید آزادی انسان در این عدالت لحاظ شود، بنابراین از آنجا که من آزاد خلق شد ام پس باید بتوانم آزادانه حرف خود را بزنم.

همسر عیسی سحرخیز همچنین در ابتدای دیدار آنانی که در این روز به خانه این روزنامه نگار زندانی رفته بودند، از نگرانی هایش در خصوص وضعیت جسمانی همسرش سخن گفت؛ « چرا که عیسی سحرخیز با دنده های شکسته به زندان منتقل شده است.» همانگونه که وضعیت جسمانی محمد ملکی و داود سلیمانی، نگرانی حاضران را به همراه داشت.

اینگونه بود که ابراهیم یزدی با پایان سخنان همسر عیسی سحرخیز که شرحی کوتاه از وضعیت این روزنامه نگار و فعال مدنی بیان کرد، گفت: « وقتی خانواده زندانیان را می بینم، نمی دانم چه بگویم؛ هرچه فکر کردم که چه بگویم از روی خانواده ها شرمنده هستم.» او در ادامه با اشاره به حوادثی که در سال های گذشته روی داده است، گفت: « چه می خواستیم، چه شد.»

تشکیل پرونده در دادگاه ویژه کارکنان دولت و صدور هفت ماه زندان و متعاقب آن صدور حکم جلب برای عیسی سحرخیز زمانی که او در زندان است، از دیگر مواردی بود که همسر عیسی سحرخیز در شرح وضعیت همسرش بیان کرد. نگهداری در سلول انفرادی در دو دوره که دوره دوم پس از صحبت با هیأت سه نفره بازدید کننده از زندان اوین بوده است، از دیگر نکاتی بود که در خصوص وضعیت این روزنامه نگار زندانی مطرح شد.

پس از آنکه آخرین وضعیت پرونده عیسی سحرخیز شرح داده شد، ابراهیم یزدی، در سخنانی با بیان اینکه « اگر دولتی احساس تزلزل درون نداشته باشد، نباید از انتقاد بترسد»، گفت که دولت و یا جریانی که اینچنین نگرانی هایی داشته باشد، از درون به شدت متزلزل شده است.

او با اشاره به تجربه های تاریخی گفت که نظام های استبدادی خودشان براندازی می کنند، یعنی کسی آنها را بر نمی اندازد بلکه این خودشان هستند که شرایط را برای سقوط فراهم می کنند.

ظلم آشکار

محمد علی عمویی از فعالان چپ نیز در این نشست با ذکر خاطره ای از زمانی که در زندان کمیته مشترک ضد خرابکاری نظام شاهنشاهی، بازداشت بوده است، گفت که مبنای شکنجه بر پایه ظلم گذاشته شده است. « اینکه فردی را بزنند تا اعتراف کرده و بعد این اعتراف، معیار داوری قاضی قرار گیرد، ظلم آشکار است.»

او همچنین با تأکید بر این نکته که گرفتار ساده اندیشی نیست، گفت: « روند حوادث کنونی برخوردار از خوش بینی کامل است. راه درازی در پیش داریم اما آمادگی تحمل عواقب و پرداخت هزینه وجود دارد.»

حمیدرضا جلایی پور، مدیر مسئول دو روزنامه توقیف شده « جامعه» و « نوسازی» دیگر فردی بود که در این نشست به ذکر خصلت های نیکوی عیسی سحرخیز پرداخت: « سحرخیز پرکار، صادق، نترس و شجاع بود.»

او با اشاره به زمانی که عیسی سحرخیز در سمت مدیر کل مطبوعات داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سید محمد خاتمی انجام وظیفه می کرد، گفت که اگر عیسی سحرخیز و مرحوم احمد بورقانی نبودند، مجوزهای روزنامه ها صادر نمی شد.

تشدید فعالیت های عیسی سحرخیز پس از آنکه سمت مدیر کلی مطبوعات داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از او گرفته شد، نکته آخری بود که جلایی پور به آن اشاره داشت: « در این چند سالی که از آن موقع می گذرد واقعاً عیسی سحرخیز روزی ۱۸ ساعت در خدمت اصلاحات این کشور بوده است. او یکی از اعضای فعال جلسه مدیران مطبوعات اصلاح طلب بود.»

پرهیز دانشجویان از خشونت

تشدید بازداشت دانشجویان و یا احضار آنان به کمیته های انضباطی در دانشگاه ها در آستانه مراسم 16 آذر، دلیلی بود تا سعید مدنی که مدیریت نشست روز یکشنبه را بر عهده داشت پس از سخنان حمیدرضا جلایی پور از مرتضی سیمیاری، عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت بخواهد تا حاضران را از آخرین وضعیت دانشجویان بازداشت شده مطلع سازد. البته سعید مدنی قبل از آنکه عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت سخنان خود را آغاز کند از حسن اسدی زیدآبادی، نماینده سازمان ادوار تحکیم در کمیته پیگیری بازداشت های خودسرانه یاد و آرزو کرد که او به همراه دیگر زندانیان آزاد شود.

به این ترتیب مرتضی سیمیاری سخنان خود را با تجلیل از نقش عیسی سحرخیز در منع دانشجویان از تندروی آغاز کرد. او گفت که عیسی سحرخیز تاوان اصلاح طلبی اش را دارد پس می دهد.

عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت در ادامه با اشاره به این سخن مهندس مهدی بازرگان که « ما کار دیگری جزء اصلاحات بلد نیستیم»، خواستار مدیریت فضای رادیکال و گسترش روامداری در جامعه شد. بر این اساس او از دانشجویان خواست تا برای رسیدن به این هدف تلاش کنند.

سیمیاری با تأکید بر این نکته که اتخاذ استراتژی مناسب ما را به اهداف خود نزدیک تر می کند، گفت که اگرچه استراتژی آنها زندان رفتن نیست اما خیلی هم نباید از بازداشت ها نگران بود.

عباس حکیم زاده و میلاد اسدی دو عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت در آستانه ۱۶ آذر- روز دانشجو- در کنار چند دانشجوی دیگر با گرایش های فکری مختلف بازداشت شده اند.

فریبرز رییس دانا، نویسنده و اقتصاددان نیز که در جمع حاضران در خانه عیسی سحرخیز حاضر شده بود، در سخنانی با بیان اینکه گزارش همسر این روزنامه نگار زندانی، او را منقلب کرده، از برخوردهای صورت گرفته با روزنامه نگاران مستقل انتقاد کرد.

در جریان حوادث پس ازانتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری، تعدادی از روزنامه نگاران و وب نگاران بازداشت شدند که این بازداشت ها در خصوص برخی از آنان همچنان ادامه دارد. محمدرضا نوربخش، مسعود باستانی، سعید لیلاز، فریبا پژوه، مسعود لواسانی، بهمن احمدی امویی، مهدی محمودیان، نفیسه زارع کهن، حسین نورانی نژاد، محمد داوری، رضا رفیعی فروشان، طاهره ریاحی، جواد ماهزاده، مهدی حسین زاده و ساسان آقایی از جمله روزنامه نگاران و وب نگارانی هستند که همچنان در بازداشت به سر می برند.

بنابراین فریبرز رییس دانا که وضیت کنونی را مناسب ارزیابی نمی کرد، در ادامه سخنانش با بیان اینکه اعتراف های زوری باورپذیر نیستند، به برخی وقایع تاریخی در این خصوص اشاره کرد، « زمانی که در دادگاه نظام شاهنشاهی می خواستند خسرو گلسرخی را وادار کنند تا چیزی که نبوده است را بگوید، آن موقع آغاز پایان شاه بود.» او در ادامه گفت که واژگون کردن حقیقت یکی از نشانه های شناخته شده برای آغاز پایان است.

ژیلا بنی یعقوب همسر بهمن احمدی امویی، روزنامه نگاری که همچنان در بازداشت به سر می برد، فرد دیگری بود که بر اساس خواسته حاضران، آخرین وضعیت همسرش را برای آنها تشریح کند.

بنی یعقوب با اشاره به بیماری همسرش از انتقال بهمن احمدی امویی به سلول انفرادی پس از آنکه وضعیت نگهداری اش را برای او شرح داده بود، انتقاد کرد.

اما تعیین زمان برگزاری جلسه دادگاه برای رسیدگی به پرونده بهمن احمدی امویی در بیست و یکم آذر ماه با این خواسته ژیلا بنی یعقوب همراه شد، « دادگاهی برگزار شود که در آن دادگاه، دفاع حقوقی وکلا مبنا باشد نه چیز دیگر»؛ موضوعی که مورد توجه حاضران نیز واقع شد.

از سوی دیگر انتشار این خبر که برخی متهمان از اینکه وقت کافی برای دفاع نداشته اند، گلایه کرده اند، نگرانی حاضران را برانگیخت. بنابراین حاضران از مسئولان خواستند برای اینکه این شائبه پیش نیاید که رأی دادگاه ها از پیش تعیین شده است، اقدامات لازم را انجام دهند.

آزادی مطبوعات بهترین شاخص تشخیص دموکراسی

با پایان سخنان همسر بهمن احمدی امویی در نشست « کمیته پیگیری بازداشت های خودسرانه»، محمد رضا زهدی، عضو « انجمن دفاع از آزادی مطبوعات» در سخنانی با اشاره به آشنایی بیست ساله خود با عیسی سحرخیز، او را فردی متدین، ملی، بدون ادعا، خدمتگذار و یک اصلاح طلب واقعی معرفی کرد.

زهدی که از سحرخیز به عنوان یکی از بنیادگذاران « انجمن دفاع از آزادی مطبوعات» یاد می کرد، گفت که او به آزادی مطبوعات اعتقاد داشت. چرا که آزادی مطبوعات اصولاً بهترین شاخصه برای تشخیص دموکراسی در یک جامعه است و بدون آزادی مطبوعات توسعه در هر امری امکان پذیر نیست.

عضو انجمن دفاع از آزادی مطبوعات با اشاره به تذکری که به چهار نشریه صبح داده شده و آنهم در روزی که سخنان رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس مجلس شورای اسلامی تیتر صفحه اول این روزنامه ها بوده است؟، پرسید: « حال چگونه انتظار دارید سحرخیز در زندان نباشد؟»

زهدی در ادامه با اشاره به تداوم بازداشت احمد زیدآبادی و کیوان صمیمی دو عضو دیگر انجمن دفاع از آزادی مطبوعات خواستار رعایت حق و عدالت در مورد این افراد شد تا زودتر آزاد شده و بیرون از زندان همان راه گذشته شان را ادامه دهند.

پایان بخش نشست « کمیته پیگیری بازداشت های خودسرانه» در روز یکشنبه پانزدهم آذر ماه ۱۳۸۸، سخنان رضا تهرانی، عضو شورای سردبیری ماهنامه توقیف شده آفتاب به مدیر مسئولی عیسی سحرخیز بود. او با ذکر خاطره ای از دوران زندانش در سال ۱۳۵۵ که با اتمام دوران زندان، زندانیان را آزاد نمی کردند، به سخن یکی از هم سلولی هایش در زندان کمیته مشترک ضد خرابکاری نظام شاهنشاهی اشاره کرد: « این فرد زندانی در آن سال ها به هم سلولی هایش پس از درخواست لیوانی آب گفته بود، همه شما تا 6 ماه دیگر آزاد می شوید و آنها تا 2 سال دیگر می روند.» بنابراین مدیر مسئول ماهنامه توقیف شده کیان چنین نتیجه گرفت که عمر ظلم پایدار نیست.