iran-emrooz.net | Tue, 18.08.2009, 10:14
بهشتی: دیدهبان جامعه مدنی خواهیم بود
ایلنا: مشاور ارشد میر حسین موسوی از عضویت سید محمد خاتمی و مهدی كروبی در شورای مركزی تشكیلات راه سبز امید خبر داد و گفت: راه سبز امید قصد دارد دیدهبان جامعه مدنی باشد
علیر ضا حسینی بهشتی در گفت وگو با خبرنگار ایلنا به تشریح جزییاتی از ”راه سیز امید“،تشكیلاتی كه میر حسین موسوی قرار است آن را تاسیس كندپرداخت و در پاسخ به سوالی مبنی بر اینكه چرا موسوی به فكر راهاندازی چنین مجموعهای شده است،گفت:شرایطی كه در طی این انتخابات پیش آمد یك شرایط خاصی است و به تعبیر برخی از دوستان جامعهشناس گویا یك ملتی در جریان این انتخابات دوباره متولد شد و طبیعی است كه به هر حال این نیروهایی كه به میدان آمدند و برای تحقق مطالبات به حق مردم تلاش كردند نمیتوان از آنها برای یك دوره كوتاه انتخابات انتظار داشت كه در میدان باشند و از مشاركت آنها برای پیشبرد اهداف متصور استفاده نكرد.
وی با اشاره به تماسهای مكرر شهروندان با دفتر میر حسین موسوی برای مشاركت در مسائل گوناگون گفت: با توجه به تخلفاتی كه در انتخابات رخ داد و در حالی كه دستگاههای مربوطه هم زیر بار این تخلفات نمیروند و راهحلی هم برای احقاق حقوق وجود ندارد باید به فكر استیفای حقوق مردم و تحقق مطالباتشان با توجه به این نیروی عظیمی كه اغلب هم در میان زبدگان، نخبگان و فرهیختگان جامعه وجود داشت بود به همین دلیل باید به یك نوع تشكیلات میرسیدیم.
ایرادات حزب و جبهه سیاسی
فرزند شهید بهشتی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینكه چرا موسوی با توجه به عضویتاش در حزب جمهوری اسلامی به فكر تاسیس حزب نیافتاد، گفت: چند نوع تشكل میتوانست مطرح شود كه یكی از آنها تشكیل یك حزب بود .آقای موسوی قبلا تجربه عضویت در یك حزب را داشتهاند ولی مساله این بود كه با توجه به جایگاهی كه احزاب در ایران دارند و محدودیتهایی كه خود حزب به صورت طبیعی دارد و نیز امكاناتی كه لازم دارند آیا میتواند یك ساختار مناسب برای این نوع فعالیتها باشد؟
وی ادامه داد:در این خصوص بحث و گفتوگو زیاد شد و به هر حال به این نتیجه رسیدیم كه شكل حزب نمیتواند خیلی مفید و پایدار باشد بعد از آن صحبت یك جبهه بود .در جبهه هم به آن صورتی كه به طور سنتی در جامعه ما شناخته میشود این است كه احزاب و سازمانهای گوناگون دور هم جمع بشوند و فعالیت داشته باشند. این یك قدم به جلو در واقع میتوانست بهتر پاسخگوی نیازها باشد تا تشكیل یك حزب اما ایراداتی هم داشت.
بهشتی ادامه داد: احزاب سیاسی در ایران با وجود تلاشها و فعالیتهایی كه دارند و فعالیتهایشان باید ارزشمند ارزیابی شود با این حال در این كه بتوانند در میان جامعه و در میان اقشار مختلف رسوخ كنند و ریشه بدوانند جای شك و تردید دارد و معمولا برخی از این احزاب آنچنان موفق نبودند كه دلیل عدم موفقیت شان به نوع شكلگیری این احزاب بر می گردد.
وی با بیان اینكه اغلب احزاب، احزاب دولت ساختهاند و نه دولتزا و در میان حلقهای از نخبگان محصور است،اظهار داشت: مشكلات دیگری كه در درون احزاب است به شكل ساختار نظام سیاسی بر می گردد كه آنچنان جایی برای فعالیت احزاب باز نمیكند و همین مقدار قلمرویی كه احزاب برای فعالیت دارند به علت نوعی بدبینی و سوءظن كه نسبت به فعالیت احزاب سیاسی دارد محدود میشود و در همین محدوده قانونی خودشان هم امكان فعالیت ندارند.
سابقه تشكیل شبكه اجتماعی
استاد دانشگاه تربیت مدرس تصریح كرد: طی چند دهه اخیر در بسیاری از كشورها شكلی از كار گروهی تجربه شده كه در واقع نوعی شبكهسازی اجتماعی است البته در واقع باید گفت در كشور ما هم چه در دوران ماههای پیش از انقلاب و چه در دوران مبارزه حتی از مشروطه به بعد نوعی شبكهسازی را تجربه كردیم و به این معنا خیلی هم با آن بیگانه نیستیم اما این تجربیات معمولا خیلی بادوام و سامانیافته نبوده است.
بهشتی با اشاره به این شبكه اجتماعی،بخشی از شكلگیری آن را در جریان انتخابات دانست و گفت: آن چیزی كه اكنون شكل گرفته بخشی از آن به قبل و حین انتخابات برمیگردد كه افراد این شبكه نوعی همبستگی با همدیگر احساس میكنند و ارتباط راحتی با هم برقرار میكنند.
وی با اشاره به گسترش این شبكه اجتماعی در فضای مجازی،اظهار داشت شكلگیری این شبكه باید سامان و گسترش پیدا كند. این چیزی است كه هدف شكلگیری راه سبز امید است.
تفاوت حزب و شبكه اجتماعی
مشاور میر حسین موسوی به تفاوت شبكه اجتماعی و حزب اشاره كرد و گفت: در شبكه اجتماعی یك اهداف حداقلی متصور است برخلاف آنچه كه در حزب است و به این خاطر میتوان فراگیری خیلی زیادی داشته باشد این حداقلها در بیانیهای كه به زودی منتشر میشود چارچوبهای اصلیاش مشخص شده است. به عنوان مثال تحقق قانون اساسی و عملی كردن تمام ظرفیت های آن از جمله مواردی است كه در دستور كار این شبكه اجتماعی قرار دارد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینكه منظور موسوی ازجلوگیری از تنازل قانون اساسی كه اخیرا در صحبتهای خود آن را مطرح كرده بود چه میباشد؟ گفت :منظور آقای موسوی این بود كه فقط یك بخشهای خاصی از قانون اساسی نخواهد در كشور عملی بشود و برخی مورد در واقع مورد احترام قرار بگیرد ولی بسیاری از بخشهای دیگر از آن كاملا نادیده گرفته بشود.
بهشتی یادآور شد:بخش مربوط به حقوق ملت بخش مهم قانون اساسی است كه متاسفانه نادیده گرفته شده است در حالی كه این مردم زمانی كه سال 58 به طرح قانون اساسی رای دادند به تمام فصول آن رای دادند و حق دارند این مطالبه را داشته باشند كه همه آن اجرا بشود.
وی با بیان اینكه هیچ قانونی اساسی بشری نیست كه دچار تناقضاتی نباشد و این باید به تدریج اصلاح شود،گفت در این انتخابات مساله قانونگرایی و مبارزه با قانونگریزی یكی از محورهای اصلی و شعارهای تبلیغاتیای بود كه گروههای مختلفی مطرح میكردند و در این خصوص همه احزاب، گروهها، شخصیتها و تشكلهای مختلف متجدد یا سنتی میتوانند احساس همدلی همراهی كنند به همین دلیل هیچ مانعی ندارد كه احزاب و گروههای دیگری هم بتوانند وارد این شبكه بشوند.
فرزند شهید بهشتی در خصوص معنای شبكه اجتماعی نیز گفت: اگر بخواهیم تفسیر خوب و روشنی از شبكه داشته باشیم به این معناست كه اجزاء تشكیل دهنده این شبكه مانند دانههای تسبیحی هستند كه دانههای تسبیح هركدام برای خودش هویت مستقل دارند اما یك نخ تسبیحی است كه اینها را به هم وصل میكند. آن اهداف و مطالبات حداقلی در واقع به منزله این نخ تسبیح هستند.
وی همچنین در خصوص الزامات این نهضت فراگیر نیز گفت :وقتی یكسری ملاك و معیارهای حداقلی تعیین بشود در واقع فراگیریاش هم را تضمین میكند ما گفتیم كه فرض كنید هر كسی كه به هویت ایرانی- اسلامی به عنوان یك سرمایه نگاه كند و یا اینكه هر كسی كه در واقع خود مساله انقلاب ایران را به عنوان یك حادثهای كه متجلی خواست مردم ما بوده باور دارد و یا تعهد و پایبندی به قانون اساسی را به عنوان یك مبنا بپذیر میتواند وارد این تشكیلات شود.
بهشتی خاطرنشان كرد: این نهضت فراگیر به این معنا است كه در واقع میتوانند اقشار مختلف جامعه و تفكرات مختلف جامعه را در بر بگیرد و همچنین به لحاظ جغرافیایی محدودیتی ندارد و در سراسر ایران میتواند شكل بگیرد چنانكه در طول انتخابات هم گامهای اولیه شكلگیری نهضت فراگیری به طور طبیعی برداشته شد.
موسوی شخصاَ نام ”راه سبز امید“ را برگزید
وی در پاسخ به این سوال كه چه كسی پیشنهاد نام راه سبز امید را ارائه كرده است؟ گفت:اسامی مختلفی مطرح ولی شخص آقای موسوی این عنوان را پیشنهاد كردند و در بین عناوینی كه پیشنهاد شد«راه سبز امید» جامعتر به نظر میرسید از سوی دیگر میخواستیم این نام به گونهای باشد كه تداعی حزب یا جبهه به معنای كلاسیك خود را ایجاد نكند و بتواند با نوع شبكهسازی اجتماعی تطبیق كند.
مشاور میر حسین موسوی در خصوص انتخاب رنگ سبز در عنوان این تشكیلات نیز گفت:رنگ سبز هم نمادی ملی و هم مذهبی است و در طی این انتخابات مردم رابطه خوبی با آن پیدا كردند و در همان مدت كوتاه توانست هویتی را برای خود كسب كند.
وی ادامه داد: دلیل آوردن كلمه «امید» هم این است كه قرار بود، «دولت امید» تشكل شود و از مردم هم میخواهم علیرغم تمام مشكلات دچار یاس، سرخوردگی نشوند زیرا حوادثی كه پیش آمده، امكان ایجاد چنین فضایی را به وجود آورده و نوعی سرخوردگی، دلمردگی و نومیدی نسبت به حركت اصلاحی ایجاد شده است. امیدواریم این تشكیلات كمك كند تا مردم همچنان با نشاط و پرشور و قانونی وارد فعالیت شوند بهشتی در بخش دیگری از این گفت وگو به ساختار ”راه سبز امید“ اشاره كرد و با بیان اینكه در این شبكه اجتماعی شورای مشورتی و كمیتههای مختلفی وجود دارد،اظهار داشت: كمیتهها زیر مجموعه شورای مشورتی نیستند و كار خود را انجام میدهند دبیرخانهای هم شكل گرفته كه اركانش را كمكم سامان میدهد.
مرامنامه به جای اساسنامه
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینكه آیا این تشكیلات اساسنامه هم دارد،گفت:این تشكیلات اساسنامه رسمی نیازی به ثبت رسمی داشته باشد ندارد ولی مرامنامهای را تنظیم خواهیم كر دو تاكید هم بر این است كه از تعامل بخشهای مختلف این تشكل، مرامنامه شكل بگیرد.
بهشتی همچنین به مخالفتهایی كه احتمالا با راه اندازی این شبكه اجتماعی در بخشی از حاكمیت صورت خواهد گرفت اشاره كرد و گفت:
ما مطمئنیم كه این كار مخالفینی هم خواهد داشت. مخصوصا از سوی گروههایی كه موافق فعالیتهای مدنی نیستند و طبیعی است كه این مقاومتها خواهد بود. ولی در روند توسعه سیاسی هر كشور، این مسائل همیشه بوده و به تدریج خیلی موارد جای خود را باز میكند و خیلی از بدفهمیهاو كجفهمیها به تدریج برطرف میشود و یا حداقل ما امیدواریم كه چنین اتفاقی بیافتد.
وی با بیان اینكه یكی از مزیتهای شبكه اجتماعی این است كه كارها از پایین به بالا صورت میگیرد: در این شبكه اجتماعی گروههای مختلف خود به خود شكل میگیرند، همانطور كه چند مورد آن تشكیل شده است و ممكن است گروه كوچكی را هم برای تنظیم برنامهها انتخاب كنند، ولی آن گروه باید نماینده همه تفكرات باشد و طبیعی است كه آنچه مهم است این است كه همه كمیتهها بتوانند با این گروهها ارتباط دو سویه داشته باشند.
مشاور میر حسین موسوی افزود: ما خیلی از كارشناسان را داریم كه نظرات خوبی دارند و در حوزه تخصصی خودشان بهترین افرادی هستند كه میتوانند نظر دهند، مثلا دستاندركاران بنگاههای اقتصادی كه از آسیبها، فرصتها وتهدیدهای كار خبر دارند و نظرات آنها بسیار مفید است. ما در جامعه هیچ سیستمی نداریم كه بتواند این نظرات را جمع كند. طبیعی است كه این نظرات میتواند در این كمیتهها تجمیع شده و سر و سامان یابد.
كمیتههای ”راه سبز امید“ در حال شكل گیری است
وی با بیان اینكه كمیتههای ”راه سبز امید“ در حال شكل گیری است در خصوص شورای مركزی آن نیز گفت:شورای مركزی كوچك خواهد بود و احتمالا 6-5 نفر را تشكیل میدهد كه آقایان خاتمی،كروبی از جمله آنها هستند.
بهشتی در خصوص شورای مشورتی نیز گفت: علت محدود بودن شورای مركزی ”راه سبز امید“ نیز گفت: شورای مشورتی راه سبز امید مجموعه بزرگتری از شورای مركزی است كه حدود 30-40 نفر را شامل میشود و به تدریج و به طور طبیعی باید شكل گیرد و چیزی نیست كه از قبل تعیین شود. در واقع باید از دل كمیتهها افراد مناسب انتخاب شوند.
وی با بیان اینكه در این شبكه، مطبوعات و رسانهها هم جای خود را دارند و همه دست به دست هم میدهند تا اهداف مورد نظر را مورد بررسی قرار دهند،اظهار داشت:یك شورای مركزی برای این كار در نظر گرفته شده است كه متشكل از چهرههای موثری خواهد بود همچنین یك شورای مشورتی وجود خواهد داشت و كمیتههای دیدهبانی هم كار خود را انجام خواهندداد.
استاد دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینكه تفاوت این نوع تشكیلات با كار حزبی این است كه بخش زیادی از تشكیلدهندگان این كمیتهها نیروهای كیفی جامعه هستند، كه متخصصان و تحصیلكردگان را در برمیگیرند،گفت: البته اقشار دیگری هم در این گروهها حضور داشته و دارند و نكته مهم اینكه اگر این افراد متشكل شوند، هیچ حكومتی نمیتواند صدای آنها را نادیده بگیرد.
وی با بیان اینكه به لحاظ عملی این گروه میتواند كارهای موثری را انجام دهد كه میتوان آن را در «دیدهبانی» تعریف كرد،اظهار داشت:حكومتها در غیاب هرگونه دیدهبانی كار خودشان را انجام میدهند و از سوی دیگر دستگاههای نظارتی درون نظام هم در برخی زمینهها میتوانند اثرگذار باشند و در برخی زمینههای دیگر هم اثرگذاریشان اثرگذاری كم میشود.
بهشتی در خصوص نحوه دیدهبانی تشكیلات راه سبز امید نیز گفت: كار دیدهبانی این است كه گروهها میتوانند آنچه را در دولت به عنوان سیاستگذاریها شكل میگیرد را نقد و بررسی كنند و به اطلاع مردم برسانند. برای این كار هم به بدنه كارشناسی در حوزههای مختلف نیاز است تا در نهایت ضمن جمعبندی آنها را برای مردم اطلاعرسانی كنند.
پاسخ به مخالفان
وی با بیان اینكه نهادهای مدنی در راه سبز امید نقش موثری ایفا میكنند در خصوص سرمقاله یكی از روزنامهها كه راه اندازی این تشكیلات را الگو برداری از كشورهای خارجی عنوان كرد نیز گفت:كسانی قلم به دست دارند مطالبی را جسته و گریخته از این طرف و آن طرف شنیده و آن را مطرح میكنند مخصوصا در عرصه مطبوعات خیلی راحت میشود اینگونه مطالب را منتقل كرد.
بهشتی علت اینگونه اظهارنظرها را ناشی از كجفهمیها و ناآگاهی دانست و گفت:ما امیدواریم با كارهایی كه پیش میرود این سوءظنها برطرف شودولی بخشی از اظهارنظرها از جانب افرادی است كه اساسا هر حركتی به جز آنچه خودشان میپسندند را بر نمیتابند و در مقابلش مقاومت میكنند.اینها افرادی هستند كه حاضر نیستند واقعیت تكثر در جامعه را بپذیرند، اینها افرادی هستند كه با استفاده از با سیاستها همگن سازانه میخواهند واقعیت تعدد را نادیده بگیرند و در جامعه و همه را در غالبهای مشخصی كه خودشان در نظر گرفتند شكل بدهند.
وی ادامه داد: غالبا هم این افراد از واژههای مهندسی استفاده میكنند و گمان میكنند جامعه و افراد مثل مواد خاصی میمانند كه به هر شكلی كه آنها بخواهند میتوانند شكل بدهند.
مشاور میر حسین موسوی در مورد ارتباط اتهام با بیگانگان نیز گفت:اینگونه مطالب كه در حد یك تهمت و افترا است را بارها مطرح كردهاند و نتیجه هم نداده است در حالی كه این دیدگاهی كه آقایان دارند بیشتر میتوان به خودشان نسبت داده شود اینها این مساله را درباره انقاب مخملی و انقلاب رنگی مطرح كردند و به تدریج در میان قشرهای زیادی از مردم حتی در بسیاری از مسئولین معلوم شد كه اساسا این یكسری برچسبهای ناچسبی بیش نبود .
وی با بیان اینكه روشهای اتهام زنی به تدریج نخنما میشود،اظهار داشت: مردم ما آگاهتر از این هستند كه زیر بار این مسائل بروند و امیدواریم این افراد از خواب بیدار شوند و به مقداری روشنتر به مسائل نگاه كنند ببینند اما اینكه هر چه قبلا در تاریخ تجربه شده بخواهیم نوعی گرته برداری و مدلسازی از بیرون تصور كنیم به صلاح كشور نیست.
بهشتی با بیان اینكه جمهوری اسلامی هم قبلا تجربه نشده بود،گفت: جمهوریت اساسا یك الگویی نیست كه در كشور تجربه شده باشد و چیزی است كه ما از تجربیات بشری استفاده كردیم و مانعی هم ندارد. خود امام كه بنیانگذار این جمهوری اسلامی است هیچ عیب وایرادی ندیدند كه از این مدل حكومتی استفاده كنند.
مشاور میر حسین موسوی در پایان تاكید كرد: اینگونه تفكرات(توهم توطئه) متاسفانه در خط تحلیل مسئولین ما رسوخ كرده و این به خاطر این است كه برخی مسئولین ما فاقد ظرفیتها و تواناییهای لازم برای تحلیل شرایط هستند.
سحابی در گفتوگو با ایلنا:
“راه سبز امید“ بخشهای مغفول قانون اساسی را پیگیری كند
قانون اساسی با وجود برخی اشكالات ، دارای ظرفیتهایی است كه می توان ازآنها استفاده كرد/ تمام اقشار و طبقات جامعه مانند اصناف، دانشگاهیان، هنرمندان، ورزشكاران و... باید در تشكیلات راه سبز امید شركت داشته باشند.
ایلنا: رئیس شورای فعالان ملی- مذهبی پیشنهاد كرد: “راه سبز امید“ بهصورت غیر خشونتآمیز بخشهای مغفول قانون اساسی را پیگیری كند.
عزتالله سحابی در گفت وگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به تاسیس تشكیلات راه سبز امید با محوریت قانون اساسی با بیان اینكه این اقدام را تائید می كنم،گفت: قانون اساسی با وجود برخی اشكالات ، دارای ظرفیتهایی است كه می توان از آنها استفاده كرد.
وی با اشاره به برخی اصول قانون اساسی افزود: در اصل سوم بر ماهیت جمهوری اسلامی و ضرورت جلوگیری از رفتن آن بهسوی استبداد تاكید شده و در اصول 9 تا 39 نیز حقوق ملت تشریح شده است كه مطابق با اصول دموكراسی در سراسر جهان است و اگر موسوی روی این اصول تكیه كند، شخصا با تشكیل راه سبز امید موافقم.
سحابی با تاكید بر اینكه این تشكیلات باید بهصورت قانونی و غیر خشونتآمیز بخشهای مغفول قانون اساسی را پیگیری كند، تصریح كرد: قانون اساسی در هر كشوری میثاقی میان حاكمیت و ملت است، بدین معنا كه هر دو در برابر هم دارای حقوقی هستند و اگر یكی از آنها حقوق دیگری را زیر پا بگذارد، قانون را نادیده گرفته است.
رئیس شورای فعالان ملی، مذهبی در پایان تاكید كرد: تمام اقشار و طبقات جامعه مانند اصناف، دانشگاهیان، هنرمندان، ورزشكاران و... باید در تشكیلات راه سبز امید شركت داشته باشند.
هاشمینژاد در گفتوگو با ایلنا:
”راه سبز امید“ از نظرات هاشمی رفسنجانی استفاده كند
حضور خاتمی و كروبی در این تشكیلات بسیار مطلوب است /همه اصلاح طلبان و حتی اصولگرایان منصف باید از راه سبز امید حمایت كنند.
ایلنا: برادر شهید هاشمینژاد پیشنهاد كرد كه میر حسین موسوی در تشكیل ”راه سبز امید“ از نظرات آیتالله هاشمی رفسنجانی استفاده كند.
سید احمد هاشمینژاد در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به تاسیس تشكیلات راه سبز امید توسط میر حسین موسوی گفت: حضور خاتمی، موسوی و كروبی در این تشكیلات بسیار مطلوب است ، زیرا هركدام از آنها دارای نفوذ و طرفداران فراوانی در جامعه هستند كه میتوانند همه آنها را جذب نموده و در زمینههای مختلف هدایت كنند.
وی با بیان اینكه ایجاد این تشكیلات حركت مبارك و میمونی است، تاكید كرد: همه اصلاح طلبان و حتی اصولگرایان منصف باید از راه سبز امید حمایت كنند.
این حامی میر حسین موسوی در انتخابات ریاست جمهوری دهم در پاسخ به سوالی درباره الزامات ”راه سبز امید“ تصریح كرد: در این تشكیلات باید وحدت و انسجام لازم وجود داشته باشد و اختلافات جزئی كه میان خاتمی، موسوی و كروبی وجود دارد با گفتگو حل شده و با تكیه بر اعتقادات و نقاط مشترك، نهایت همفكری را داشته باشند.
وی در پایان پیشهاد كرد: راه سبز امید از ظرفیتهای شخصیت برجسته نظام، آیتالله هاشمی رفسنجانی استفاده كند و در صورت صلاحدید ایشان، از نظراتشان بهره بگیرند.