ايران امروز

انتخاباتی که در یادها خواهد ماند

دویچه وله: معمولا در روزهای انتخابات، شهرهای ایران دیرتر از خواب بیدار می‌شوند. این روال یکبار در دوم خرداد ۱۳۷۶ تغییر کرد. امروز جمعه (۲۲ خرداد) نیز اغلب نقاط تهران از نخستین ساعات روز شاهد ازدحام مردم در حوزه‌های رای‌گیری بودند.

رفتن به پای صندوقهای رای در ایران پیش از ظهر به کندی آغاز می‌شود و پس از افتی چند ساعته دوباره ادامه می‌یابد. صفهای طویل رای‌دهندگان تازه از بعد از ظهر شکل می‌گیرد و مسئولان را مجبور می‌کند ساعت رای‌گیری را تمدید کنند. اما در دوم خرداد سال ۷۶ حوزههای رایگیری از نخستین ساعتهای بامداد شلوغ بود و این شلوغی تا آخرین دقایق همچنان ادامه داشت. نتیجه‌ی آن انتخابات مشارکت بیش از ۸۰ درصد از دارندگان حق رای و پیروزی دور از انتظار محمد خاتمی بود. رئیس جمهور پیشین از حامیان موسوی خواسته ۲۲ خرداد را به دوم خرداد دیگری تبدیل کنند.

از نخستین ساعتهای بامداد صبح جمعه (۲۲ خرداد) حوزه‌های رای‌گیری در اغلب نقاط تهران شاهد ازدحامی است که اگر از دوم خرداد ۷۶ بیشتر نباشد، کمتر هم نیست. از دیگر شهرهای ایران و به ویژه از مراکز استانها خبرهای مشابهی می‌رسد. در تهران نه تنها در حوزه‌های معروفی چون حسینیه‌ی ارشاد، که در تمام منطقه‌ها، از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب‌ از ساعت ۸ صبح صف‌های طولانی به چشم می‌خورد.

در چند حوزه دیده شده که زنان و مردان سالخورده از انتظار خسته شده و بدون رای دادن به خانه برمی‌گشتند. پیرمردی می‌گفت پایم درد می‌کند و نمی‌توانم زیاد بایستم، می‌روم بعد از نهار برمی‌گردم، شاید خلوت‌تر شده باشد. برخی نیز اگر جایی برای نشستن و استراحت کردن پیدا کنند، ترجیح می‌دهند منتظر رسیدن نوبت‌شان بمانند. ثبت کامپیوتری آرا در مواردی به کندی انجام می‌شود و صفها را طولانیتر می‌کند. شمارش کامپیوتری آراء در این دوره‌ی آزمایشی انجام می‌شود.

شایعات و اخلال در شبکه های مخابراتی

علی‌اکبر محتشمی‌پور، رئیس کمیته‌ی صیانت از آرای ستاد میرحسین موسوی، جمعه‌ی گذشته (۱۵ خرداد) گفته بود، عده‌ای قصد دارند شبکه‌ی سراسری اینترنت را در روز رای‌گیری قطع کنند و شبکه‌ی مستقلی در اختیار وزارت کشور و شورای نگهبان بگذارند. او به خبرنگاران گفت، مطابق اطلاعاتی که از درون سازمان مخابرات به دست آورده، احتمال دارد که شبکه‌ی تلفن‌های همراه نیز با اختلال‌های وسیعی روبرو باشد. حامیان موسوی قصد دارند از طریق فرستادن پیامهای تلفنی و ایمیل اخبار لحظه به لحظه‌ی حوزه‌های رای‌گیری را در اختیار ستاد مرکزی قرار دهند. برقراری ارتباط اینترنتی و فرستادن اس ام اس از صبح جمعه ممکن نبود، اما در کار تلفن‌های همراه اختلال محسوسی به چشم نمی‌خورد. رهبر جمهوری اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای، پس از انداختن رای خود به صندوق گفته است، خبرهایی که دیشب و امروز از قول او نقل شده صحت ندارند. شایعه شده که اشاره‌ی او به نتایج دیدار با رفسنجانی بوده است. حامیان رقیبان محمود احمدی‌نژاد معتقدند، منظور آیت‌الله خامنهای باید نقل قول‌هایی در حمایت از رئیس جمهور باشد. از نزدیکان موسوی و کروبی خبر می‌رسد که با توسل به برخی از مقامهای ارشد حکومت تلاش گستردهای برای عادی سازی شبکه‌های اینترنت و تلفن همراه آغاز شده است. شبکه‌ی اینترنت از حدود ظهر در اغلب مناطق دوباره برقرار شد.

معادلات سیاسی تغییر می‌کند؟

روز چهارشنبه (۲۰ خرداد) هاشمی رفسنجانی در نامه‌ای کم‌سابقه با اشاره به اتهام‌های علنی رئیس جمهور علیه او و ناطق نوری خواهان عکس‌العمل صریح و شفاف آیت‌الله خامنه‌ای شد. او اظهارات رئیس جمهور را «فتنه‌های خطرناک» و افروختن آتشی عنوان می‌کند که «هم اکنون دودش در فضا قابل مشاهده است.» رفسنجانی از رهبر جمهوری اسلامی می‌خواهد «مانع شعله‌ورتر شدن اين آتش در جريان انتخابات و پس از آن» شود. آیت‌الله خامنه‌ای جوابی رسمی و علنی به این درخواست نداد‌، اما روز پنجشنبه (۲۱ خرداد) دیداری سه ساعته با رفسنجانی داشت که نتیجه‌ی آن از سوی او رضایت بخش توصیف شده است. بنابر گزارشهای غیررسمی، رفسنجانی رهبر جمهوری اسلامی را قانع کرده از امکاناتش استفاده کند و جلوی تقلب در انتخابات را بگیرد.

ظاهرا در پی این گفتگو ناطق نوری، رئیس بازرسی دفتر رهبری که از سوی احمدی‌نژاد به فساد مالی متهم شده، ماموریت یافته بر روند انتخابات نظارت کند. کامران دانشجو، رئيس ستاد انتخابات كشور، عصر پنجشنبه به خبرنگاران گفت، صدور حکم برای حضور ناطق نوری در ستاد انتخابات هنوز به وزارت کشور ابلاغ نشده است. او می‌افزاید، اگر رهبری صلاح بداند، این کار انجام خواهد شد. در کنار شور و هیجانی که در روزهای گذشته سراسر ایران را دربرگرفته، نحوه‌ی دخالت رفسنجانی و موضع‌گیری آیت‌الله خامنه‌ای می‌تواند، سرنوشت برخی از معادلات سیاسی در ایران را تغییر دهد.

انتخاباتی به یاد ماندنی

میرحسین موسوی روز پنج شنبه در نامه‌ای خطاب به آیت‌الله خامنهای نگرانی‌های موجود در مورد سلامت انتخابات را با او در میان می‌گذارد. موسوی به ذکر نمونه‌هایی چون موضع‌گیری برخی از اعضای شورای نگهبان یا دخالت برخی نظامیان به سود احمدی‌نژاد، از رهبر جمهوری اسلامی می‌خواهد با دخالت خود «زمينه مساعدی برای رعايت بی‌طرفی كامل مقامات، ناظران و مجريان انتخابات و دقت در حفظ آرای مردم» را فراهم کند.

موسوی پنج شنبه شب در بیانیه‌ای خطاب به مردم در مورد «نگرانی نسبت به شیوه برگزاری انتخابات و سلامت آن» اطمینان می‌دهد، همه‌ی کوشش خود را برای دفاع از حق و رای آنها به کار گیرد. حامیان موسوی معتقدند، اگر میزان مشارکت مردم بیش از هفتاد درصد باشد حتا تقلب هم نمی‌تواند مانع پیروزی او شود. هجوم کم‌سابقه‌ی مردم به حوزه‌های رای‌گیری که از صبح جمعه آغاز شد، مانند رقص و پایکوبی شبهای گذشته، انتخابات دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری را بسیار حساس و به یاد ماندنی کرده است.