ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Thu, 27.11.2008, 19:04
دست‌های پنهان آی.اس.آی پاکستان در انفجارهای بمبئی

سرویس بین‌الملل «تابناك» ـ «ملازهی»، كارشناس مسائل شبه‌قاره در گفت‌وگو با «تابناك»، گسترش اقدامات تروریستی مشابه در هندوستان در روزهای آینده را محتمل دانست. وی همچنین بیانیه گروه «مجاهدان دكن»، مبنی بر به عهده گرفتن این اقدام را تا اندازه‌ای واقعیت دانستند.

ملازهی در این باره گفته است: «مجاهدین دكن»، گروه ناشناخته‌ای است كه تاكنون هیچ نشانی از آن نبوده و در واقع، این یك نام پوششی است و طبیعتا این كار، نمی‌‌تواند كار چنین گروه ناشناخته و بدون تشكیلاتی باشد. این مسأله پیشتر هم سابقه داشته است؛ مثلا در حادثه چند سال پیش در احمد‌آباد هندوستان، گروهی به نام «مجاهدین هند»، بیانیه‌ای داد كه مسئولیت انفجارها را می‌پذیرد، اما بعد مشخص شد كه كار گروه دیگری بوده است.

واقعیت این است كه هندی‌ها معمولا بیانیه‌ها را جدی نمی‌گیرند و برداشتشان این است كه این كار را پاكستانی‌ها و به ویژه كشمیری‌ها انجام داده‌اند.

نكته قابل توجه زمان انجام این عملیات است و در واقع، این حمله پس از چند حادثه مهم در هند رخ داده است:
۱ ـ توافقات هسته‌ای هند با آمریكا
۲- رشد سریع سرمایه‌گذاری آمریكا در هند در چند ماه اخیر
۳ ـ سفر دو روز پیش شاه‌محمد قریشی، وزیر خارجه پاكستان به هند و مذاكراتش با وزیر خارجه این كشور كه در آن طرفین بر دو مسأله مهم، یعنی كاهش تنش‌ها در منطقه «سیاه‌چین» ـ همان منطقه یخچالی ناحیه «قره‌قرون»، واقع در كوه‌های هیمالیا در شمال كشمیر كه كماندوهای اسكی‌باز هندی چند سال پیش تصرف كرده بودند ـ و دیگری مبارزه با تروریسم كه در ادامه سیاست‌های حزب مردم و به ویژه زرداری برای انجام معامله بزرگ با هند بر سر كشمیر است، به توافق رسیدند.


با در نظر گرفتن موارد یادشده و فشردگی این رخداد‌ها در چند ماه اخیر و سپس وقوع چنین كار تروریستی بزرگی كه در دو دهه اخیر در هندوستان كم‌سابقه بوده، ‌باعث تقویت این نگرش در میان هندی‌‌ها شده كه اقدام اخیر برانگیخته از یك عملیات تروریستی فرامرزی است.

این تحلیگر مسائل شبه‌قاره افزود: البته تا هنگامی كه ۹ نفر تروریست دستگیر شده، ‌اعترافات شفافی نداشته باشند، نمی‌‌توان با اطمینان در این باره سخن گفت، زیرا در مقابل نیز پاكستانی‌ها،‌ تلاش كرده‌اند این كار را به گروه‌های افراطی هندو نسبت دهند كه البته چندان به واقیعت نزدیك نیست.

از سوی دیگر، مسائلی در پاكستان رخ داده كه می‌تواند این تحلیل را به واقعیت نزدیكتر كند كه عملیات یاد شده از سوی پاكستانی‌ها بوده است.

البته دولت پاكستان كاملا از این اتهام مبراست، اما اخبار غیررسمی، احتمال دست داشتن گروه‌های ناراضی كشمیری كه از اقدامات زرداری در توافق با هند بر سر كشمیر خشمگین هستند و همچنین وابستگان به بخش سیاسی «ISI» (سازمان اطلاعات پاكستان) كه از اقدامات رئیس‌جمهور جدید پاكستان در منحل كردن این بخش ناراضی‌اند، را جدی‌تر دانسته‌اند.

ملازهی در پاسخ به این پرسش كه این كار چه تأثیری بر كشور پاكستان خواهد داشت، گفت: پیش از تحلیل این مسأله، اشاره به این موضوع مهم است كه آمریكا در منطقه شبه‌قاره، هند را بر پاكستان ترجیح می‌دهد و آن را متحد باثبات‌تر و مطمئن‌تری از پاكستان می‌‌داند.

هم‌‌اكنون آمریكا، چالش‌های جدی بر سر مسأله تروریسم قبیله‌ای با پاكستان دارد. این مسأله برای آمریكایی‌ها بسیار حیاتی است، زیرا رمز موفقیت آمریكا در افغانستان،‌ كنترل قبایل پاكستان در سرحد است.

در‌ اینجا، بهتر است توضیحی درباره این قبایل بدهم. در منطقه سرحد كه بخش عمده‌‌ای از آن در پاكستان و بخشی نیز در افغانستان است، جمعیتی بین ۴۲ تا ۴۵ میلیون نفر ساكنند كه از قوم پشتون هستند و عمدتا پیرو مكتب دیو‌بندی ـ نسخه هندی وهابیگری ـ بوده و قایل به برپایی حكومت اسلامی بر مبنای ساختار خلیفه‌گری‌اند. این تفكر از زمان تهاجم شوروی سابق به افغانستان و با سیاست‌های ضد كمونیستی كه آمریكایی‌ها و انگلیسی‌ها دنبال می‌كردند در این منطقه حاكم شد كه تاكنون نیز ادامه داشته است.

هم‌اكنون آمریكا به این نتیجه رسیده است كه كنترل جریان‌های وابسته به طالبان و القاعده در افغانستان به گونه محسوسی با اقدامات پشتون‌های قبایل سرحد پاكستان پیوند خورده است. برای همین، با توجه به این موضوع، آمریكا هم‌اكنون به پاكستان هشدار جدی داده است كه از بین بقای خود و حل كردن مسأله تروریسم قبیله‌ای، یكی را برگزیند.

در واقع،‌ آمریكایی‌ها بر این باورند كه طالبان و القاعده، هنوز از پشتیبانی‌ جریان‌هایی در دولت پاكستان كه بسیاری از آنها بازماندگان «ISI» هستند، حمایت می‌شوند و پاكستان، سیاست شفاف و تصمیم جدی‌ برای حل این موضوع در پیش نگرفته است.

بنا بر این گزارش، اگر افراد دستگیر شده به هر شكل در اعترافاتشان، از ارتباط مستقیم یا غیر مستقیم با دولت یا گروه‌های پاكستانی سخن به میان آورند، این موضوع سبب خواهد شد اجماع منطقه‌ای و بین‌المللی علیه پاكستان شكل گرفته و پیامدهای وخیمی مانند تجزیه پاكستان را در پی داشته باشد.

ملازهی در پاسخ به این كه آیا حذف نام پاكستان از ژورنال‌های نظامی آمریكا ـ خبری كه «تابناك» چند روز پیش منتشر كرد ـ می‌تواند شاهدی بر این مدعا باشد یا نه و دیگر آن كه اگر طرحی برای تجزیه پاكستان باشد، چگونه عملی خواهد شد، پاسخ داد: آری، هم‌اكنون فرماندهان ارشد نظامی پاكستان، به شدت خطر را دریافته و نگران آینده كشورشان هستند.

او افزود: با توجه به این كه ساختار ژئوپلتیك پاكستان، بسیار شكننده است، ‌قطعا راهبرد آمریكا در تجزیه پاكستان،‌ قبیله‌محور خواهد بود،‌ زیرا پاكستان را چهار منطقه عمده و در واقع، چهار قومیت با فرهنگ‌ها و عقاید گوناگون تشكیل می‌دهد كه این، خود باعث شده است، وحدت ملی و یكپارچگی پاكستان خدشه‌دار شود.

منطقه سند با جمعیت غالب سندی، پنجاب با پنجابی، بلوچستان با بلوچی و سرحد با پشتون‌ها، در واقع یك وضعیت چهارپاره و ناپیوسته را پدید آورده‌اند؛ بنابراین، اگر پاكستانی‌ها نتوانند یا نخواهند كه مسأله تروریست‌های قبایل را حل كنند، من پیش‌بینی می‌‌كنم كه آمریكا، استارت تجزیه را با ورود به مناطق قبایلی سرحد و سپس ادامه آن به سمت بلوچستان آغاز خواهد كرد و سرانجام با تحریكات در دو منطقه دیگر،‌ عملا پاكستان استقلال خود را از دست خواهد داد و كشوری به این نام وجود نخواهد داشت.

البته باید گفت كه این طرح، می‌تواند خیلی شبیه به طرح خانم گاندی در سال ۱۹۷۱ آن گاه كه بنگلادش را جدا كرد، باشد. گاندی در آن هنگام، گفت كه پاكستان كشوری مصنوعی است كه انگلیسی‌ها برای انتقام از مردم هند ایجاد كرده‌اند، اما ما باید در پی برداشتن این مرزهای مصنوعی و ایجاد امپراتوری هندوستان باشیم.

ملازهی در پاسخ به این پرسش كه حادثه تروریستی اخیر چه فرجامی خواهد داشت،‌ گفت: این عملیات به دلیل آن كه در منطقه حساسی از بمبئی ـ كه هم‌اكنون به قطب سرمایه‌گذاری خارجی در هند تبدیل شده است ـ ‌رخ داده و از سوی دیگر، دو هتل بزرگ بمبئی كه محل رفت‌وآمد غربی‌ها به ویژه آمریكا‌یی‌ها و انگلیسی‌هاست، هدف این اقدامات بوده‌اند، ‌نشان می‌‌دهد كه ریشه‌های این اقدام، می‌تواند دوگانه تحلیل شود؛ نخست، اقدامی ضد ‌منافع هند و دوم اقدامی علیه سیاست‌های غربگرایی و ضد اسلامی.

اما با توجه به ورود ارتش برای حل این بحران كه در تاریخ هند كم‌سابقه است ـ زیرا امنیت داخلی همواره بر عهده پلیس هند بود ـ می‌توان نتیجه گرفت كه این بحران به زودی به پایان خواهد رسید، ‌اما اقدامات مشابه در وسعت كمتر ادامه خواهد داشت.