ايران امروز

ارزیابی از انتخابات مجلس هشتم

با ارائه یك گزارش انجام شد:
ارزیابی كمیته دفاع از انتخابات آزاد، سالم و عادلانه از انتخابات مجلس هشتم

«كمیته دفاع از انتخابات آزاد، سالم و عادلانه» گزارش نهایی خود را در ارزیابی انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی منتشر كرد.
این گزارش پس از آنكه برای چهار مرجع مسوول در ایران- دبیر شورای نگهبان، رئیس قوه قضائیه، رئیس قوه مقننه و رئیس قوه مجریه- ارسال شد، روز دوشنبه دهم تیرماه ۱۳۸۷ برای اطلاع و ارزیابی افكار عمومی منتشر شد؛ تا همانگونه كه شیرین عبادی سخنگوی كمیته دفاع از انتخابات آزاد، سالم و عادلانه گفت، شخصیت‌های خوشنام و قدیمی خواستند از طریق ارائه این گزارش و ارتباط با افكار عمومی داخل و خارج از كشور، به ایجاد زندگی بهتر مردم كمك كنند.

ازهمین رو شیرین عبادی در نشستی خبری كه به همین منظور تشكیل شد با بیان اینكه ابزار فعالان حقوق بشر، افكار عمومی در عرصه ملی و بین‌المللی است، تاكید كرد كه ما همواره عرصه ملی را بر عرصه بین‌المللی مقدم می‌دانیم.
او گفت كه ما در درجه اول حرف خود را برای مردم و حكومت خودمان می‌گوییم بعد با افكار عمومی بین‌المللی سخن می‌گوییم. برای همین هم این گزارش برای چهار مقام ارشد نظام جمهوری اسلامی ارسال شده است.
اما عبادی تاكید دیگری هم داشت: این گزارش برای همه نهادهای بین‌المللی ارسال خواهد شد.

«كمیته دفاع از انتخابات آزاد، سالم و عادلانه» در ۱۴ مرداد ۱۳۸۶ و در سالروز مشروطیت با حضور چند نفر از شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی و پس از پیشنهاد و دعوت «كانون مدافعان حقوق بشر» كار خود را آغاز كرد تا نظر نهایی خود را با تشكیل دو كارگروه - «بررسی قوانین و مقررات انتخابات» و «نحوه اجرای عملكرد مسئولان اجرایی و نظارتی انتخابات» ـ به اطلاع عموم مردم برساند.

براین اساس هادی اسماعیل‌زاده، عباس امیرانتظام، محمد بسته‌نگار، داوود هرمیداس‌باوند، حبیب‌الله پیمان، محمدعلی دادخواه، تقی رحمانی، عزت‌الله سحابی، عبدالفتاح سلطانی، خسرو سیف، سیدمحمد سیف‌زاده، احمد صدرحاج‌سیدجوادی، شیرین عبادی، محمدعلی عمویی، مرتضی كاظمیان، نرگس محمدی، سعید مدنی، مرضیه مرتاضی لنگرودی، علی‌اكبر معین‌فر، علی‌اكبر موسوی خوئینی، ابراهیم یزدی و حسن یوسفی اشكوری با تشكیل این كمیته وظیفه دیده‌بانی و نظارت بر انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی را با هدف مستندسازی روند موجود و براساس اخبار منتشر شده در روزنامه‌ها، سایت‌های معتبر و رسانه‌های عمومی به خصوص صداوسیمای جمهوری اسلامی آغاز كردند.

از همین رو «كمیته دفاع از انتخابات آزاد، سالم و عادلانه» با انجام كار تحقیقاتی به بررسی انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی پرداخت؛ بررسی كه مبنای آن ضوابط بین‌المللی در خصوص چگونگی برگزاری انتخابات آزاد، سالم و عادلانه بود كه مورد قبول دولت ایران نیز هست.
به این ترتیب گزارش نهایی ارزیابی انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی با یك مقدمه، 9 سرفصل و یك پیوست تدوین شد.

"موانع قانونی در برابر انتخابات آزاد"، "سالم و عادلانه، انتخابات و رسانه ملی"، "تبلیغات انتخاباتی و مطبوعات"، "تبلیغات انتخاباتی نامزدها"، "نظامیان و انتخابات مجلس هشتم"، "عملكرد هیات‌های اجرایی و نظارت در تایید و رد صلاحیت نامزدها"، "نظارت استصوابی شورای نگهبان"، "شمارش آرا در انتخابات مجلس هشتم" و "جمع‌بندی و نتیجه‌گیری" سرفصل‌های این گزارش را تشكیل می‌دهند. همچنین ضوابط و معیارهای انتخابات آزاد، پیوست این گزارش است.

عضویت دولت ایران در"اتحادیه بین‌المجالس" و پیوستن ایران به كنوانسیون‌های "حقوق مدنی و سیاسی" و "حقوق اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی" زمینه‌ساز ارائه گزارش شیرین عبادی شد تا او پس از درخواست سعید مدنی عضو كمیته دفاع از انتخابات آزاد، سالم و عادلانه گزارش نهایی این كمیته را برای حاظران تبیین كند. براین اساس عبادی گفت: طبق ماده 9 قانون مدنی ایران، قراردادهای بین‌المللی كه دولت ایران به آنها پیوسته و این الحاق به تصویب مجلس رسیده باشد كه در این سه مورد به تصویب رسیده است، مقررات این قراردادها در حكم قوانین داخلی و لازم‌الاجرا است، همانند شیوه اخذ مالیات.

«آیا مردم ایران كه اولین انقلاب دموكراتیك قرن بیستم به نام آنان ثبت شده است، توانسته‌اند در طول این مدت كشور خود را به وسیله نمایندگان خود اداره كنند»؟ پرسشی بود كه عبادی پاسخ آن را در رجوع به گزارش نهایی كمیته دفاع از انتخابات آزاد، سالم و عادلانه عنوان كرد تا خوانندگان خود قضاوت كنند.

عبادی گفت كه براساس ایده‌آل‌های ذهنی دولت ایران استنادات خود را ارائه كرده‌ایم؛ استناداتی كه مورد تایید دولت ایران بوده است.
او در ادامه با بیان اینكه طبق توافق جمع مبنای بررسی كمیته، آن دسته از اصول بین‌المللی شد كه دولت ایران آن را قبول كرده است، به تشریح چگونگی و روش كار این كمیته پرداخت. «در ابتدای كار ضوابط چگونگی برگزاری انتخابات آزاد، سالم و عادلانه مشخص شد و بعد كارگروه‌هایی از بین اعضا تعیین شدند. یك گروه قوانین ناظر بر انتخابات مجلس كه با ضوابط مورد تایید ایران منطبق است را بررسی كردند كه در چه جاهایی دولت ایران تخطی كرده است، لذا موارد مشخص شد. كارگروه دیگر عملكرد اجرایی حكومت را نظاره كرد. این نظارت سه مرحله زمانی داشت؛ «قبل از انتخابات، هنگام برگزاری انتخابات و بعد از انتخابات.»

عبادی سپس به اطلاعیه‌های كمیته كه به صورت مستمر در فواصل زمانی این سه مرحله، نظریات خود و مطالعات كمیته را از طریق رسانه‌ها به اطلاع عموم مردم رسانده‌اند، اشاره كرد و گفت كه در گزارش نهایی این كمیته هیچ جمله‌ای پیدا نمی‌شود كه بدون ذكر ماخذ صورت گرفته باشد.
اوبا بیان اینكه "ما سهمی از قدرت نمی‌خواهیم، ما فقط می‌خواهیم تعهدات و توافقات دولت جمهوری اسلامی اجرا شود، گفت كه این خواسته، خواسته زیادی نیست.
برنده جایزه صلح نوبل تاكید كرد كه خواست آنها یك خواست مدنی و حقوقی صرف است بنابراین نه براندازند و نه حركتشان بر مبنای كسب قدرت است.


علی‌اكبر معین‌فر عضو كمیته دفاع از انتخابات آزاد، سالم و عادلانه نیز در پاسخ به سوال خبرنگاری كه از او درباره ادامه كار این كمیته سوال كرد، گفت: تشكیل كمیته مخصوص انتخابات مجلس هشتم نبوده، این كمیته دائمی خواهد بود، بنابراین هرگونه انتخاباتی در كشور رصد و گزارش آن ارائه خواهد شد.

عبادی نیز با تاكید بر اینكه ما یك گروه مدنی هستیم، درخصوص این مسئله كه اقدام‌های اجرایی شما چیست، گفت كه قدرت اجرایی‌ای غیر از آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی ندارند. او گفت: مهم‌ترین ابزار مدافع حقوق بشر افكار عمومی است. ما از این ابزار همواره استفاده كرده و می‌كنیم. از همین رو تشكیل جلسه روز دوشنبه دهم تیرماه را در همین راستا ارزیابی كرد.

«موضوع نظارت استصوابی» محور سوال دیگری بود كه عبادی درخصوص آن گفت: حرف ما این است، آنچه در عرصه بین‌المللی پذیرفته شده است باید در عرصه داخلی هم اجرا شود. نمی‌توان به استنادهای دوگانه و روش‌های دوگانه بها داد. او در ادامه تآكید كرد كه صرفا از جایگاه حقوقی و مدنی این اصول را دنبال می‌كنند.

به این ترتیب نوبت به عبدالفتاح سلطانی عضو كمیته دفاع از انتخابات آزاد، سالم و عادلانه و وكیل دادگستری رسید تا او این گفته را صریح‌تر تبیین كند. او با تاكید بر اینكه تشكل‌های حقوق بشری به دنبال تغییر و كسب قدرت سیاسی نیستند بلكه به دنبال اجرای موازین جهانشمول حقوق بشر هستند، گفت كه هر مدافع حقوق بشر طبعا علاقه دارد زمینه ایجاد خشونت را در جامعه بخشكاند.

سلطانی در ادامه با طرح این سوال كه اگر زمینه انتخابات آزاد را فراهم نكنیم آیا زمینه بروز خشونت در جامعه فراهم نمی‌شود، گفت: اگر به احزاب و جریان‌های سیاسی اجازه داده نشود تا از طریق مسالمت‌آمیز حرف خود را بزنند و كاندیداهای موردنظر خود را معرفی كنند آیا این احتمال كه جامعه به سوی خشونت برود، وجود ندارد؟ بنابراین او گفت: در چنین شرایطی آیا مدافعین حقوق بشر باید سكوت ‌كنند و ناظر بروز زمینه خشونت در جامعه ‌باشند.

تعهداتی كه براساس امضای توافقنامه‌ها برای دولت‌ها ایجاد می‌شود و متعاقب آن بحث ورود نهادهای بین‌المللی در مقوله‌ای چون انتخابات كشورها موضوع سوال خبرنگاری در این نشست بود كه پاسخ به این سوال برعهده دكتر ابراهیم یزدی عضو این كمیته و دبیركل نهضت آزادی ایران گذاشته شد.

از همین رو دكتر یزدی گفت كه كانون مدافعان حقوق بشر یك شخصیت فراملی دارد و از طرف مجامع بین‌المللی به رسمیت شناخته شده است و كمیته دفاع نیز به پیشنهاد كانون تشكیل شده است. بنابراین او تاكید كرد كه درخواست نظارت بین‌المللی وظیفه سازمان‌های سیاسی است.

خسرو سیف عضو كمیته دفاع از انتخابات آزاد، سالم و عادلانه و دبیركل حزب ملت ایران نیزدر این نشست خبری از جامعیت این كمیته برای اولین‌بار پس از پیروزی انقلاب خبر داد.

پایان بخش این نشست خبری سخنان احمد صدرحاج‌سیدجوادی بود. او كه با توجه به كهولت سن در این نشست خبری حاضر شده بود با تاكید بر اینكه كمیته دفاع از انتخابات آزاد، سالم و عادلانه وظیفه خودش را برای اجرای خواست مردم برای نظارت بر انتخابات به خوبی انجام داد، ابراز امیدواری كرد تا خداوند آزادی و عدالت را برای مردم عطا كند.

متن کامل گزارش «كمیته دفاع از انتخابات آزاد، سالم و عادلانه»:
gozaresh-matne_kamel.pdf