iran-emrooz.net | Tue, 30.10.2007, 9:01
تغییر مسیر تجارت ایران در اثر فشار تحریم‌ها
ایسنا: واشنگتن پست به نقل از تحليلگران آمريكايی، اروپايی و ايرانی نوشت: ايران كه با فشارهای فزاينده‌ی آمريكا و سازمان ملل مواجه شده، مسير تجارتش را از غرب به شرق تغيير داده است و با توجه به سود قيمت بالای نفت می‌تواند در برابر تحريم‌های جديد آمريكا مقاومت كند.
اين روزنامه‌ی آمريكايی افزود: انتظار می‌رود چين به عنوان عضو دايم شورای امنيت كه قادر به وتوی قطعنامه‌ی سازمان ملل است از آلمان به عنوان بزرگترين شريك تجاری ايران در سال جاری ميلادی پيشی بگيرد. بنا به اعلام ماهنامه‌ی ايران اينوست، آلمان و كشورهای اروپايی ديگر بزرگترين شركای تجاری ايران، از يك دهه‌ی قبل بوده‌اند.
خزانه‌داری آمريكا اعلام كرد كه بيش از ٤٠ بانك كه بيشتر اروپايی هستند تجارت با ايران را در نتيجه‌ی فشار آمريكا كاهش داده‌اند اما بانك‌های كوچكتر، موسسات مالی اسلامی و بانك‌های آسيايی احتمالا وارد شده و جايگزين موسسات مالی غربی می‌شوند كه ايران از طريق آنها از مدت‌ها قبل نفت خود را به بازارهای بين‌المللی فروخته است. شركای نفتی ايران گفته‌اند كه ايران بخش رو به افزايشی از فروش نفت خود را به جای دلار به يورو و ين انجام می‌دهد و اغلب از طريق طرف‌های سوم به مشتريانش كمك می‌كند تا از جنگ تحريم‌های مالی آمريكا بگريزند.
اين گزارش حاكی است: درآمد نفتی ايران در سال جاری بسيار بيشتر از پيش‌بينی بودجه دولت بود كه ميانگين قيمت نفت را ٦٠ دلار در هر بشكه در نظر گرفته بود. قيمت نفت روز جمعه به بشكه‌ای ٩٠ دلار رسيد.
اين درآمد فوق‌العاده حفظ پرداخت خدمات اجتماعی كه برای تقويت محبوبيت دولت در بحبوحه‌ی فشارهای اقتصادی طراحی شده است را ساده‌تر می‌كند.
واشنگتن پست ادامه داد: ايران همچنين در جهت حذف آنچه كه اقتصادان ارشد مركز مطالعات انرژی جهانی در لندن پاشنه‌ی آشيل اين كشور خوانده است يعنی واردات بنزين حركت كرده است. ايران بدليل قابليت محدود پالايش نفت، در سال گذشته ٢٠٠ هزار بشكه در روز بنزين وارد كرد كه اين حدود يك سوم مصرفش بوده، اما دولت ميزان يارانه‌ی بنزين را كاهش داده و با اين كار مصرف و قاچاق را محدود كرده و واردات بنزين را به نصف كاهش داد. به هر حال تلاش‌های آمريكا برای اعمال فشار مالی بر ايران حتی پيش از اقدامات هفته‌ی گذشته عليه شركت‌های وابسته به سپاه پاسداران تاثيرهايی داشت.
شركت روسی لوك اويل كه در آمريكا شبكه‌ی بازار بنزين گسترده‌ای دارد، دوشنبه‌ی گذشته اعلام كرد كه در كار اكتشاف در حوزه بزرگ نفتی اناران در ايران به علت تحريم‌های آمريكا مانع ايجاد شده است. اين تحريم‌ها سرمايه گذاری بيش از ٢٠ ميليون دلار در سال در بخش انرژی ايران را منع می‌كند.
بر اساس اين گزارش، تحريم‌های آمريكا كه پنجشنبه اعلام شد، با هدف‌گرفتن شركت‌های اصلی مهندسی حوزه نفت ايران، پروژه‌های نفتی جديد در اين كشور را پيچيده‌تر كرد. اين شركت‌ها تحت كنترل سپاه هستند كه دولت بوش آن را به حمايت از تروريسم و كمك به اشاعه‌ی هسته‌يی متهم كرده است.
بنا به اين گزارش، شركت‌های نفتی اروپايی قراردادهای اكتشاف و توليد در ايران را به تعويق می‌اندازند. شكست شل، توتال و ای. ان. ای ايتاليا مذاكراتی انجام داده يا برنامه‌ی پروژه‌های جديد نفت و گاز در ايران در سال‌های اخير به توافقات مقدماتی رسيده‌اند اما اكنون می‌گويند بعيد است به اين كار ادامه دهند.
جوليا ناتالی، يك كارشناس منطقه خزر در شركت PEC در واشنگتن گفت كه شركت‌های نفت چينی تاكنون قراردادها را به دلايل تجاری امضا نكرده‌اند.
تصوير شركت‌های مالی نيز مشابه است. امارات كه نقطه‌ی مهم ترانزيت و واردات کالا برای ايران و بازار مهم مالی برای ايران است پيش از تحريم‌های جديد ٤٢ شركت در حال تجارت با ايران را تعطيل كرد.
اين مطلب را يك مقام اماراتی اظهار كرده و افزود كه هنوز مشخص نيست اقدامات جديد آمريكا چطور بر بانك ملی ايران كه از سوی خزانه داری آمريكا به تسهيل خريد تجهيزات موشكی و هسته‌يی متهم است، تاثير می‌گذارد. اين بانك حدود ٤/١ ميليارد دلار سرمايه در شعبه‌های امارات در آغاز سال ٢٠٠٥ بنا به اعلام وب سايت خود داشت. بانك ملی در لندن، پاريس و هامبورگ هم شعبه دارد.
اين گزارش حاكی است: حتی اگر ايران راه هايی را در خصوص تحريم‌های مالی آمريكا بیابد، فشار آمريكا می‌تواند هزينه‌های تبادلات بين‌المللی بانكی ايران را افزايش دهد.
آلمان و فرانسه حضور بانكی در ايران و تضمين اعتبار صادرات به ايران را به آهستگی كاهش داده‌اند. آلمان در سال ٢٠٠٥ حدود دو ميليارد دلار تضمين اعتبار تجارت با ايران اختصاص داد و دولت امسال اعلام كرد اين ميزان با ٧١٥ ميليون دلار كاهش داشته است. سفارت فرانسه و آمريكا نيز اعلام كرد كه بانك های فرانسوی حضور در ايران را از ٧/٥ ميليارد دلار در دسامبر ٢٠٠٥ به ٥/٣ ميليارد دلار در اواخر ٢٠٠٦ كاهش داده‌اند.
بر اساس اين گزارش، با اين حال ناظران معتقدند كه تحريم‌ها تاثير سياسی اندكی در کشورهایی نظير كوبا و رودزيا (زيمباوه)، آفريقای جنوبی و كره‌ی شمالی داشته است.
رابينسون وست، رييس شركت انرژی پی. اف. سی گفت كه تحريم‌ها اگر مردم ايران را متحد كنند كارآمد نخواهد بود و در صورتی موثر می‌باشد كه به اختلاف ميان ملت و دولت منجر شود.
نجاش، مورخ دانشگاه جورج ميسون گفت: بعيد به نظر می‌رسد تهديد به تحريم‌های بين‌المللی باعث شود ايران از مساله‌ی هسته‌يی عقب نشينی كند.