ايران امروز

انتشار گزارش البرداعی درباره ایران

مهر: به گزارش خبرگزاری آلمان، "محمد البرادعی" امروز (پنجشنبه 30 اوت) گزارش خود درباره برنامه هسته ای ایران را در اختیار 35 عضو شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین قرار داد. البرداعی در این گزارش جزئیات طرحی را که در مذاکرات اخیر با تهران برای حل پرسش های باقیمانده آژانس درباره برنامه هسته ای به توافق رسید، تشریح کرد.

البرادعی در گزارش خود، توافق فوق با ایران را "گام مهمی رو به جلو" توصیف کرده و گفته است که ایران در حل ابهامات موجود همکاری کرده است، اما تهران باید برای اعتماد سازی این مسئله که در پی سلاح اتمی نیست، تلاش بیشتری نشان دهد.

البرداعی گفته است تهیه طرح کاری اخیر درباره رفع ابهامات باقیمانده آژانس "گام مهمی رو به جلو" است، اما ایران در عین حال از قطعنامه های شورای امنیت در توقف غنی سازی اورانیوم تخطی کرده است.

وی در گزارش 9 صفحه ای خود آورده است: به محض اینکه ایران برنامه هسته ای گذشته خود را شفاف سازی کرد، باید به اعتمادسازی درباره گستره و ماهیت برنامه هسته ای حال و آینده خود ادامه دهد. با این حال ایران باید پروتکل الحاقی را که حق بازرسی های گسترده تر را (به آژانس) می دهد، به منظور حل و فصل مسائل مهم و اعتمادسازی در آینده اجرا کند.

وی در ادامه گزارش خاطر نشان می کند که با وجود قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد، ایران به فعالیت های غنی سازی ادامه می دهد و 12 آبشار 164 تایی غنی سازی اورانیوم تا روز 19 آگوست با تزریق هگزافلوراید اورانیوم فعالیت می کردند و چهار آبشار دیگر نیز در مرحله آزمایش یا در دست ساخت هستند.

با وجود این، به گفته یک دیپلمات ارشد در آژانس، فعالیت های غنی سازی ایران آهسته تر از واقع انجام می شود. این دیپلمات افزود: تا زمانی که ایران پروتکل الحاقی را اجرا نمی کند، دانسته های آژانس از فعالیت های مربوط به چرخه سوخت ایران محدود است.

"الی هاینونن"، رئیس بازرسان آژانس و معاون البرادعی نیز گفت: ایران با یک "تست تورنسل" روبروست تا پرسش‌های آژانس را که در چارچوبی زمانی ارائه می‌شود، پاسخ گوید، اما نکته مهم اجرای (توافق) است.

هیئت حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش البرادعی را در جلسه ادواری آینده آژانس که از 10 سپتامبر آغاز خواهد شد، مورد بررسی قرار خواهند داد.



متن كامل گزارش جديد البرادعي درباره برنامه هسته‌اي ايران

خبرگزاري فارس:


اجراي توافق پادماني ان‌پي‌تي در جمهوري اسلامي ايران
گزارش مدير كل
1. مدير كل روز 23 مه 2007 به شوراي حكام درباره اجراي توافق پادماني ان‌پي‌تي در جمهوري اسلامي ايران گزارش داد (GOV/2007/22). اين گزارش به طور موازي پس از قطعنامه‌هاي 1696 (2006) و 1737 (2006) و 1747 (2007) به شوراي امنيت نيز ارائه شد.
اين گزارش شامل تحولات درباره اجراي توافق پادماني ان‌پي‌تي در ايران از ماه مه 2007 است.
2. روز 24 ژوئن 2007، مدير كل با دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران ديدار كرد و در جريان آن ديدار توافق شد كه در عرض 60 روز طرحي درباره چگونگي حل مسائل اجراي پادماني باقيمانده اجرا شود كه شامل مسائل باقيمانده در درازمدت مي‌شد (GOV/2007/22 پاراگراف 9).
درباره مداليته‌ها در اين نشست‌هايي كه به رياست معاون مدير كل در امور پادمان‌ها و معاون دبير شوراي امنيت ملي ايران برگزار شد، بحث گرديد. اين ديدارها در تاريخ 11-12 جولاي 2007 و 20-21 آگوست 2007 در تهران و 24 جولاي 2007 در وين برگزار شد.
در 21 آگوست طرحي (كه پس از آن طرح كاري ناميده مي‌شود) شامل تفاهم‌نامه‌هايي بين دبيرخانه و ايران درباره موداليته‌ها، روندها و جدول زماني براي حل اين مسائل مي‌شد، نهايي گرديد. نسخه‌اي از اين طرح كاري نيز پيوست شده است.
الف. فعاليت‌هاي مربوط به غني‌سازي
3. از ماه مه 2007، ايران به آزمايش دستگاه‌هاي سانتريفوژ تكي، آبشارهاي 10 و 20 تايي و يك آبشار 164 تايي در نيروگاه غني‌سازي سوخت آزمايشي ادامه داده است. بين 17 مارس و 22 جولاي 2007، ايران 14 كيلوگرم گاز يو‌اف6 به دستگاههاي تكي تزريق كرد؛ هيچ ماده هسته‌اي به آبشارها تزريق نشد.
4. از فوريه 2007، ايران حدود 690 كيلوگرم يو‌اف6 به آبشارها در نيروگاه غني‌سازي سوخت تزريق كرد كه بسيار كمتر از ميزان مجاز براي تاسيساتي با اين طراحي است.
در حالي كه ايران اعلام كرد به سطح غني‌سازي تا 8/4 درصد اورانيوم 235 رسيده است، بالاتر ين سطح غني‌سازي از نمونه‌هاي محيطي گرفته شده تاكنون از سوي آژانس از محتويات آبشارها و تجهيزات مربوطه 7/3 درصد است.
محاسبه جزئي‌تر مواد هسته‌اي كه براي تاييد سطح واقعي غني‌سازي لازم است هنگامي انجام مي‌شود كه محصول از آبشارها خارج شود.
تا 19 آگوست 2007، 12 آبشار 164 تايي به طور همزمان كار مي‌كردند و گاز يو‌اف6 به آنها تزريق مي‌شد؛ يك آبشار ديگر نيز بدون يو‌اف6 كار مي‌كرد؛ يك آبشار ديگر نيز در خلاء آزمايش مي‌شد؛ و دو آبشار ديگر در دست احداث بود.
5. از 22 مارس 2007، آژانس پادمان‌هايي را در نيروگاه غني‌سازي سوخت از طريق بازرسي‌هاي موقت، راستي‌آ‌زمايي اطلاعات مربوط به طرح، بازرسي‌هاي اعلام‌نشده و استفاده از اقدامات نظارتي و بازدارنده اجرا كرده است (GOV/INF/2007/10). تا آن زمان چهار بازرسي سرزده در اين نيروگاه انجام شده است.
6. آژانس در 24 و 26 جولاي 2007 به ايران پيش‌نويس سندي را داد كه در آن جزئيات رويكرد پادماني براي نيروگاه غني‌سازي سوخت و پيش‌نويس پيوست تاسيسات آمده بود.
اين سندها در جريان نشست فني در تهران در ششم تا هشتم آگوست 2007 بحث شد. بحث‌هاي ديگر نيز به هدف نهايي كردن پيوست تاسيسات تا پايان سپتامبر 2007 انجام مي‌شود.
ب. فعاليت‌هاي بازفرآوري
7. آژانس بر استفاده و ساخت سلول‌هاي داغ در رآكتور تحقيقاتي تهران، تاسيسات توليد راديوايزوتوپ‌هاي موليبدنوم، ايودين و زنون» و رآكتور تحقيقات هسته‌اي ايران از طريق بازرسي‌ها و راستي‌آزمايي اطلاعات مربوط به طرح آن نظارت كرد. هيچ نشانه‌اي از فعاليت‌هاي مربوط به بازفرآوري در اين تاسيسات وجود ندارد.
ج. پروژه‌هاي مربوط به آب سنگين
8. همانطور كه روز 12 جولاي 2007 از سوي ايران موافقت شد، آژانس راستي‌آزمايي اطلاعات مربوط به طراحي در رآكتور آي‌آر-40 را در 30 جولاي 2007 انجام داد و به اين نكته رسيد كه ساخت اين تاسيسات در حال انجام است. تصاوير ماهواره‌اي نشان مي‌دهد عمليات در نيروگاه توليد آب سنگين هنوز در حال انجام است.
د. مسائل باقيمانده
د.1. همانطور كه در نشست 11 تا 12 جولاي 2007 توافق شد، آژانس در اول آگوست 2007 مسائل باقيمانده درباره آزمايشات جداسازي پلوتونيم را كه در TRR انجام شده بود، به اطلاع ايران رساند(GOV/2007/8پاراگراف 20-21). روز هفتم آگوست 2007، در جريان نشست فني در تهران، ايران اطلاعات بيشتر درباره توزيع گردش نوترون براي هسته‌ رآكتور و نقاط بازتابنده/ تعديل‌كننده، جزئيات درباره فعاليت‌هاي گردش نوترون و اطلاعات درباره پرتوتابي را به اطلاع آژانس رساند. آژانس با استفاده از اين اطلاعات اضافه، ارزيابي دوباره‌اي از فراواني پي‌يو-240 را انجام داد كه مي‌توان از پرتوتابي هدفها انتظار داشت. اين ارزيابي دوباره از اين اطلاعات جديد با يافته‌هاي قبلي آژانس از نمونه هاي گرفته شده در جريان بازرسي‌ها مغايرت نداشت. آژانس با در نظر گرفتن همه اطلاعات در دسترس، به اين نتيجه رسيد كه اظهارات ايران درباره اين آزمايشات با يافته‌هاي آژانس درباره تاريخ، ميزان و نوع مواد استفاده شده در اين آزمايشات تطابق دارد (GOV/2006/53 پاراگراف 15-16). بنابراين اين مسئله حل شده تلقي شد.
10. در نشست هفتم آگوست 2007، وجود و منبع آلودگي ذرات بسيار غني‌شده اورانيوم در نمونه‌هاي گرفته شده از كانتينرهاي سوخت مصرف شده در تاسيسات ذخيره سوخت مصرف‌شده در كرج مورد بحث قرار گرفت (GOV/2006/53 پاراگراف 17). ايران اعلام كرد دليل اين آلودگي نشست از قطعات مربوط به سوخت در تي‌آرآر بوده كه در گذشته در اين كانتينرها انبار مي‌شد. دراين ديدار، ايران نسخه‌اي از يك گزارش را ارائه كرد كه در آن تحقيقاتش درباره مشكل نشت سوخت در تي‌آر‌آر ارائه شده بود كه حمايت فني آژانس در ارتباط با آن در اوايل دهه 1990 فراهم شده بود. بر اساس اين اطلاعات، آژانس به اين نتيجه رسيد كه منبع اصلي پرتوتابي اورانيوم بسيار غني‌شده در سيستم خنك‌كننده احتمالا شامل نشست از خود سوخت و آلودگي اورانيوم بسيار غني‌شده پرتوتابي‌شده از سطح روكش فلزي است. علاوه بر اين مي‌توان ارزيابي كرد كه اورانيوم طبيعي در آب‌سرد كن تي‌آر‌آي براي رقيق كردن سطح غني‌سازي ذرات اورانيوم با غناي‌ بالا كه در نمونه هاي گرفته شده از كانتينرها در كرج گرفته شد، كافي بوده است. ايران همچنين اطلاعاتي را درباره سوخت و تجمع اورانيوم براي همه تاسيسات سوختي در زمان تخليه متوسط و نهايي ارائه كرد. اين اطلاعات نشان مي‌دهد در واقع چندين دستگاه كنترل سوخت نشت كرده و سوخت اعلام شده با آنچه براي اكثر ذرات اورانيوم با غناي بالا تخمين زده شده بود، تطابق دارد. آژانس به اين نتيجه رسيد كه اظهارات ايران با يافته هاي آژانس مغايرت ندارد و اكنون اين مسئله حل شده است.

د.2 دستيابي به فناوري سانتريفوژ پي-1 و پي-2
11. آژانس به منظور تكميل تحقيقاتش درباره ميزان و ماهيت برنامه غني‌سازي سانتريفوژ ايران نياز به دسترسي به اطلاعات بيشتري دارد (GOV/2006/27، پاراگراف 10-13). اين شامل اطلاعات مربوط به دستيابي به فناوري پي-1 در سال 1987، و پي-1 و پي-2 در اواسط دهه 1990 و اسناد حمايت‌كننده كافي و روشن كردن آن از سوي اشخاص مربوطه مي شود. آژانس هنوز در انتظار :نسخه‌ دست‌نويس اين شبكه د سال 1987 به ايران؛ روشن كردن تاريخ‌ و محتواي نقل و انتقالات در اواسط دهه 1990، و اطلاعات مربوط به خريد مگنت‌هاي مناسب براي سانتريفوژ‌هاي پي-2 است. ايران در بخشي از طرح كاري متعهد به فراهم كردن پاسخ هايي به سوالات مكتوب آژانس تا دو ماه آينده و روشن كردن و دسترسي به اطلاعاتي مانند اسناد حمايت‌كننده تا نوامبر 2007 براي حل اين مسئله شد.
د.3.آلودگي
12. همانطور كه پيش از اين به شوراي حكام گفته شد (GOV/2006/53 پاراگراف 24)، تحليل نمونه‌هاي محيطي كه در ژانويه 2006 از تجهيزات خريداري شده توسط يكي از روساي سابق مركز تحقيقات فيزيك واقع در دانشگاه فني در تهران گرفته شد، تعداد كمي از ذرات اورانيوم طبيعي و بسيار غني‌شده را نشان داد. آژانس درخواست توضيح و اجازه براي نمونه‌گيري از ديگر تجهيزات و مواد مورد استفاده در مركز تحقيقات فيزيك و دسترسي به يكي ديگر از روساي سابق اين مركز را داد (GOV/2006/53 پاراگراف 25). اين درخواست‌ها هنوز از سوي ايران پاسخ داده نشده است. اگرچه همانطور كه در طرح كاري ارائه شده، ايران با بحث بيشتر درباره اين مسئله بر اساس سوالات كتبي آژانس و پس از حل مسائل مربوط به پي-1 و پي-2 موافقت كرده است.
د.4. سند فلز اورانيوم
13. به منظور درك چشم‌انداز كامل پيشنهادات دلالاني كه فناوري غني‌سازي سانتريفوژ را به ايران ارائه كردند، آژانس خواستار نسخه‌اي از سند 15 صفحه‌اي شد كه روند تبديل يواف‌6 به فلز اورانيوم و فشرده كردن و تراش فلز اورانيوم غني‌شده و مصرف‌شده و تبديل آن به شكل‌هاي كره اي شد (GOV/2005/87 پاراگراف 6). همانطور كه در اين طرح كاري ارائه شده، ايران اكنون با همكاري در اين زمينه موافقت كرده است.
د.5. پولونيم-210
14. همانطور كه در طرح كاري اشاره شده، ايران دو هفته پس از آنكه مسئله ارائه نسخه سند فلز اورانيوم حل شد، با فراهم كردن توضيحاتي درباره سوالات باقيمانده درباره فعاليت‌هاي مربوط به استخراج پولونيم موافقت كرد (GOV/2004/83 پاراگراف 79 تا 84).
د.6. معدن گچين
15. همانطور كه در طرح كاري اشاره شد، ايران دو هفته پس از آنكه مسئله پلونيوم 210 حل شد، با فراهم كردن توضيحات مورد درخواست دباره معدن اورانيوم و فعاليت‌هاي تراكم در معدن گچين موافقت كرد (GOV/2005/67 پاراگراف 26تا 31).
ه. مطالعات
16. آژانس به منظور روشن شدن جنبه هاي خاص ماهيت و ميزان برنامه هسته‌اي ايران درخواست ارائه توضيحات درباره مطالعات مربوط به تبديل دي‌اكسيد اورانيوم به يو‌اف4، آزمايش انفجاري قوي و طراحي وسيه پرتاب موشك را مطرح كرد (GOV/2006/15 پاراگراف 38 تا 40). تا اين مرحله آژانس به ايران پيشنهاد فراهم كردن دسترسي به اسناد مورد اختيار مرتبط با اين مطالعات را ارائه كرده است. همانطور كه در طرح كاري اشاره شده، در حالي كه ايران «اتهامات را «بي‌اساس و با انگيزه سياسي» عنوان مي‌كند، قرار است اسناد را مطالعه كرده و ارزيابي خود را به آژانس اطلاع دهد.
و. ديگر مسائل عملياتي
و.1. تبديل اورانيوم
17. آژانس ارزيابي خود از نتايج راستي‌آزمايي فهرست اموال مواد هسته‌اي در تاسيسات تبديل اورانيوم را كه در ماه مارس 2007 انجام شد، نهايي كرد و به اين نتيجه رسيد كه فهرست اموالي كه از سوي ايران ارائه شده با نتايج پي‌آي‌وي تطابق دارد.
18. در جريان گفت‌وگوهاي اخير در تاسيسات تبديل اورانيوم كه روز 31 مارس 2007 پس از پي‌آي‌وي انجام شد، حدود 63 تن اورانيوم به صورت يو‌اف6 تا 14 آگوست 2007 توليد شد كه همگي تحت نظارت آژانس قرار دارد.
و.2. اطلاعات مربوط به طراحي
19. همانطور كه در گزارش پيشين مدير كل در 29 مارس 2007 اشاره شده (GOV/2007/22 پاراگراف 12 تا 14)، ايران به آژانس اطلاع داد كه اجراي متن بخش كلي ترتيبات متمم تعديل‌شده كد 3. 1 درباره فراهم كردن فوري اطلاعات مربوط به طراحي «به حال تعليق درآورده» است. در نامه‌اي به تاريخ 30 مارس 2007، آژانس از ايران درخواست كرد در اين تصميم خود تجديدنظر كند (GOV/INF/2007/8). درباره اين مسئله پيشرفتي حاصل نشده است.
و.3. انتصاب بازرسان و ويزاها
20. ايران روز 12 جولاي 2007 با انتصاب پنج بازرس جديد آژانس موافقت كرد (GOV/2007/8 پاراگراف 23) كه اين مسئله تعداد بازرسان در ايران را به 219 تن مي‌رساند. ايران همچنين با فراهم كردن ويزاي يك ساله براي 13 بازرس آژانس موافقت كرد.
و.4. ديگر مسائل
21. آژانس روز 25 جولاي در نيروگاه توليد سوخت پي‌آي‌وي انجام داد كه در آن زمان مقدار كمي از پودر اكسيد اورانيوم طبيعي كه قرار بود براي آزمايش روند مقدماتي ماده سوختي استفاده شود، پيدا شد. نصب تجهيزات اين روند در مرحله پيشرفته قرار دارد اما اين تاسيسات هنوز عملياتي نشده است.
ز. خلاصه
22. آژانس مي‌تواند عدم انحراف مواد هسته‌اي اعلام‌شده در ايران را اعلام كند. ايران به آژانس اجازه دسترسي به مواد هسته‌اي اعلام شده را داده و گزارشات محاسبات مواد هسته‌اي در ارتباط با مواد و تاسيسات هسته‌اي اعلام‌‌شده را ارائه كرده است.
اگرچه آژانس هنوز نمي‌تواند جنبه‌هاي خاص مربوط به ميزان و ماهيت برنامه هسته‌اي ايران را تاييد كند. لازم به ذكر است از اوايل 2006 تاكنون آژانس آن نوع اطلاعاتي كه ايران پيش از آن فراهم مي‌كرد را دريافت نكرده كه اين امر شامل متعاقب پروتكل الحاقي و به طور مثال اطلاعات مربوط به تحقيقات پيشرفته سانتريفوژي در حال انجام مي‌شود.
23. طرح كاري گامي مهم به جلو است. اگر ايران در نهايت درباره مسائل باقيمانده در طولاني‌مدت توضيح دهد، آژانس در موضعي خواهد بود كه تاريخچه برنامه هسته‌اي ايران را بازسازي كند. طبيعي است كليد اجراي موفقيت‌آميز طرح كاري همكاري كامل و فعالانه ايران با آژانس و فراهم كردن همه اطلاعات و دسترسي به همه اسناد و اشخاص مربوطه براي آژانس به منظور ايجاد توانايي حل همه مسائل باقيمانده است. بدين منظور آژانس لازم مي‌داند ايران به جدول زماني كه در آن طرح آمده و اجراي همه پادمان‌ها و اقدامات شفاف‌سازي از جمله اقداماتي كه در پروتكل الحاقي آمده پايبند باشد.
24. زماني كه برنامه هسته‌اي گذشته ايران مشخص شد، ايران نياز به ادامه اقدامات اعتمادساز درباره ماهيت و ميزان برنامه هسته‌اي كنوني و آينده‌اش خواهد داشت. اعتماد به ماهيت كاملا صلح‌آميز ايران نياز به توانايي آژانس در ارائه اطمينان نه تنها درباره مواد هسته‌اي اعلام‌شده بلكه به همين ميزان فقدان مواد هسته‌اي و فعاليت‌هاي هسته‌اي اعلام‌نشده در ايران از طريق اجراي پروتكل الحاقي دارد. بنابراين مديل كل بار ديگر از ايران مي‌خواهد پروتكل الحاقي را در سريعترين زمان ممكن همانطور كه از سوي شوراي حكام و شوراي امنيت خواسته شده، تصويب و اجرا كند.
25. ايران مغاير با تصميمات شوراي امنيت فعاليت‌هاي مربوط به غني‌سازي را به حال تعليق درنياورده و به انجام عمليات در نيروگاه آزمايشي غني‌سازي سوخت و ساخت و ساز و عمليات در اين سايت ادامه مي‌دهد. ايران همچنين به ساخت رآكتور آي‌آر-40 و عمليات نيروگاه توليد آب سنگين ادامه مي‌دهد.
26. مدير كل به گزارش مقتضي ادامه خواهد داد.
البرادعي در ادامه متن تفاهم ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي درباره حل مسائل باقيمانده را به گزارش خود پيوست كرده كه پيش از اين در سايت خبرگزاري فارس ارائه شده است.