iran-emrooz.net | Fri, 24.08.2007, 10:22
دور تازه حذف اساتید دانشگاهها
آفتاب: برخی اخبار رسیده از برکناری و اخراج برخی از اساتید مخالف سیاستهای دولت، در آستانه بازگشایی دانشگاهها، حکایت دارند.
یک منبع آگاه در گفتوگو با خبرنگار سیاسی آفتاب از اخراج دکتر حسین بشریه، دکتر سعید شاهنده، دکتر هادی سمتی و دکتر میرجلالالدین کزازی خبر داد. بنا بر گفتههای این فرد آگاه، حکم اخراج این اساتید مجرب و باسابقه از جانب عمید زنجانی، رئیس دانشگاه تهران به آنان ابلاغ شده است.
برکناری یا بازنشستگی پیش از موعد اساتید منتقد دولت، که از چندی پیش آغاز شد، با اخراج این افراد از دانشگاه تهران و دانشگاه علامه طباطبایی ادامه یافته است و به نظر میرسد که تعدادی دیگر از اساتید منتقد دولت نهم نیز، در آستانه برکناری هستند.
این اخراجها در حالی صورت میگیرد که چندی پیش روزنامه دولتی «ایران» از استخدام 5400 مدرس جدید دانشگاه خبر داده بود، که بسیاری از صاحبنظران، این خبر را به معنای اخراج یا بازنشستگی اساتید باتجربه اما منتقد دولت دانستند.
گفتنی است سال گذشته عمید زنجانی رئیس دانشگاه تهران حدود 50 تن از اساتید دانشکدههای مختلف را به بهانههای گوناگون از کادر آموزشی دانشگاه تهران کنار گذاشت.
شنیدهها همچنین از فشار بر اساتید اخراجی دانشگاه برای فاش نکردن این اخبار حکایت دارد. یک فرد آگاه در این زمینه به خبرنگار آفتاب گفت: فشار بسیاری بر اساتید اخراجی وجود دارد تا آنان این اخبار را رسانهای نکنند چرا که با فاش شدن اخبار اخراج این اساتید، بسیاری از دانشجویان واکنش تندی نشان خواهند داد.
این در حالی است که «علی عباسپور» رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز از اخراج اساتید اظهار بیاطلاعی میکند. وی که چندی پیش مخالفت خود را با اخراج و یا بازنشستگی اساتید با تجربه بیان کرده بود این بار قول پیگیری دلیل اخراج این اساتید را داد.
كنترل سفر اساتيد دانشگاه
بازتاب: با صدور بخشنامهاي، اساتيد برخی دانشگاههای دولتی در تهران، موظف شدند تا هرگونه رفتوآمد خود به خارج از كشور را به حراست اطلاع دهند.
به گزارش خبرنگار «بازتاب»، بنا بر اين بخشنامه، اساتيد دانشگاهها موظف شدهاند تا هرگونه سفر خود به خارج از كشور را علاوه بر سفرهايی كه به عنوان فرصت مطالعاتی يا سفرهای علمی و پژوهشی با هزينه دانشگاه به خارج از كشور انجام ميدهند، به حراست دانشگاه متبوع خود، اعلام كنند.
اين سفرها، شامل سفرهايی است كه با هزينه مؤسسات ديگر (غير از دانشگاه) انجام ميشود و حتی سفرهای سياحتي، زيارتی و شخصی نيز در اين زمره هستند.
خانهنشينی اساتيد
گزارش اعتماد ملی از دور تازه حذف اساتيد
سرگه بارسقيان
هنوز از پاشنه در دانشگاهها زنگ تعطيلات تابستانی نزدوده و زنگ سال تحصيلی جديد نخورده که زنگ اخراج جمعی از اساتيد برجسته دانشگاههای تهران و علامهطباطبايی نواخته شد. سايتهای خبری گزارش میدهند: «براساس احکام رسمی صادره برای اساتيد دانشگاههای علامهطباطبايی و تهران، يا ابلاغيههای رسمی و غيررسمی ارائهشده به اين گروه از اساتيد، آنان تصفيه و اخراج شده و يا با بازنشستگی پيش از موعد مواجه شدهاند.
گفته میشود طی دو هفته گذشته ۱۵ نفر از استادان باتجربه دانشکدههای مختلف دانشگاه علامهطباطبايی ازجمله دکتر ميرجلالالدين کزازی، استاد رشته ادبيات که مورد توجه دانشجويان بودهاند، از کار برکنار شدهاند. احکام اخراج جمعی اساتيد دانشگاه تهران ازجمله دکتر حسين بشيريه، دکتر بهزاد شاهنده و دکتر هادی سمتی نيز اخيرا توسط رئيس دانشگاه تهران امضا و به آنان ابلاغ شده است. مبنای حکم صادره برای اين سه استاد دانشکده علوم سياسی، اتهام «غيبت غيرموجه» يکساله بوده است. آنها متهم هستند که يک يا دو ترم بيش از فرصت مطالعاتی يکساله خود، در دانشگاههای خارجی به مطالعه و تدريس اشتغال داشتهاند. گفته میشود فشارهايی بر برخی از ديگر اساتيد پاکسازیشده وارد آمده تا از علنی کردن احکام خود بپرهيزند.
روند خانهنشينی اساتيد برجسته از سال گذشته و با بازنشستگی بيش از ۴۰ عضو هيات علمی دانشگاه تهران آغاز شد که به گفته عباسعلی عميدزنجانی رئيس دانشگاه تهران مشکلات جسمی، فکری و مشکل زندگی عامل صدور حکم آنان بوده است. استادانی که موصوف به «غيرممتاز بودن» شدند و با وجودی که در فهرست بازنشستهشدههای اجباری اساتيد برجستهای چون محمد مجتهدشبستری، عالمزاده و علیآبادی از دانشکده الهيات و حسنعلی دروديان، احمد ساعی، سيدعلی آزمايش، آشوری، صفايی، رضا رئيسطوسی و عراقی از دانشکده حقوق و علوم سياسی به چشم میخوردند اما رئيس دانشگاه تهران آنها را چنين بدرقه کرد: «استادان ممتاز در فهرست بازنشستگان نيستند.» رئيس دانشگاه تربيت مدرس هم در دو ترم تحصيلی گذشته تعدادی از روسای دانشکدهها، مسوولان گروههای آموزشی و استادان باسابقه را برکنار کرد. ازجمله اين موارد، اخراج محسن کديور از دانشکده فلسفه دانشگاه تربيت مدرس بود که پس از برخوردهای چندمرحلهای صورت گرفت. کاروان منع تدريسيهای تربيت مدرس علاوه بر کديور مسافران ديگری نيز داشت؛ سعيد حجاريان، محمدتقی احمدی، ابوالفضل شکوری، هاشم آقاجری، مسعود غفاری، حاتم قادری و...
آذر سال گذشته بود که از دانشگاه علم و صنعت خبر رسيد موج بازنشستگی اجباری به آن دانشگاه نيز رسيده و ۵۳ استاد را در فهرست وداعکنندگان قرار داده است. اين روند چنان نگرانکننده بود که ۱۴ نفر از نمايندگان در تذکری به وزير علوم، تحقيقات و فناوری «ضرورت توقف طرح اخراج و حذف اساتيد منتقد دولت از دانشگاههای کشور» را مطرح کردند.
اين اخبار در حالی منتشر میشود که طبق آمار اعلامشده از سوی معاون آموزشی وزارت علوم، تحقيقات و فناوری (در گفتوگو با روزنامه ايران) برنامه جذب ۵۴۰۰ مدرس جديد در دانشگاهها در دستورکار قرار گرفته و مجوز استخدام ۳ هزار عضو هيات علمی برای دانشگاههای کشور صادر شده است. طبق گفته معاون وزير علوم، جذب مدرسان با حضور رئيسجمهور از امسال تا پايان برنامه چهارم توسعه صورت میگيرد و سازمان مديريت و برنامهريزی (پيش از انحلال) موظف بود شرايط حضور ۲ هزار و ۴۰۰ عضو جديد هيات علمی ديگر را برای وزارت علوم فراهم کند.
غيبت ناموجه؛ حکمی غيرسياسی؟
حسين بشيريه، بهزاد شاهنده و هادی سمتی به دليل «غيبت غيرموجه يکساله» امکان تدريس در دانشگاهها را نخواهند داشت. اساتيد علوم سياسی و روابط بينالملل که به تازگی و پس از پايان مهلت فرصت مطالعاتی خود در خارج از کشور به ايران بازگشته و با حکم اخراج خود مواجه شدهاند، گويی خزان بازگشايی دانشگاهها برای آنان حکم خزان تدريس را دارد. دکتر صادق زيباکلام از اساتيد باسابقه دانشکده حقوق و علوم سياسی دانشگاه تهران و از همکاران سه استاد اخراجشده، با تشريح علل صدور حکم «غيبت غيرموجه» روند منع تدريس اساتيد نامبرده را غيرسياسی و مبتنی بر روال قانونی میداند؛ هرچند خود در جلسهای خصوصی با عميدزنجانی به گفتوگو نشسته و از قول رئيس دانشگاه تهران نقل میکند که: «من در چارچوب مقررات و قوانين موجود، هرجا که بتوانم ارفاق میکنم و تلاش خواهم کرد غيبت غيرموجه آقايان بشيريه، سمتی و شاهنده که از اساتيد محترم و برجسته دانشگاه هستند موجب اخراج آنها نشود. البته من به عنوان رئيس دانشگاه اختيارات محدودی دارم و نمیتوانم اساتيدی را که بيش از يک سال غيبت کردهاند، به اختيار خود به عرصه بازگردانم.» زيباکلام که با اطلاع سه استاد همکار اخراجیاش به ديدار رئيس دانشگاه تهران رفته بود، روند طیشده صدور حکم «غيبت غيرموجه» را چنين برای «اعتماد ملی» بازگو میکند: «از نظر قوانين و مقررات دانشگاه تهران و ساير دانشگاهها، اساتيدی که فرصت مطالعاتی به آنان تعلق گرفته است در ابتدا تقاضای اقامت ۶ ماهه در محل مذکور میکنند و چنانچه تمايل به تمديد اين مهلت داشته باشند، دانشگاه ۳ ماه ديگر به آنان مجوز ادامه فرصت مطالعاتی را میدهد که جمعا ۹ ماه خواهد شد. پس از ۹ ماه استاد بايد به محل خدمت خود بازگردد و طبق تصميمی که دانشگاه چندين سال پيش اتخاذ کرد، کسانی که برای فرصت مطالعاتی میروند تحت هيچ شرايطی با تقاضای مرخصی بدون حقوق آنها در محل ماموريت موافقت نمیشود، بلکه بايد در بازگشت به ايران (محل خدمت خود) تقاضای مرخصی بدون حقوق نمايند. آقايان بشيريه، سمتی و شاهنده طی استفاده از فرصت مطالعاتی خود تقاضای مرخصی بدون حقوق کردند و طی يک يا ۲ سالی که از ايران خارج شدند بازنگشتند که به دلايل پيشگفته، دانشگاه با تقاضای آنها موافقت نکرد و برای آنان غيبت منظور شد. پرونده اين اساتيد به دادگاه انتظامی اساتيد در دانشگاه تهران رفت که متشکل از يک حقوقدان، يکی از اساتيد، مديرکل کارگزينی دانشگاه تهران و يک استاد به نمايندگی از رئيس دانشگاه است. اين هيات تصميم میگيرد که آيا غيبت اساتيد موجه بوده و يا غيرقابل توجيه است. در اوايل تابستان سال جاری، پرونده اين سه استاد در دادگاه انتظامی اساتيد بررسی شد و چنانچه اين دادگاه رای به اخراج اساتيد به علت غيبت غيرموجه آنان دهد، اين اساتيد حق تجديدنظرخواهی خواهند داشت که در آن صورت تصميم نهايی در ديوان عدالت اداری اتخاذ خواهد شد.»
اساتيد برجستهای چون بشيريه، شاهنده و سمتی سابقه چندين سال تدريس در دانشکده حقوق و علوم سياسی دانشگاه تهران را داشته و فرصت مطالعاتی آنها يکسال و بعضا بيش از آن به طول انجاميده است که همين عامل موجب صدور حکم اخراجشان شده است. بشيريه ۵۴ ساله فارغالتحصيل رشته دکترای تئوری سياسی از دانشگاه ليورپول و صاحب آثاری چون دولت عقل، تاريخ انديشههای سياسی قرن بيستم، موانع توسعه سياسی در ايران و... است. هادی سمتی استاد دانشکده حقوق و علوم سياسی و دورهای معاون پژوهشی آن و در دولت خاتمی مشاور رئيسجمهور بود. بهزاد شاهنده هم دو مدرک دکترای علوم سياسی از دانشگاه کمبريج و تهران دارد و از سال ۱۳۶۱ عضو هيات علمی دانشکده حقوق و علوم سياسی دانشگاه تهران است.
هنوز درباره علل اخراج دکتر ميرجلالالدين کزازی استاد باسابقه دانشکده ادبيات دانشگاه علامه طباطبايی اطلاعاتی منتشر نشده است، اين در حالی است که اين دانشآموخته دکترای رشته زبان و ادبيات فارسی، در تيرماه سال جاری به دليل انجام فعاليتهای پژوهشی و تاريخی استعفای خود را تقديم رئيس دانشگاه کرد و پس از ۳۴ سال سابقه تدريس تقاضای بازنشستگی کرده بود. وی طی سالهای ۷۹-۱۳۷۶ در دانشگاه بارسلون اسپانيا زبان فارسی، ايرانشناسی و شيعهشناسی تدريس کرده بود.
کنترل سفر طعمههای سرويسهای جاسوسی
داستان اساتيد فصل ديگری هم دارد؛ فصلی که در صورت تاييد رسمی خبر سايت بازتاب به «کنترل سفر اساتيد دانشگاهها» تعبير خواهد شد. طبق اين خبر «با صدور بخشنامهای، اساتيد برخی دانشگاههای دولتی در تهران، موظف شدند تا هرگونه رفت و آمد خود به خارج از کشور را به حراست اطلاع دهند. اين سفرها شامل سفرهايی است که با هزينه موسسات ديگر (غير از دانشگاه) انجام میشود و حتی سفرهای سياحتی، زيارتی و شخصی نيز در اين زمره هستند.» اين خبر از آن جهت قابل تامل است که خردادماه سال جاری، مديرکل ضدجاسوسی وزارت اطلاعات نسبت به «در معرض استفاده اطلاعاتی قرار گرفتن اساتيد دانشگاه از سوی سرويسهای اطلاعاتی کشورهای خارجی» هشدار داده و دانشگاهيان کشور را طعمه اصلی سرويسهای جاسوسی بيگانه خوانده بود: «متاسفانه اساتيد دانشگاههای ما به شدت در معرض تهديد سرويسهای جاسوسی بيگانه هستند و با برقراری يک ارتباط ساده علمی از طرف بيگانگان، ناگهان خود را در يک دام خطرناک اطلاعاتی میبينند.» با بازداشتهاله اسفندياری و کيان تاجبخش و اظهارات آنها مبنی بر ارتباط مراکز فکری غرب با چهرههای دانشگاهی ايران، حساسيتها پيرامون ارتباط اساتيد با محافل علمی - آکادميک خارجی افزونتر شد. گو اينکه اين روند از سال قبل آغاز شده و هاشم آقاجری استاد دانشگاه تربيتمدرس و عبدا... مومنی سخنگوی سازمان ادوار تحکيم وحدت که عازم کنفرانس «گذشته و آينده اصلاحات» در دانشگاه MIT آمريکا بودند ممنوعالخروج شدند.خبرگزاری مهر درباره ممنوعالخروج شدن آنها گزارش داد: «قرار بود در اين سمينار ضمن بررسی آموزههای انقلاب مخملی در بلوک شرق بهزعم خود، دلايل عدم تاثير اين آموزهها را در فروپاشی و تجزيه تماميت ارضی جمهوری اسلامی ايران مورد تحليل قرار داده و برخی افراد آمريکايی در کنار ۱۵ ايرانی مدعو، درباره شيوههای دخالت در امور داخلی ايران بحث و تبادل نظر و راهکار ارائه نمايند.» همزمان با آن نشريه «صبح صادق» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بر لزوم راه افتادن يک «انقلاب فرهنگی ديگر» در دانشگاهها تاکيد کرد.
به فاصله اندکی از آغاز زمزمههای انقلاب فرهنگی دوم، آيتا... مصباحيزدی از لزوم تغييرات در استادان دانشگاهها سخن گفته و تاکيد کرد که استادان بايد مورد «بازآموزی» قرار گيرند. مردانی رئيس سازمان بسيج دانشجويی کل کشور هم هفته گذشته، مقابله فکری با مخالفان نظام در دانشگاه و هجمه به تفکر نخنما شده در غرب را از جمله رسالتها و محورهای فعاليت بسيج دانشجويی عنوان و خاطرنشان کرد: امروز لمپنيسم فرهنگی و اخلاقی مشکل دانشگاههاست و بسيج برای ايفای نقش در فضای فکری دانشگاه بايد تلاش گستردهای در اين زمينه انجام دهد.