ايران امروز

تورم القایی یا گرانی كمرشكن

بازتاب: در حالی كه مباحث نظری بین 57 اقتصاددان منتقد دولت و رئیس‌جمهور و مسئولان اقتصادی كابینه به اوج خود رسیده است، تشدید بی‌سابقه گرانی اقلام مورد نیاز اقشار متوسط به پایین جامعه، موجب بروز نارضایتی گسترده در میان مردم از بی‌توجهی مسئولان اجرایی و منتقدان تئوریک به واقعیات شده است.

به گزارش خبرنگار «بازتاب»، اختلاف بین شیوه محاسبه تورم، آثار تورمی رشد نقدینگی و میزان رشد اقتصادی كه سوژه اصلی مباحث بین رئیس‌جمهور و منتقدان اقتصادی است، با واقعیات روز جامعه كه گرانی كمرشكن به ویژه در سه حوزه مواد خوراكی، اجاره مسكن و هزینه حمل‌ونقل است، ارتباط مستقیمی ندارد.

یك كارشناس اقتصادی در این‌باره به خبرنگار «بازتاب» گفت: بی‌توجهی به تفاوت ظریف بین نرخ تورم و واقعیت گرانی، موجب شده است تا بحث بین دولت و اقتصاددانان از واقعیت جامعه خارج شده و به حاشیه رود.

این كارشناس توضیح داد: نرخ تورم كه نسبت رشد قیمت خرده‌فروشی كالاها و خدمات یك سبد خاص از كالاها بر مبنای یك قیمت پایه است، مفهومی تئوریك بوده و لزوما با واقعیت گرانی، كه رشد قیمت كالاها و اجناس مورد نیاز عموم جامعه است، انطباق ندارد.

وی افزود: برای مثال، در محاسبه نرخ تورم، بهای بسیاری از كالاهای خاص همچون بلیت هواپیما، هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم در قالب هزینه‌ تورهای مسافرتی محاسبه می‌شود كه عملا تنها قشری خاص از آن استفاده می‌كنند. همچنین بسیاری از كالاهای موجود در سبد 310 یا 370 قلمی بانك مركزی، تأثیر جدی بر هزینه‌های اقشار عمده جامعه ندارد. به طور مثال لوازم خانگی خارجی و خودرو كه طی سال‌های اخیر قیمت نسبتا ثابتی داشته‌اند، بر زندگی اقشار محروم جامعه كه بیش از 60 درصد جمعیت كشور را تشکیل می‌دهند، اثر ندارد؛ اما كالاهایی مانند مواد خوراكی، به ویژه میوه، لبنیات، حبوبات و گوشت در كنار هزینه اجاره مسكن و حمل‌ونقل و بهداشت، بخش عمده هزینه‌های اكثریت جامعه را تشكیل می‌دهد كه در محاسبه نرخ تورم، اثر این گروه از كالاها بسیار پایین‌تر از سهم واقعی آن در زندگی اقشار متوسط به پایین در نظر گرفته شده است.

این كارشناس ادامه داد: در حالی كه بنا بر اعلام مراجع رسمی، در سه ماهه نخست سال جاری، قیمت بسیاری از كالاها نظیر مواد خوراكی و اجاره مسكن رشد 20 تا 30 درصدی داشته‌‌اند، نرخ تورم 14 درصدی بانك مركزی نشانگر واقعیت‌های جامعه نیست.

وی در پایان گفت: پیش از این نیز این شیوه محاسبه وجود داشت، اما به دلیل آن‌كه درآمدهای نفتی محدود بود، رشد قیمت سبد اصلی اقشار متوسط به پایین، بسیار كمتر از نرخ تورم محاسبه‌شده دولت بود و به همین دلیل در سال‌های 73 و 74 كه نرخ تورم 35 و 50 درصد اعلام شد، عملا جامعه فشار كمتری از اوضاع کنونی كه نرخ تورم 14 درصد اعلام می‌شود، تحمل می‌كرد؛ چراكه رشد كالاهای اصلی چون مواد خوراكی و اجاره مسكن بسیار كمتر از لوازم خانگی، خودرو و بلیت هواپیما بود.