ايران امروز

رایزنی‌های برای آزادی موسویان

روزنامه اعتماد ملی:‌ هنوز از این دیپلمات خبری در دست نیست. با گذشت 48 ساعت از بازداشت سیدحسین موسویان و در حالی كه روز سه‌شنبه روزنامه اعتماد ملی در ستون شنیده‌های خود خبر دستگیری این دیپلمات ارشد تیم سابق مذاكره‌كننده هسته‌ای را منتشر كرد، از صبح دیروز منابع قضایی به تایید خبر بازداشت معاون پژوهش‌های روابط بین‌الملل مركز تحقیقات استراتژیك مجمع تشخیص مصلحت نظام پرداختند.

تایید بازداشت موسویان از سوی منابع خبری در حالی است كه دفتر موسویان در مركز تحقیقات استراتژیك تا ساعات پایانی دیروز حاضر به تایید یا تكذیب این خبر نشد و همچنین یكی از اعضای روابط عمومی وزارت اطلا‌عات در تماس خبرنگار فارس از بازداشت موسویان ابراز بی‌اطلا‌عی كرد. روایات مختلفی از چگونگی و علل بازداشت سیدحسین موسویان نقل شده است. پیش‌تر اعلا‌م شده بود كه سفیر اسبق ایران در آلمان و سخنگوی تیم سابق مذاكره‌كننده هسته‌ای غروب روز دوشنبه از سوی نیروهای امنیتی دستگیر و به بازداشتگاه منتقل شده است. سایت بی‌بی‌سی به نقل از منابعی ناشناس از بازداشت موسویان توسط 8 مامور امنیتی خبر داد؛ در حالی كه برخی منابع داخلی از حضور ماموران امنیتی در مركز تحقیقات استراتژیك و سپس منزل موسویان خبر داده و گفته‌اند در حكم بازداشت موسویان عبارت «بازداشت موقت 10‌روزه» درج گردیده است.

همزمان اعلا‌م شد كه احتمال آزادی موقت موسویان تقویت شده و برخی منابع خبری گفته بودند وی احتمالا‌ بعدازظهر چهارشنبه (دیروز) با سپردن وثیقه آزاد می‌شود. منبع مطلع خبرگزاری فارس از احتمال آزادی موسویان تا بعدازظهر چهارشنبه خبر داده بود اما محمد عطریانفر عضو شورای مركزی حزب كارگزاران سازندگی در گفت‌وگو با روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز از انتظار خود برای آزادی موسویان «به‌زودی» سخن گفت. عصر دیروز فارس به نقل از یك منبع موثق خبر داد تحقیقات مقدماتی از موسویان كه در زندان اوین به سر می‌برد آغاز شده است.

این منبع روایت دیگری از دستگیری موسویان ارائه داد كه با خبر بازداشت وی در خانه‌اش تناقض دارد: «موسویان دوشنبه‌شب به دادسرا احضار شد و پس از مراجعه و ادای توضیحات، دستگیر و در حال حاضر در زندان اوین به سر می‌برد.» اعلا‌م خبر بازجویی از موسویان بحث آزادی وی را فعلا‌ً منتفی كرد.

این در حالی است كه شنیده‌ها از رایزنی‌های گسترده مقامات عالی‌رتبه از جمله اكبر ‌هاشمی ‌رفسنجانی، مهدی كروبی، حسن روحانی و محمد خاتمی برای آزادی موسویان حكایت می‌كند، چنانكه عطریانفر هم در گفت‌وگوی خود با فایننشال‌تایمز تاكید كرده متحدان و دوستان موسویان انتظار دارند‌ هاشمی‌رفسنجانی- رئیس مجمع تشخیص مصلحت - و حسن روحانی - رئیس مركز تحقیقات استراتژیك و مسوول سابق پرونده هسته‌ای- در صورتی كه وی به‌زودی آزاد نشود، در مقام دفاع از وی برآیند. همه تلا‌ش دارند اطلا‌عاتی در این زمینه كسب كنند. همه چیز به صورتی مبهم انجام شده و این دفاع از وی را دشوار می‌كند. موسویان در دوران دبیری حسن روحانی در شورای‌عالی امنیت ملی رئیس كمیته سیاست خارجی این شورا و سخنگوی گروه‌سابق مذاكره‌كننده پرونده هسته‌ای بوده است.

دلا‌یل امنیتی، اقتصادی یا سیاسی؟

منابع آگاه فقط در تایید خبر بازداشت حسین موسویان متفق‌‌القول بودند اما دلا‌یل این اقدام و اتهامات وارده به این دیپلمات ارشد هنوز در‌هاله‌ای از ابهام قرار دارد. منبع آگاه غیررسمی «ایرنا» از بازداشت موسویان به دلا‌یل امنیتی خبر داد ولی از ارائه هرگونه توضیحات بیشتر خودداری كرد. مقام مسوول در دستگاه قضایی در گفت‌وگو با ایسنا درباره عنوان اتهامی و چگونگی دستگیری وی توضیحی نداد.
خبرگزاری فارس در ساعت 20/16 دقیقه دیروز به نقل از یك مقام آگاه در دادستانی تهران اتهام اقتصادی را عامل بازداشت موسویان اعلا‌م كرد اما یك ساعت و نیم بعد به نقل از یك منبع موثق خبر داد تحقیقات مقدماتی از موسویان به اتهام «مسائل امنیتی» آغاز شده است. منابعی كه علت بازداشت موسویان را مرتبط با فعالیت‌های اقتصادی می‌دانند درصدد نشان دادن ارتباط وی با شركت كیش اورینتال هستند؛ اتهامی كه پیش‌تر علیه سیروس ناصری عضو دیگر تیم سابق مذاكره‌كننده هسته‌ای مطرح شده بود اما برخی منابع دیگر خبر دادند، وی هیچ‌گونه ارتباطی با شركت كیش اورینتال ندارد.

عطریانفر گفته اتهام تایید نشده رسوایی مالی است اما این ظن قوی در محافل سیاسی وجود دارد كه این موضوع مربوط به مساله هسته‌ای است. اخبار دیگری هم از بازداشت موسویان «به خاطر برخی ارتباطات خاص مرتبط با مسائل هسته‌ای» حكایت دارد؛ چنانكه فارس تا ساعات میانی دیروز مباحث مرتبط با مسائل هسته‌ای را عامل بازداشت موسویان می‌دانستند.
منابع خبری فارسی‌زبان خارج از كشور از جمله بی‌بی‌سی هم با اشاره به مواضع هسته‌ای اخیر موسویان آن را بی‌ارتباط با بازداشت وی ندانستند. وی هفته گذشته در گفت‌وگو با ایسنا گفته بود: «امروز دوران تبعید خود را سپری می‌كند» و در اظهار نظری غیرمنتظره با بیان اینكه «از یك دیدگاه برنامه هسته‌ای ایران در دو دور دیپلماسی تحت مسوولیت لا‌ریجانی و روحانی دو بال برنامه هسته‌ای ایران بوده است» به تشریح دستاوردهای هریك از این بال‌ها پرداخت. به گفته وی «دو دوره دیپلماسی دو بالی بودند كه برنامه هسته‌ای ایران را پیش بردند. هر دو دوره در سطوح عالی نظام از مدیریت و تدبیر برخوردار بوده است.»
موسویان افزود: اگر در دور اول مذاكرات با اروپا، ایران توانست در چارچوب توافق پاریس، خواست خود را در زمینه بهره‌مندی از فناوری هسته‌ای به كرسی بنشاند، در دور دوم توانسته است حق خود را در داشتن چرخه كامل سوخت هسته‌ای به دنیا بقبولا‌ند. برخی بر این اعتقادند كه موسویان اخیرا به جهت مواضع هسته‌ای‌اش تحت فشار بوده و همین امر وی را واداشت از دیپلماسی هسته‌ای دولت نهم دفاع كند.

منابعی كه علت بازداشت موسویان را به دلا‌یل امنیتی عنوان كرده‌اند، همچون منبع موثق فارس، می‌گویند: «وی به خاطر یك‌سری ارتباطات با عوامل خارجی و تبادل اطلا‌عات با آنها دستگیر و بازداشت شده است. موسویان احتمالا‌ در خصوص مسائل هسته‌ای با خارجی‌‌ها یك‌سری تبادل اطلا‌عات داشته است و اتهام جاسوسی درباره وی مطرح است.» فایننشال‌تایمز كه خبر دستگیری موسویان با عنوان «مقام امنیتی سابق ایران بازداشت شد» را منتشر كرده است نوشته، ایران اخیرا درباره سفر ایرانیان مسوول به خارج از كشور حساسیت نشان می‌دهد و موسویان از زمان بركناری در سال 2005 اغلب به خارج از كشور سفر می‌كرد. ‌

موسویان سه روز قبل از بازداشت قرار بود در یك كنفرانس مطالعاتی در آلمان شركت كند كه سفر وی لغو شد. برخی منابع هم به واسطه نزدیكی موسویان با‌ هاشمی‌ رفسنجانی و حسن روحانی از پیامی سیاسی به طیف میانه‌رو و اعتدال‌گرایی سخن می‌گویند كه سیاست پرهیز از ادامه تنش با غرب در پرونده هسته‌ای را در پیش گرفته‌اند. ‌

موسویان كیست؟ ‌

سیدحسین موسویان 50 ساله است؛ نخستین تجربه مدیریتی‌اش «سایت ستاد جهاد سازندگی كاشان» بود. فعالیت فرهنگی- مطبوعاتی هم داشته است؛ مدیرمسوول و سردبیر روزنامه تهران‌تایمز، رئیس مركز مطبوعاتی و انتشاراتی احیای اندیشه‌های اسلا‌می و معاون تشكیلا‌ت، برنامه‌ریزی و ارزشیابی سازمان تبلیغات اسلا‌می. سپس به مجلس می‌رود و رئیس سازمان اداری و مدیركل اداری- مالی مجلس شورای اسلا‌می می‌شود. پس از آن به جرگه دیپلمات‌ها درمی‌آید و به وزارت امور خارجه می‌رود. چندی مدیركل اروپای غربی وزارت امور خارجه شد و پس از آن ردای سفارت جمهوری اسلا‌می را بر تن كرد. اول به مسكو می‌رود و سپس سفارت ایران در برلین (آلمان) را تجربه می‌كند.

دوره فعالیتش در شورای‌عالی امنیت ملی كه دبیر آن حسن روحانی بود، با بحران همراه بود؛ رئیس ستاد بحران عراق در دبیرخانه شورا می‌شود و پس از آن ریاست كمیته سیاست خارجی شورای‌عالی امنیت ملی می‌شود. عضو ارشد تیم سابق مذاكره‌كننده هسته‌ای و سخنگوی پرونده اتمی در دوره روحانی. پس از انتخابات ریاست‌‌جمهوری و نقل مكان حسن روحانی از شورای عالی امنیت ملی به مركز تحقیقات استراتژیك مجمع تشخیص مصلحت نظام، معاون بین‌الملل مركز تحقیقات می‌شود و در این دوره بود كه كتاب «چالش‌های روابط ایران و غرب- بررسی روابط ایران و آلمان» را به رشته تحریر درمی‌آورد با حكایتی مبسوط از واقعه رستوران میكونوس.