iran-emrooz.net | Mon, 19.02.2007, 10:45
پيشنهاد تغيير سياست آمريكا در برابر ايران
اعتماد ملی: وزير امور خارجه آمريكا پيشنهاد تغيير ١٨٠ درجهای سياست واشنگتن نسبت به تهران را مطرح كرد. كاندوليزا رايس با اشتباه خواندن سياست كاخ سفيد در قبال جمهوری اسلامی طی ٢٨ سال گذشته گفت: آمريكا طی اين سالها سياست تماس با ايران را دنبال نمیكرد؛ ما سياست درستی را نداشتيم. رايس با ابراز تاسف از اينكه واشنگتن از زمان اشغال سفارت آمريكا و گروگان گرفتن ديپلماتهای اين كشور، مناسباتديپلماتيك با تهران نداشته است، گفت:در حال حاضر شخصاً پيشنهاد تغيير ١٨٠ درجهای در اين سياست را مطرح كردهام.
رايس كه بهار سال جاری برای گفتوگوی رودررو با همتای ايرانی خود به شرط تعليق غنیسازی اورانيوم از سوی ايران ابراز آمادگی كرده بود در گفتوگو با شبكه العربيه كه خبرگزاری فارس آن را نقل كرده، تصريح كرد: برقراری گفت و شنود ميان ايرانیها و سه كشور اروپايی و نيز پنج كشور عضو دائم شورای امنيت هم از پيشنهادهای من بوده است. رئيس دستگاه ديپلماسی كاخ سفيد افزود: در عين حال هنوز نمیدانم چرا ايران حاضر به گفتوگو با آمريكا نشده است. رايس كه در حال حاضر مبتكر ايده بازتعريف روابط ديپلماتيك تهران- واشنگتن شده است بامداد روز شنبه در سفری غيرمنتظره به عراق به خبرنگاران گفت: واشنگتن كانالهايی برای تماس با جمهوری اسلامی ايران داشته و هرازگاهی از اين كانالها استفاده كرده است. رايس يكی از اين «كانالها» را كه سالهاست مقامات تهران و واشنگتن از طريق آن پيامرسانی میكنند فاش كرد و گفت: ايالات متحده از طريق عراق و ديگر كانالها نگرانی خود درخصوص فعاليتهای ايران در عراق را به حكومت تهران منتقل كرده است. وزير خارجه آمريكا طی روزهای گذشته با حضور در كميتههای مختلف كنگره آمريكا بالاخص كميته روابط خارجی سنای آمريكا زوايای ديگری از تلاشها برای فراهم كردن شرايط مذاكره با ايران را تشريح كرد كه حاكی از سهضلعی آمادگی برای مذاكره با ايران بهرغم دشواری آن، عدم تمايل ايران به گفتوگو و رد پيشقدمی تهران برای آغاز مذاكره در سال ٢٠٠٣ بود. وی در گام اول برای مذاكره با همتای ايرانی خود به شرط تعليق برنامه غنیسازی اورانيوم اعلام آمادگی كرد و گفت: آماده مذاكره با ايران درباره هر موضوعی هستم كه تهران مايل به گفتوگو درباره آن است؛ در هر زمانی و مكانی اما تنها به شرط اينكه تهران برنامه غنیسازی اورانيوم را تعليق كند. رايس با بيان اينكه مذاكره با ايران دشوار خواهد بود، افزود: برخی دولتهای پيشين تلاش كردند كه با ايران مذاكره كنند اما در طول ٢٧ سال گذشته ناكام ماندند. گام دوم القای اين مساله است كه اين ايرانيان هستند كه حاضر به نشستن پشت ميز مذاكره نيستند. به گفته رايس، آمريكا مايل است با ايران گفتوگو كند اما اين ايرانيان هستند كه مايل نيستند با واشنگتن گفتوگو كنند. گام سوم كه اين روزها مورد توجه جدی روزنامههای آمريكايی است رفع اتهام فرصتسوزی از دولت بوش در سال ٢٠٠٣ است كه طی آن كاخ سفيد به نامه ايران كه از طريق سفير سوئيس در تهران - بهعنوان حافظ منافع ايالات متحده در ايران- منتقل شده بود توجهی نكرد؛
توجهی نكرد؛ نامهای كه روزنامه واشنگتنپست در گزارش اخير خود درباره آن نوشته بود: صادق خرازی سفير سابق ايران در پاريس پيشنهاد كرده بود نمايندگی آمريكا در مذاكرات احتمالی را ريچارد آرميتاژ معاون سابق وزارت خارجه بر عهده گيرد. اما تيم گولديمان سفير سوئيس در تهران به خرازی گفته بود كه بايد به ملاقاتهايی در ردههای پايينتر فكر كرد. چند روز پيش تام كيسی سخنگوی وزارت خارجه آمريكا گفته بود اين نامه از طريق مجراهای رسمی به دست ما نرسيده بود بلكه بيشتر يك ابتكار سوئيسی به شمار میآمد. رايس هم خطاب به كنگره آمريكا گفت كه به ياد ندارد در سال ٢٠٠٣ پيشنهادی از سوی ايران مبنی بر آمادگی اين كشور برای مذاكره درباره برنامه هستهای آن، حمايت از گروههای مسلح كه آمريكا در فهرست تروريستها قرار داده و به رسميت شناختن اسرائيل دريافت شده باشد. رايس كه آن زمان مشاور امنيت ملی كاخ سفيد بود به سناتورها گفت: «افراد زيادی هستند كه میگويند ايرانیها مايل به مذاكره بودند اما اگر آنها چنين پيشنهادی داده بودند، من از آن مطلع میشدم.»
تكاپوی ديپلماتها، تقلای ژنرالها
علائم ارسالی از سوی واشنگتن نشاندهنده فعال شدن وزارت امور خارجه در امر سياستگذاری روابط با ايران و كمرنگ شدن نفوذ حلقه استراتژيستهای همفكر با ديك چنی معاون رئيسجمهور است. دو روز پيش نيكلاس برنز معاون امور سياسی وزير خارجه آمريكا كه مرد شماره دو دستگاه ديپلماسی آمريكا به شمار میرود برخورد ديپلماتيك با ايران را خواست تمام گروههای آمريكا چه در داخل و چه خارج از كاخ سفيد خواند و بر اهتمام دولت بوش به حل و فصل مسالمتآميز مساله هستهای ايران تاكيد كرد و گفت: در دولت بوش اعتقادی مبنی بر حمله به ايران وجود ندارد. ديويد سترفيلد مشاور بلندپايه وزير خارجه آمريكا هم پرده از تلاشهای پشتپرده برداشت و به بیبیسی گفت: ما به صورت مستقيم و غيرمستقيم پيامهايی در مورد مذاكره با ايران به مقامات اين كشور ارائه كردهايم اما سيگنالهای ارسالشده همچنان بدون پاسخ باقی مانده است. حلقه ديپلماتهای كاخ سفيد وقتی با طيف ژنرالهای ضدجنگ پنتاگون (وزارت دفاع) همگام میشوند صريحترين پيامی كه از آن استنباط میشود رد گزينه جنگ با ايران از سوی دو وزارتخانه كليدی آمريكاست. علاوه بر آن بهرغم تشديد تبليغات جنگطلبانه از سوی برخی شبكههای تلويزيونی متمايل به نومحافظهكاران جريان ديگری از سوی شبكههای خبری چون سیانان و سیبیاس حكايت از چرخش افكار عمومی ايالات متحده به سمت مذاكره فوری و بدون قيد و شرط با ايران دارد. پايگاه اينترنتی شبكه خبری سیانان روز يكشنبه هفته جاری اعلام كرد ٧٤ درصد شركتكنندگان در يك نظرسنجی اعلام كردهاند كه بهتر است آمريكا فوری و بدون قيد و شرط با ايران وارد مذاكره مستقيم شود. ٢٤ درصد هم خواستار انتخاب گزينه نظامی از سوی كاخ سفيد شدند. شبكه خبری سیبیاس هم نتايج يك نظرسنجی را منتشر كرد كه بر مبنای آن ٥١ درصد از مردم آمريكا خواستار مذاكره دولت بوش با ايران و سوريه شدند و ٤٩ درصد ديگر آن را بیفايده خواندند. با تغيير تركيب اكثريت كنگره آمريكا به سود دموكراتهای مايل به گفتوگو با ايران، سياست جديد دستگاه ديپلماسی آمريكا در بستری مناسب طی طريق میكند. چنانچه سناتورهای برجستهای چون جوزف بايدن، جان كری و هيلاری كلينتون هم سرسختانه حامی ايده مذاكره مستقيم با ايران هستند.
ايران در انتظار علائم مثبت
آرايش جديد ديپلماتيك در آمريكا و تقويت مواضع طيف حامی گفتوگو با ايران با وقوع تحولات در داخل ايران و ورود ادبيات جديدی به گفتار رسمی و غيررسمی طيف ميانهرو محافظهكاران همزمان شده است. برجستهترين موضعگيری از سوی اكبر هاشمیرفسنجانی اتخاذ شده كه گفته است «هر وقت آمريكا علامتی را مبنی بر حسننيت در برخوردش با ايران ارسال كند ما نيز موانع ورود به مذاكره را رفع خواهيم كرد.» گرچه مواضعی از اين دست بارها از سوی مسوولان جمهوری اسلامی بيان شده اما آنچه قابل تامل است تبديل خواسته تهران از «مشاهده اقدامات عملی از جانب آمريكا» به «دريافت علائم مبتنی بر حسننيت» است. علی لاريجانی دبير شورایعالی امنيت ملی هم با بيان اينكه «هيچوقت نگفتيم با هيچكس مذاكره نمیكنيم» تلويحا دامنه گفتوگوهای احتمالی را تا نمايندگان آمريكا هم گستراند. حتی محسن رضايی دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام هم كه ماه گذشته در گفتوگوی ويژه شبكه خبری شبكه دوم سيمای جمهوری اسلامی برخورد آمريكا با ايران را قطعی دانسته و نام آن را «استراتژی جوجهتيغی» عليه جمهوری اسلامی دانسته بود در اظهارات اخير خود گفت: «تمام بحثهای مطرح شده در شرايط كنونی برای مذاكره آمريكا با ايران است و در واقع میتوان گفت جنگ آمريكا جنگ مذاكره است، چرا كه میگويند ايران بايد قابليت مذاكره داشته باشد، بنابراين اگر شكست بخورد راهی جز مذاكره با ايران ندارد.