ايران امروز

سد سيوند هفته آينده آبگيری می‌‏شود

ايلنا: با اعلام نظر مثبت سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری كشور، سد سيوند هفته آينده آبگيری می‌‏شود.
به گزارش خبرنگار ايلنا، پرويز فتاح، وزير نيرو، در خصوص زمان آبگيری سد سيوند، گفت: تاكنون برای آبگيری سد سيوند در انتظار اعلام نظر سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری بوديم كه جواب مثبت دادند و با اعلام رسمی اين سازمان، هفته آينده آبگيری سد انجام می‌‏شود.
فتاح، با بيان اين كه از آذر ماه ٨٤، پنج بار آبگيری سد سيوند به تعويق افتاده است، هزينه ايجاد سد سيوند را ٨٠ ميليارد تومان دانست و از ذكر عدم نفع آن خودداری كرد.
وی، افزود: قرار است، وزارت نيرو با هزينه خود اقدام به ايجاد يك موزه در كنار سد سيوند كند.


سد سيوند تاريخ دوهزار ساله ايران را زير آب می برد

كورش، در كتيبه پاسارگاد، نوشته است:
هر آن كه ميراث من و آثار سرزمينم را نابود كند، اهورا مزدا، او را نابود كند، ايدون.


تهران- خبرگزاری كار ايران / كميل روحانی

بهمن ماه امسال، عمليات آبگيری سد سيوند آغاز می‌‏شود و اين نظريه به واقعيت نزديك می‌‏شود كه نسخه آب گيری اين سد، حتی پيش از سپردن نظر نهايی به كارشناسان و آغاز عمليات نجات بخشی، پيچيده شده بود.
به گزارش خبرنگار ايلنا،‌‏ بهمن ماه ٨٥ برگ سياهی از دفتر پر برگ تاريخ ايران ويج نوشته خواهد شد. عجيب است، اين روزها ما كه نام خود را ايرانی نهاده‌‏ايم، چه عزم، عجله و اشتياقی در نابودی تاريخ و تمدن كهن ايران داريم. با چنين اراده‌‏ای، عجيب نيست كه ديگران به خود اجازه می‌‏دهند، هر آنچه كه می‌‏خواهند با تاريخ، فرهنگ و ميراث گذشتگان ايران انجام دهند و هرآنچه را كه از ما نيك می پندارند، تصاحب كنند.
از همان روزهای اول مطرح شدن اين جريان به خوبی روشن بود كه سد سيوند آب‌‏گيری می‌‏شود. باستان شناسان خبره نيز از همان ابتدا همواره تاكيد كردند كه نجات بخشی آثار تنگ بلاغی در مدتی چنين كوتاه، امكان‌‏پذير نيست و مدت‌‏ها زمان نياز است تا ارزش واقعی نهفته در اين محوطه باستانی، تخمين زده شود.


نماينده زرتشيان در مجلس، گفت:
مخالف آبگيری سد در اين روره زمانی هستيم

كوروش نيكنام، عضو كميسيون اصل نود مجلس شورای اسلامی، در گفت‌‏وگو با خبرنگار ايلنا، در خصوص سد سيوند كه در بهمن‌‏ماه سال جاری آبگيری خواهد شد و به دنبال آن تنگ‌‏بلاغی، گذرگاه شاهی هخامنش، زير آب خواهد رفت، گفت: به هيچ قيمتی نبايد آثار فرهنگی و تاريخی كشور را كه با تلاش و پشتكار نياكانمان فراهم شده، تخريب كنيم.

نماينده زرتشيان در مجلس، ادامه‌‏داد: ساختن سد با شعار پيشرفت جامعه نيز بهانه توجيه‌‏پذيری برای انجام اين كار نيست. ما كاملا با آب گيری اين سد در اين دوره زمانی مخالفيم. هر اقدامی در اين راستا بايد با نظر جمعی همه كارشناسان باستان‌‏شناسی كشور انجام شود.
وی، با بيان اين كه بنای سد سيوند از ابتدا اشتباه و غير كارشناسی بوده، اظهارداشت: انتظار اين است كه سازمان ميراث فرهنگی در اين برهه زمانی كه كار انجام شده، به وظيفه تاريخی خود به خوبی عمل كند. پيشنهاد من با توجه به اظهار نظرهای كارشناسان امر، به سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری و وزارت نيرو اين است كه تا زمانی پژوهش‌‏ها و كاووش‌‏ها در محوطه باستانی تنگه بلاغی به صورت واقعی و نه فشرده به حداقل ميزان خود نرسيده، آب‌‏گيری سد سيوند را حداقل برای مدت ٥ سال به تعويق بياندازند تا آثار ارزشمند آن از دل خاك بيرون آورده شود.
نماينده زرتشيان در مجلس، گفت: مبادا با سهل انگاری حتی قسمتی از تاريخ خود را محو كنيم. با اين بهانه كه در برهه‌‏ای از زمان می‌‏خواهيم آبی را برای كشاورزی جمع كنيم، حذف و نابودی حتی قسمتی از تاريخ سرزمين ايران جنايتی است تاريخی در قبال گذشتگان و آيندگان. بايد حداقل ٥ سال در آبگيری اين سد تاخير ايجاد شود.
نيكنام، خاطرنشان‌‏كرد: ميراث فرهنگی ما هويت و شناسنامه ما است و نبايد با دستان خود، كمر به نابودی آن ببنديم.
در خصوص آبگيری سد سيوند، تنها باستان‌‏شناسان و كارشناسانی كه تحت حاكميت سازمان ميراث فرهنگی نبوده، بايد تصميم‌‏گيری كنند و مديران بی‌‏اطلاع از اين موضوع حق اظهارنظر ندارند.


دكتر پرويز ورجاوند، باستان‌‏شناس:
آبگيری سد سيوند منطقه تنگ بلاغی، گذرگاه شاهی هخامنش را زير آب خواهد برد

دكتر پرويز ورجاوند، باستان‌‏شناس و پژوهشگر تاريخ و تمدن، در گفت‌‏و‌‏گو با خبرنگار ايلنا، در خصوص آبگيری سد سيوند كه منطقه تنگ بلاغی، گذرگاه شاهی هخامنش را زير آب خواهد برد، گفت: اكثريت غريب به اتفاق سدهايی كه در طول دوران جنگ و به ويژه پس از انقلاب در كشور احداث شده، تنها از نظر توپوگرافی زمينی و مباحث تخصصی سدسازی مورد مطالعه قرار گرفته است و از نظر باستان‌‏شناسی و ميزان تخريب آثار باستانی حاشيه آن مورد مطالعه و تحقيق قرار نگرفته است.
وی، افزود: اين سدها يا به شدت ميراث فرهنگی را مورد آسيب قرار داده‌‏اند و يا در بسياری موارد به مسايل زيست‌‏محيطی لطمه زده و ٤٥٠ هزار متر از جنگل‌‏های كشور را به زير آب فرو برده‌‏اند.
وی، با بيان اين كه هيچ‌‏كس مخالف توسعه كشور نيست؛ ولی نبايد مساله حفظ ميراث فرهنگی و محيط زيست به كلی ناديده گرفته شود، اظهارداشت: به نظر می‌‏رسد هر از گاهی در اين سرزمين فردی تيشه برداشته و به ريشه ميراث فرهنگی اين سرزمين می‌‏كوبد. سد سيوند، نمونه بارزی از اين جريان است. در طول حدود چهار سالی كه از اين ماجرا می‌‏گذرد همواره بر اهميت و ويژگی‌‏های خاص آن تاكيد كرده‌‏ايم.
وی، با اشاره به كشفيات حاصل از تحقيقات باستان‌‏شناسان در تنگ بلاغی، گفت: به شهادت آثاری كه از تنگه بلاغی به دست آمده، از پنج هزار سال پيش از ميلاد مسيح تا به امروز يك مسير عمده ارتباطی بين بخش پايين دست و بالا دست منطقه بوده و ضمن وجود راه شاهی در آن، گذر ايلاتی بوده كه تا به امروز نيز جهت كوچ به مناطق قشلاقی و ييلاقی از آن عبور كرده و می‌‏كنند؛ بنابراين اين مسير هويتی را در اختيار ما قرار می‌‏دهد كه روشنگر عبور و حضور جريان‌‏های وابسته به پيش از تاريخ، دوران تاريخی و امروز سرزمين ايران است.
وزير فرهنگ دولت موقت، در ادامه گفت: حتی بر فرض محال اگر سازمان ميراث فرهنگی بتواند آثار اين منطقه را جمع آوری و مستندسازی كنند، باز هم منطقه بی‌‏نظيری را با حدود ١٤ كيلومتر وسعت و پيشينه تاريخی درخشان كه جای پای دوران‌‏های مختلف تمدنی را در خود حك كرده، از بين می‌‏برند؛ ضمن اين كه با آبگيری سد سيوند بسياری از جاذبه‌‏های اكوتوريسمی و گردشگری عشايری منطقه نيز از بين می‌‏رود.
ورجاوند، با بيان اين كه اين مسايل از جمله دلايل مخالفت با آبگيری سد سيوند بود، اظهارداشت: باستان‌‏شناسان پژوهشكده باستان شناسی همكاری خوبی با گروه‌‏های مشترك ژاپنی، آمريكايی، لهستانی، فرانسوی و ايتاليايی داشته و موفق به كشف آثاری نيز شدند؛ اما در بسياری از موارد ناگزير شدند گمانه‌‏های خود را محدود كنند. در حالی كه لازم بود اين گمانه‌‏‏ها به صورت وسيعی انجام شود تا منطقه از هر جهت مورد بررسی و گمانه زنی‌‏های گسترده‌‏تری قرار گيرد.
وی، با اشاره به كنفرانس دانشگاه تهران در خصوص وضعيت سد سيوند، گفت: در اين كنفرانس معاون سازمان ميراث فرهنگی، معاون وزارت نيرو و مديرعامل سازمان آب و فاضلاب فارس قانع شدند و تاكيد كردند تا زمانی كه صاحب‌‏نظران اجازه ندهند، عمليات آبگيری را انجام ندهند.
وی، با بيان اين كه هنوز زمان زيادی از قول‌‏هايی كه در آن كنفرانس داده شد، نمی‌‏گذرد كه خبر آبگيری اين سد منتشر شده، اظهارداشت: رييس سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری اعلام كرده كه ادامه كاووش‌‏ها پس از فرستادن اين منطقه تاريخی به زير آب، محقق خواهد شد؛ البته انتظار زيادی از وی وجود ندارد و با توجه به عدم تخصص و اشرافش به مساله، چنين اظهار نظرهايی عجيب به نظر نمی‌‏رسد.
وی، افزود: از زمان روی كار آمدن مشايی تمام باستان‌‏شناسان با تجربه و كاردان، كنار گذاشته شدند و تيمی كه دولت در تمام دستگاه‌‏ها همراه خود آورده، به جای اين افراد متخصص مشغول به كار شدند. با توجه به تخصصی بودن كار، مديران نبايد تنها با داشتن حداقل مدرك كارشناسی باستان شناسی مجاز به كار در سازمان ميراث فرهنگی هستند و يا بايد دوره تخصصی مرمت جايگاه‌‏ها، بافت‌‏ها و بناهای تاريخی را گذرانده باشد؛ ولی اين شرايط در خصوص مديران و كارشناسان فعلی سازمان ميراث فرهنگی صدق نمی‌‏كند.
اين باستان شناس، افزود: مساله تنگ بلاغی، جريانی نيست كه آقايانی كه تكيه بر صندلی‌‏های مختلف می‌‏زنند، حق تصميم‌‏گيری در مورد آبگيری آن را داشته باشند. اين حق كارشناسان عالی رتبه است كه در شورايی مشترك، تصميم نهايی را در اين خصوص اتخاذ كنند. شورا بايد موضوع را طی كنفرانسی چهار روزه از طريق هيات‌‏ها بر مبنای گزارش‌‏ها، تصويرها و مستند نگاری‌‏های صاحب‌‏نظران متخصصی كه زير بار حاكميت سازمان نمی‌‏روند، در اين خصوص نظر نهايی را اعلام كنند.
وی، تصريح‌‏كرد: اين موضوع بايد در غالب يك سمينار چند روزه و توسط كارشناسان رده بالا كه امروز به هيچ وجه در سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری وجود ندارند و به گونه اجباری بازنشست شده‌‏اند، بررسی شود.
وی، ادامه داد: اين كارشناسان رده بالا بايد تعيين كنند كه آب‌‏گيری طی سال‌‏های آينده بايد در چه سطح كمی باشد و با استقرار ايستگاه‌‏های رطوبت سنجی مشخص شود، نشت آب، بالا آمدن سطح سفره آب،‌‏ ميزان رطوبت و بخار آب منتشر شده از آن چقدر است و اين رطوبت چه ميزان آثار منفی را بر روی سنگ‌‏های آهكی آرامگاه كورش و قصرهای پاسارگاد، ايجاد می‌‏كند.
اين پژوهشگر تاريخ و تمدن، افزود: بايد با تهيه نقشه هوايی از منطقه مشخص شود كه آيا جايگاه‌‏های ديگری نيز وجود دارد كه مورد بررسی قرار نگرفته و آيا جايگاه‌‏های مورد بررسی قرار گرفته بايد گسترش پيدا كند، يا نه. اين گونه است كه می‌‏توان كليه جايگاه‌‏های دوره‌‏های مختلف تاريخی و پيش از تاريخ را بازشناسی كرد.
وی، خاطرنشان‌‏كرد: به دليل اين كه مجموعه مديريتی كه باستان شناسان سازمان ميراث فرهنگی زير نظر آن كار می‌‏كنند، شناخت علمی لازم را ندارد، ايجاد ارتباط بين گروه كارشناسان و گروه مديران بی‌‏بهره از دانش كافی، كار بسيار مشكلی است و قضاوت در اين مورد را بايد بر عهده كسانی گذاشت كه به صورت‌‏های مختلف به عنوان اساتيد اين رشته طی ساليان دراز آثارشان برای جامعه شناخته شده است.
در اين خصوص، سازمان‌‏های غير دولتی مردم نهاد مستقل نيز همواره مخالفت شديد خود را با آب گيری اين سد، اعلام كرده‌‏اند و حتی NGOهای وابسته به سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری (كه تعداد آنها اخيرا زياد شده) نيز به صورت غير علنی، نارضايتی خود را از اين اقدام عجولانه بيان می كنند.
آبگيری سد سيوند بيش از اين كه يك طرح عمرانی باشد، تبديل به رقابتی سياسی دو سازمان زير نظر نهاد رياست جمهوری شده است.


مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس:
هيچ اهميتی به خواست عمومی، باستان‌‏شناسان و تاريخ‌‏پژوهان داده نمی‌‏شود

امين طباطبايی، مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس، در گفت‌‏وگو با خبرنگار ايلنا، با بيان اين مطلب، در خصوص آبگيری سد سيوند، گفت: سال گذشته كه خبر آبگيری سد سيوند مانند شرايط كنونی داغ بود، سميناری در شيراز در رابطه با اين موضوع برگزار شد و اعضای هيات علمی شركت‌‏كننده برای بازديد از سد سيوند به اين منطقه بردند. در آن زمان اعلام شده بود كه سد اسفندماه ٨٤ آبگيری می‌‏شود، سد سيوند پيشرفت اجرايی چندانی نداشت و تپه‌‏ای از خاك را به عنوان سد سيوند به شركت‌‏كنندگان در اين كنفرانس نشان دادند.

وی، با بيان اين كه تاخير در آبگيری سد سيوند با هدف كمرنگ شدن حساسيت‌‏ها انجام می‌‏شود، افزود: علاوه بر عزم وزارت نيرو برای آب گيری اين سد، يك نوع خبررسانی تبليغاتی نيز در جريان است. زمان بهره‌‏برداری از سد در آغاز سال ابتدای سال ٨٤ اعلام شد كه پس از مخالفت‌‏های فراوان، تاريخ اين افتتاح به مهر، دهه فجر و سپس اسفند سال ٨٤ موكول شد.
مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس، گفت: برنامه‌‏ريزی شده آنقدر خبر آبگيری سد سيوند تكرار و تكذيب شود كه پی‌‏گيری و اهميت آن برای مردم كمتر شود تا هنگام آبگيری واكنش خاصی در مورد آن صورت نگيرد.
وی، در مورد آخرين وضعيت سد، اظهارداشت: در آخرين بازديد از سد، خاك‌‏ريزی سد كم و بيش به پايان رسيده؛ ولی مقداری از كار تاسيساتی آن باقی مانده است. بنا به گفته كارشناسان سدسازی، بهترين زمان آب گيری سد، آغاز فصل بارندگی است و نه آخرين روزهای سال.
طباطبايی، افزود: متاسفانه بر خلاف بسياری از كشورها كه علاوه بر نظر كارشناسی، خواست عموم مردم هم در تصميم‌‏گيری‌‏ها موثر است، متاسفانه باوجود اعتراضات گسترده‌‏ای كه در مورد آب‌‏گيری سد سيوند به سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری و وزارت نيرو شد، هيچ اهميتی به اين خواست عمومی، باستان‌‏شناسان و تاريخ‌‏پژوهان داده نمی‌‏شود و اين ميراث با اهميت فرهنگی كشور، به زير آب فرو می‌‏رود.
وی، ادامه‌‏داد: كارشناسان داخلی و خارجی معتقدند با توجه به هزينه‌‏هايی كه در مورد كاووش در اين منطقه به عمل آمده، بايد اين كاووش‌‏ها تا سال‌‏های آينده ادامه يابد و آب‌‏گيری سد سيوند حداقل ظرف ٥ سال آينده متوقف بماند.
مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس، گفت: به نظر می‌‏رسد در سطح دولت، تفاهم‌‏نامه‌‏ای غيررسمی در اين خصوص ميان سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری و وزارت نيرو انجام شده است.
طباطبايی، با بيان اين كه پشت پرده بدنه سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری و وزارت نيرو از ابتدا با هم به توافق رسيده‌‏اند كه سد آبگيری شود، اظهارداشت: اين توافق برخلاف منافع ملی و بر سر ميراث كهن يك سرزمين است.
وی، از ديگر تبعات آبگيری سد سيوند را علاوه بر زير آب رفتن تنگه بلاغی به زير آب رفتن مزارع و مراتع اطراف سد سيوند، بيان كرد و گفت: حدود هشت هزار قطعه درخت با عمر بالا در اين منطقه به صورت جنگلی تنك وجود دارد كه به صورت كامل زير آب خواهد رفت. همچنين، مزارع بسيار حاصل‌‏خيزی در اين منطقه وجود دارد كه در آنها گندم و ذرت كاشته می‌‏شود.
طباطبايی، اظهارداشت: شهرستان ارسنجان هم مرز با شهرستان نی‌‏ريز است و درياچه بختگان و درياچه تشت نيز با آبراهه‌‏ای به هم وصل هستند، متاسفانه سطح آب‌‏های زيرزمينی استان فارس نسبت به سال گذشته پايين‌‏تر رفته و ارسنجان نيز از اين جريان مستثنی نيست، بنابرگفته كشاورزان ارسنجانی، ٢٠ سال پيش با حفر چاه‌‏های ٣٠ متری امكان دستيابی به آب بود؛ ولی در حال حاضر در برخی مناطق بايد ٢٠٠ تا ٢٥٠ متر چاه حفر شود تا بتوان به آب رسيد.
مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس، در ادامه گفت: طبق گفته احداث‌‏كنندگان سد، اين كار باعث تقويت آب‌‏های زيرزمينی می‌‏شود؛ ولی بنا به گفته كشاورزان و كارشناسان سدسازی، سد سيوند تنها می‌‏تواند به عنوان كانال آب‌‏رسانی عمل كند و حتی حفره‌‏های زيرزمينی ارسنجان را تقويت نخواهد كرد؛ زيرا تنها می‌‏تواند زمين‌‏های كشاورزی ارسنجان را آبياری كند. روشی كه هميشه روی اين رودخانه به كار می‌‏رفته، احداث بند بوده تا سد.
وی، افزود: پيش از اين با احداث بندهای متعدد به روی رودخانه، نيازهای منطقه را به صورت همه جانبه و بدون تبعات بعدی، تامين می كردند. به نظر می‌‏رسد احداث سد، اكوسيستم منطقه را نيز به هم می‌‏زند؛ زيرا اگر درياچه بختگان خشك شود، تاثير منفی همه جانبه‌‏ای بر روی منطقه و حتی نقاط ديگر خواهد گذاشت و اين موضوع همه را نگران كرده است. آب اين رودخانه در همه استان جريان دارد، در حال ممكن است به صورت موقت بروی يك منطقه تاثير داشته باشد؛ ولی ديگر نقاط استان را از ثمرات اين رودخانه محروم می‌‏كند.
طباطبايی، تصريح‌‏كرد: اگر آب اين رودخانه مانند رود كارون به خارج از كشور سرازير می‌‏شد، در اين صورت می‌‏توان نتيجه گرفت كه احداث اين سد به سود كشور است. مسوولان با احداث اين سد بر خلاف ادعاهايشان مردم بسياری از مناطق استان فارس را از نعمتی كه خدا به آنها عطا فرموده، محروم می‌‏كنند و اين موضوعی است كه در مورد سد سيوند تاكنون كمتر به آن پرداخته شده است.
مسوولان سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری بايد به خوبی بر اين نكته واقف باشند كه سال‌‏ها بعد تاريخ در مورد آنها خواهد نوشت و از قضاوت فرهنگ دوستان و آيندگان در امان نخواهند بود.
آيندگان در صورت بروز هرگونه اشتباه دورانی را زير سوال خواهند برد كه آب گيری سد سيوند در آن زمان انجام شده و تنگه بلاغی يا همه رازهايی كه در دل دارد را به زير آب فرستاده است.
كورش، در كتيبه پاسارگاد، نوشته است: هر آن كه ميراث من و آثار سرزمينم را نابود كند، اهورا مزدا، او را نابود كند، ايدون.