ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Thu, 28.12.2006, 12:14
کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در بخش نفت

كارگزاران: کاظم وزیری ‌هامانه، وزیر نفت ایران، اعلام کرده که این کشور برای تامین منابع مالی برای اجرای پروژه‌های نفتی خود با مشکل مواجه شده و سرمایه‌گذاران خارجی به دلیل مشکلات سیاسی با این کشور همکاری نمی‌کنند.
وزیر نفت ایران در گفت وگو با خبرنگاران با تایید گزارش‌هایی که درباره عدم تمایل شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت این کشور منتشر شده، گفته است؛ در حال حاضر شرکت‌های بزرگ نفتی و موسسات مالی و اعتباری خارجی در انتظار حل مشکل سیاسی ایران هستند به گونه‌ای که ایران در حال حاضر در تامین مالی پروژه‌های خود با مشکل مواجه است.
به گفته کارشناسان، پرونده هسته‌ای ایران و احتمال تحریم این کشور از سوی شورای امنیت سازمان ملل مهمترین مانع برای همکاری‌های تازه از سوی شرکت‌های بزرگ نفتی و سرمایه گذاران خارجی است.
ایران برای حفظ تولید و افزایش ظرفیت نفت و پروژه‌های گاز و پتروشیمی به شدت به منابع خارجی نیاز دارد و منابع داخلی این کشور کفاف هزینه‌های سنگین پروژه‌های نفتی را نمی‌دهد.

کمبود سرمایه داخلی
تولید نفت ایران سالانه با کاهش ٢٠٠ هزار بشکه‌ای مواجه است و ایران در نظر دارد تولید خود را از ٤ میلیون و ٢٠٠ هزار بشکه فعلی به ٥ میلیون و ٦٠٠ هزار بشکه در روز برساند. اجرای پروژه‌های بزرگ گاز و پتروشیمی نیز به سرمایه گذاری هنگفتی نیاز دارد ولی عملی کردن این برنامه بدون همکاری ومشارکت سرمایه گذاران خارجی امکان پذیر نیست.
با این حال به گفته آقای وزیری‌هامانه، ایران برای حل این مشکل و تامین منابع مالی به دنبال استفاده از حساب ذخیره ارزی است که پنج سال پیش ایجاد شده و درآمدهای مازاد نفت در آن نگهداری می‌شود.

اما دولت در هشت ماه گذشته بیشتر از ١٢ میلیارد دلار برای هزینه‌های جاری، پروژه‌های عمرانی و واردات بنزین از حساب ذخیره ارزی برداشت کرده و براساس پیش بینی‌ها این رقم در پایان سال خورشیدی به بیشتر از ٢٢ میلیارد دلار خواهد رسید. به نظر می‌رسد با این وضعیت، مانده حساب ذخیره ارزی در پایان سال در حدی نخواهد بود که مشکل وزارت نفت را که به سرمایه‌های کلان برای اجرای پروژه‌های خود نیاز دارد، برطرف کند.

نیاز به سرمایه خارجی
وزیر نفت ایران در عین حال برای این که نشان دهد کمبود منابع مالی تاثیری در کاهش فعالیت‌های صنعت نفت نداشته، آمار و ارقامی از قراردادهای در دست اجرا، قراردادهای جدید و پروژه‌های در دست مذاکره ارائه کرده و حجم مجموع پروژه‌های صنعت نفت را ١١٨ میلیارد دلار برآورد کرده است. به گفته وزیر نفت ایران، حجم قراردادهای امضا شده این کشور در صنعت نفت بیشتر از ٥٧ میلیارد دلار است که نیمی از آن قراردادها در دست اجراست و نیمی دیگر در پانزده ماه گذشته و در دولت آقای احمدی نژاد بسته شده است.
به عقیده کارشناسان اگر ایران توانسته در طول ١٥ ماه گذشته بیشتر از ٢٨ میلیارد دلار قرارداد امضا کند بنابر این نباید خیلی نگران عدم همکاری موسسات مالی خارجی باشد زیرا در طول دوران هشت ساله دولت اصلاحات حجم قراردادهای بزرگ سرمایه گذاری خارجی وزارت نفت بر اساس گزارش تحقیق و تفحص مجلس از این وزارتخانه، تنها ٢٥ میلیارد دلار بوده است.
در عین حال بر اساس گزارش‌های منتشر شده ایران در دو سال گذشته نتوانسته هیچ قراردادی با شرکت‌های بزرگ نفتی امضا کند و به نظر می‌رسد اکثر قراردادهای مورد اشاره وزیر نفت ایران با شرکت‌های داخلی است که با هدف مشارکت شرکت‌های خارجی امضا شده است. به گفته وزیر نفت ایران، این کشور هم اکنون ٦١ میلیارد دلار پروژه نفتی دیگر را نیز آماده کرده و مشغول مذاکره با سرمایه گذاران است.
آقای وزیری‌هامانه به جزئیات این قراردادها و شرکت‌های طرف مذاکره اشاره‌ای نکرده اما ارزش قراردادها نشان می‌دهد که این کشور به چه حجم عظیمی از منابع مالی در بخش نفت نیاز دارد.

مشکل همه گیر
این وضعیت مختص صنعت نفت نیست و صنایع دیگر نیز با مشکلاتی برای تامین سرمایه خارجی مواجه شده‌اند. علیرضا طهماسبی وزیر صنایع و معادن نیز چند روز پیش از اعمال فشار برخی موسسات مالی خارجی بر ایران ابراز نگرانی کرده و گفته بود؛ تامین مالی برخی از پروژه‌ها در یک سال گذشته تا حدی دچار اشکال شده اما این پروژه‌ها متوقف نشده‌اند. به گفته وزیر صنایع و معادن، اگر فشارهای خارجی در زمینه تامین مالی پروژه‌ها افزایش یابد باید راه‌های جایگزین برای آنها پیدا کنیم.
به نظر می‌رسد پافشاری ایران بر ادامه فعالیت‌های هسته‌ای، این کشور را در شرایط دشوار و بغرنجی قرار داده و پیش بینی بدتر شدن این وضعیت در آینده، دور از انتظار نیست. احتمال توافق اعضای شورای امنیت بر سر تحریم ایران بیشتر شده و کارشناسان می‌گویند همزمانی این مسئله با اعلام رسمی بی‌میلی سرمایه گذاران خارجی به همکاری با ایران می‌تواند نشانه افزایش نگرانی مقامات دولتی از وخیم تر شدن اوضاع تلقی شود.
به گفته این کارشناسان، عدم تمایل شرکت‌های خارجی برای مشارکت با ایران موضوع تازه‌ای نیست و از دو سال پیش حتی قبل از انتخابات ریاست جمهوری از سوی برخی کارشناسان مطرح شده بود اما دولت آقای احمدی نژاد آن را جدی نگرفت.
به نظر می‌رسد نگرانی اعضای کابینه آقای احمدی نژاد از کاهش سرمایه گذاری خارجی و بی‌میلی سرمایه گذاران نشانه بروز مشکلات جدی تری در اجرای پروژه‌های صنعتی است که آثار آن یک سال و نیم بعد از به قدرت رسیدن دولت در حال آشکار شدن است.