ايران امروز

تقی رحمانی: ما حافظه تاريخی نداريم

ايلنا: تقی رحمانی، ناسيونال دموكراسی غيرمتمركز را راه حل نهايی رسيدن به دموكراسی در ايران دانست و تاكيد كرد كه اگر همه گروه‌‏ها و اقوام به توافق و تفاهم بنيادين در اين باره برسند، مشكل دموكراسی در ايران حل می‌‏شود.
به گزارش خبرنگار "ايلنا"، تقی رحمانی در مراسم افطاری انجمن اسلامی دانشكده برق خواجه نصيرالدين طوسی در سخنانی با عنوان «تفكر، ساختار و قدرت»، گفت: ما بايد از تجربه كشورهايی كه دموكراسی را در كشور خود تا حدی نهادينه كرده‌‏اند، استفاده كنيم.
وی افزود: ما در اين دوران می‌‏توانيم از تجربه كشورهايی چون هند و تركيه بهره بجوييم. به عنوان مثال تجربه تركيه نشان می‌‏دهد طبقه‌‏سازی اجتماعی راه حل قابل توجه در راه تحقق دموكراسی است. در اين كشور گروه‌‏هايی ‏توانستند بورژوازی بومی و مذهبی را شكل دهند كه همين امر ظرفيت خوبی در تركيه ايجاد كرده است. از اين رو آرام آرام ژنرال‌‏ها به پادگان بازگشتند و دموكراسی نيم‌‏بندی به وجود آمد، اگرچه تركيه زمانی آشپزخانه اروپا بود اما الان برای اين آَشپزخانه اتاق پذيرايی هم تهيه كرده‌‏اند.
اين فعال ملی- مذهبی مثالی ديگر از تجربه موفق تحقق دموكراسی را كشور هند عنوان كرد و گفت: در اين كشور گاندی با روحيه نرم و آرام خود توانست يك دموكراسی نيم‌‏بند ايجاد كند. وقتی انگلستان از هند بيرون رفت، دموكراسی هند با يك رفاه نسبی نيز همراه شد، اگرچه در تمام اين تجربيات توسعه اقتصادی با بحران‌‏هايی مواجه بوده است ولی تحولی بزرگ به وجود آورد.
رحمانی تصريح كرد: از يك نظام سنتی با تفكرات وساختار متناسب با آن، يك كشور مدرن به وجود نمی‌‏آيد كه دموكراسی در آن معنا يابد. اين نكته‌‏ای بود كه امثال آقايان بشيريه و حجاريان متوجه آن نبودند. گير اصلاحات همين جا بود. به قول يكی از اقتصاددانان با اين اقتصاد نمی‌‏توان توقع توسعه سياسی داشت و جامعه مدنی به وجود آورد.
وی با اشاره به مقاطع مختلف تاريخی ايران، گفت: مشروطه، نهضت ملی شدن صنعت نفت و دوران‌‏های اختناق و استبداد نشان می‌‏دهد ملت ايران ملت چموشی است. مدام بر سرش می‌‏زنند و مرتب بلند می‌‏شود اما اين فايده‌‏ای ندارد. ما حافظه تاريخی نداريم و به همين دليل ما با ژاپنی‌‏ها شروع كرديم، ترك‌‏ها را بدرقه كرديم اما خودمان دستاورد ماندگاری نداريم.
اين فعال ملی- مذهبی افزود: عده‌‏ای در روش انقلابی هستند اما در بينش بسيار محافظه‌‏كارند. راه رسيدن ايران به دموكراسی شكل حلزونی داشته است، از همين رو بود كه طالقانی گفت، چقدر ما بايد تجربه كنيم. مدام تجربه‌‏ها را تكرار می‌‏كنيم البته اين سخن شايد برای جوانان خيلی مهم نباشد اما برای نسل ما قابل تامل است. امروز هم بايد بگويم اصلاحات تمام شد، جواب هم نداد و حتی نتوانست حداقلی از دموكراسی و رفاه را فراهم كند.
رحمانی، مشكلات روشنفكران ايرانی را متعدد دانست و تصريح كرد: جريان روشنفكری ما هميشه ناب‌‏خواهی داشت در صورتی كه در سياست هيچ چيز ناب نيست و جمهوری ناب همان ديكتاتوری است. شكل ديگر جريان روشنفكری ايران در طول تاريخ دادن چك سفيد امضا به حاكمان است. آنها می‌‏خواهند به هر نحو ممكن در ساختار حاكميت باقی بمانند. در كنار اين مشكلات جريان روشنفكری ما از توهم تعيين‌‏كننده بودن نيز رنج می‌‏برد.
وی خطاهای راهبردی روشنفكران را از ديگر مشكلات جريان روشنفكری معرفی كرد و افزود: روشنفكران ما در مقاطع مهم تاريخی دچار خطاهای راهبردی می‌‏شوند. به عنوان مثال در مقطع اول انقلاب همه روشنفكران از گرايش‌‏های مختلف شكايت خود را نزد روحانيت می‌‏بردند در صورتی كه متوجه نبودند آنها از صنف ديگری هستند و بايد مشكل را بين خودشان حل كنند البته اين سخن بدان معنا نيست كه بين روشنفكران و روحانيت گفت‌‏وگو نباشد.
رحمانی ادامه داد: هميشه از اختلافات، دشمنان سود می‌‏برند. ما بايد تفاهم كنيم تا اجازه نفوذ را به آنان ندهيم. همين مشكل در اول انقلاب شاخص بود. برخی انقلابيون بازرگان را مخدوش می‌‏كردند و از جهتی ديگر ميانه‌‏روها هم انقلابيون را محكوم می‌‏كردند اما اگر بتوانيم به يك تفاهم برسيم، می‌‏توان در ايران يك ناسيونال دموكراسی غيرمتمركز ايجاد كرد و اين راه حل نهايی است.
وی خاطرنشان كرد: صد سال است اين تجربه به تاخير افتاده است. اگر همه گروه‌‏ها و اقوام به توافق بنيادين برسند، مشكل حل می‌‏شود.
مراسم افطاری انجمن اسلامی دانشكده برق خواجه نصيرالدين طوسی در شرايطی برگزار شد كه مجوز سخنرانی هاشم آقاجری تا آخرين لحظات صادر نشد.