ايران امروز

كارنامه فرهنگی دولت خاتمی از نگاه بنيادگرايان

ايران امروز: روز چهارشنبه ١٥ شهريور ، گزارش «هيات تحقيق و تفحص مجلس هفتم از وزارت ارشاد» دولت خاتمی در صحن علنی مجلس هفتم قرائت شد. تحقیق و تفحص از وزارت ارشاد دوره خاتمی در فروردین سال ٨٤ در کمیسیون فرهنگی مجلس هفتم تصویب شد و از تیرماه همان سال به اجرا درآمد. هدف اين تحقیق و تفحص «بررسى چگونگى انطباق برنامه‌ها و عملكرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى با اهداف و وظايف قانونى اين وزارتخانه و سياست‌هاى فرهنگى جمهورى اسلامى ايران» بود. سال پيش بخشهای عمده‌ی گزارش تحقيق و تفحص توسط «فاطمه رهبر»، يكی از نمايندگان مجلس هفتم و عضو هیات تحقیق و تفحص، با جزئيات تمام در اختيار رسانه‌های زير كنترل محافظه‌كاران قرار گرفت و وسيعاً انتشار يافت. با اين وجود متن كامل اين گزارش روز گذشته توسط «جواد آريان‌‏منش» نايب رييس كميسيون فرهنگی مجلس هفتم قرائت شد.

متن كامل اين گزارش كه «خبرگزاری كار ايران» آن را منتشر كرده به شرح زير است:

١- بررسی چگونگی انطباق برنامه‌‏ها و عملكرد وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی با اهداف و وظايف قانونی اين وزارتخانه و سياست‌‏های فرهنگی جمهوری اسلامی ايران بيانگر اين مطلب است كه اگر چه در دهه اخير آمار و شاخص‌‏های كمی در زمينه توليد آثار و محصولات فرهنگی روند رو به رشدی را نشان می‌‏دهد و آمار نشريات - كتاب - فيلم - تئاتر و به طور كلی محصولات فرهنگی - هنری و سينمايی هر سال نسبت به سال قبل افزايش داشته است، ليكن متاسفانه به دليل فقدان سياست‌‏های اجرايی و نبود نظارت مناسب بخش قابل ملاحظه‌‏ای از توليدات نه تنها در راستای اهداف و سياست‌‏های فرهنگی نظام مقدس جمهوری اسلامی شكل نگرفته بلكه از محتوای سوءفرهنگی و ضدفرهنگی برخوردار بوده است.

٢- بررسی‌‏ها پيرامون چگونگی صدور مجوز نشر كتاب، تخصيص يارانه‌‏ها، حمايت از برگزاری نمايشگاه‌‏های كتاب و مسايل مربوطه حكايت از كم‌‏توجهی، اهمال در مميزی و تخلفات جدی از ضوابط توليد و نشر كتاب دارد.

الف: وضعيت نشر كتاب
در حاليكه حفظ و حراست از ارزش‌‏های فرهنگی، بومی و اسلامی در انتشار آثار مكتوب از جمله وظايف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی محسوب می‌‏گردد و تقريبا اكثر كشورهای جهان شيوه‌‏های نظارتی متناسب با فرهنگ خودی را در نشر آثار مكتوب اعمال می‌‏كنند، متاسفانه در سال‌‏های اخير به دليل حاكميت تساهل و تسامح فرهنگی و به بهانه كثرت آثار و كمبود نيروی انسانی كنترل و نظارت لازم بر نشر آثار فرهنگی و هنری اعمال نگرديده و در نتيجه آثاری منتشر شده است كه برخی از آنها نه تنها هيچ‌‏گونه انطباقی با ارزش‌‏ها و معيارهای نظام مقدس جمهوری اسلامی ندارد بلكه تعداد زيادی از اين آثار با ضوابط و معيارها و سياست‌‏های فرهنگی جمهوری اسلامی مغايرت دارد.
تحقيق و بررسی صورت گرفته در زمينه آثار انتشار يافته در مورد كتاب‌‏هايی با موضوع ادبيات داستانی در مقطع زمانی تابستان ١٣٧٨ لغايت تابستان ١٣٨١ كه از كل اثار انتشار يافته تعداد ٦٥٩ اثر به صورت نمونه و گمانه‌‏زنی مورد ارزيابی قرار گرفته است، نتايج ذيل را در برداشته است.
از مجموع كتاب‌‏های مورد بررسی قرار گرفته ٦/٧٨ درصد آنها به نحوی از انحاء دارای اشكالات و ايراداتی بوده است و تنها ٤/٢١ درصد آنها مورد تائيد كامل قرار گرفته و فاقد هر گونه اشكالاتی بوده است.
تحليل محتوای كتب منتشره در زمينه ادبيات داستانی حاكی است در لابلای اين آثار مفاهيمی در زمينه اشاعه ابتذال، عادی‌‏سازی روابط محرم و نامحرم، عادی ساختن و از ميان بردن قبح گناه، اشاعه رفتارهای غيراخلاقی تشريح صحنه‌‏های خلاف اخلاق جنسی، اشاعه روابط نامشروع، ترويج روابط غيرشرعی قبل از ازدواج، هنجارشكنی دختران جوان، بی‌‏توجهی به احكام شريعت، به سخره گرفتن اعتقادات و آداب و رسوم دينی، اشاعه تفكرات سكولاريستی وجود دارد.(پيوست شماره يك)

ب: نمايشگاه‌‏های بين‌‏المللی:
بررسی‌‏ها در خصوص چگونگی برگزاری نمايشگاه‌‏های بين‌‏المللی كتاب بيانگر اين واقعيت است كه متاسفانه نظارت مناسبی در زمينه محتوی و كيفيت آثار عرضه شده از سوی وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی بر غرفه‌‏داران، ناشرين و عرضه‌‏كنندگان كتاب و محصولات فرهنگی داخلی و خارجی اعمال نگرديده است.
به عنوان مثال و نمونه بررسی‌‏های انجام شده در خصوص هجدهمين نمايشگاه بين‌‏المللی كتاب كه با حضور ١٨١٨ ناشر داخلی و ٧٥٦ ناشر خارجی در تهران برگزار گرديده، حاكی از وجود تخلفات ذيل در اين نمايشگاه بوده است:
الف‌‏ـ‌‏ عرضه كتاب و نشريات خارجی ممنوعه و مبتذل كه مغاير ضوابط و مقررات وزارت ارشاد بوده است.
ب‌‏ـ‌‏ عرضه آثاری كه به معرفی چهره به اصطلاح هنرمندان و هنرپيشكان فاسد می‌‏پردازد.
ج‌‏ـ‌‏ عرضه آثاری كه توصيف‌‏كننده صحنه‌‏های غيراخلاقی و مسايل جنسی به صورت وقيحانه است.
دـ‌‏ عرضه آثاری كه مبلغ فرق ضاله و انديشه‌‏های الحادی و مكاتب كفرآميز بوده است.
ه‌‏ـ‌‏ عرضه و تبليغ آثاری عليه دين مبين اسلام(پيوست شماره دو)
وـ‌‏ عرضه كتب نويسندگان معاند با انقلاب اسلامی
زـ‌‏ عرضه آثاری در ضديت با گروه‌‏های جهادی فلسطين و دفاع از رژيم غاصب صهيونيستی

٣ـ واردات كاغذ و چگونگی توزيع و تخصيص يارانه‌‏ها و علل‌‏ نوسان غيرقابل قبول كاغذ در سال‌‏های اخير:
بررسی‌‏ها در اين زمينه نشانگر عدم مطالعه و فقدان كارشناسی لازم در زمينه خريد كاغذ خارجی از سوی معاونت فرهنگی و مطبوعاتی وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی بوده است. در نتيجه حسب اطلاعات موجود خريدهايی كه راسا توسط معاونت مطبوعاتی انجام می‌‏شده معمولا با كمترين اطلاعات و بدون در نظر گرفتن ملاحظات و بررسی‌‏های فنی انجام می‌‏شده است و نيز به دليل ابهامات فراوانی كه در قراردادهای مربوطه وجود داشته علاوه بر هزينه‌‏های حق‌‏العمل‌‏كاری هزينه سرمايه در قيمت تمام شده نيز محاسبه و پردخت می‌‏گرديده و به طور كلی خريدها به گونه‌‏ای بوده است كه دست حق‌‏العمل‌‏كار را در جابه‌‏جايی كاغذ باز می‌‏گذاشته است. در نتيجه باعث حيف و ميل بيت‌‏المال در اين زمينه گرديده است و موارد متعددی تخلف در جهت توزيع كاغذ يارانه‌‏ای و تعويض نوع كاغذ مرغوب به كاغذ نامرغوب و عدم تخصيص يارانه‌‏های كاغذ در جای خود بوده است.
برابر گزارش شماره ٢/١١٠ـ‌‏٢٨/١/٨٥ ديوان محاسبات سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی فقط در سال ١٣٨٣ مبلغ ١٩٠/٣٢٤ هزار ريال مازاد بر سهم اعتبار خارج از شمول ابلاغ در قالب اعتبارات خارج از شمول هزينه نموده است كه تنها گوشه‌‏ای از تخلفات فراوان در بخش است(پيوست شماره ٣)
٤ـ توليدات سينمايی و چگونگی برگزاری جشنواره‌‏های مختلف فيلم، تئاتر و موسيقی و نحوه حمايت و نظارت بر فعاليت‌‏های انجام شده در اين حوزه:
در بررسی‌‏هايی كه بر روی توليدات سينمايی شش ساله سينمايی ايران ( ١٣٧٨-١٣٨٤ ) كه در جشنواره فجر به نمايش درآمده‌‏اند، انجام گرفت حكايت از عدم انطباق محتوای بسياری از توليدات هنری با سياست‌‏های فرهنگی جمهوری اسلامی ايران و معيارها و ارزش‌‏های ملی و اسلامی دارد به برخی از اين موارد ذيلا اشاره می‌‏گردد.

الف‌‏ـ‌‏ محتوای فيلمها و آثار سينمايی:
در نقد آثار سينمايی اشكالات زير مشاهده می‌‏گردد:
- گسترش فرهنگ لمپنيزم
- حاكميت فرهنگ دين‌‏زدايی و غرب‌‏گرايی بر توليدات سينمايی
- زير سوال بردن نهادهای انقلاب اسلامی
- معرفی غرب به عنوان كعبه امال و آرزوهای جوانان ايرانی
- ترسيم نظام مقدس جمهوری اسلامی به عنوان تضييع كننده حقوق زنان و جوانان
- خوانندگی و رقص زنان
- پخش موسيقی‌‏های غيرمجاز
- سير صعودی خشونت در فيلم‌‏ها
- توجيه خيانت زن و مردم به يكديگر به عنوان امری عادی و جايز
- به چالش كشيدن مظاهر اقتدار نظام از جمله ارتش، سپاه و تصوير آنان به عنوان نهادهايی متحجر و كهنه‌‏گرا
- القا عقب‌‏ماندگی مسلمانان
- عدم هماهنگی با سياست‌‏های خارجی نظام جمهوری اسلامی
- استفاده ابزاری از تصاوير زنان
- غيرت‌‏زدايی
- تبليغ ناامنی زنان
- تبليغ مشرب‌‏های صوفيانه و عرفان وارداتی و خانقاهی
- زير سوال بردن دفاع مقدس
-زير سوال بردن خودباوری ملی
- استفاده ضدارزشی و نمادها و عناوين مقدس با تكنيك‌‏های هنری
- مطرح كردن فرزندان نامشروع به عنوان امری عادی و غيرقبيح
- نفی روحيه استكباری ستيزی
- خانواده گريزی - ترويج طلاق - خودكشی - رابطه‌‏های پنهان و...

ب- ساختار قوانين و مقررات حوزه سينما و نحوه اعمال آنها توسط مسوولان وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی:
در ريشه‌‏يابی علل و عوامل گرايش اهالی سينما در فاصله سال های ٧٦ و ٨٤ به سمت و سوی محتوا و مفاهيم ذكر شده به تغييرات ايجادشده در ساختار آيين‌‏نامه‌‏ها و قوانين نظارتی و هدايتی در حوزه سينما می‌‏توان اشاره كرد:
يكی از اولين اقدامات مسوولان وقت وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی تغيير آيين نامه بررسی فيلمنامه و مجوز ساخت فيلم و آيين‌‏نامه نظارت بر توليدات سينمايی است كه عملا منجر به حاكميت فرهنگ تسامح وتساهل و سليقه‌‏ای شدن نظارت و صدور مجوزها گرديده است.
- تركيب اعضای شورای نظارت با گرايشات فكری و سياسی خاص، صوری بودن جلسات و عدم حضور منظم اعضا در جلسات مربوطه كمرنگ شدن حضور نهادهای نظارتی، انحلال شورای فيلمنامه توسط معاونت سينمايی عدم بازبينی دقيق فيلم‌‏ها و عدم نظارت بر تغييرات ايجاد شده در حين ساخت فيلم.
همچنين برخورد تبعيض‌‏آميز در صدور مجوز ساخت فيلم به گونه‌‏ای كه فيلم‌‏های ارزشی در پيچ و خم صدور مجوز ماه ها گرفتار می‌‏شدند كه عملا باعث خستگی و بی رغبتی فيلمساز می‌‏گرديده است.
بر همين اساس بازنگری و اصلاح قوانين دستورات موجود در حوزه سينما به منظور جلوگيری از اعمال سليقه و سوءاستفاده‌‏های احتمالی يك ضرورت جدی است.

ج - نهادهای سينمايی:
بررسی‌‏ها و اسناد و مدارك و اظهار نظر سينماگران متعهد نشان می‌‏دهد كه يكی از نهادهايی كه در پيدايش شرايط نامناسب مذكور تاثيری جدی و تعيين كننده‌‏ای داشته است، بنياد سينمايی فارابی بوده است كه در اين بنياد اشكالات ذيل وجود داشته است:
- عدم تبيين اهداف و انگيزه‌‏های جداسازی اين بنياد از وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی
- ابهام در نحوه خصوصی‌‏سازی تدريجی اين بنياد و تدوين اساسنامه بنياد در جهت تامين منافع گروهی خاص
- سوءاستفاده‌‏های مالی
- به انحصار درآوردن تهيه واردات مواد اوليه و تجهيزات سينمايی
- روشن نبودن ميزان اختيارات اين بنياد در حوزه سينما و پاسخگو نبودن در مقابل كارهای انجام شده.
- خريد فيلم‌‏های خارجی غيرقابل استفاده و غيرقابل اكران در داخل كشور
-ابهام در زمينه كمك‌‏ها ويارانه های اختصاص يافته به اين بنياد
- برخورد تبعيض‌‏آميز در اختصاص وام به فعالان عرصه سينما
- افزايش بيش از ١٠٠٠ درصدی قيمت وسايل فيلمسازی بعداز واگذاری بنياد فارابی

ب: ‌‏تئاتر:
حوزه نمايش و تئاتر: اگرچه در اين بخش آثار ارزنده‌‏ای هم توليد شده است ضمن تشكر از اين دسته از هنرمندان جهت ارايه آثار ارزشی با مفهوم فرهنگ دينی و ايرانی مناسب متاسفانه تئاتر هم با مشكلات مشابه حوزه سينما مواجه بوده است به نحوی كه با بررسی تئاترهای اجرا شده در سال‌‏های ٨١ و ٨٣ با نكات منفی زير مواجه بوده‌‏ايم ضمن اينكه در عقد قراردادهای توليد تئاتر نيز حيف و ميل و ابهامات جدی وجود دارد.
- ابتذل كلامی و رفتاری
- پوچ‌‏گرايی و منفی‌‏گرايی نسبت به جهان و زندگی (تبليغ نيهيليسم اجتماعی)
- اهانت و كم ارزش جلوه دادن ارزش‌‏های دفاع مقدس
- حريم‌‏شكنی اخلاق اسلامی و ارزش‌‏های دينی
- ترويج انديشه‌‏های فمينيستی
- سياه‌‏نمايی و تضعيف نظام
- ترويج باورهای مردستيزانه و تضعيف نهاد خانواده
- تضعيف باورهای دينی در مردم و اشاعه منكرات (پيوست شماره ٨)
ج : موسيقی
در بخش موسيقی عدم نظارت مناسب بر توليد و تكثير ميليون‌‏ها نوار و CD مبتذل و غيرمجاز و برگزاری كنسرت‌‏های مبتذل و ترويج موسيقی مبتذل غربی از جمله تخلفات صورت گرفته در اين بخش است (پيوسته شماره ٩)

د: هنرهای تجسمی:
ارزيابی‌‏ها و بازرسی‌‏های مستمر سازمان بازرسی در سال ٨١ و انجام بازرسی از مركز هنرهای تجسمی وابسته به معاونت امور هنری وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی در خصوص نحوه و چگونگی صدور مجوز فعاليت نگارخانه‌‏ها، خريد آثار هنريف برگزاری نمايشگاه‌‏های آثار هنری در خارج از كشور و نيز نحوه هزينه كرد اعتبارات دريافتی از وزارتخانه متبوع حاكی است مشكلات ذيل در اين زمينه وجود داشته است:
- بكارگيری نيروهای غير مجاز و بعضا فاقد صلاحيت لازم
- نامشخص بودن و ابهام در وضعيت حساب هزينه‌‏های فرهنگی و هنری
- عدم وجود ضوابط روشن جهت نحوه ارزشيابی آثار هنری ابهام در پرداخت حق‌‏الزحمه به كارشناسان
- مخدوش بودن اسناد و مدارك هزينه‌‏های سفر و ماموريت برخی از هنرمندان
- مخدوش بودن اسناد ومدارك هزينه خريد خدمات فرهنگی - هنری
- مخدوش بودن اسناد ومدارك وضعيت حساب بدهكاران موسسه توسعه هنرهای تجسمی
- تنظيم اسناد صوری به منظور اهداء سكه
- پرداخت غيرمجاز ٤٠٠٠ دلار مبلغ تحت اختيار
- اخلال در وضعيت حساب‌‏های ارزی مركز هنرهای تجسمی و جابجايی در حساب‌‏ها
- تجميع غيرقانونی ٣٦٤٣١ دلار ارز مازاد در اختيار موسسه توسعه هنرهای تجسمی و عدم تسويه با ذی حسابی معاونت هنری
- پرداخت غيرقانونی وجوه نقدی به عكاسان اعزامی به افغانستان بابت عكس‌‏هايی كه هرگز گرفته نشده است.
- پرداخت غيرقانونی وجوه نقدی به هنرمندان (٥ نفر) بابت نمايشگاه كانادا در سال ١٣٨٠ كه هرگز برگزار نشد.
- عدم نظارت صحيح بر فعاليت نگارخانه‌‏ها
- از مجموع ٥٩ نمايشگاهی كه طی سال‌‏های ٧٨ تا ٨٠ در خارج از كشور برگزار شده تنها ١٠ درصد آنها توانستند اهداف تعيين شده در شرح وظايف مركز هنرهای تجسمی را محقق سازد (آثار ارسالی بی‌‏محتوا و از كيفيت هنری پايينی برخورداربوده‌‏اند)
- نحوه انتخاب و چينش عكس‌‏ها به نحوی بود كه می‌‏توانست باورهای اشتباه و غلطی از فرهنگ دفاع مقدس و مذهب در ايران به آنهايی كه نسبت به اين فرهنگ آشنايی ندارند منتقل كند (پيوست شماره ١٠)
٥- بررسی مشكلات صنفی سينماگران و هنرمندان و ميزان اهتمام به حل آنها

بررسی دراين زمينه حاكی از وجود مشكلات و مسايل ذيل دراين حوزه بوده است:
- عدم اهتمام در رعايت حق كپی رايت و تلاش جهت تهيه قوانين مربوط به حقوق پديد آورندگان فرهنگی و هنری
- عدم امنيت شغلی دست اندركاران سينمايی بدليل فقدان مقررات حمايتی
اگر چه براساس اعلام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقداماتی جهت رفع مشكلات و موانع هنرمندان و سينماگران انجام پذيرفته است از جمله تاسيس و راه‌‏اندازی صندوق حمايت از نويسندگان و هنرمندان، طرح بيمه اجتماعی هنرمندان و نويسندگان، تشكيل ستاد مبارزه با قاچاق محصولات سينمايی، تهيه دستورالعمل معافيت‌‏های مالياتی كليه فعالان بخش فرهنگ و هنر، لكن با تمام اين تلاش‌‏های انجام شده هنرمندان كماكان با بسياری از محدوديت‌‏ها در اين زمينه مواجه هستند هنوز مرتفع نشده است (پيوست شماره ١١)

٦- بررسی عملكرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش منابع انسانی بيانگر واقعيت‌‏های ذيل است:
الف- عدم توجه لازم به شايسته‌‏سالاری و توانمندی‌‏ها و تخصص و تعهد در سپردن مسووليت‌‏ها
ب - بكارگيری نيروهای غيررسمی و غيرمجاز و فاقد صلاحيت‌‏های تخصصی و گزينشی و براساس رابطه
ج - عدم توجه و اهتمام كافی به تربيت نيروی انسانی متعهد و متدين و انقلابی در عرصه‌‏های فرهنگی وهنری متناسب با اهداف فرهنگی نظام مقدس جمهوری اسلامی.
د- عدم رعايت سلامت در برگزاری آزمون استخدامی سال ١٣٨٣ كه با توجه به مستندات موجود ملاحظه می‌‏گردد كه شرايط و نحوه برگزاری آزمون استخدامی به هيچ وجه قابل قبول و مطابق آيين‌‏نامه‌‏ها و استانداردهای مربوطه نبوده است.
و بدليل وضعيت نامناسب برگزاری آزمون و به دليل تراكم متقاضيان و فضای محدود و عدم كنترل شركت‌‏كنندگان و اهمال ناظران و منتخبين و بی‌‏توجهی مسوولين اداری به تذكرات اعلام شده و با نظر به احتساب امتياز اشتغال برای افراد غيرواجد شرايط توسط مسوولان امور اداری، پرونده نتايج آزمون اعلام گرديد كه متاسفانه در اجرای آن اقدامات لازم صورت نپذيرفت و در نتيجه تضييع حقوق افراد واجد شرايط شركت‌‏كننده در آزمون را سبب گرديده است(پيوست شماره ١٢)

٧- عملكرد خبرگزاری جمهوری اسلامی ايران به عنوان تنها خبرگزاری دولتی و يكی از سازمان‌‏های وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از حيث منابع خبر و ميزان اعتبار خبر و ارايه تحليل‌‏ها به ويژه در زمينه ارايه اخبار داخلی عملكرد قابل قبولی نبوده و به جای اعمال سياست‌‏های فرهنگی وسياسی جمهوری اسلامی ايران و حركت درراستای منويات مقام معظم رهبری در پاره‌‏ای موارد گرفتار مسايل جناحی گرديده و در زمينه‌‏های مالی و نيروی انسانی دارای مشكلاتی بوده است. بررسی‌‏های صورت گرفته از سوی هيات بازرسی كل كشور از سازمان خبرگزاری بيانگر وجود تخلفاتی در زمينه امور اداری و مالی و استخدامی نظير تبعيض در اعزام كارشناسان و خبرنگاران به خارج از كشور عدم رعايت ضوابط در ادامه تحصيل كاركنان پرداخت‌‏های غيرمجاز و تخلف در خصوص جابجايی و انتقال ارز می‌‏باشد. (پيوست شماره ١٣)

٨- عملكرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص عملياتی كردن برنامه سوم توسعه در فصل فرهنگ وهنر وضعيت مطلوبی نيست و بخش قابل ملاحظه‌‏ای از تكاليف برنامه عليرغم اختصاص اعتبارات مناسب تا پايان برنامه معطل مانده است.
ارايه خدمات فرهنگی و هنری به قشر عظيم روستائيان كاملا ناديده گرفته شده و تقريبا كتابخانه‌‏های روستايی كه در گذشته توسط بخش فرهنگی وزارت جهاد سازندگی اداره می‌‏شد به تعطيلی گرائيد و هيچگونه توجهی به امر كتابخوانی و ساير امور فرهنگی و هنری در روستاها صورت نگرفت.

٩- بررسی عملكرد معاونت مطبوعاتی در خصوص چگونگی صدور مجوز و نظارت حمايت از نشريات وموسسات وابسته به اين معاونت از جمله موسسه نشرآوران حكايت از وجود مشكلاتی دارد كه به برخی از آنها به شرح ذيل اشاره می‌‏شود:
معاونت مطبوعاتی همچون ساير معاونت‌‏های وزارت ارشاد كه برای انجام امور غيرقانونی نظير بكارگيری نيرو، پرداخت غيرقانونی به افراد، خريدهای غيرمجاز مبادرات به ايجاد يك موسسه جانبی غيردولتی و صوری نموده‌‏اند كه با تشكيل موسسه نشرآوران مرتكب تخلفاتی از جمله موارد ذيل گرديده است:
- استخدام ٥١٢ نفر كارمند بدون مجوز استخدام جهت واحدهای مختلف و بستن قرارداهای صوری جهت برداشت وجه از حساب موسسه
- اخذ وجوه كلان ميلياردی از وزارت ارشاد بدون دادن تضمين و برداشت ١٠% از وجوه مزبور به عنوان كارمزد جهت انجام دستورات معاونت مطبوعاتی و توزيع وجوه در قالب توافق نام.
- عدم رعايت آيين‌‏امه اجرايی ماده ١٧ در خصوص هزينه كردن اعتبارت دريافتی از وزارتخانه.
- عدم رعايت قوانين و مقررات در رابطه با هزينه نمودن اعتبارات دريافتی
- خريد اقلام سرمايه‌‏ای و به هزينه گرفتن اعتبارات تحت عنوان هزينه‌‏های پيش بينی نشده
- انجام هزينه‌‏های شخصی غيرقانونی
نتيجه تحقيقات در خصوص مطبوعات و نشريات بيانگر آن است كه تعداد تخلفات صورت گرفته در اين زمينه بسيار قابل توجه بوده است و متاسفانه ضعف‌‏های آشكاری درنظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وجود داشته است.
مهمترين محورهای تخلفات نشريات و مطبوعات را مواردی از جمله ترويج فرهنگ غرب، هرج و مرج رفتاری، سياه نمايی و تضعيف نظام، ترويج فرهنگ منحط شاهنشاهی، سكولاريسم، تضعيف باورهای دينی، تضعيف ولايت فقيه، ‌‏تضعيف قوای سه گانه و تضعيف روحانيت و ارزش‌‏های انقلاب تشكيل داده است(پيوست شماره ١٤)

١٠- عملكرد سازمان حج و زيارت در رابطه با سپرده‌‏های مردم متقاضيان اعزام به حج و عتبات عاليات همچنين ارزيابی هزينه‌‏های تمام شده و عملكرد شركت‌‏های خدماتی دارای ابهاماتی به شرح ذيل است:
- عدم وجود آئين‌‏نامه و ضوابط روشن از چگونگی ثبت‌‏نام، اعزام، تغذيه، اسكان، امور رفاهی و بهداشتی زائرين در سفرهای حج، عمره و عتبات عاليات، سليقه‌‏ای عمل كردن كه بروز مشكلات و نارضايتی‌‏های برای زائرين پديد آورده است.
- فقدان نظارت بر امورسفرها اعم از اجاره مسكن، تداركات، تغذيه و قراردادهای منعقده با طرف‌‏های خارجی.
- عدم انعقاد قرارداد حمل و نقل سازمان حجم با هواپيمايی جمهوری اسلامی عليرغم اعلام آمادگی وترجيح شركت‌‏های خارجی كه باعث خروج سرمايه‌‏های ملی و افزايش قيمت هزينه سفر زائرين گرديده.
- عدم نظارت لازم بر نحوه خدمات‌‏رسانی هواپيمايی سعودی كه مشكلات و نارضايتی برای مسافرين را پديده آورده است.
- عدم نظارتی كافی برعملكرد گروه‌‏های آزاد در سال ٨١-٨٢ كه وضعيت اسفباری برای زائرين بوجود آورده است.
- وجود روابط ناسالم در عقد قراردادها، انحصاری و غيراصولی بودن فعاليت برخی از شركت های در زمينه امور حج عليرغم توصيه‌‏های مقام معظم رهبری در اين زمينه از جمله اشكالاتی است كه در سازمان حج و زيارت وجود داشته است (پيوست شماره ١٥)

هيات تحقيق و تفحص از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی»