بازتاب خیزش مردم ایران در رسانه‌های جهان

ایندیپندنت فارسی: در شبانه‌روز گذشته نیز مانند هفته‌های پیش، تحولاتی که در ایران در حال وقوع است، در رسانه‌های جهان بازتاب گسترده‌ای داشت و خبرگزاری‌های معتبر ضمن اشاره به صدور احکام سنگین برای معترضان از جمله پنج حکم اعدام، اعتصاب‌ کسب‌وکارها و همچنین مسمومیت‌های گسترده در خوابگاه‌های دانشجویی، به نادرست بودن خبر حذف گشت ارشاد هم اشاره کردند. در کنار این اخبار، نشریات بین‌المللی نیز با ارائه تحلیل‌ها و گزارش‌هایی، خیزش مردم ایران را ستودند و بر اهمیت آن در منطقه و جهان تاکید کردند.

فرانس ۲۴: رسیدن به نقطه بی‌بازگشت

فرانس ۲۴ روز سه‌شنبه ششم دسامبر (۱۵ آذر) در گزارشی با عنوان «جنبش اعتراضی ایران؛ نقطه اوج دور نیست»، نوشت: «دادستان کل ایران اعلام کرد گشت ارشاد- همان گروهی که مسئول مرگ مهسا امینی بود و جرقه اعتراض‌ها را روشن کرد- منحل شده است. این بیانیه ابتدا به عنوان یک عقب‌نشینی از سوی رژیم تلقی می‌شد، اما نتوانست مخالفان را آرام کند و در نهایت، با گفته‌های مسئولان دیگر در هاله‌ای از ابهام فرو رفت.»

نویسنده این گزارش ادامه می‌دهد: «جاناتان پیرون، مورخ و کارشناس مسائل ایران، با تاکید بر اینکه گشت ارشاد در ایران منسوخ نشده است، می‌گوید که [در جمهوری اسلامی] الزام زنان به حجاب جای بحث ندارد و مقام‌ها هیچ‌گونه تغییری در این زمینه ایجاد نکرده‌اند و همچنان به سیاست‌های سرکوبگرانه ادامه می‌دهند.»

این خبرگزاری فرانسوی به نقل از دیوید ریگوله رز، کارشناس خاورمیانه در موسسه روابط بین‌الملل فرانسه نوشت: «بازنگری در قانون حجاب برای زنان گامی نیست که مقام‌های ایرانی مایل باشند بردارند. رژیم نمی‌تواند از تصمیم خود مبنی بر اجباری کردن حجاب برای زنان برگردد. حجاب بخشی از دی‌ان‌ای جمهوری اسلامی است. از این منظر، رژیم اصلاح‌پذیر نیست؛ زیرا نمی‌تواند هویت خود را تغییر دهد. در همین حال، تصور سناریویی که در آن زنان معترض ایرانی دوباره روسری سر کنند، سخت است. آن‌ها دیگر حجاب نخواهند داشت و حاضرند در این راه حتی جانشان را به خطر بیندازند. به نظر می‌رسد این موضوع به یک نقطه بی‌بازگشت رسیده است و حتی زنانی که هنوز می‌خواهند حجاب داشته باشند، از آزادی انتخاب برای سایر زنان حمایت می‌کنند.»

ایندین اکسپرس: جنبش فمینیستی در یک حکومت مذهبی

روزنامه ایندین اکسپرس در یادداشتی به قلم رامین جهانبگلو، فیلسوف ایرانی، نوشت: «انقلاب فمینیستی ایران از بحث حجاب و گشت ارشاد فراتر رفته است. ایرانی‌ها دیگر رویای دین ندارند؛ آن‌ها رویای آزادی در سر می‌پرورانند و آماده‌اند برای تحقق آن هر بهایی را بپردازند. ایرانی‌ها اکنون خواستار تغییر رژیم و برخورداری از دموکراسی‌اند.»

در ادامه این یادداشت آمده است: «مشکل اصلی زنان ایرانی دیگر گشت ارشاد نیست؛ این زنان ثابت کرده‌اند که عاملان قوی تغییرات اجتماعی‌اند. آن‌ها پیشتاز یک جنبش علیه رژیمی‌اند که در آن، آپارتاید جنسیتی نهادینه شده است. برای اولین بار پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷، جهان با یک انقلاب فمینیستی در خاورمیانه سروکار دارد؛ قیامی که شبکه گسترده‌ای از حامیان و گروه‌های مردمی در داخل و خارج از ایران را در کنار خود دارد. زنان ایرانی در تلاش‌اند حقوق مدنی را که در دوران پهلوی اول و دوم به دست آورده بودند، یعنی حق طلاق و حق پوشش اختیاری، به دست آورند.»

جهانبگلو با اشاره به اهمیت جنبش فمینیستی و آزادی‌خواهی کنونی در ایران تاکید کرد: «با وجود ۴۴ سال حکومت مذهبی، فمینیسم به بخش مهمی از زندگی اجتماعی مردم عادی ایران تبدیل شده است. فمینیسم جایگاه خود را در رسانه‌های اجتماعی و کنش سیاسی جامعه مدنی ایران باز کرده است. اینکه شهروندان ایرانی- به‌ویژه نسل جوان زنان- خود را در قلب تغییرات اجتماعی در حال وقوع در کشور می‌بینند، نشان‌دهنده توانایی فمینیسم در ایران برای پذیرش اشکال مختلف مخالفت است. حتی اگر رژیم مذهبی ایران حقوق زنان را به رسمیت نشناسد، بیشتر ایرانیان تردیدی ندارند که این حقوق برای اصل آزادی ضروری‌اند. شورش زنان در ایران نمونه منحصربه‌فردی از یک انقلاب فمینیستی به‌ویژه در یک دولت اسلامی است و هر گونه بحث در مورد آینده سیاسی ایران باید لزوما به موضوع حقوق زنان بپردازد.»

اسکای نیوز: فرار حاکمیت از واقعیت

اسکای نیوز در گزارشی به این موضوع پرداخت که حاکمیت ایران برای فرار از واقعیت موجود و پذیرش نارضایتی جامعه، تلاش دارد اقلیت‌ کرد را به دامن زدن اعتراض‌ها متهم کند.

این رسانه نوشت: «دولت ایران می‌گوید این اعتراض‌ گسترده «توطئه سیاسی» جدایی‌طلبان کرد است. مقام‌های ایرانی گروه‌های اپوزیسیون کرد را در تحریک ناآرامی‌های پس از مرگ مهسا امینی، مقصر می‌دانند؛ اما دانشگاهیان می‌گویند این یک اتهام نادرست است و اعتراض‌ها همه بخش‌های جامعه ایران را شامل می‌شود.»

اسکای نیوز در گزارش خود ادامه داد: «رژیم ایران که شاید با بزرگ‌ترین تهدید حکومت خود در دهه‌های اخیر دست‌وپنجه نرم می‌کند، کشورهای خارجی را نیز به تحریک تظاهرات متهم کرده است. یاسمین میظر، محقق دانشگاه آکسفورد، معتقد است که برای دولت راحت‌تر این است که بگوید اعتراض‌ها به قشر خاصی از جمله کردها تعلق دارند؛ این در حالی است که در بین معترضان به حکومت همه اقشار ایرانی دیده می‌شوند. این پژوهشگر می‌گوید: تظاهراتی که من در فضای مجازی دیده‌ام و شعارهایی که خوانده‌ام، به انگیزه‌های جدایی‌طلبانه اشاره نمی‌کنند؛ برعکس، به نظر می‌رسد که آن‌ها بر نقش خود در ایران بزرگ‌تر تاکید می‌کنند؛ مانند اینکه از مردم در بلوچستان، تهران و آذربایجان می‌خواهند از آن‌ها حمایت کنند.»