انتقادهای عبدالحمید از تبعیض قومی و مذهبی در ایران

قومیت‌های ایرانی چه مطالباتی دارند؟ گلایه‌های پیروان مذاهب چیست؟ راه برون‌رفت از مشکلات موجود در این شرایط حساس و انتظارات از دولت آیت‌الله رئیسی چه هستند؟ در همین خصوص، پایگاه اطلاع‌رسانی «سنی‌آنلاین» با شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید، امام‌جمعه اهل سنت زاهدان به گفت‌وگو پرداخته که حاصل آن در ذیل می‌آید.

بخش‌هایی از مصاحبه به نقل سایت مولانا عبدالحمید:

* یکی از مشکلات بزرگ کشور که بنده سال‌هاست نسبت به آن تذکر می‌دهم، اما کسی توجه نمی‌کند، نادیده گرفتن واقعیت‌هاست؛ بسیاری از مسئولین واقعیت‌های موجود را نادیده می‌گیرند. اگر واقعیت‌ها دیده شوند و سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی براساس همین واقعیت‌ها صورت بگیرد، کشور با ناآرامی و چالش مواجه نخواهد شد.

* ایران متشکل از قومیت‌های مختلف با زبان‌های متعدد و مذاهب و ادیان مختلف است و مجموعه این‌ها ایران را تشکیل می‌دهند. همه قومیت‌های موجود در کشور واقعیت هستند؛ عرب‌ها، کردها، لُرها، ترک‌ها، ترکمن‌ها، بلوچ‌ها، فارس‌ها و دیگر اقوام همه واقعیت هستند. همه این اقوام دل‌شان برای ایران می‌تپد.

* اقوام و مذاهب ایرانی ریشه تاریخی دارند و تمامیت ارضی کشور را حفظ کرده‌اند و هرگاه ایران مورد تعرض قرار گرفته، اینها خون داده‌اند و از خاک کشور دفاع کرده‌اند. هیچ کسی اصیل‌تر و بهتر از این اقوام ایرانی نیست. اینها بالاترین سرمایه ایران هستند.

* هم‌وطنان عرب ما وضعیت خودشان را با عرب‌های کویت و کشورهای حاشیه خلیج فارس مقایسه می‌کنند؛ آنها را در رفاه و آسایش می‌بینند و خودشان را در تنگی و سختی معیشتی. نه رفاه خوبی دارند و نه در تعیین سرنوشت خود نقشی دارند و گرفتار فشار و تبعیض‌اند، در حالیکه سرزمین آبا و اجدادی‌شان از لحاظ ذخایر، معادن، ثروت و آب نسبت به آن کشورها در موقعیت بهتر و بالاتری قرار دارد، اما به‌دلیل مدیریت نادرست، فقر و محرومیت بی‌داد می‌کند. طبیعی است که این مسئله عقده و نارضایتی به‌بار می‌آورد. این اعتراض‌ها فقط نسبت به بی‌آبی نیست؛ شامل همه این موارد است.

* اگر نگاهی به قضیه کردها داشته باشیم، این عزیزان در چند کشور مجاور زندگی می‌کنند. شرایط کردها در عراق و ترکیه به مراتب بهتر از وضعیت کردهای ایران است؛ در ترکیه چندین وزیر و مقام بلندپایه، کُرد هستند و حدود هفتاد نماینده کرد در مجلس حضور دارند. در عراق هم اقلیم کردستان را داریم و می‌بینیم رئیس‌جمهور در عراق از کردهاست. اما در ایران کردها گرفتار تبعیض و فشارهای شدید هستند و از شایستگان آنها استفاده نمی‌شود.

* ترک‌ها و ترکمن‌ها هم آن‌سوی مرز کشورهایی را مثل ترکیه، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان می‌بینند که هم‌زبانان‌شان در آنجا حکومت می‌کنند. همین‌طور بسیاری از مردم استان‌های جنوبی مثل فارس و هرمزگان در کشورهای حاشیه خلیج فارس زندگی می‌کنند و آنجا از آنان به‌عنوان وزیر و سفیر و… کار گرفته می‌شود.

* بلوچ‌های پاکستان با وجود مشکلات فراوان، بازهم در مناصب مهم حکومتی خدمت کرده‌اند. بارها بلوچ‌های پاکستان به‌ عنوان رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر، وزیر، استاندار، رئیس مجلس سنا و… موقعیت پیدا کرده‌اند. در نیروهای مسلح هم به رتبه‌های بزرگ نظامی رسیده‌اند.

* بسیاری از بلوچ‌های ایرانی‌الأصل در کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان به عنوان وزیر و سفیر تعیین شده‌اند و در نیروهای مسلح مناصب مهمی در حد رئیس ستاد نیروهای مسلح را به دست آورده‌اند. اما اینجا ما برای یک فرمانداری یا مدیر کل درگیر هستیم و در کشور خودمان به ما اعتماد نمی‌شود و از شایستگان این قوم استفاده نشده است. بلوچ‌های ایران وقتی این وضعیت را می‌بینند، طبیعی است که مأیوس شوند.

* سیستان‌وبلوچستان را می‌خواهند تقسیم کنند؛ ولی مردم ما معتقدند این طرح نه برای آبادانی بلوچستان، بلکه برای از بین بردن نام بلوچستان و یا محدود کردن آن به چند شهر و تضعیف آن است، همانگونه که در مناطق قومی دیگر همین اتفاق افتاده است.

* مردم ما بر این باور هستند که مجریان طرح توسعه سواحل مکران، هدف توسعه و پیشرفت را دنبال نمی‌کنند، بلکه آنها به دنبال تغییر بافت جمعیتی و تصاحب زمین‌های حاصل‌خیز مردم هستند.

* گلایه دیگر اقوام ایرانی نسبت به تلاش‌هایی‌ست که در راستای تغییر فرهنگ و بافت جمعیتی آنان صورت می‌گیرد. همچنین سعی شده است اقلیت‌های دیگر را بر اقوام مسلط کنند.

* نباید فراموش کرد که اقوام ایرانی از پتانسیل بالایی برخوردارند و در بسیاری از کشورها حکومت در دست آنهاست، اما در ایران که کشورشان است، مورد تبعیض و بی‌توجهی قرار می‌گیرند. این تبعیض‌ها تبدیل به یأس و عقده می‌شود.

* مذاهب موجود در کشور هم واقعیت هستند؛ شیعه و اهل سنت واقعیت‌های کشور هستند که در این سرزمین ریشه دارند. هیچ‌کدام از این مذاهب و حتی ادیان و گرایش‌ها پدیده‌هایی نوظهور در کشور نیستند و همه دارای ریشه و تاریخی بلند هستند.

* برخی در تلاش هستند که مدیریت امور مذهبی اهل سنت را در دست بگیرند، طوری که حتی یک خشت در یک روستای دورافتاده که نیازی به مجوز نیست، هم باید با اجازه و زیرنظر آنها گذاشته شود؛ این برخلاف مُرّ قانون و عرف است.

* متاسفانه آن طور که شایسته است، به معتقدات و امور مذهبی اقوام احترام گذاشته نشده است. بعضا هم‌وطنان فارس ما نیز صرفا به خاطر مذهب‌شان مورد تبعیض قرار می‌گیرند. وقتی آنها می‌بینند هم‌زبانانشان در بالاترین مناصب قرار می‌گیرند، ولی خودشان به‌خاطر تفاوت مذهب از پایین‌ترین مناصب هم محروم هستند، این مسئله باعث دل‌شکستگی و ناامیدی می‌شود.

* سیاست‌ها در کشور براساس احترام به اقوام و مذاهب و حفظ فرهنگ‌های آنها و نیازهایشان تنظیم بشود. نگه‌داری این اقوام و مذاهب و احترام به معتقدات‌شان امنیت و وحدت ملی را تحکیم می‌بخشد.

* اقشار مختلف مردم با مشکلات عدیده معیشتی و اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. از طرفی فشارهای گوناگون زندگی و از طرفی فساد مالی و هزینه‌های گزافی که بیرون از کشور مصرف می‌شود، بحران اقتصادی و بدبختی را برای عموم مردم فراهم آورده است.

* اگر واکسیناسیون اولویت مسئولان قرار می‌گرفت، ما امروز این تلفات را نداشتیم. جای سؤال است که تمام کشورهای آباد موفق شده‌اند مردم خودشان را در مقابل ویروس کرونا واکسینه کنند، چرا مسئولان ما نتوانسته‌اند طرح واکسیناسیون را به درستی در کشور اجرا کنند و برای ملت واکسن تهیه کنند؟ در حالیکه ما در موج پنجم به سر می‌بریم و در این موج و پیش از این هم بسیاری از افراد شایسته خود را از دست داده‌ایم که بسیار دردآور و تحملش واقعا سخت است.

* متاسفانه فرصت را از دست داده‌ایم و بهترین افراد ما از دست رفته‌اند، بیمارستان‌ها جا ندارند و ملت ما در بدترین وضعیت به سر می‌برد. چرا ایرانیان در بیمارستان‌ها افتاده باشند و از کمبود امکانات رنج ببرند؟

* مهم‌ترین نیاز مردم تهیه واکسن بود که مسئولین باید هرطور شده و از هر کشوری که ممکن بود، واکسن وارد می‌کردند و مردم را نجات می‌دادند. تقاضای دلسوزی همین است که در این مورد درهای کشور باز باشند.

* قوای مختلف در کشور اکنون یک‌دست می‌شوند. اسباب برای بهتر شدن اوضاع فراهم است. با وجود این، اگر رئیس جمهور منتخب نتواند براساس واقعیت‌ها تصمیم‌گیری کند، ما دیگر امیدی در آینده نداریم که رئیس‌جمهوری دیگر بیاید و گره‌ای از مشکلات بگشاید. بنده دولت جدید را «آخرین امید» برای ایران می‌دانم.

* سیاستی که در گذشته اعمال شده، سیاست اشتباه و نادرستی بوده است. با توجه به هوشمندی و جدی بودن جناب آیت‌الله رئیسی، اگر ایشان بتواند با آسیب‌شناسی دقیق سیاست‌های گذشته را تغییر دهد و با ساز‌وکار جدید وارد میدان بشود و براساس واقعیت‌های جامعه دولتش را تشکیل بدهد، از اقوام استفاده کند و به آن‌ها بها بدهد، تبعیض‌ها را رفع کند و به مذاهب آزادی بدهد، امید است رضایت اقوام و مذاهب گرفته شود.