iran-emrooz.net | Tue, 06.06.2006, 8:36
پيشنهادهای اروپا تسليم ايران شد
ايسنا: دبير شورای عالی امنيت ملی پس از ديدار با خاوير سولانا گفت كه پيشنهاد اروپايیها را دريافت كرده و ايران پس از بررسی، پاسخ آن را خواهد داد.
علی لاريجانی، دبير شورای عالی امنيت ملی پس از ديدار با خاوير سولانا، رييس سياست خارجی اتحاديه اروپا در جمع خبرنگاران گفت: پيشنهاد اروپايیها را دريافت كرديم و بند بند آن را بررسی و سپس پاسخ میدهيم.
لاريجانی از بيان جزييات بيشتر مذاكراتش با سولانا خودداری كرد.
هم چنين خاوير سولانا اظهار داشت: ما تمايل داريم روابطمان را ادامه دهيم.
رييس سياست خارجی اتحاديه اروپا ديشب برای ارايه بسته پيشنهادی كشورهای 1+5 به مقامات ايرانی به تهران آمد.
وی قرار است ظهر امروز با منوچهر متكی، وزير امور خارجه نيز ديدار و گفتگو كند.
رييس سياست خارجی اتحاديهی اروپا شب گذشته در بدو ورودش اظهار داشت: من از طرف كشورهای مهم و متعددی آمدهام. ما میخواهيم اين كار [مذاكرات] را دوباره آغاز كنيم.
وی با تاكيد بر اين كه «ما میخواهيم كار بر اساس اعتماد و احترام متقابل صورت گيرد» اظهار داشت: پيشنهاداتی كه ما با خود آوردهايم به ما اجازه خواهد داد كه وارد يك سری مذاكرات براساس احترام و اعتماد متقابل شويم.
خاوير سولانا شب گذشته مورد استقبال تشريفاتی سفرای كشورهای انگليس، فرانسه، روسيه و آلمان قرار گرفت، اما نمايندهای از سفارت چين حضور نداشت.
رييس سياست خارجی اتحاديهی اروپا كه به همراه هياتی هفت نفره به تهران سفر كرده است، امروز بعدازظهر تهران را ترك خواهد كرد.
گزارش "نيويورك تايمز" از بخشهايی از مفاد پيشنهادهای اروپا
خبرگزاری فارس: "خاوير سولانا" مسئول سياست خارجه اتحاديه اروپا در حالی برای ارايه چارچوب پيشنهادی مورد توافق گروه "١+٥" وارد تهران شده كه بنا بر گزارشها، امكان خريد قطعات هواپيما از شركتهای آمريكايی از جمله بوئينگ و ساخت راكتور آب سبك از موارد موجود در چارچوب جديد است.
روزنامه "نيويورك تايمز" در شماره امروز خود به نقل از ديپلماتهای اروپايی و مقامات ارشد دولت بوش نوشت: «چارچوبی كه قرار است امروز به منوچهر متكی، وزير امور خارجه ايران و "علی لاريجانی" مقام ارشد مذاكره كننده هستهای ايران ارايه شود همچنين شامل لغو تحريمهای تجاری عليه ايران به گونهای است كه تهران بتواند فنآوری كشاورزی آمريكا را خريداری كند.»
اين روزنامه افزود: «اين پيشنهاد شامل تعهد پنج كشور دايم شورای امنيت سازمان ملل يعنی آمريكا، فرانسه، چين، روسيه و انگليس بعلاوه آلمان برای حمايت از طرح ايران برای استفاده غيرنظامی از برنامه انرژی هستهای است.»
به گفته ديپلماتها، ساخت راكتورهای آب سبك از طريق پروژه مشترك با ديگر كشورها از جمله موارد اين پيشنهاد است.
نيويورك تايمز تاكيد كرد، آمريكا و اتحاديه اروپا همچنين قول دادهاند كه از عضويت ايران در سازمان تجارت جهانی حمايت كنند.
گروه موسوم به "١+٥" در نشست هفته گذشته خود درباره چارچوب پيشنهادی به ايران به توافق رسيدند اما از انتشار عمومی آن خودداری شده است. اما با ورود سولانا به تهران برخی از ديپلماتهای آمريكايی و اروپايی بخشهايی از اين بسته پيشنهادی را فاش كردهاند.
اين روزنامه با اشاره به اين كه هيچ يك از اين مقامات نخواستند نامشان فاش شود، گزارش داد كه هدف از ارايه اين چارچوب، ترغيب ايران به توقف فعاليتهای هستهای از جمله متوقف شدن فعاليت سانتريفيوژها است.
بنا بر اين گزارش، با اين حال يكی از مهمترين عوامل ترغيب ايران ممكن است پيشنهاد آمريكا برای پايان دادن به سه دهه پيگيری سياست مخالفت با مذاكره مستقيم با ايران و مذاكره بر سر برنامه هستهای اين كشور باشد.
اين پيشنهاد نمونه اصلی تغيير راهبرد اخير آمريكا درباره ايران بشمار میرود.
اين روزنامه فروش قطعات هواپيمای بوئينگ در كنار فروش هواپيما و قطعات هواپيمای ايرباس را برای آمريكا مهم ارزيابی كرد چرا كه تحريم تجاری ايران به ١٩٧٩ باز میگردد و نهتنها شامل هواپيماهای ساخت آمريكا بلكه هواپيماهای اروپايی نيز میشود كه برخی از قطعات آنها در آمريكا توليد میشوند.
از سوی ديگر اگر ايران به درخواستهای اروپا عمل نكند اقداماتی چون تحريم مسافرت برای رهبران مذهبی و دولتی ايران كه در برنامه هستهای كشور دخيل هستند و مسدود شدن اموال ايرانیها در خارج از كشور اعمال خواهد شد.
هنوز معلوم نيست كه آيا در چارچوب پيشنهادی جديد درباره حمله نكردن آمريكا به ايران تضمين داده شده است يا خير.
اين روزنامه تاكيد كرد: «در پيشنويس اوليه اين چارچوب كه در وين ميان نمايندگان كشورها مورد بحث قرار گرفت سه جمله وجود داشت كه معنی تضمين امنيتی را به همراه داشت اما هنوز معلوم نيست كه آيا اين جملات در متن نهايی اين پيشنهاد باقی است يا خير. اما با وجود مقاومت واشنگتن برای ارايه اين تضمينهای امنيتی، روسيه و فرانسه بر آن تاكيد داشتند.»
با اين حال هماكنون قطعنامهای در شورای امنيت سازمان ملل متحد مطرح است كه بر اساس فصل هفتم منشور اين سازمان تدوين شده و امكان تهديد ايران را در صورت رد درخواستها فراهم میآورد.
سولانا قبل از سفر به تهران با سفر به تلآويو اعلام كرد كه درباره اين چارچوب با "ايهود اولمرت" نخستوزير اسرائيل نيز ديدار كرده و حمايت وی را با اين چارچوب پيشنهادی كسب كرده است.
فرد اصلی و پرنفوذ در مذاكرات، علی لاريجانی است
دويچه وله: اكنون كه خاوير سولانا، مسؤلِ سياست خارجیِ اتحاديهی اروپا، مجموعه پيشنهادات كشورهای غربی را برای حل بحران اتمی به تهران برده، مفسرانِ رسانههای آمريكايی در بارهی پاسخهای احتمالی ايران به رایزنی مشغولاند. بيم آن میرود كه جناحهای تندروِ داخل حكومتِ ايران برای هرنوع مصالحهای مانع تراشی كنند. با توجه به اينكه رئيس جمهور ايران به مردم وعده داده كه گفتگوهای مسولانِ مذاكرات اتمی به اطلاع مردم خواهد رسيد، پارهای از مفسران گمان میبرند كه احتمال دارد پشت پرده، ميان رهبران جمهوری اسلامی اختلافاتی اساسی وجود داشته باشد.
هفتهی نامهی «تايم» در تفسيری مینويسد (۵ ژوئن) در مذاكرات هستهای، فرد اصلی و پرنفوذ آقای احمدینژاد نيست بلكه علی لاريجانی است كه خود مستقيم با مقام رهبری در تماس است و به اتفاق تصميم نهايی را خواهند گرفت. از همين رو، بنا به برداشت «تايم» جناحهای ديگر در حاكميت رژيم اسلامی، از جمله جناح محمود احمدینژاد، از هم اكنون هشدار میدهند كه نبايد پشت پرده به بندو بست با آمريكا پرداخته شود.
مفسر «تايم» اعتقاد دارد شانسِ سازش از سوی ايران و توقف غنیسازی وجود دارد اما نه به عنوان «پيش شرط» بلكه به عنوان «نتيجه» مذاكرات. برای رسيدن به آن نتيجه، آمريكا در طی مذاكرات بايد مشروعيت سياسی رژيم ايران را، ولو به طور سمبوليك، پذيرا شود.
دشوار ترين موردِ اختلاف آن است كه آمريكا حتا غنیسازی در مقياس محدود را هم به سختی میپذيرد زيرا همين مقدار نيز دربرگيرندهی تحقيق و كسب دانش هستهای است كه میتواند برای گسترشهای آينده به كار رود. اما چنانچه دو طرف برسر غنیسازی در مقياس پايين و زير نظارتِ بیقيد و شرطِ غرب توافق كنند، شانس مصالحه و رفع بحران افزايش میيابد. كاندوليزا رايس وزير امور خارجهی آمريكا دو روز پيش در يك برنامهی تلويزيونی گفت: «اگر ايران در پیِ برنامهی هستهای صلح آميز باشد، برنامهای كه خطرِ تكثير توليد سوخت اتمیِ پيشرفته را در بر نداشته باشد... ما اين حق را [برای ايران] میپذيريم.»
مهمترين دليلی كه اروپاييان اصرار به پيوستنِ آمريكا به مذاكرات داشتند آن بود كه تنها آمريكا قادر است ضمانتهای امنيتیِ معتبر به ايران بدهد. آمريكا تنها در صورتی میتواند چنين ضمانتی را مورد ملاحظه قرار دهد كه در قبال آن، ايران نيز تضمين دهد از تروريسم در خاورميانه پشتيبانی نخواهد كرد. اما همين امر، يعنی حمايت فعال از حزب الله و حماس و ديگر سازمانهای مبارز فلسطينی، يكی از مهمترين موارد اختلاف جناحهای تندرو و جناحهای پراگماتيست در داخل رژيم ايران است. پيش از اين معاون آقای لاريجانی گفته بود ايران حاضر است مسايل امنيتی در عراق، افغانستان، لبنان و سوريه را با آمريكا به مذاكره بگذارد. اما روشن نيست اين ديدگاهِ تمامی جناحهای رژيم ايران باشد.
«نيويورك تايمز» موافقت كابينهی بوش را برای مذاكرهی مستقيم، سياستی مدبّرانه خواند و نوشت (۵ ژوئن) حال پاسخ ايران هرچه باشد، حتا پاسخی منفی نيز به هرحال به سود آمريكاست زيرا اين كشور موفق شد در اين بحران پيوندش را با روسيه و چين و متحدان اروپايی استحكام ببخشد. چنين پيوندی برای تصميمات بعدی در شورای امنيتِ سازمان ملل واجد اهميت بسيار است.