جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - Friday 29 March 2024
ايران امروز
iran-emrooz.net | Fri, 10.04.2020, 18:21


سارا باسه‌لی؛ روزنامه گاردین لندن
ترجمه نیما فاتح و دامون افضلی از روزنامه همشهری
این متن، نسخه ویرایش‌شده‌ی روزاروز است


بریتانیا از اولین کشورهایی بود که پشت ایده مصونیت گله‌ای مردم در کرونا ایستاد و در روزهای اول اعلام کرد که خبری از تعطیلی شهرها نیست، اما چیزی نگذشت که در استراتژی این کشور چرخشی تمام عیار ایجاد شد.

در یادداشت زیر که سارا باسه‌لی، دبیر بخش سلامت گاردین و محقق سلامت نوشته می‌خوانیم که ایده مصونیت توده‌ای یا گله‌ای‌ یا همان ایمنی جمعی چه‌طور نخست در بریتانیا دست بالا پیدا کرد و چه گونه بی‌اعتبار شد و جای‌اش را به استراتژی تست و رصد داد.

خوانن این یاداداشت برای کشور ما که  مسوولان‌مان راه ایمنی گله‌ای را برگزیده‌اند، بسیار مفید است.

۱. رویای خطرناک

۱۱ مارس، درست یک‌روز پیش از آن‌که بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا به مردم‌اش گفت که دولت نمی‌تواند کرونا را مهار کند و آزمایش کرونا، جز برای بیماران بیمارستانی‌ متوقف شود، دیوید هالپرن، رییس «واحد مشاوران رفتارشناسی جمعی» دفتر نخست‌وزیری با بی‌بی‌سی گفت‌وگوی کوتاهی کرد.

گفت‌وگوی او آن‌زمان تقریبا به چشم نیامدـــ آن روز، پیش از هر چیز، روز بودجه بود. حالا که از نو به آن نگاه می‌کنی شگفت‌آور است.

هالپِرن گفت: «با فرض این‌که اپیدمی این بیماری هم مانند اپیدمی بیماری‌های دیگر گسترش دارد و زیاد می‌شود، باید نقطه‌ای باشد که در آن نقطه، می‌خواهید از گروه‌های بسیار آسیب‌پذیر نگه‌بانی کنید تا به آن دچار نشوند و تا آن‌هنگام‌که آن‌ها از قرنطینه حفاظتی افراد پرخطر بیرون بیایند، مصونیت توده‌ای در باقی جمعیت به‌دست آمده است.»

این حرف‌ها نشانه‌ای بود از طرز فکر استراتژیست‌های سیاسی‌ای که واکنش بریتانیا به کرونا را رهبری می‌کردند؛ همان‌که مدعی بودند آن‌چه می‌کنند مبتنی‌‌است‌بر شواهد علمی؛ یعنی می‌گفتند: «اجازه می‌دهیم بیماری در بین افراد سالم گسترش یابد. پس نیازی به آزمایش نیست.»

۲. بیدارشدن از خواب

اما اگر لحظه‌ای وجود داشت که در آن بریتانیا از رویکرد سنتی‌اش درباره سلامت همگانی‌اش و در مبارزه با یک اپیدمی روی‌ گرداند، همین زمان بود.

‌در اپیدمی‌های قبلی؛ ابولا، سارس و مِرس هیچ‌کس ضرورتِ به‌دام‌انداختن و ریشه‌کنیِ ویروس را، از راه آزمایش همه‌ افرادی که نشانه بیماری را دارند؛ ردگیری تماس‌های‌شان، جداسازی و آزمایش‌شان، زیر سؤال نبرده بود. ولی این‌بار چنین نشد.

«شما نمی‌توانید چشم‌بسته آتشی را فروبنشانید.» این را تِدرُس اَدهانُم قبرسیوس، مدیرکل سازمان بهداشت جهانی گفت؛ درست پنج‌روز پس از آن‌که بریتانیا از روش فوری جانسون، هالپرن و هواداران دیگرش او تغییر روش داد. او گفت: «شما نمی‌توانید این بیماری همه‌گیر را متوقف کنید اگر که ندانید چه کسانی آلوده شده‌اند. ما پیام ساده‌ای برای همه‌ی کشورها داریم: آزمایش، آزمایش، آزمایش. همه‌ موردهای مشکوک را آزمایش کنید. اگر آزمایش‌شان مثبت شد، آن‌ها را از بقیه جدا کنید و دیگرانی را که تا دو روز پیش از بروز نشانه‌ها با این مثبت‌ها در تماس نزدیک بوده‌اند پیدا کنید و از این‌ها هم آزمایش بگیرید.»

ولی وزیران دولت بریتانیا به این هشدارها توجه نکردندـــ متخصصان بهداشت عمومی به حاشیه رانده ‌شدند و گونه‌ جدیدتری از دانشمندان، هوادار [سیاست‌های] نخست‌وزیرند.

به ‌باور ریچارد هورتون، سر ویراستار مجله‌ لنسِنت مدیکال، صداهای غالب در میان متخصصانی‌که به دولت مشورت می‌دادند، صدای سازندگان مدل‌های ریاضی و دانش‌مندان علوم رفتاری، از جمله هالپِرن، بودند.

روز ۲۵مارس، هورتون به اعضای کمیته‌ انتخاب علم و فن‌آوری پارلمان بریتانیا گفت متخصصان بهداشت عمومی و پزشکان سهم چندانی در این مشاوران ندارند؛

هورتون نشان داد در مشاوره‌دادن به دولت سندهای مدل‌سازی و  علوم رفتاری هست، ولی چیزی از ‌سلامت عمومی یا از پزشکی بالینی نمی‌بینم.

آزمایش، جداسازی و قرنطینه‌؛ یعنی کارهای اصلی سلامت عمومی‌ـــ به‌ندرت در دستور کار بود، شاهدی بر این‌که هشدارهای دانشمندان چینی درباره‌ی شدت کرونا درک نشده.

هورتون می‌گوید: «ما فکر کردیم می‌شود یک اپیدمی مهارشده داشته باشیم. فکر می‌کردیم می‌توانیم آن اپیدمی را در طول ماه‌های مارس و آوریل مدیریت کنیم، منحنی را نزولی و مصونیت گله‌ای ایجاد کنیم و بدین شیوه از مردم محافظت کنیم.

اما دلیل این که چرا آن استراتژی اشتباه بود این است که این نکته را تشخیص نداده‌ بودند که سروکارِ ۲۰درصد از مردمِ دچارشده به یک بیماری بحرانی شدید می‌کِشد. شواهد در آخر ژانویه پیدا بود.»

آنتونی کاستِلّو، متخصص کودکان اهل بریتانیا و مدیر سابق سازمان بهداشت جهانی هم از تصمیم دولت برای متوقف‌کردن آزمایش‌ها به‌شدت انتقاد می‌کند: «برای من و نیروهای سازمان بهداشت جهانی که با آن‌ها صحبت کرده‌ام، این سیاستی مطلقاً اشتباه است. گویا در مملکت ما، روی‌کرد اصلی سلامت همگانی را مدل‌سازی ریاضیاتی تعیین می‌کند.»

خلاصه وزیران بریتانیا ناکام ماندند و آنچه پدیدار شد تصویری بود از آشفتگی و ابهام در سطوح بالا؛ وزیرانی که از پسِ عملی‌کردن وعده‌های‌شان برنمی‌آیند و از رقابت جهانی بر سر کیت‌های آزمایش کرونا هیچ درکی ندارند.

۳. بریتانیای جدید

بریتانیا اما اکنون در حال رقابت با همه‌ کشورهایی است که به کیت‌های آزمایش، به‌ویژه تست PCR نیاز دارند؛ کیت‌هایی که تشخیص می‌دهند کسی کرونا دارد یا نه.

رییس‌جمهورها و نخست‌وزیرهای [کشورهای مختلف] در تلاش برای تهیه‌ این کیت‌ها و اجزای‌شان، که عرضه‌ محدودی دارد، روی دستِ هم‌دیگر بلند شدند.

آمریکا هم پی برده به این کیت‌های آزمایش نیاز دارد و به کارخانه‌هایی که آن‌ها را صادر می‌کنند می‌گوید که آمریکا باید در نوبت اول باشد.

بریتانیا حالا در تلاش است برای افزایش آزمایش‌ها تا ۲۵هزار در روز، برای بیماران بیمارستانی و کارگران بخش سلامت؛ دیگر خبری از آن آرزویی نیست که زمانی بیان شد ولی حالا به‌ندرت حرفی از آن به میان می‌آید: رسیدن به ۱۰۰هزار تست در روز؛ از جمله برای کارگران سایر بخش‌های مهم.

دکتر کاتارینا بوئمه، مدیر اجرایی بنیاد غیرانتفاعی «تشخیص‌های ابداعی جدیدِ» ژنو که با سازمان بهداشت جهانی هم‌کاری می‌کند، می‌گوید: «در همه‌ کشورها نخست‌وزیرها با مدیرعامل‌های کارخانه‌های تجهیزات تشخیصی تماس می‌گیرند و سعی می‌کنند سهام آن‌ها را به دست بیاورند.

اندونزی و پرو تلاش کرده‌اند چندین‌میلیون کیت آزمایش سفارش دهند و هواپیماهای خصوصی برای گرفتن آن‌ها بفرستند. حتی برای تهیه‌ این کیت‌ها اتفاقات خیلی بیش‌تری هم در پشت پرده در جریان است.»

او می‌گوید این کارخانه‌ها می‌کوشند مسوولانه عمل کنند: «آن‌ها شمار محدودی برای هر کشور تأمین می‌کنند تا دست‌کم برای چند روز کارشان راه بیفتد و این کار را مرتب انجام می‌دهند.

ولی کارخانه‌های آمریکایی آشکارا اعلام کرده‌اند که نمی‌توانند کشوری جز آمریکا را تأمین کنند.»

سه کارخانه‌ آمریکاییِ سازنده‌ تست‌های PCR گفته‌اند تولیدهای‌شان را صادر نمی‌کنند و آفریقا را، که برای تست اچ‌آی‌وی از فن‌آوری‌ آن‌ها استفاده می‌کند، با تنها یک تأمین‌کننده، «کارخانه‌ روش» سوییس، رها کرده‌اند.

اما در بریتانیا، نبود ظرفیت آزمایش‌گاهی برای تحلیل نمونه‌گیری‌ها هم مانع رژیم آزمایش بوده؛ مثلا در میلتون کینز انباری همراه با تأسیسات آزمایش‌گاهی برای افزودن به ظرفیت آزمایش‌گاه‌ها راه افتاده.

در بلندمدت همه به آزمایش خون امیدوارند: برای آزمایش پادتن‌هایی که سیستم ایمنی بدن در مبارزه با عفونت تولید می‌کند؛ چراکه نشان می‌دهند فرد کرونا داشته و احتمالا ایمنی پیدا کرده.

این می‌تواند سرنوشت بازی را عوض کند و به کارگران بخش‌های اصلی اقتصاد امکان دهد برای انجام کارها، مثلا بازگشایی مدارس، از قرنطینه خارج شوند.

۴. حواس‌های‌تان را ‌جمع‌تر کنید!

اما کمی بعد نشانه‌ دیگری از ناخرسندی بین متخصصان سلامت عمومی عیان شد.

پروفسور شارون پیکوک، مدیر بیماری‌های عفونی در مرکز سلامت عمومی بریتانیا، به اعضای پارلمان گفت که میلیون‌ها کیت آزمایش خانگی ظرف روزهای آینده در دسترس خواهد بود و توسط آمازون به مردم تحویل داده می‌شود یا در سایت Boots به فروش می‌رسد.

او گفت: «کیت‌های آزمایش در سراسر اروپا و همه‌جای دنیا سفارش داده می‌شود و در آسیای جنوب‌شرقی هم فروخته می‌شود. این کار در همه‌جای دنیا رایج است. فقط ما نیستیم که این کار را می‌کنیم.»

ولی در عرض چند ساعت به‌نظر این ایده رد شد. هشدار داده شد که تست‌های پادتن هنوز به ارزیابی‌های درست‌وحسابی نیاز دارد.

وزیر بهداشت، مت هنکوک، گفته دولت ۳.۵ میلیون تست پادتن خریده، ولی گاردین خبر گرفت که بریتانیا عملاً ۴۰میلیون کیتِ دیگر هم سفارش داده.

این قمار بزرگی است که دولت‌های سراسر جهان دارند، از ترس آن که موجودی این تست‌ها تمام شود، انجام می‌دهند.

تست‌های پادتن همین حالا در اینترنت در دسترس است، ولی بعضی‌های‌شان مطمئن نیستند و ممکن است جواب‌شان اشتباه باشد.

تاکنون، بهترین نمونه‌ این تست‌ها در برابر کرونا، ۹۰درصد حساسیت و دقت دارند.

خطرات همه‌ این نوع آزمایش‌ها، و نه فقط تست پادتن، آشکار است: اسپانیا و جمهوری چک اخیراً مجبور شدند صدهاهزار از تست‌های ساخت چین را پس بفرستند چون میزان شناسایی آن‌ها فقط ۳۰ درصد بود.

تست‌های پادتن در چین و کره‌‌جنوبی وسیعاً استفاده می‌شود ولی در آن‌ کشورها از قبل، با گرفتن تست قدیمی PCR از همه‌ افرادی که علائم داشتند و ردگیری و ایزوله‌کردن تماس‌های‌شان، کرونا فروکش کرده بود.

۵. رصد کن؛ دنبال کن؛ تنبلی نکن!

ردگیری فراگیر تماس‌ها، که به نیروی کار فراوانی نیاز دارد، از طریق اپلیکیشن‌های تلفن‌های همراه ممکن شده: به وسیله ‌این اپلیکیشن‌ها به افرادی که در تماس نزدیک با فرد مبتلا بوده‌اند اطلاع داده می‌شود که آزمایش آن شخص مثبت بوده.

دانشگاه آکسفورد بر روی توسعه‌ چنین اپلیکیشنی کار می‌کند. برنامه‌ریزی‌کردن درباره‌ دور آخرِ بازی، آزمایش و ردگیری تماس‌ها، معلوم‌شدن جایگاه ویروس و افرادی که هنوز در برابر آن آسیب‌پذیرند، در میان دانش‌مندان به عنوان راهی برای ریشه‌کن‌کردن آخرین کانون‌های یک همه‌گیری پذیرفته‌شده.

ایتالیا که از پایین‌آوردن شمار دچارشدگان و میزان کشندگی این ویروس درمانده، حالا بیش از هر کشور دیگری در جهان آزمایش انجام می‌دهد.

با فاصله‌ کمی پس‌از آن آلمان قرار دارد: این کشور از همان آغاز بنابر شویه پیش‌نهادیِ سازمان بهداشت جهانی به‌گستردگی از افراد مشکوکی که نشانه بیماری دارند، تست گرفته و تماس‌های‌شان را ردگیری کرده.

همه‌ این اقدامات به رهبری مجموعه‌ معروف «مؤسسه‌ رابرت کُخ» انجام شده. در حالی که آلمانی‌ها نخستین کسانی هستند که می‌گویند این همه‌گیری هنوز در آغازش است و هنوز ممکن است در آلمان منفجر شود، افزایش موارد دچارشدن و مرگ‌ومیر در کشورشان هرگز به‌اندازه‌ بریتانیا نبوده و به ایتالیا و اسپانیا نزدیک نشده..

باید ببینیم آیا توجه اخیرِ بریتانیا به انجام آزمایش می‌تواند آمار را کاهش دهد یا نه.

در عرض چند هفته، در مبارزه با کرونا، ناگهان، آزمایش اهمیتی کانونی پیدا کرد. آزمایش در بیمارستان‌های قدیمی و جدید و حتی در جاهایی مثل پارکینگ‌های بزرگ خالی در حال انجام است.

پرستارها با پیش‌بندهای پلاستیکی آشفته‌، دستکش‌ها و ماسک‌های‌شان، در زیر سقف‌های برزنتی، به داخل شیشه‌های باز اتومبیل‌ها خم می‌شوند تا از دماغ و دهان کارگران بخش بهداشت و درمان نمونه بردارند؛ کارگرانی که شاید سرفه‌های خشک هشداردهنده‌‌‌‌ای داشته باشند یا در ایزوله به سر می‌برند چون بچه‌ها یا همسرشان کرونا داشته‌اند.



 

ايران امروز (نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايت‌ها و نشريات نيز ارسال می‌شوند معذور است.
استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2024