iran-emrooz.net | Tue, 02.05.2006, 23:01
بيانيه كوفی عنان به مناسبت روز جهانی مطبوعات
ايسنا: كوفی عنان به مناسبت فرا رسيدن روز آزادی جهانی مطبوعات (٣ مه) با صدور بيانيهای از حق جهانی آزادی بيان دفاع كرد.
به گزارش مركز اطلاعرسانی سازمان ملل در تهران، كوفی عنان، دبيركل سازمان ملل در پيام خود آورده است: اطلاعات در همه جا ما را احاطه كرده است، با توجه به افزايش گسترده رسانههای خبری، تكنولوژیهای جديد و روشهای جديد برای توزيع و انتشار مطالب، اطلاعات بسيار قابل حصول شده است. همچنين اطلاعات در دنيای كنونی از تنوع قابل توجهی برخوردار است، به عنوان مثال جريان اصلی گزارشدهی رسانهها به وسيلهی رسانههای مشاركتی تكميل شده است.
اگرچه رسانهها و ژورناليسم به ايفای نقش میپردازند اما در نظرگرفتن برخی از اصول اساسی از اهميت وافری همچنان برخوردارند.
در روز جهانی آزادی مطبوعات من مجددا حمايت خود را از حق جهانی آزادی بيان اعلام میدارم. بسياری از فعالان عرصه مطبوعات كشته، معلول و دستگير شده يا به انحاء مختلف مورد هدف قرار گرفتهاند فقط به اتهام اين كه در پی استفاده از اين حق خود در مسيری درست بودهاند.
براساس اعلام نظر كميتهی حمايت از روزنامهنگاران، در سال ٢٠٠٥، ٤٧ خبرنگار و روزنامهنگار كشته و در سال جاری نيز تاكنون ١١ نفر كشته شدهاند. اين امر كه تعدادی از روزنامهنگاران در مسير ايفای وظيفه خود جان خود را از دست میدهند، غير قابل قبول و اسفناك است و اين آمارها به عنوان پارامتری برای سنجش آزادی مطبوعات و بيان در نظر گرفته میشوند. من تاكيد میكنم كه همه دولتها تعهد خود را در فراهم آوردن زمينههای جستجو، كسب و پخش اطلاعات و ايدهها از طريق رسانهها و بدون در نظر گرفتن مرزها آن گونه كه در ماده ١٩ اعلاميه جهانی حقوق بشر آمده است، مجددا مورد تصديق قرار دهند.
در اين زمان من از همه میخواهم كه از اين حق به صورتی مسوولانه و در جای خود و به صورت فعالانه استفاده كنند. رسانهها نفوذ قابل توجهی بر رفتار انسانی نمیدارند. به طوری كه رسانهها در كنار اقدام مجمع عمومی در تاييد قطعنامه ايجاد شورای حقوق بشر جديد، نقش مهمی در ارتقاء تساهل، احترام به مذاهب و عقايد و آزادی مذهب و عقيده ايفا میكنند.
رسانهها نبايد به ابزارهايی برای تهييج يا تخريب يا اشاعه تنفر تبديل شوند. آنها بايد از اختيار خود بدون آسيب رساندن به آزادیهای اساسی استفاده نمايند.
در روز جهانی آزادی مطبوعات، به ما اجازه دهيد تصديق نماييم كه رسانههای ملی و جهانی تنها انعكاس و گزارش دهنده تغييرات نيستند بلكه خود عاملانی برای ايجاد تغييرند.
ما بايد همگی از كار و خلاقيت رسانهها ممنون باشيم، من مطمئنم رسانههای قديم و جديد قادر به ادامه فعاليتهايشان بدون وجود تهديدات، ترس يا ديگر مواضع خواهند بود.
پيام مدير كل يونسكو
كموئيچير ماتسورا، مدير كل يونسكو نيز در پيامی به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات آورده است: امسال، روز جهانی آزادی مطبوعات به بررسی اين مطلب اختصاص داده شده است كه چگونه حمايت و گسترش حقوق بشر در زمينهی آزادی مطبوعات میتواند به برقراری يكی ديگر از حقوق بشر يعنی حق رهايی از فقر كمك كند.
وی در اين پيام يادآور شده است: در حال حاضر بيش از يك ميليارد نفر با حقوق كمتر از يك دلار در روز و ٧/٢ ميليارد نفر با درآمد ٢ دلار در روز زندگی میكنند. نخستين هدف توسعهی هزاره اين است كه تا سال ٢٠١٥ تعداد افرادی كه در فقر شديد زندگی میكنند و از گرسنگی رنج میبرند، به نصف كاهش يابد.
وی با بيان اين كه دو دليل اصلی و مهم موجب میشود تا رسانههای آزاد و مستقل يكی از ابعاد مهم تلاش برای رفع فقر محسوب شوند عنوان كرده است: اول اينكه رسانههای آزاد و مستقل همچون ابزاری در خدمت تبادل اطلاعات به منظور برقراری حكومت مطلوب، ايجاد فرصت برای دستيابی به خدمات ضروری، افزايش پاسخگويی و رفع فساد، گسترش نوعی ارتباط ميان شهروندان آگاه، منتقد و مشاركتجو با مقامات برگزيده و پاسخگو هستند، دوم اينكه رسانههای آزاد و مستقل ارتباط تنگاتنگی با مجموعهای از مزايا و منافع دارند كه به نوبهی خود به چالش رفع فقر – شامل شناخت و تقويت حقوق اساسی بشر، يك جامعهی مدنی مستحكمتر، دگرگونی سازمانی، شفافيت سياسی، حمايت از آموزش، آگاهی از بهداشت عمومی (مانند آموزش طرحهايی در زمينه ايدز) و معيشت پايدار – مربوط میشوند.
وی با اشاره به ارتباط نزديك و مثبت ميان آزادی بيان و درآمد بيشتر با كاهش مرگ و مير نوزادان و افزايش سوادآموزی خاطر نشان كرده است: اين مفاهيم اخيرا در سند مصوب اجلاس جهانی جامعهی اطلاعاتی در تونس در نوامبر ٢٠٠٥ بار ديگر مورد تاكيد قرار گرفتند. ١٧٦ كشور شركت كننده در اين اجلاس مجدداً بر آزادی بيان و جريان آزاد اطلاعات، عقايد و دانش به منزلهی ابزار حياتی توسعه صحه گذاشتند.
بنابراين، روز جهانی آزادی مطبوعات ٢٠٠٦ زمينه مناسبی برای بررسی پرسشهای مهمی دربارهی نقش مطبوعات آزاد در رفع فقر و اينكه چگونه آزادی بيان و مطبوعات موجب دستيابی به اهداف توسعهی هزاره میشوند، فراهم میسازد. بدين ترتيب، مشخص میشود كه دفاع از يك حق اساسی بشر يعنی حق آزادی بيان میتواند مستقيما به حمايت از حقوق ديگر منجر شود تا معلوم گردد كه حمايت از حقوق گوناگون بشر از نظر معنوی و اخلاقی در هم تنيدهاند و قابل تفكيك نيستند.
مدير كل يونسكو افزوده است: امسال در حالی روز جهانی آزادی مطبوعات را جشن میگيريم كه كار در حوزهی رسانه تا اين حد خطرناك نبوده است. در سال ٢٠٠٥ بر اساس آمار ارايه شده از سوی فدراسيون بينالمللی روزنامه نگاران، ١٥٠ روزنامه نگار و دست اندر كار امور رسانه حين انجام وظيفه به قتل رسيدند كه بيشترين ميزان كشتار در اين حوزه در طول تاريخ به شمار میآيد و بيانگر تداوم دردناك آمار روز افزون در طول سالهای گذشته است.
روزنامهنگاری حرفهيی خطرناك است و متاسفانه روز به روز خطرناكتر میشود. علاوه بر قتل و كشتار، روزنامهنگاران و ساير دست اندركاران امور رسانه با تهديدات و آزارهای هميشگی رويارو هستند. سال قبل بيش از ٥٠٠ دست اندركار امور رسانه توقيف و روانه زندان شدند. در جنگها و درگيریها نيز آمار قتل روزنامهنگاران افزايش میيابد. به عنوان مثال، در جنگ عراق، ٦٠ روزنامهنگار در فاصلهی زمانی مارس ٢٠٠٣ تا دسامبر ٢٠٠٥ كشته يا مجروح شدند.
يونسكو تمامی دولتها و مقامات سراسر جهان را فرا میخواند تا با دستگيری و مجازات عاملان حمله به دست اندركاران رسانه و انجام پيش بينیهای لازم، به اعمال خشونت عليه روزنامهنگاران پايان بخشند تا آنها بتوانند دانش و اطلاعات لازم را كه فقط با وجود مطبوعات آزاد و مستقل جريان میيابد برايمان فراهم سازند.
٤٣ درصد مطبوعات جهان فاقد آزادی بيان هستند
ايلنا: در آستانه روز جهانی آزادی مطبوعات (سوم ماه می)، خانه آزادی اعلامكرد كه مطبوعات در قاره آسيا، آفريقا، كشورهای آمريكای لاتين و كشورهای استقلال يافته از اتحاد جماهيرشوروی همچنان تحت فشارهای سياسی قراردارند.
پايگاه اينترنتی خانه آزادی گزارش داد: «آزادی مطبوعات در بسياری از كشورهای قاره آسيا و آفريقا در سال ٢٠٠٥ ميلادی كاهشيافتهاست و در ميان كشورهای «تيمورشرقی»، «نپال»، «فيليپين» و «تايلند» در قاره آسيا، كشورهای «اوگاندا»، «بوتسوانا» و «اتيوپی» در قاره آفريقا و كشورهای روسيه و ازبكستان در بين كشورهای استقلال يافته از فروپاشی اتحادجماهيرشوروی از رتبههای بالايی برخوردار بودهاند.»
گزارش كامل از روند فعاليت مطبوعات در كشورهای جهان در روز سوم ماه میهمزمان با روز جهانی آزادی مطبوعات منتشرخواهدشد. ولی در جزئيات منتشرشده آمدهاست كه كشورهای نظير «كنيا»، «موريتانی»، «ليبی»، «مصر»، «اوكراين» و «قرقيزستان» در راه آزادی مطبوعات و بيان پيشرفتهايی داشتهاند.
در اين گزارش كه برای اولين بار در سال ١٩٨٠ به چاپ رسيده، ميزان آزادی رسانهها و اخبار اينترنتی در كشورهای مختلف مورد بررسی قرارگرفتهاست.
در اين فهرست به هر يك از كشورهای جهان پس از بررسی اقدامات آنان در سال ٢٠٠٥ ميلادی در زمينه اقدامات عملی دولت، سياستهای آنان و نحوه برخورد با مطبوعات و محدوديتهای اعمالشده رتبهای دادهمیشود.
بنابراين گزارش، در بين بررسیهای انجامشده در ١٩٤ كشور جهان، ٧٣ كشور(٣٨ درصد) از آزادی كامل، در٥٤ كشور(٢٨ درصد) از آزادی نسبی و در ٦٧ كشور(٣٤ درصد) فاقد آزادی بيان هستند. همچنين در ٤٠ درصد از كشورهای جهان مطبوعات با آزادی نسبی و ٤٣ درصد بدون آزادی فعاليتمیكنند و فقط ١٧ درصد از كشورهای جهان به مطبوعات و رسانههای خود آزادی كامل دادهاند.
در اين گزارش، نام دو كشور كنيا و موريتانی از فهرست كشورهای فاقد آزادی بيان خارج به فهرست كشورهای با آزادی نسبی اضافهشده است. همچنين آزادی بيان در كشورهای آمريكای لاتين و حوزه دريای كارائيب كاهشيافتهاست. اين ميزان در ١٥ سال گذشته بیسابقه بودهاست. تعداد كشورهای دارای آزادی بيان در اين دو منطقه به ١٧ كشور رسيدهاست. اين درحالی است كه در فهرست سال ١٩٩٠ ميلادی، ٢٣ كشور در منطقه آمريكای لاتين و دريای كارائيب مطبوعاتی آزاد داشتهاند. همچنين حدود ١٠ كشور از بين كشورهای استقلال يافته از اتحادجماهيرشوروی در بين كشورهای بدون آزادی بيان در سال ٢٠٠٥ ميلادی قرارگرفتهاند كه اين ميزان در سال ١٩٩٥، ٧ كشور بودهاست.
وضعيت مطبوعات ایران در سال ٨٤
به مناسبت روز جهانی مطبوعات، ٣ مه برابر با ١٣ ارديبهشت، "فعالين ايرانی دفاع از حقوق بشر در اروپا و امريکای شمالی" گزارشی از وضعيت مطبوعات ايران در سال ١٣٨٤ را به شرح زير تهيه و تنظيم نموده است.
قابل ذکر است که با توجه به نبود آزادی عمل برای مدافعان حقوق بشر و ساير نهادهای غير حکومتی و وجود سانسور خبری در ايران، اين گزارش در بر گيرنده تمامی موارد نقض حقوق مطبوعات نيست و تنها منعکس کننده بخش کوچکی از شرايطی است که توسط رژيم بر آنها تحميل شده است.
خلاصه موارد نقض حقوق مطبوعات در اين گزارش بدين شرح است:
١. بازداشت اهل مطبوعات ١٤ مورد
٢. بازجویی و تفهیم اتهام ٢٨ مورد
٣. احضار به نهادهای امنیتی و دادگاه ها ٥٩ مورد
٤. محاکمات انجام شده ٥٦ مورد
٥. احکام صادره شده توسط دادگاه ها ٢٥ مورد
٦. ضرب وشتم روزنامه نگاران ٣ مورد
٧. اخراج از کار ٥٤ مورد
٨. مطبوعات توقیف شده ١٣ مورد
٩. سایت های اینترنتی مسدود شده ٧ مورد
١٠. ٥٢٥٠٠٠٠ تومان جریمه نقدی
١١. یک مورد توقیف اموال
١٢. دو مورد ممنوع الخروج شدن
١٣. ٥٢ ضربه شلاق
١٤. ١٠ سال و شش ماه محرومیت از فعالیت مطبوعاتی
١٥. ٢٣ سال و سه ماه محکوميت زندان
ضمناً موارد مختلف سرکوب و تجاوز به حقوق وب لاگ نويسان در اين گزارش، نماینگر تلاش گسترده ای جهت مسدود کردن این فضای رو به رشد کار و فعاليت مطبوعاتی میباشد.
از ٢٦٣ مورد نقض حقوق مطبوعات که در این گزارش آمده است، از جمله میتوان به نقش شعب و نهادهای امنیتی ذیل که بیشترين سهم را در برخورد با مطبوعات ایران در سال ١٣٨٤ داشته اند اشاره کرد :
١. شعبه ٧٦ دادگاه کیفری استان تهران به ریاست قاضی محمد رضا صارمی ٥٢ مورد
٢. شعبه ١٠٨٣ دادگاه کیفری استان تهران به ریاست قاضی حسینیان ٢٨ مورد
٣. شعبه اول دادگاه انقلاب و عمومی سنندج به ریاست قاضی امجدیان ١٨ مورد
٤. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ١٥ مورد
٥. هئیت نظارت بر مطبوعات وزارت ارشاد اسلامی ١٣ مورد
٦. شعبه ٤ دادسرای عمومی و انقلاب سنندج ١٢ مورد
٧. شعبه ششم دادسرای کارکنان دولت به ریاست بازپرس اسلامی ٨ مورد
٨. شرکت مخابرات ایران ٧ مورد
٩. شعبه پنجم دادسرای کارکنان دولت محسن قاضی ٥ مورد
١٠. شعبه سوم کارکنان دولت با ٣ مورد
اين ارقام نشان ميدهد که تجاوز گسترده و مستمر به حقوق مطبوعات در ایران امری خودسرانه که توسط عده ای قانون گریز انجام گرفته باشد نیست و نمی تواند جزء با تائید بالاترین مقامات جمهوری اسلامی ایران برنامه ریزی،سازماندهی و به اجرا در آید.
در آخر لازم به تذکر است که امسال نیز جمهوری اسلامی با بی اعتنایی به درخواستهای نهادهای حقوق بشری و بين المللی تمام تلاش خود را مبنی بر عدم پيگيری پرونده زهرا کاظمی (قتل در زندان اوين در سال ٢٠٠٣) بکار برده است و با دستگیری عبدالفتاح سلطانی (یکی از وکلای خانواده زهرا کاظمی) بار دیگر عدم امکان رسيدگی به این پرونده در ایران را اعتراف کرده است.
" width="640" />