در این اوضاع شیر تو شیر که براندازان شب و روز به سمت هم شلیک می‌کنند، اصلاح طلبان کلافه و بی‌برنامه، از جنایتکار نامیدن ابراهیم رئیسی تا حمایت علنی از او در نوسان‌اند و اصولگرایان نیز طبق معمول، خر خود را می‌رانند، جایی برای اظهار نظر من در مسائل داخلی باقی نمی‌ماند! پس بهتر است به همان مشغلۀ ذهنی اصلی خود برگردم و گزارشی از وضعیت «معاملۀ قرن» به دست دهم، معامله‌ای که یکی از فعالان با نمک توئیتری آرزو کرده بود که ای کاش هر چه زودتر افشا شود تا بلکه فلانی - یعنی من - یک شب هم شده سر آرام بر بالین بگذارد!

معاملۀ قرن یا همان طرح صلح ترامپ، قرار است بعد از انتخابات پارلمانی اسرائیل تقریباً همزمان با عید پسح و آغاز ماه رمضان پرده‌برداری شود. تا این لحظه نیز هنوز کسی از جزئیات و کلیات آن خبر ندارد و تیم تدوین آن، با مهارت طرح را از نگاه رسانه‌ها و حتی رهبران اسرائیل و عرب مخفی نگه داشته است.

امروز ملک عبدالله پادشاه اردن قرار است در واشنگتن با مایک پنس معاون رئیس جمهور آمریکا در بارۀ این طرح مذاکره کند. البته برای من روشن نیست که ملک عبدالله چگونه می‌خواهد در بارۀ امری که نه از کلیات آن باخبر است و نه از جزئیاتش، با پنس مذاکره کند! از همین رو، احتمالاً او «خطوط قرمز» پادشاهی اردن را در مورد هر گونه طرح صلحی با مقام‌های آمریکا در میان خواهد گذاشت. در واقع سایر طرف‌هایی نیز که تاکنون مورد مشورت تدوین‌کنندگان معاملۀ قرن قرار گرفته‌اند صرفاً به اعلام نظرات و خطوط قرمز مورد نظرشان پرداخته‌اند از جمله رهبران جامعۀ مسیحیان انجیلی آمریکا که هم نیروی مهمی در حمایت از ترامپ به شمار می‌روند و هم حامی سرسخت اسرائیل و مدافع تسلط آن بر بخش‌های مهم کرانۀ باختری و بخصوص بخش قدیمی شهر بیت‌المقدس یا همان بیت‌المقدس شرقی هستند!

من نمی‌دانم با وجود خطوط قرمز متعدد از جوانب مختلف و متضاد، جرد کوشنر و جیسون گرینبلات، چه طرحی تهیه دیده‌اند که امیدوارند نهایتاً مورد توافق همۀ طرف‌های درگیر بحران مزمن خاورمیانه قرار گیرد! شاید آنها به خطوط قرمزی که گروه‌های راستگرای افراطی اسرائیل و یا دولت خودگردان فلسطین مطرح کرده‌اند، اعتنایی نداشته باشند، اما خطوط قرمز ملک عبدالله اگر به واقع به عنوان اصول غیرقابل مذاکره از سوی او مورد تأکید قرار گیرد، به‌راحتی قابل نادیده گرفتن از سوی آمریکا نیست.

از نگاه من، اساساً شکست و موفقیت طرح صلح ترامپ بستگی به پذیرش یا عدم پذیرش آن از طرف ملک عبدالله دارد و موضع دیگر کشورهای عرب حتی دولت خودگردان فلسطین چندان مؤثر نخواهد بود.

این بدان دلیل است که اردن پذیرای حدود چهار میلیون آوارۀ فلسطینی است، کرانۀ باختری پیش از اشغال اسرائیل تحت حاکمیت آن بوده و تولیت بر اماکن مقدس شهر بیت‌المقدس از جمله قبه‌الصخره هنوز بر عهدۀ آن کشور است.

با این حال، ملک عبدالله برای رد معاملۀ قرن ترامپ چندان هم دست‌اش باز نیست. دولت او در برابر فشارهای آمریکا و به خصوص بروز درگیری تازه‌ای بین اسرائیل و فلسطینی‌ها که منجر به آشوب در کرانۀ باختری و سرایت آن به مهاجران فلسطینی در داخل خاک اردن شود، بسیار شکننده است.

در حقیقت، ملک عبدالله از طرح صلح ترامپ نگرانی‌های جدی دارد اما در عین حال چشم امیدش نیز به آن است، چرا که اگر به فرض، ترامپ طرح صلح خود را بایگانی کند، نیروی دیگری در سطح منطقه یا جهان که قادر باشد راست‌های افراطی اسرائیل را از طمع ضمیمۀ مناطق موسوم به c در کرانۀ باختری به خاک اسرائیل باز دارد، یافت نمی‌شود.

ضمیمۀ مناطق c به خاک اسرائیل البته مثل بمب شهرهای کرانۀ باختری را به حال انفجار در می آورد و به آشوب می‌کشاند. چنین آشوبی اما از یک طرف دودش به چشم اردن می‌رود و آن را بی ثبات می‌کند و از طرف دیگر، دقیقاً همان چیزی است که جناح راست و نژادپرست اسرائیل می‌خواهد تا در پرتو آن برنامه‌های توسعه‌طلبانۀ ارضی خود را دنبال کند. برای همین است که این جناح پیشاپیش به مبارزه با معاملۀ قرن برخاسته و بزرگترین امیدش این است که طرف عربی؛ طرح صلح را رد کند تا توپ به زمین آنها اصلاً نرسد.

به هر حال، بازی فوق‌العاده سخت و پیچیده‌ای در خاورمیانه در ابتدای بهار آینده به طور رسمی آغاز می‌شود و موقعیت ملک عبدالله که به عنوان کیسینجر عرب‌ها شهرت یافته، دقیقاً در قلب این بازی است!