مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در جریان دیدار خود از قطر در نشستی خبری از تقویت حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس سخن گفت. قرار است بدین منظور پایگاه هوایی آمریکا در قطر توسعه یابد.

در جریان دیدار مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، از دوحه، پایتخت قطر، روز یکشنبه ۲۳ دی (۱۳ ژاویه) قراردادی میان دو کشور در ارتباط با توسعه پایگاه هوایی العدید در قطر امضا شد. پمپئو گفت در این پایگاه هوایی در حال حاضر ۱۳ هزار پرسنل، شامل سربازان و مسئولان بخش خدمات، مستقر هستند.

پایگاه هوایی العدید در جنوب غربی دوحه مهم‌ترین پایگاه نیروهای آمریکا در منطقه است. نیروهای آمریکا حملات خود را به جریان تروریستی «دولت اسلامی» در سوریه و عراق در همین پایگاه هوایی هماهنگ می‌کردند.

وزیر امور خارجه آمریکا که از کشورهای خاورمیانه و خلیج فارس دیدار می‌کند، در قطر خواستار اتحاد کشورهای ساحلی خلیج فارس شد. پمپئو بر رابطه نزدیک میان آمریکا و قطر تاکید کرد و گفت: «وقایعی عالی میان دو کشور آمریکا و قطر اتفاق افتاده است.»

پمپئو با انتقاد از این که تحریم‌های عربستان و کشورهای متحد با آن علیه قطر بسیار طولانی شده، گفت: «ما تنها وقتی قدرتمند خواهیم شد که با هم همکاری کنیم.» وزیر امور خارجه آمریکا گفت اختلاف میان کشورهایی که هدفی مشترک دارند هرگز مفید نخواهد بود.

عربستان سعودی و هم‌پیمانانش از بیش از یک سال و نیم پیش (از ژوئن سال ۲۰۱۷ میلادی) روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود را با قطر قطع کردند. این کشورها، بخصوص عربستان و امارات عربی متحده، قطر را به طرفداری از ایران، کشور رقیب،  و همکاری با تروریسم متهم‌ کرده‌اند. قطر این اتهام‌ها را رد کرده است.

تاکنون فعالیت‌های میانجی‌گرانه آمریکا و کویت برای حل این بحران بی‌نتیجه بوده است.

قطع روابط کشورهای عربی با قطر این کشور را به ایران نزدیک کرده است. مهم‌ترین وجه اشتراک ایران و قطر در میدان گازی پارس جنوبی است که بزرگ‌ترین‌ میدان گازی جهان شناخته شده است.

قرار سفر پمپئو به عربستان

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، قرار است پس از دیدار از قطر به عربستان سعودی سفر کند. روابط دو کشور به خاطر قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی، در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول چون گذشته درخشان نیست.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، دوم آبان (۲۴ اکتبر) برای نخستین بار از محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، به عنوان مسئول مستقیم قتل جمال خاشقجی نام برد. او در مصاحبه با «وال‌استریت ژورنال» گفت در ابتدا فکر می‌کرده که اقدام ماموران عربستان سعودی در کشتن خاشقجی عملی بوده که به طور خودسرانه در کنسولگری عربستان انجام شده است و آنها مسئولیت قتل خاشقجی را بر عهده داشته‌اند. ترامپ در ادامه افزود: «اگر کسی مسئول باشد خود اوست.»

خاشقجی ۵۹ ساله، ستون‌نویس «واشنگتن پست» و از منتقدان محمد بن سلمان بود. او در روز دوم اکتبر به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مراجعه کرد تا مدارکی را برای ازدواج با نامزد ترک خود دریافت کند. اما پس از ورود به کنسولگری دیگر از آن خارج نشد.

عربستان تا مدت‌ها منکر آن بود که این قضیه ربطی به این کشور داشته است. اما در پی فشارهای بین‌المللی، دادستانی عربستان بیانیه‌ای رسمی منتشر کرد که در آن گفته شده بود خاشقجی در جریان نزاع با چند نفر جانش را از دست داده است.

سپس عربستان کارمندان عالی‌رتبه دولت این کشور را متهم کرد به اینکه خودسرانه یک تیم ویژه ۱۵ نفره را برای انجام جنایت به ترکیه فرستاده‌اند. رهبری عربستان در این رابطه ۱۸ مظنون را هم بازداشت کرد. منتقدان معتقدند که عربستان بدین ترتیب تلاش کرده تا ولیعهد عربستان را از خطر متهم شدن دور کند.