کمپین حقوق بشر در ایران

حدود ۱۰۰ زن با انتخاب گزینشی و سوار بر «سه دستگاه اتوبوس» روز ۲۴ مهرماه وارد ورزشگاه آزادی برای تماشای بازی فوتبال میان دو تیم ایران و بولیوی شدند. به گفته رسانه‌های داخلی این زنان بیشتر شامل فوتبالیست‌ها، کارمندان فدراسیون فوتبال، بستگان و نزدیکان بازیکنان تیم ملی فوتبال، خبرنگاران ورزشی و تعدادی از بازیگران سینما و تلویزیون بودند که با موافقت فدراسیون فوتبال اجازه ورود یافته‌اند. با این حال تعدادی از زنان علاقمند به فوتبال پس از شنیدن حضور ۱۰۰ زن در ورزشگاه آزادی به استادیوم رفته‌اند که پشت درهای استادیوم آزادی متوقف شدند.

براساس عکس‌های منتشر شده جایگاه اطراف زنانی که وارد استادیوم  شدند کاملا خالی است و مردها در ردیف‌های کاملا دورتر از آنها نشسته‌اند. مهدی ملکی روزنامه‌نگار ورزشی در توییتر خود با انتشار عکسی از جایگاه زنان نوشت: دور تا دورشان خالی است. جایگاه های کناری همه خالی است تا می رسد به جایگاه های رو به رویشان که هواداران آقا هستند. خب در این شرایط دلیل مراقب ویژه با مراقبت کننده های ویژه چیست؟!

یک فعال حقوق زنان ساکن ایران با اشاره به اینکه ۲۴ مهرماه در تاریخ کمپین استادیوم برای همیشه ماندگار خواهد ماند به کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «نکته مهم حضور این زنان این است که سالها یکی از دلایل مخالفت مراجع مذهبی ایران با حضور زنان در ورزشگاه، نگاه کردن زنان به اندام بازیکنان بوده است که با این حضور می‌توان نتیجه گرفت الان دیگر مراجع مشکلی با این مساله ندارند. ظاهرا سفر نمایندگان زن مجلس به قم و صحبت در مورد موضوع و توجیه مراجع تاثیر‌گذار بوه است.»

اما او در ادامه با اشاره به اینکه زنان دیگری نیز به استادیوم رفته‌اند اما پشت در استادیوم متوقف شده‌اند گفت: «پس از حضور این تعداد محدود از زنان در ورزشگاه که اغلب خانواده بازیکنان بودند تعداد بیشتری از زنان بعد از شنیدن خبر احتمال حضور زنان در این بازی، پشت‌ درهای ورزشگاه‌ تجمع کردند ولی علیرغم صحبت با مسوولان امنیتی نتوانستند وارد ورزشگاه شوند.»

این فعال حقوق زنان در ادامه با انتقاد از انتخاب گزینشی تماشاگران زن گفت: «اغلب زنان طرفدار فوتبال می‌ترسند اتفاقی که برای مسابقات والیبال رخ داد برای فوتبال هم پیش بیاید. فیفا برای رفع اعتراضات حقوق بشری و موانع داخلی، فدارسیون والیبال و در توافقی، فقط اجازه حضور زنان خاص را در مسابقات لیگ جهانی می‌دهند، ورود در مسابقات لیگ هم ممنوع است، مشابه اتفاقی که امرزو برای فوتبال پیش آمد.»

نهایتا با فشارهای چند ساله رییس فدراسیون جهانی فوتبال و فیفا، درخواست‌های پپاپی فعالان حقوق زنان و ورزشکاران زن درهای ورزشگاه آزادی حتی به ضورت گزینشی بر روی زنان باز شد. از سوی دیگر غلامحسین زمان‌آبادی، مشاور فرهنگی فدارسیون فوتبال ایران در همین روز از صدور مجوز برای حضور زنان در بازی تیم ملی فوتبال ایران در برابر السد قطر داد.

تیم ملی ایران پیش از حضور در جام ملت‌های آسیا، در دیدار تدراکاتی خود روز سه‌شنبه ۲۴ مهرماه با تیم فوتبال بولیوی در ورزشگاه آزادی مسابقه داشت و دو بر یک پیروز شد. استادیوم یک‌صد هزار نفری آزادی امروز حدود ۱۰۰ جایگاه خود را به زنان ایرانی داد و خبرگزاری‌های داخلی و حتی تندرو نیز با انتشار این خبر حضور زنان را منعکس کردند. طبق خبرهای منتشر شده شماری از زنان بولیویاییی نیز در میان تماشاگران زن حضور داشتند.

خبرگزاری ایسنا در مطلبی با عنوان «بانوان در آزادی، تهدیدی که به فرصتی بزرگ تبدیل شد» نوشت «حضور بانوان در ورزشگاه نه تنها مشکل‌آفرین نشد بلکه به شور و هیجان بازی افزود.»

خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران نوشت دقایقی پیش از شروع بازی، تماشاگران زن «با سه دستگاه اتوبوس وارد ورزشگاه شدند.»

کارلوس کی‌روش سر مربی تیم ملی فوتبال ایران پس از پایان بازی درباره حضور زنان گفته بود: «در درجه اول لذتی که بازیکنان به خاطر حضور مادران و خواهران خود که سال‌های زیادی دوست داشتند آن‌ها را از نزدیک در درون زمین ببینند بالا بود. من خودم را جزوی از این جامعه می‌دانم. آینده روشنی در انتظار ایران است. اگر این شروع مسیر است، باید خوشامد گفت. مطمئنم بقیه جهان هم احترام بسیاری می‌گذارند. مطمئنا این مطلب و مسئله‌ای است که باید در دستان مسئولین باشد. البته باید اعتراف کنم که تشویق بانوان در این بازی بسیار جالب بود.»

البته مهدی تاج رییس فدراسیون فوتبال دقایقی پیش از حضور زنان در ورزشگاه به عنوان «توصیه» به زنان گفته بود امیدوار است بانوان حاضر در ورزشگاه شئونات اسلامی را رعایت کنند.

اولین حضور زنان در ورزشگاه آزادی پس از چهار دهه، ۲۰ خرداد ۹۷  اتفاق افتاد که درب ورزشگاه آزادی بر روی زنان و دختران برای تماشای بازی جام جهانی میان دو تیم ایران و اسپانیا بر روی پرده تلویزیون باز شد.

طی سال‌های گذشته بسیاری از زنان با حضور در جلوی درب استادیوم‌ها برای ورود تلاش کرده‌اند. در برخی موارد برخی به صورتی نمادین، با پوشیدن لباس پسرانه و به صورت مبدل وارد ورزشگاه‌ها شده‌اند. انتشار عکس‌های این افراد، بحث در خصوص ضرورت پایان دادن به تبعیض علیه زنان در ورزشگاه‌ها را فراگیر کرد.

به امید روزی که نصف آزادی برای زنان شود

حسین ماهینی، عضو تیم ملی فوتبال ایران در توییتر خود با انتشار عکسی از زنان در ورزشگاه نوشت: «به امید روزی که نصف ازادی برا شما بشه.»

با این حال ساعتی پس از شروع مسابقه، توییتر کاربران ایرانی پر از توییت‌های در نقد عدم اجازه ورود زنان علاقمند به فوتبال به استادیوم آزادی، رفتار نامناسب ماموران و انتخاب‌های گزینشی و نمایشی شد.

نیلوفر حامدی روزنامه‌نگاری که اجازه ورود به ورزشگاه را برای این بازی نیافت در توییتر خود نوشت: به عنوان کسی که امشب پشت در موند، هیچ مشکلی با زن های داخل ورزشگاه ندارم و خیلی هم از تجربه ای که داشتن ذوق زدم. شل شدن قفل اون درها رو عقب نشینی آقایون می دونم و برای باز شدن کاملش می جنگم.

منیژه موذن مترجم ورزشی نیز در توییتر خود با از رفتار نامناسب ماموران با زنانی که اجازه ورود نیافتند نوشت: درها باز شده؟باز میشه این در؟ کجا؟ کو؟ نبودین که ببینین اشک‌هاى بچه ها رو پشت در، رفتار تحقیرآمیز مامورین و با زنهاى غیر خاص ندیدین،صبح میشه این شب؟ کى؟ من چندبار دیگه باید پشت این در تحقیر بشم و اشک بریزم و از دور به ورزشگاه آزادى نگاه کنم؟ تا کى؟

نگار کاربر دیگر با اشاره به اینکه ورود به ورزشگاه حق تمام زنان است در توییتر خود نوشت: مسأله اینه که از این مطالبه به بهانه اینکه الان راه دادند نباید دست کشید و باید همچنان درست مثل تمام این سالها محکم پیگیر بود برای رسیدن به این حق ؛ این تمام آن چیزی نیست که ما می‌خواهیم.. باز هم می آییم تا برای همه آزاد بشه.. همه زنان این کشور

اما حبیب خلیفه کاربر دیگر در توییتر خود با انتشار عکسی از چند زن فوتبالیست در ردیف تماشاگران نوشت که نباید به حضور گزینشی زنان امیدوار بود: ««الهام فرهمند» و «هاجر دباغی» بازیکنای تیم ملی فوتبال بانوان ایران، تماشاگر بازی ایران – بولیوی در استادیوم آزادی!! به این حضور #دست_چین شده زنان در ورزشگاه نباید امیدوار بود. اونایی که باید میومدن، پشت در ورزشگاه موندن و اجازه حضور پیدا نکردن.»

سحر طلوعی روزنامه‌نگار روزنامه شرق نیز در توییتر خود با کنایه به عکس‌های منتشر شده از زنان حاضر در ورزشگاه نوشت: «این هم زنانی که امروز وارد استادیوم آزادی شدند؛ کارمند، بازیکن فوتبال، فوتسال، نزدیکان بازیکنان و‌…»

غزال معصوم‌شاهی یک کاربر دیگر نیز با انتشار عکسی از زنانی که پشت درب استادیوم دیده می‌شوند در توییترش نوشت: «درب آزادی به روی زنان غیر خاص باز نشد…»

فرهاد شوندی خبرنگار هم در توییتر خود از دختری که قبلا با لباس مردانه وارد ورزشگاه می‌شده اما در بازی روز ۲۴ مهرماه بالاخره با «التماس» توانسته وارد ورزشگاه شود نوشته است: بین همه این ۲۰۰ زنی که امروز رفتن ورزشگاه، قصه مبینا از همه احتمالا جالبتره دختر ۱۵ ساله عاشق پرسپولیس که چندبار با لباس پسرونه تو استادیوم بازداشت شده، درست مثل امروز اما التماس کرده و پلیسا دلشون سوخته و اومده داره بازی #تیم_ملی_ایران رو میبینه.»

نرگس یک عکاس ورزشی در توییتی با اشاره به محدودیت‌های ایجاد شده برای زنان نوشت:‌ «کمترین‌حقوقی که میتونیم داشته باشیم و نداریم… وقتی حقمونو بهمون میدن اینجوووری ذوق میکنیم…این حق جز ساده ترین حقوق هر بانویی تو کل جهانه… واقعا جای تاسف داره… فقط امیدوارم اون روزی رو ببینیم که ماهم آزادانه وارد استادیوم های کشورمون بشیم و از تیم مورد علاقمون حمایت کنیم.»