روز سه شنبه و در جریان دومین جلسه دور نخست استماع شفاهی شکایت ایران از آمریکا، نماینده هیأت آمریکایی تحریم های ضد ایرانی را در جهت محافظت از امنیت ملی این کشور خواند و صلاحیت دیوان بین المللی دادگستری را برای بررسی شکایت تهران بر مبنای عهدنامه مودت وارد ندانست.

به گزارش ایرنا، جنیفر لوستد نماینده آمریکا در دیوان لاهه در آغاز دفاعیات خود ‘جاه طلبی هسته‌ای’ ایران را خطری برای امنیت آمریکا دانست و گفت که آمریکا به شدت با درخواست ایران مخالف است.

وی جمهوری اسلامی را به حمایت از تروریسم متهم ساخت و گفت که اقدام های آمریکا در عهدنامه مودت لحاظ شده است.

نماینده آمریکا در ادامه دفاعیات خود دستور موقت درخواست شده از جانب ایران برای تعلیق تحریم ها را در تعارض با حق حاکمیت کشور متبوع خود دانست و تهران را متهم کرد که از اقدام های تروریستی علیه شهروندان آمریکایی حمایت کرده است.

وی تهدیدهای ایران علیه امنیت ملی آمریکا را دلیل خروج این کشور از برجام و نگرانی های اقتصادی و اجتماعی ای مطرح شده در جلسه دیروز را ناشی از سوء مدیریت تهران دانست.

لوستد با  ناکافی خواندن محدودیت های هسته ای ایران در برجام، نپرداختن به برنامه موشکی بالستیک ایران را از نقائص این برنامه دانست و گفت که برجام تضمینی نداده بود که تحریم های برداشته شده دوباره اعمال نشوند.

رئیس هیأت آمریکایی اخراج دو تن از دیپلمات های متهم به ترور یک تبعه ایرانی از هلند را در کنار اشغال سفارت آمریکا در سال ۵۸ در تهران نشانه ای از پیشینه طولانی حمایت دولت ایران از تروریسم خواند.

وی تحریم های ضد ایرانی آمریکا برای حفاظت از امینت ملی خود را مسالمت‌آمیز و در چهارچوب عهدنامه مودت دانست و پیشینه ای از تمهیدات دولت دونالد ریگان تا دولت باراک اوباما را برشمرد که به گفته وی تمامی آنها در راستای حفاظت از امنیت ملی آمریکا بوده است.

لوستد ضمن تشریح «نواقص برجام» و دلایل خروج آمریکا از آن، افشای «آرشیو هسته‌ای» ایران را علامت سوالی در مورد انصراف ایران از پی گیری برنامه های هسته ای پیشین خود دانست و گفت که فرانسه، انگلیس و آلمان نیز همانند آمریکا از از برنامه موشکی بالستیک ایران نگران هستند.

نماینده آمریکا ضمن آنکه صلاحیت دیوان را برای بررسی شکایت ایران برمبنای عهدنامه مودت ۱۹۵۵ زیرسوال برد ضرورت صدور دستور موقت درخواستی از جانب ایران را نیز رد کرد.

رئیس هیأت آمریکایی در پایان مطالب خود، جزئیات دفاعیات آمریکا را به دیگر همکاران خود سپرد.

نخستین جلسه دور نخست استماع شکایت ایران از آمریکا در دیوان بین المللی دادگستری لاهه هلند به دلیل بازگرداندن تحریم ها و نقض «عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی» دیروز(دوشنبه) برگزار شد.

در جلسه دیروز محسن محبی رئیس و دیگر اعضای هیأت ایرانی به مدت سه ساعت شکایت ایران را طرح کرده و به جزئیات فنی و حقوقی اقدام های خلاف قانون آمریکا و مغایرت آن با عهدنامه مودت دوجانبه پرداختند.

محبی تاکید کرد که صلاحیت دیوان در عهدنامه سال ۱۹۵۵ مودت ایران و آمریکا قید شده و از سرگیری تحریم های آمریکا که در تاریخ ۱۸ اردیبهشت با خروج آمریکا از توافق هسته ای ایران با ۱+۵ اعلام شد و به قصد آسیب به اقتصاد و اتباع ایران می باشد، نقض صریح این عهد نامه است.

به گفته نماینده ایران، تحریم‌های جاری و آتی آمریکا موجب گرانی اجناس و بیکاری ایرانیان شده و در حال تخریب اقتصاد و ارز ایران است و این نقض صریح عهدنامه مودت ایران و آمریکا است.

محبی گفت: رفتار آمریکا اساس قوانین بین‌المللی را به خطر انداخته و تنش را در منطقه افزایش داده است.

وی با اشاره به توافق هسته‌ای که به تائید قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت نیز رسیده، از مزایای اقتصادی آن برای کشور و برقراری روابط تجاری و با طرف های خارجی و بهبود اوضاع اقتصادی ایران گفت و قراردادهای ایران با شرکت های آمریکایی مانند جنرال الکتریک و بوئینگ را برشمرد.

به گفته نماینده ایران، دولت جدید آمریکا اتهام های بی‌اساسی را به ایران وارد کرده و از انجام برخی از وظایف خود در چارچوب برجام خودداری کرد که در تضاد با بیانیه های آژانس بین المللی انرژی اتمی در اعلام پایبندی ایران به تعهدات خود در برجام می باشد.

هیأت های ایران و آمریکا به ترتیب دیروز و امروز در دور اول استماع شفاهی ادله خود را بیان خواهند کرد. در دور دوم استماع شفاهی نیز ایران و آمریکا به ترتیب در روزهای ۷ و ۸ شهریور از ساعت ۱۲:۳۰ تا ۱۴ به وقت ایران پاسخ‌های خود را به طرف مقابل در صحن دادگاه عنوان می کنند.

خبرگزاری رویترز خبر داد که پس از چهار روز بررسی شکایت ایران در دیوان دادگستری بین المللی، این نهاد قضایی سازمان ملل ظرف یک ماه رای خود را صادر می کند.

محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران روز دوشنبه ۲۵ تیر اعلام کرد که ایران از آمریکا به دلیل «نقض عهدنامه مودت و روابط اقتصادی وحقوق کنسولی بین ایران و آمریکا در سال ۱۹۵۵» شکایت کرده است و جمهوری اسلامی ایران بر همین مبنا دادخواستی را به دبیرخانه دیوان لاهه تسلیم کرده است.

«عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین دول متحده آمریکا و ایران» که در تارنمای سازمان ملل نیز بارگذاری شده، در ۲۳ مرداد ۱۳۳۴ هجری شمسی (۱۵ اوت ۱۹۵۵ میلادی) میان نمایندگان دو کشور امضا شد و در جلسه سه ‌شنبه بیست و هشتم اسفند ماه ۱۳۳۵ به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

بر اساس بند ۲ ماده ۲۱، «هر اختلافی بین طرفین معظمین متعاهدین در مورد تفسیر یا اجرای عهدنامه فعلی که از طریق دیپلماسی به نحو رضایت بخش فیصله نیابد به دیوان دادگستری بین‌المللی ارجاع خواهد شد مگر اینکه طرفین معظمین متعاهدین موافقت کنند که اختلاف به وسائل صلح جویانه دیگری حل شود.»

بند ۲ ماده ۲۳ تصریح می کند: این عهدنامه مدت ده سال معتبر خواهد بود و پس از آن نیز تا موقعی که به ترتیب مقرر در این عهدنامه خاتمه پذیرد به قوت خود باقی خواهد بود.

در بند ۳ ماده ۲۳ نیز آمده است: هر یک از طرفین معظمین متعاهدین میتواند با دادن اخطار کتبی به مدت یکسال به طرف معظم متعاهد دیگر در انقضاء مدت ده سال اولیه یا هر موقع پس از آن این عهدنامه را خاتمه دهد (فسخ کند).

در پی این شکایت، دیوان بین المللی دادگستری ۲ مرداد طی نامه‌ای رسمی خطاب به مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا، به واشنگتن هشدار داد از هر گونه اقدام جدید در این زمینه اجتناب کند، و «توجه دولتمردان کاخ سفید را به این ضرورت جلب می‌کند که باید در زمینه مورد دعوا (بازگشت تحریم‌ها) طوری عمل کند که آرای آینده دیوان که بعد از جلسه ۲۷ اگوست (پنجم شهریور) صادر خواهد کرد، بلا اثر نشود.»

به گفته کارشناسان، این دستور، نظیر حکم موقت به توقف هرگونه اقدام متصرفانه در پرونده‌های مالی است و نشان دهنده حساسیت و اهمیت موضوع شکایت ایران برای دیوان بین المللی دادگستری است.