عباس عبدی، فعال سیاسی و تحلیلگر ارشد اصلاح‌طلب، در صفحه راهبرد روزنامه «سازندگی» نوشت:

این روزها و ماه‌ها هر اتفاقی که می‌افتد به سرعت تبدیل به موضوعی فراتر از آن اتفاق می‌شود و واکنش‌ها نسبت به آن پیش از حد انتظار است. شاید این وقایع نیز مهم باشند، ولی سرعت فراگیری آنها بسیار مهمتر است.

علت اصلی این است که ما از سال ۱۳۹۶ وارد مرحله جدیدی از فضای رسانه‌ای و اجتماعی شده‌ایم. وضعیت و مرحله‌ای که ساختار رسمی هنوز سعی نکرده خود را با آن تطبیق دهد. هرچند شواهدی از این تطبیق دادن را می‌بینیم، بویژه در نیروی انتظامی برجسته‌تر است؛ ولی سایر نهادها همچنان در فضای عمومی دهه گذشته زندگی و رفتار می‌کنند.

آنان توجه ندارند که «آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت». دوران انحصار رسانه‌ای متکی بر صداوسیمای حکومت به سر آمده است.

الآن در شرایطی هستیم که به احتمال زیاد مسئولین واحد مرکزی خبر نیز اخبار خود را از شبکه‌های مجازی می‌گیرند و بی‌نیاز از اخبار رسمی رسانه تحت امر خود هستند. آنان فقط مشغول دروازه‌بانی اخبار رسمی هستند تا مبادا گلی بخورند، هرچند در نهایت هم گل می‌خورند، درحالیکه هیچ‌گاه هم توان گل زدن ندارند، حتی نمی‌توانند وارد زمین حریف شوند!

در یک کلام فضا و زمین بازی عوض شده است. اگر ده سال پیش و پیشتر از آن می‌شد با حمله افراد و بدون حکم دادگاه، حسینیه‌های دراویش را تخریب کرد و اخبار آن را یک‌سویه منتشر کرد و آب از آب هم تکان نخورد، امروز چنین چیزی ممکن نیست.

امروز دیگران نیز مجهز به فضای رسانه‌ای شده‌اند و انحصار رسانه‌ای رسمی را شکسته‌اند؛ سهل است که انحصار رسانه‌ای در دست منتقدان افتاده و صداوسیما منفعل و ناکارآمد است.

در نتیجه موازنه قوا در این بخش به شدت تغییر کرده است. هنگامی که موازنه تغییر می‌کند، باید نحوه رفتار نیز متناسب با شرایط جدید متحول شود. ولی به نظر می‌رسد که برخی از نیروها قادر به تغییر رفتار نیستند.

مثل آن می‌ماند که ما در قله کوه در دمای منهای ۱۰درجه زیر صفر لباس‌های گرم بپوشیم تا یخ نزنیم، ولی هنگامی که وارد شهر با دمای ۲۰ درجه بالای صفر می‌شویم؛ باز هم همان لباس را پوشیده باشیم.

تمام تنش‌ها و بحران‌هایی که می‌بینیم، به صورت بالقوه در گذشته هم وجود داشته و حتی در مقاطعی نیز بوجود هم می‌آمده؛ ولی اخبار آن فضای عمومی را به تصرف خود در نمی‌آورند.

درحالیکه اکنون این تنش‌ها از یک سو بیشتر شده‌اند و از سوی دیگر، فراگیری خبری و تحلیلی آن گسترده‌تر شده است. از این نظر اصل این اتفاق‌ها موضوع جدیدی نیست. تنها چیز جدید در این میان و نسبت به پیش، غیرممکن بودن حل مسایل و چالش‌ها با شیوه‌های مرسوم قبلی است.

در گذشته مسایل حل نمی‌شد، بلکه پاک می‌شد و حل آنها به تأخیر می‌افتاد و درمان هر دردی که به تأخیر افتد، مشکل‌تر و پرهزینه‌تر می‌شود.

اکنون دیگر نمی‌توان مسایل را پاک کرد، چون رسانه‌های آزاد اجازه پاک کردن را نمی‌دهند. به علاوه تعدد مسایل و ژرفای آنها نیز بیشتر از آن شده که بتوان صورت آن را پاک کرد. دیگر نمی‌توان زباله‌ها را زیر فرش پنهان کرد.

باید آستین‌ها را بالا زد و به صورت مدنی و از طریق تفاهم و گفتگو به حل مشکلات اقدام کرد. هیچ راهی جز به رسمیت شناختن حقوق همه شهروندان ایرانی وجود ندارد. این راه از طریق درگیری و خشونت نمی‌گذرد و اگر هم موردی اتفاق افتاد، نباید آن را پایه رفتارهای بعدی کرد.

ما همه اعضای یک ملت و شهروند یک جامعه هستیم. اینکه گمان کنیم که همه باید یک عقیده و یک رفتار ثابت و مثل ما داشته باشند، جز اینکه جامعه را بی‌ثبات می‌کند؛ نتیجه دیگری ندارد.

تنش‌های موجود در ایران را می‌تواند مدیریت و حل کرد، اگر دنبال پاک کردن آنها نباشیم، در غیر این صورت، تنش‌ها عمیق‌تر و گسترده‌تر خواهد شد و به مرحله غیرقابل حلی خواهد رسید. چنین مباد.