دویچه وله: صادرات نفت خام ایران و قطر به کشورهای چین، کره جنوبی، هند و ژاپن کاهشی جدی داشته است. علت این کاهش فشارهای دولت عربستان سعودی و همچنین تهدیدهای دولت آمریکا در زمینه همکاری‌های اقتصادی با ایران اعلام شده است.

صادرات نفت خام ایران به کشورهای آسیایی در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ حدود ۱۶ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل آن کاهش داشته است. روند نزولی صدور نفت خام ایران به کشورهای آسیایی از سوی ناظران در ارتباط با فشارهای عربستان سعودی و آمریکا توضیح داده شده است.

حتی کشور چین که مناسبات خوبی با جمهوری اسلامی دارد، از واردات نفت خام خود از ایران کاسته است. واردات نفت خام چین از ایران در ماه دسامبر کاهشی بیش از ۱۷ درصد داشته است. هند نیز میزان واردات نفت خام خود از ایران را بیش از ۶ درصد کاهش داده است.

صادرات نفت ایران به ژاپن نیز در ماه دسامبر کاهشی بیش از ۱۱ درصد داشته و به حدود ۲۱۸ هزار بشکه در روز رسیده است.

کاهش صادرات نفت قطر

کاهش صادرات نفت خام قطر به ژاپن و کره جنوبی در ماه دسامبر بیش از ۲۰ درصد بوده است. این در حالی است که صادرات نفت خام عربستان به کشورهای آسیایی و از جمله به مشتریان اصلی ایران و قطر افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است.

به عنوان نمونه، صادرات نفت قطر به ژاپن ۲۵ درصد کاهش یافته و صادرات نفت عربستان به این کشور بیش از ۸ درصد افزایش یافته است. به این ترتیب، بیش از ۴۰ درصد بازارهای نفت آسیا در اختیار عربستان سعودی است.

دورنمای همکاری‌های اقتصادی

شرکت‌های غربی و آسیایی فعال در حوزه نفت و گاز نیز در اثر فشارهای عربستان و تهدیدهای دونالد ترامپ اقدام به بررسی مجدد پروژه‌های مربوط به همکاری‌های اقتصادی خود با جمهوری اسلامی نموده‌اند.

به عنوان نمونه، مسئولان شرکت نفتی توتال فرانسه اعلام کرده‌اند که برای محاسبه ریسک احتمالی همکاری اقتصادی با ایران، پروژه‌های فعالیت در حوزه‌های پارس جنوبی را بار دیگر بررسی خواهند کرد.

گزارش‌ها از آن حکایت دارند که دیگر شرکت‌های صنعتی نیز اقدام به تجدید نظر در برنامه‌های مربوط به همکاری‌های اقتصادی با ایران کرده‌اند. به عنوان نمونه شرکت “پوسکو” کره جنوبی که می‌خواست در صنایع تولید فولاد چابهار فعالیت کند، توافق خود را با مقامات ایران لغو کرده است.

بنا بر ارزیابی کارشناسان، وضعیت صادرات نفت خام ایران در ماه‌های آینده نیز بهبودی نخواهد یافت. تهدیدهای دولت آمریکا در زمینه خروج  از برجام و احتمال وضع تحریم‌های جدید علیه ایران از جمله عواملی هستند که مانع از گسترش همکاری شرکت‌های غربی و آسیایی با ایران می‌گردند.