شورای امنیت سازمان ملل روز جمعه ۸ دسامبر ۲۰۱۷ به درخواست ۸ کشور نشستی فوری و فوق‌العاده تشکیل داد تا موضوع به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و نتایج احتمالی این تصمیم بر امنیت و ثبات منطقه را بررسی کند.

پنج کشور اروپایی عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد، در بیانیه‌ای مشترک، از تصمیم رییس‌جمهور آمریکا برای به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل، انتقاد کردند.

بریتانیا، فرانسه، آلمان، سوئد و ایتالیا اعضای اروپایی شورای امنیت، اقدام دونالد ترامپ را تصمیمی «غیر سازنده» در راه ایجاد صلح میان اسرائیل و فلسطینیان توصیف کردند و از ایالات متحده آمریکا خواستند که طرح پیشنهادی صلح میان دو طرف را پیگیری کند.

در بخشس از این بیانیه آمده است: «وضعیت اورشلیم باید از طریق مذاکره میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها برای توافقی نهایی، روشن شود. این موضع ثابت اتحادیه اروپا بوده است که وضعیت اورشلیم  باید نهایتا پایتختی هر دو طرف باشد. تا آن زمان، ما هیچ حاکمیتی بر اورشلیم (قدس) را به رسمیت نخواهیم شناخت.»

این بیانیه می‌افزاید: «بر اساس قوانین بین‌المللی و قطعنامه‌های مربوطه... ما بخش شرقی اورشلیم را به عنوان بخشی از اراضی فلسطینی اشغال‌شده می‌شناسیم و توافق نهایی باید بر اساس مرزهای ۴ جولای ۱۹۶۷ و معاوضه زمین مورد توافق میان طرفین باشد. اتحادیه اروپا هیچ تغییری را در مرزهای پیش از ۱۹۶۷ به رسمیت نمی‌شناسد، مگر آن‌هایی که به تائید طرفین رسیده باشد.»

هم‌زمان با این جلسه، رهبران کشورهای عرب و مسلمان از مردم خواسته بودند که برای اعلام انزجار از تصمیم اخیر دونالد ترامپ تظاهرات کنند. دست‌کم یک نفر در درگیری‌ها در کرانه باختری کشته شده است.

موقعیت بیت‌المقدس در کانون مناقشه دیرینه اسرائیل و فلسطینی‌ها قرار دارد. فلسطینی‌ها شرق این شهر را پایتخت آینده کشور فلسطینی می‌دانند. با این تصمیم دونالد ترامپ، آمریکا اولین کشوری در جهان می‌شود که رسما بیت المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت می‌شناسد.

رهبران کشورهای جهان اسلام و جامعه بین‌المللی از تصمیم آقای ترامپ انتقاد کردند و بعضی از آنها درباره بروز بالقوه خشونت و خونریزی هشدار دادند. در جلسه اضطراری امروز شورای امنیت سازمان ملل هم تقریبا تمام اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد جز آمریکا مخالف این تصمیم بودند.

آمریکا: نمی‌گذاریم سازمان ملل برای اسرائیل تعیین تکلیف کند

در ادامه نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، در مقابل موج انتقاد کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل، این سازمان را به نقض «بی‌طرفی» علیه اسرائیل متهم کرد. نماینده آمریکا سازمان ملل متحد را متهم کرده که بیش از کمک به روند صلح خاورمیانه، در صدد ضربه زدن به صلح است.

هیلی با یادآوری اینکه آمریکا اولین کشوری بوده که اسرائیل را به رسمیت شناخته، گفت کنگره آمریکا از سال ۱۹۹۵ انتقال سفارت به اورشلیم و به رسمیت شناختن پایتختی این شهر را تصویب کرده بود، اما روسای جمهور آمریکا به امید دستیابی به صلح از مسیر مذاکرات، این اقدام را به تأخیر انداخته بود.

وی با اشاره به دستور ترامپ برای به رسمیت شناختن پایتختی اورشلیم، گفت: «ایالات متحده در مورد محدوده یا مرزهای میزان حاکمیت بر اورشلیم چیزی تعیین نکرده است. ایالات متحده هیچ از هیچ تغییری در وضعیت حرم شریف حمایت نکرده است. ایالات متحده وضعیت نهایی را از پیش تعیین نکرده و همچنان به راهکار دو دولتی متعهد است.»

هیلی ادامه داد: «اسرائیل مانند هر دولتی این حق را دارد که در مورد پایتخت خود تصمیم‌گیری کند... عقل سلیم می‌گوید سفارت باید در پایتخت کشور قرار گیرد و سفارت‌های ایالات متحده هم در سرتاسر جهان در پایتخت‌ها هستند و اسرائیل هم مستثنا نیست... ما معتقدیم که اگر با هم صادق باشیم، بهتر می‌توانیم صلح را پیش ببریم. این تصمیم حاصل یک ارزیابی صادقانه بوده است.»

وی با بیان اینکه کسی نباید به دلیل تصمیم ترامپ «اقدامات خشونت‌آمیز» انجام دهد، گفت اگر گروهی خلاف این کار را انجام دهد، «نشان می‌دهد که برای شراکت در صلح شریک مناسبی نیست.»

نماینده آمریکا ادامه داد: «سازمان ملل بیش از آنکه به صلح کمک کرده باشد، به آن ضربه زده است... ایالات متحده دیگر در برابر حملات به اسرائیل در سازمان ملل ساکت نمی‌ماند... اسرائیل هرگز نباید در برابر توافقنامه‌ای قرار گیرد که سازمان ملل یا هر گروه دیگری تحمیل کرده‌ و در آن امنیت اسرائیل را نادیده گرفته‌اند.»

وی سپس اضافه کرد که آمریکا بیش از هر زمان دیگری به صلح میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها «متعهد» است، گفت واشنگتن به سوی هر دو طرف دست دوستی دراز می‌کند.

اسرائیل: ایالات متحده شجاعت داشت

در ادامه «دنی دانون» نماینده اسرائیل در سازمان ملل صحبت کرد و به تمجید از تصمیم آمریکا پرداخت.

وی گفت: «تصمیم ایالات متحده نقطه عطفی برای اسرائیل، صلح و جهان بود. ایالات متحده این شجاعت را داشت که انصاف را درک کرده و آنچه را که همواره پایتخت اسرائیل بوده و خواهد بود، به رسمیت شناخت.»

دانون با بیان اینکه قدس از «۳۰۰۰ سال پیش» پایتخت «ملت یهود» بوده و سکه‌ای از جیبش خارج کرد و با ادعای تاریخی بودن آن، این سکه را به عنوان شاهدی بر یهودی بودن قدس به حاضران نشان داد.

وی در ادامه قطعنامه سال گذشته شورای امنیت را «شرم‌آور» خواند و گفت: «شورای امنیت جسارت کرده و گفته است که حضور اسرائیل در دیوار غربی «هیچ اعتبار قانونی‌‌ای ندارد و نقض آشکار قوانین بین‌المللی است».»

دانون گفت تصمیم آمریکا باید برای فلسطینی‌ها و جهان «ملاکی برای واقعیت باشد» و فلسطینی‌ها باید به میز مذاکره بازگردند.

نماینده فلسطینی‌ها: قدس خط قرمز ماست

در ادامه «ریاض منصور» نماینده فلسطین به صحبت پرداخت. وی با تمجید از کشورهایی که خواستار لغو تصمیم ترامپ شده‌اند، گفت: «این تصمیم غیرقانونی، غیرمسئولانه و تحریک‌آمیز هدفی ندارد جز خرسند کردن نیروی اشغالگری که همچنان به زورگویی و بی‌اعتنایی به قوانین بین‌المللی ادامه می‌دهد.»

وی افزود: «اعلامیه شدیدا تأسف‌آور رئیس‌جمهور ایالات متحده... در تناقض مستقیم با قطعنامه‌های شورای امنیت و اجماع دیرینه بین‌المللی است.»

او تأکید کرد که اسرائیل با بی‌اعتنایی به قوانین بین‌المللی به گسترش شهرک‌ها و اشغالگری ادامه می‌دهد و در این مسیر با مصونیت برخوردار است.

منصور افزود: «اجماع جهانی در این رابطه روشن است. حقوق بین‌المللی و قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل... باید حفظ شده و مورد احترام قرار گیرد. وضعیت قدس نباید از سوی هیچ کشوری به صورت یکجانبه تغییر کند. این تصمیم ایالات متحده باید مورد تجدید نظر قرار گرفته و لغو شود.»

وی در بخش دیگری از بیانیه‌اش گفت: «اهمیت قدس برای مسلمانان و فلسطینی‌ها را نباید دستکم گرفت... نباید تردیدی وجود داشته باشد که وضعیت قدس خط قرمزی برای فلسطینی‌هاست... قدس همواره قلب فلسطینی‌ها بوده و خواهد بود... وضعیت تاریخی در حرم شریف باید به طور کامل مورد احترام قرار گرفته و حفظ شود... هیچ کشوری حق ندارد حاکمیت اسرائیل بر قدس را به رسمیت بشناسد.»