پنجشنبه ۹ فروردين ۱۴۰۳ -
Thursday 28 March 2024
|
دویچه وله: دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، قرار است ظرف چند روز آینده تصمیم خود را درباره رفتار دولتاش با توافقی تاریخی اعلام کند که در دوران ریاست جمهوری بارا ک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، در سال ۲۰۱۵ میلادی حاصل شده است.
سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید، روز سهشنبه (۱۰ اکتبر/ ۱۸ مهر) در واشنگتن گفت که ترامپ ظرف چند روز آینده «راهبرد فراگیر آمریکا» درباره ایران را اعلام خواهد کرد. رئیس جمهوری آمریکا موضع خود در برابر توافق هستهای با جمهوری اسلامی را نیز مشخص خواهد کرد. به گفته سندرز، ترامپ تصمیم خود در این ارتباط را گرفته و میخواهد اطمینان حاصل کند که آمریکا سیاستی فراگیر در راستای مقابله با تمام مشکلاتی که ایران به عنوان «یک بازیگر بد» ایجاد میکند، در اختیار خواهد داشت.
سناریوهای احتمالی
به گزارش خبرگزاری فرانسه، انتظار نمیرود که ترامپ خروج فوری از توافق هستهای را اعلام کند، بلکه محتمل این است که تصمیم او تنها «ورود به مرحلهی احتمالی خروج از برجام» باشد؛ بدینشکل که بهگونهای تشریفاتی در برابر کنگره کارایی توافق را زیر سؤال ببرد. اما همین حد هم به تنهایی کافی است تا هراسی عمومی بیافریند و توافق دشوار بر سر محدودیت برنامه هستهای ایران را با خطر نابودی مواجه کند.
رئیس جمهوری آمریکا بایستی طبق روالی قانونی هر ۹۰ روز یک بار گزارشی را به کنگره ارائه داده و پایبندی ایران به برجام را، با توجه به منافع آمریکا، تأیید یا رد کند.
ترامپ تاکنون دو بار، گرچه با تردید و نارضایتی، به توافق هستهای با ایران برگهی عبور داده است. حال او تا یکشنبه آینده (۱۵ اکتبر/ ۲۳ مهر) مهلت دارد که بار دیگر گزارش خود را در این خصوص به کنگره ارائه دهد. این بار اما ترامپ، به گزارش رسانههای آمریکایی، از “تأیید” پایبندی ایران به برجام خودداری خواهد کرد.
گرچه آژانس بینالمللی انرژی اتمی پایبندی ایران به برجام را تأیید کرده و ترامپ هم احتمالا علیه آن سخنی نخواهد گفت، اما این برای او کافی نیست. دلیل او در خودداری از “تأیید”، که پیشتر هم بارها بر آن تأکید کرده، نقض “روح برجام” توسط ایران است.
ترامپ به دیباچه«”برنامه جامع اقدام مشترک» توجه میدهد که در آن توافق هستهای به عنوان گامی در مسیر “صلح و امنیت” منطقه توصیف میشود. رئیس جمهوری آمریکا جمهوری اسلامی را متهم میکند که به جای گام برداشتن در این مسیر، با حمایت از حزبالله لبنان و سازمان تندروی فلسطینی حماس و نیز مداخله در کشورهای جنگزدهی سوریه و یمن، منطقه را بیثبات میکند.
دونالد ترامپ برنامه موشکی ایران را نیز نقض “روح برجام” میداند. پس، از آنجا که توافق هستهای، از نگاه ترامپ، مانع “رفتارهای خصمانه” ایران نشده، آن را در راستای منافع آمریکا نیز نمیداند.
پیامدهای بلافصل
رد پایبندی ایران به برجام گرچه اقدامی سختگیرانه است، اما کماکان دادن شانسی دیگر به برجام محسوب میشود. تازه ترامپ بدینترتیب مسئولیت را هم به گردن کنگره میاندازد. زیرا کنگره در چنین موقعیتی ۶۰ روز برای تصمیمگیری در این مورد فرصت خواهد داشت که آیا بایستی دوباره تحریمهای پیشین علیه ایران را به جریان بیندازد یا نه.
تصمیم کنگره هم در چنین وضعی کاملا ناروشن است. زیرا همحزبیهای جمهوریخواه ترامپ در کنگره در رابطه با ایران دارای موضع واحدی نیستند و در میانشان تردیدهایی برای خروج از برجام وجود دارد.
ترامپ به دنبال چیست؟
رأی کنگره به تجدید تحریمها، به معنای شلیک تیر خلاص به توافق اتمی با جمهوری اسلامی خواهد بود. یا اینکه، در سناریویی دیگر، برجام بدون آمریکا پیش خواهد رفت و از آن پس فقط میان ایران و چهار قدرت اتمی دیگر به اضافه آلمان به زندگی خود ادامه خواهد داد.
ترامپ اما نمیخواهد تا این حد پیش برود. گزارشها حاکی از آن است که او به عنوان اهرمی برای تهدید و فشار، در صدد طراحی تحریمهایی احتمالی است، اما نمیخواهد آنها را حتما اعمال کند. اگر چنین نمیبود، تصمیم را هم به کنگره واگذار نمیکرد، زیرا رئیس جمهوری میتواند وضع تحریمها را، با توجه به اختیاراتاش، شخصا اعلام کند.
ترامپ میخواهد بدینشکل نه تنها تهران، بلکه دیگر شرکای توافق هستهای با ایران را نیز زیر فشار بگذارد. هدف او از این اعمال فشار، انجام مذاکراتی جدید است؛ مذاکراتی که بتوان از طریق آن محدودیت غنیسازی اورانیوم توسط ایران را که تا سال ۲۰۲۵ اعتبار دارد، تمدید و برنامه موشکی جمهوری اسلامی را محدود کرد.
البته کارایی این فشار محل سؤال است. تمام مقامهای دولتی و حکومتی جمهوری اسلامی، از جمله حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، تجدید مذاکرات را منتفی دانستهاند. از میان دیگر شرکای توافق هستهای با ایران نیز تنها امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، آمادگی خود را برای دور جدیدی از مذاکرات اعلام کرده است.
***
جهان به زودی شاهد مهمترین سخنرانی ترامپ خواهد بود
یک روزنامه لبنانی نوشت که بر اساس اخبار منتشر شده رئیسجمهور آمریکا توافق هستهای را تایید نخواهد کرد اما این امر به معنای خروج کامل آمریکا از این توافق تاریخی نیست.
به گزارش ایسنا، نادین شلق، خبرنگار روزنامه الاخبار لبنان در یادداشتی تحت عنوان «ترامپ در برابر امتحان هستهای» نوشت: برای اولین بار جهان شاهد یکی از مهمترین سخنرانیهای دونالد ترامپ خواهد بود. او تصمیمش درباره پایبندی کشورش در توافق هستهای با ایران را اعلام خواهد کرد اما براساس اخبار درز شده ترامپ این بار توافق هستهای را تایید نخواهد کرد، این امر به معنای خروج کامل آمریکا از این توافق تاریخی به این سادگی نیست.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا چاقوی خود را تیز کرده است تا طی روزهای آینده در ۱۵ اکتبر یکی از مورد علاقهترین ماموریتش را انجام دهد و بحثبرانگیزترین سخنرانیهایش را به گوش همگان برساند، او در مورد توافق هستهای حکم خواهد داد و با این کار به نوع جدیدی از سیاست خارجه آمریکا اشاره خواهد کرد و این گام ترامپ باعث میشود که تمام اطراف توافق چه همپیمانان و چه دشمنان زنگ خطر را به صدا درآورند.
با وجود اینکه گفته میشود ترامپ تا کنون حکیمانه عمل کرده است و شعارهای زمان قبل از انتخابش به عنوان رئیسجمهور آمریکا را محقق نکرده است اما افراد آگاهی وجود دارند که میگویند ترامپ همچنان اصرار دارد توافق هستهای را متوقف کند زیرا این توافق را بدترین توافق تاریخ و عامل دردسر آمریکا توصیف میکند و وعده داده است که آن را پاره کند، اما آیا وعده به سادگی محقق خواهد شد؟
تمام دلایل و شواهد نشان میدهد که اگر آمریکا بخواهد از توافق هستهای خارج شود به تنهایی این کار را انجام خواهد داد و علیرغم اصرار غیرمنطقی ترامپ دولت آمریکا نمیخواهد به تنهایی وارد این خطر شود.
در ابتدا انتظار میرود که رئیسجمهور آمریکا توافق هستهای را تایید نکند و آن را تحویل کنگره دهد و کنگره نیز طی ۶۰ روز باید در مورد آن تصمیمگیری کند و ممکن است طی آن تحریمهای هستهای علیه ایران بازگردانده شود و این امر به معنای نقض مستقیم توافق نیست، زیرا موانع زیادی بر سر راه خواهد داشت. حتی اگر گمان شود که جمهوریخواهان بر مجلس نمایندگان و مجلس سنا سیطره دارند.
چیزی که رئیسجمهور آمریکا به آن نیاز دارد رای اکثریت است و این امر به این معناست که جمهوریخواهان که ۵۲ کرسی از میان ۱۰۰ کرسی در مجلس سنا را در اختیار دارند به تنهایی میتوانند سرنوشت توافق را تعیین کنند اما به نظر میرسد که آنها پشتیبانی لازم را ندارند و بر اساس آنچه روزنامه واشنگتنپست منتشر کرده است، میچ مک کانل، رهبر اکثریت جمهوریخواه تاکید کرد که ما نمیخواهیم مسائل بحثبرانگیزی به دستور کار اضافه کنیم به خصوص که انتخابات میاندورهای نزدیک است.
حتی تعداد زیادی از حامیان مخالفت با توافق هستهای از جمله جمهوریخواهانی مانند جف فلیک، جون ماکین و سوزان کولینز بر این باورند که آمریکا نیازی به بازگرداندن تحریمها ندارد و اعلام کردند که از رای دادن به تحریمها مطمئن نیستند. همچنین سناتور راند پاول و اد رویس، رئیس کمیسیون روابط خارجه در مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کردند که ما گمان میکنیم که ترامپ نباید از توافق هستهای خارج شود.
علاوه بر این یکی از بارزترین جمهوریخواهان مخالف ایران یعنی سناتور تام کاتن با وجود دعوت به فعالیتهای محکم و قوی علیه ایران تاکید کرد که او از روسای سنا میخواهد که در گام اول توافق هستهای را لغو نکنند. کاتن و دیگر مخالفان توافق هستهای معتقدند که ترامپ باید همپیمانان اروپایی خود را قانع کند تا توافق محکمتری با ایران ببندند، او در سخنرانی هفته گذشته در شورای روابط خارجی به طرحی اشاره کرد که بندهای سالهای اخیر توافق هستهای را لغو میکند و بر ضرورت بررسی نیروگاههای ایران و افزودن بندهای جدید بر برنامه موشکی تاکید کرد.
انتظار میرود که توافق هستهای به شکل خود باقی بماند، بسیاری میگویند که دولت آمریکا تلاش میکند کنگره را به وضع قانون جدیدی وادارد یا قانون قبلی را اصلاح کند قانونی که ترامپ را مجبور به پذیرفتن توافقی که آن را نمیخواهد نکند. رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا و مک مستر، مشاور امنیت ملی در حاشیه نشستهای مجمع عمومی سازمان ملل بر این اصلاح اشاره کردند و گفتند که تمدید مدت تایید توافق به ۹۰ روز در ضمن این اصلاح قرار دارد.
در این راستا، حزب دموکرات به طور کلی مخالف تحریمهای هستهای جدید علیه ایران خواهد ماند و هیچیک از پیشنهادهای بالا را نخواهد پذیرفت و به حمایت اروپا از توافق هستهای مسلح خواهد شد.
کشورهای اروپایی که توافق هستهای را امضا کردند یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا به دولت آمریکا و کنگره فشار میآورند تا از توافق هستهای محافظت کنند و این کشورها همانند ایران میگویند که این توافق قاطع است و نمیتوان آن را تغییر داد و حتی سفرای این کشورها تلاش کردند تا اعضای کنگره را بر اهمیت این توافق قانع کنند.
بنابراین، دیوید سولیوان، سفیر اتحادیه اروپا در واشنگتن در گفتوگو با روزنامه «دی آتلانتیک» تاکید کرد که تایید نکردن توافق هستهای از سوی رئیسجمهور آمریکا نه تنها بر توافق بلکه بر اقدامات آمریکا در رابطه با این توافق نیز تاثیر خواهد گذاشت.
وی افزود: اتحادیه اروپا و ۲۸ عضو آن تا زمانی که ایران وظایف خود را انجام دهد به توافق هستهای پایبند خواهند ماند. علیرغم چیزی که گفتیم، روزنامه فاینشال تایمز بریتانیا اشاره میکند که اروپاییها تلاش میکنند به ترامپ کمک کنند و بندهای توافق هستهای را سختتر کنند و چه بسا تلاش میکنند که مذاکرات هستهای خارج از توافق ایجاد کنند. بریتانیا در مورد روشهایی سخن میگوید که بندهای توافق را سختتر میکنند در حالی که فرانسه پیشنهاد میدهد که مذاکراتی وابسته به توافق در سال ۲۰۲۵ برگزار شود.
به نظر میرسد که گزینه دوم به واقعیت نزدیکتر باشد زیرا کشورهای اروپایی تاکید کردند که در صورت خروج واشنگتن از توافق به همراه مسکو، پکن و تهران به توافق ادامه خواهند داد.
همچنین روزنامه والاستریت ژورنال به نقل از یک مسئول بلندپایه در دولت آمریکا اعلام کرد که ترامپ تصمیمی نهایی در مورد پایبندی ایران به توافق هستهای اتخاذ نکرده است اما برای مقابله با برنامه هستهای ایران و سپاه یک استراتژی را به کار گرفته است.
***
جلسه توجیهی مذاکرهکنندگان هستهای آمریکا با قانونگذاران دموکرات درباره برجام
مذاکرهکنندگان آمریکا در مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+۵ قرار است در یک جلسه توجیهی با قانونگذاران دموکرات در مجلس نمایندگان در آستانه ضربالاجل ترامپ برای تایید پایبندی ایران به برجام دیدار کنند.
به گزارش ایسنا، به نوشته نشریه پولتیکو، نانسی پلوسی، رهبر اقلیت مجلس نمایندگان آمریکا قرار است عصر روز چهارشنبه (به وقت محلی) یک جلسه توجیهی با مذاکره کنندگان کلیدی آمریکا در مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+۵ برگزار کنند.
جان کری وزیر امور خارجه پیشین و ارنست مونیز وزیر انرژی پیشین آمریکا در این جلسه حضور خواهند داشت.
وندی شرمن، معاون پیشین وزیر امور خارجه و سرپرست تیم مذاکرهکننده آمریکا به علاوه جرارد آرو سفیر فرانسه در واشنگتن و دیوید سولیوان سفیر اتحادیه اروپا در آمریکا از دیگر شرکتکنندگان در این جلسه توجیهی هستند.
دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا باید تا ۱۵ اکتبر گزارشی به کنگره درباره پایبندی ایران به توافق هستهای ارائه دهد. وی که تا کنون بارها این توافق را مورد انتقاد قرار داده است، انتظار میرود که برخلاف دفعات قبل این بار پایبندی ایران را تایید نکند.
اگر ترامپ این پایبندی را تایید نکند، کنگره باید طی ۶۰ روز درباره وضع مجدد تحریمها علیه ایران که به واسطه اجرای توافق رفع شده بودند، تصمیم گیری کند. اما مشخص نیست که کنگره اقدامی خواهد کرد یا نه. جمهوری خواهان زمان امضا توافق به اتفاق آراء با آن مخالفت کردند اما اکنون بسیاری از قانونگذاران کلیدی کنگره میگویند که توافق باید حفظ شود.
متحدان اروپایی واشنگتن که در توافق حضور دارند نیز به طور قوی با وضع مجدد تحریمها علیه ایران مخالف و تاکید کردهاند که چنین کاری به تنشها دامن می زند.
| |||||||
ايران امروز
(نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايتها و نشريات نيز ارسال میشوند معذور است. استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2024
|