یاشار یاکیس
(یاشار یاکیس وزیر خارجه ی پیشین ترکیه و یکی از اعضای بنیان گذار آ ک پ حزب حاکم کنونی ترکیه است.)
منبع: عرب نیوز
ترجمه:خبرگزاری کردپرس

در مورد مناطق امن مشکلات و موانع زیادی وجود دارد؛ از مشروعیت بین‌المللی گرفته تا تأمین هزینه‌های آن تا نظر و برخورد مراجع قدرت در سوریه. «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه، روز هشتم فوریه با همتای آمریکایی‌اش، «دونالد ترامپ»، گفت‌وگویی تلفنی داشت که ممکن است برخی پارادایم‌ها در بحران سوریه را تغییر دهد.

یکی از موضوعات مورد بحث رهبران دو کشور ترکیه و آمریکا همکاری نظامی در سوریه بود. آمریکا ترجیح می‌دهد این همکاری را به جنگ با داعش محدود کند، اما ترکیه می‌خواهد که جنگ خود با یگان‌های مدافع خلق (ی‌پ‌گ) را هم جزئی از این همکاری کند. به نظر می‌رسد اردوغان از ترامپ برخلاف برخورد سرد دولت «باراک اوباما»، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، نشانه‌های مثبت‌تری دریافت کرده باشد.

ترامپ پس از این گفت‌وگوی تلفنی، ژنرال «جوزف دانفورد»، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، را به ترکیه فرستاد. ژنرال «هولوسی آکار»، همتای ترکیه‌ای جوزف دانفورد، پیشنهاد اردوغان برای توسعه همکاری نظامی در سوریه را تکرار کرد. این پیشنهاد شامل گرفتن منبج از ی‌پ‌گ، گرفتن رقه از داعش و ایجاد مناطق امن می‌شود. 

در این پیشنهاد دو گزینه برای رقه وجود دارد. یک گزینه این است که ارتش ترکیه منبج را بگیرد و از آنجا به رقه برود. این گزینه نیازمند کنترل ترکیه بر نواری به طول ۱۸۴ کیلومتر از الباب تا منبج و از آنجا تا رقه است. رسانه‌های ترکیه این گزینه را گزینه‌ای سخت‌تر می‌دانند به این دلیل که منطقه کوهستانی بوده و خطر آن به همین خاطر بالاتر است.

گزینه دوم این است که به ارتش ترکیه اجازه ورود به سوریه داده شود، این‌بار از کوبانی و از آنجا به طرف جنوب و رقه حرکت کند. این گزینه نیازمند کنترل نواری به طول ۸۴ کیلومتر است و دو مزیت دارد: نخست این منطقه هموارتر بوده و حرکت ارتش ترکیه در آن آسان‌تر است و دیگر اینکه کانتون‌های کُردی جزیره و کوبانی را از هم جدا و به‌این‌ترتیب منطقه تحت کنترل کردها را سه‌پاره می‌کند.

پیشنهاد آنکارا این است که این برنامه با کمک ارتش آزاد سوریه با پشتیبانی ترکیه و نیروهای سوریه دموکراتیک تحت پشتیبانی آمریکا اجرا شود. نیروهای ویژه ترکیه و آمریکا نیز در این عملیات روی زمین حضور دارند. ترکیه از نیروهای سوریه دموکراتیک این انتظار را دارد که از ورود به رقه خودداری کنند. بنا بر خبرهایی که از این دیدار به بیرون درز کرد، دانفورد در مقابل پیشنهاد دیگری را مطرح کرد که طبق آن اجازه داده شود ی‌پ‌گ از شرق و دیگر نیروها از شمال وارد رقه شوند.

عملیات رقه نیازمند بین هشت‌هزار تا ۱۰ ‌هزار سرباز است که ترکیه باید آنها را آموزش دهد و آمریکا تسلیح کند. این نقشه دو مزیت دارد؛ نخست اینکه اکثریت جمعیت رقه سنی هستند. یکی از دلایلی که موجب شد این شهر پایتخت به‌اصطلاح خلافت داعش شود، همین بود. یک ارتش عمدتا سنی بخت بهتری برای اداره شهر پس از بیرون‌راندن داعش دارد و دوم اینکه تمامیت ارضی سوریه در صورت تجزیه منطقه تحت کنترل کردها به چندپاره راحت‌تر حفظ می‌شود.

موضوع دیگری که اردوغان با ترامپ مورد بحث قرار داد، ایجاد مناطق امن در سوریه است. ترامپ هم در ابتدا از این فکر حمایت می‌کرد. او به اردوغان گفت که او انتظار متقاعدکردن کشورهای حوزه خلیج‌فارس برای تأمین مالی این موضوع را داشته است. مناطق امن نیازمند مشروعیت بین‌المللی، ده‌ها ‌میلیارد دلار هزینه و تدبیر سیاسی است.

نظرات مورد بحث رهبران ترکیه و آمریکا می‌تواند برای برخی گروه‌های ذی‌نفع در سوریه خوشایند و برای برخی دیگر ناخوشایند باشد. یک مثل قدیمی ترکی می‌گوید: «تمام چیزی که نیاز داریم، سه نعل دیگر و یک اسب است». شاید ترکیه با ترغیب آمریکا به بررسی این پیشنهاد یک نعل را یافته باشد، اگرچه آمریکا هنوز تعهد محکمی براي همکاری دراین‌باره نداده است.

بیشتر دلایلی که آمریکا در دولت اوباما به‌خاطر آنها برای همکاری با ترکیه تعلل نشان می‌داد، هنوز متقن هستند. بنابراین همین که افراد ترامپ برای او استدلال‌های خود را مطرح می‌کنند، نمی‌توان به‌طور قطع و یقین گفت که ترامپ موضعش را در این موارد حفظ خواهد کرد. این پیشنهاد نقاط قوت زیادی دارد، اما نقاط ضعفی هم دارد.

برنامه آموزش و تسلیح ترکیه و آمریکا در گذشته به‌سختی شکست خورد. عملکرد ارتش آزاد سوریه در عملیات سپر فرات اصلا راضی‌کننده نبوده است. در مورد مناطق امن مشکلات و موانع زیادی وجود دارد؛ از مشروعیت بین‌المللی گرفته تا تأمین هزینه‌های آن تا نظر و برخورد مراجع قدرت در سوریه. حتی با فرض اینکه جلب حمایت آمریکا به هر طریق ممکن می‌شود، ترکیه باز هم به سه نعل دیگر و یک اسب نیاز دارد.