ایسنا: از اسناد پاناما تا استیضاح رؤسای‌جمهور در برزیل و کره‌جنوبی، سال ٢٠١٦ را به سالی تبدیل کرد که بعدها با رسوایی، فساد و خشم عمومی نسبت به اختلاس‌ها به یاد آورده می‌شود. سؤال این است: آیا می‌توان این وقایع را تداوم درخواست برای سیاست‌هایی پاک‌تر ترجمه کرد؟

«خوزه اوگاز»، وکیل پرآوازه پرویی و رئیس دیده‌بان ضدفساد «شفافیت جهانی»، دراین‌باره می‌گوید: پدیده جدیدی در حال ظهور است. مسئله‌ای که ما امروز با آن روبه‌رو هستیم، با مسائلی که ما ٢٧ سال پیش در زمان شکل‌گیری «شفافیت جهانی» با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کردیم، بسیار متفاوت است. در سراسر جهان امروز ما نوعی از فساد را می‌بینیم که مردم را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و شاهد بسیج مردم در مقابل این فسادها هستیم.

او درباره سال ٢٠١٦ میلادی که روزهای پایانی‌اش را سپری می‌کنیم، می‌گوید: به نظرم سال سختی را گذرانده‌ایم، اما هم‌زمان همین سال در ما امید به آینده را ایجاد کرد. باید گفت اسناد پاناما که در آوریل افشا شد به عنوان یک افشاگری بی‌سابقه اطلاعاتی، نقطه آغاز بسیاری از اعتراضات اوایل ٢٠١٦ بود.

در این افشاگری شرکت‌های خارجی زیادی معرفی شدند که بسیاری از افراد ثروتمند، قدرتمند و مشهور جهان یا اقوام و نزدیکانشان از آنها سوءاستفاده می‌کردند. در میان افرادی که نامشان یا اقوام و نزدیکانشان در اسناد پاناما بود، می‌توان به سران عربستان سعودی، چین، مالزی، سوریه، پاکستان، افغانستان و اوکراین اشاره کرد.

علاوه بر این، یکی از دوستان نزدیک ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و همچنین مقامات فعلی یا سابق اروپایی، آفریقایی، آسیایی و خاورمیانه‌ای در این اسناد پایشان وسط کشیده شد، درمجموع از ١٤٠ سیاست‌مدار و مقام دولتی در این اسناد نام برده شده بود.

براساس تازه‌ترین تخمین‌ها، بین ١,٥ تریلیون تا دو تریلیون دلار سالانه در سراسر جهان به عنوان رشوه پرداخت می‌شود. همچنین تحقیقات نشان می‌دهند اگر رهبر یک کشور به عنوان یک فرد فاسد شناخته شود، مردم آن کشور نیز تلاش می‌کنند مسیر مشابهی اتخاذ کنند. اما برخی سران دراین‌میان مجبور به پرداخت هزینه‌های فساد در دولت‌های خود شدند.

در برزیل، «دیلما روسف»، رئیس‌جمهور این کشور، در پی اعتراضات گسترده مردمی در ماه آگوست استیضاح شد؛ آن‌هم درحالی‌که چند روز بیشتر به آغاز مسابقات ورزشی المپیک ریو نمانده بود. البته می‌توان گفت اکثر اعتراضات مردمی، ناشی از رشوه‌خواری و رسوایی‌های مربوط به شرکت نفت دولتی این کشور بود. بااین‌حال، روسف به دلیل اتهاماتش در پرونده شرکت نفت دولتی برزیل استیضاح نشد، بلکه بیشتر به دلیل دست‌کاری حساب‌های دولتی، کارش به اینجا کشید.

استیضاح علاوه بر روسف، دامن پارک گئون‌های، رئیس‌جمهور کره‌جنوبی، را نیز گرفت. او به دلیل نفوذ دوست قدیمی‌اش در امورات دولت و بهره‌مندی او از تسهیلات دولتی، استیضاح شد. در آن سمت دنیا در قاره سیاه، جاکوب زوما، رئیس‌جمهور آفریقای‌جنوبی، که به دلیل رهایی از رسوایی‌های متعدد «رئیس‌جمهور تفلونی» نام گرفته، نیز به دنبال آن است دوره‌اش را تا سال ٢٠١٩ ادامه دهد؛ آن‌هم درحالی‌که با ٧٨٣ اتهام مرتبط با فساد مواجه است.